בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#38 - מיט אסאך תפילה קען מען אויסבעטן אן ערליכער חתן
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ואתחנן, י"א מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי'


אייערע עלטערן זענען געווען היינט ביי מיר, האב איך געטראכט אייך צו שרייבן אפאר ווערטער און שיקן די בריוו מיט זיי.


בעטס דעם אייבערשטן יעדן טאג פאר א גוטע ערליכע געזונטע פרייליכע בא'טעמ'טע מאן, בעטס אים יעדן טאג אויף דעם. א שידוך איז נישט א זאך וואס מען קען זיך וועלן אדער קויפן מיט געלט, א שידוך קומט פונעם אייבערשטן; און מיט תפילה, מיט אסאך תפילה – קען מען אויסבעטן אן ערליכער חתן, א חתן א תלמיד חכם, מיט גוטע מידות, מיט יראת שמים און מיט שכל.


איך הער פון אייערע עלטערן אז איר האט גוטע חבר'טעס פון בית פיגא, גוטע חבר'טעס איז זייער וויכטיג, ווייל אפילו מען איז שוין מקורב צום צדיק, מען איז מקושר צום רבי'ן – דארף מען נאכאלץ האבן א גוטע חברותא. די הייליגע חכמים זאגן (תענית ז.): "וּמֵחֲבֵרַי יוֹתֵר מֵרַבּוֹתַי", פון א גוטע חבר קען מען מער מקבל זיין פון א רבי, פארשטייט זיך אלעס בזכות דעם רבי'ן.


אויך זאלט איר זאגן יעדן טאג די אני מאמין; זאגט עס מיט די טייטש, דאס וועט אויפבויען אין אייך א שטארקע אמונה.


אויך זאלט איר העלפן אין שטוב, העלפט אייער מאמע. איר האט גאר חשוב'ע עלטערן; סיי אייער טאטע נרו יאיר און סיי אייער מאמע תחי' זענען זייער חשוב און זייער ספעציעל פאר מיר.

#37 - א קינד וואס איז אנדערש פון די קלאס
תפילות אויף אידיש, חינוך הילדים, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת מטות-מסעי, כ"ד תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


בנוגע דיין טאכטער וואס מען רופט דיר פון בית פיגא אז זי איז אנדערש פון די קלאס, און אז זי דארף הילף, דו מיט דיין ווייב פרעגן וואס ענק קענען בעסער מאכן; איין זאך קענען ענק טון, יעדן טאג אוועק געבן אפאר מינוט צו בעטן דעם אייבערשטן פאר איר, ווייל תפילה איז די שטערקסטע סגולה, תפילה איז קעגן די טבע, אפילו על פי דרך הטבע זעט נישט אויס ווי מען קען טוישן די זאך, מיט אמונה און תפילה קען מען אלעס טוישן לטובה.


פאלג מיך, דו און דיין ווייב זאלן יעדן טאג מיט א קביעות בעטן דעם אייבערשטן פאר דריי מינוט אז זי זאל זיין א גוט קינד, זי זאל זיין א געזונט קינד, זי זאל מיט האלטן און אויפכאפן וואס זי דארף מיט האלטן און וויסן.


זאג: "הייליגער באשעפער איך דאנק דיך פאר מיינע קינדער, העלף מיר אז ... תחי' זאל אויפכאפן און פארשטיין וואס מען לערנט, אויך זיין א קינד וואס קומט זיך אויס מיט קינדער און לערערינס וכו'", וועסטו זען ווי ניסים וועט פאסירן מיט איר.

#36 - זיכער שוין יעצט בעטן פאר א גוטע שידוך
בחור, שידוכים, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בלק, י"ג תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך צו הערן די גוטע גריסן אויף דיר ווי דו לערנסט און דאווענסט און פירסט זיך מיט יראת שמים.


בנוגע דיין פראגע אויב דו זאלסט שוין יעצט בעטן פאר א גוטע שידוך אדער ווארטן ביז דו ווערסט עלטער; דער ענטפער איז, זיכער שוין יעצט בעטן פאר א גוטע שידוך.


דער הייליגער רבי פון סאטמער זכותו יגן עלינו האט אמאל געזאגט פאר א פארפאלק ווען זיי זענען געקומען בעטן וואס זיי קענען טון פאר גוטע ערליכע קינדער: "ענק וואלטן געדארפט אלע אייערע יארן, דו אלס בחור אין ישיבה און איר אלס מיידל אין שולע - בעטן און וויינען פאר גוטע ערליכע דורות"; זעט מען פון דעם אז אלע יארן דארף מען בעטן פאר א גוטע שידוך און פאר ערליכע דורות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#35 - קענען מברר זיין שמעתתא אליבא דהילכתא
כולל, הלכה, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת בהעלותך, ט"ז סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אינדערפרי ביי ברכת התורה זאלסטו זיך אויסוויינען, און אזוי אויך ביי אהבת עולם זאלסטו לאזן אפאר טרערן, און אויך זאלסטו גיין פארטאגס זיך מתבודד זיין, וויין צום אייבערשטן אז דו זאלסט זוכה זיין צו פארשטיין דאס לערנען און קענען מברר זיין שמעתתא אליבא דהילכתא. אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ח): "אַךְ לִזְכּוֹת לְזֶה הַשֵּׂכֶל שֶׁיּוּכַל לָלוּן לְעָמְקָהּ שֶׁל הֲלָכָה" ווי אזוי איז מען זוכה צו קענען צוטרעפן צום אמת, וויסן וואס איז מותר און וואס איז אסור? "הוּא עַל יְדֵי תְּפִלָּה" דאס איז דורך תפילה, "כִּי מִשָּׁם נִמְשָׁךְ הַשֵּׂכֶל", ווייל דורכדעם וואס מען וויינט זיך אויס צום אייבערשטן מען זאל פארשטיין דאס לערנען - ווערט פון דעם אזוי ווי א קוואל וואסער וואס טרינקט אן די פעלד, אזוי ווי דער רבי זאגט (דארט): "וּמֵהֵיכָן מְקַבְּלִין הַחָכְמָה וְהַשֵּׂכֶל, שֶׁהוּא בְּחִינַת הַמַּעְיָן, הוּא מֵהַתְּפִלָּה" דאס באקומט מען דורך תפילה, אזוי ווי עס שטייט אין פסוק (יואל ד, יח): "'וּמַעְיָן מִבֵּית ה' יֵצֵא' הוּא הַתְּפִלָּה", דורך בעטן און דורך וויינען צום אייבערשטן איז מען זוכה צו אויסארבעטן הלכה למעשה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#34 - בעטן און נאכאמאל בעטן צו זוכה זיין צו ערליכע דורות
קינדער, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת במדבר, כ"ט אייר, מ"ד לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט איז א טאג וואס מען קען זיך אויסבעטן פאר ערליכע דורות, דער הייליגן צדיק דער של"ה הקדוש זאגט: "לבי אומר לי", מיין הארץ זאגט מיר אז ערב ראש חודש סיון איז א גוטע צייט צו זאגן די תפילה, צו בעטן אויף קינדער.


מיר האבן אונזער תלמוד תורה אין טברי' על טהרת הקודש, איך האב געבעטן דעם מלמד זאל גיין מיט די קינדער מתפלל זיין ביים ציון פון הייליגן של"ה און בעטן פאר אלע תלמידים ותלמידות פון אונזער מוסד, סיי פון ארץ ישראל און סיי פון חוץ לארץ.


מען דארף יעדן טאג בעטן פאר ערליכע דורות, נישטא קיין עצה, נישטא קיין אינשורענס אז מען וועט האבן ערליכע דורות, נאר תפילה איז די עצה; בעטן און בעטן און נאכאמאל בעטן מיר זאלן זוכה זיין צו ערליכע דורות, קינדער און אייניקלעך און אור אייניקלעך זאלן גיין מיט די תורה, מיט די צדיקים.


לאז זיך נישט פארנארן מיט די וואס רעדן לשונות פון קבלה, די וואס רעדן לשונות פון קבלה די זענען בדרך כלל פאפערס און שווינדלערס השם ירחם, זוך א פלאץ וואו מען רעדט פשטות אידישקייט, פון לערנען, דאווענען און טון מצוות מיט שמחה, א פלאץ וואו מען רעדט פון אייבערשטן. איך האב געטראפן אזא פלאץ, ביי מוהרא"ש. מיר האט אזוי באנומען מיין הארץ די פשוט'ע דיבורים וואס מוהרא"ש האט מיט אונז גערעדט, פון זיין פרייליך מיט יעדע מצוה, פון אכטונג געבן אויף טאטע מאמע, אויף זיך נישט לאזן צעברעכן פון גארנישט און פון קיינעם.


דעם יום טוב שבועות וועל איך אם ירצה ה' זיין אין קרית ברסלב, מיר וועלן אינדערפרי נאכן דאווענען האבן א גרויסע איבעראשונג פון קינדער, בחורים און אינגעלייט וואס וועלן ארויפקומען אויפן בימה מאכן זייערע סיומים, אשרי עין ראתה זאת.


איך שיק דיר דא די תפילה, זאלסט דאס זאגן מיט הייסע טרערן, אויך דיין ווייב זאל דאס זאגן מיט הייסע טרערן.


"אַתָּה הוּא יְיָ אֱלֹהֵינוּ עַד שֶׁלֹּא בָרָאתָ הָעוֹלָם, וְאַתָּה הוּא אֱלֹהֵינוּ מִשֶּׁבָּרָאתָ הָעוֹלָם, וּמֵעוֹלָם וְעַד עוֹלָם אַתָּה אֵל, וּבָרָאתָ עוֹלָמְךָ בְּגִין לְאִשְתְּמוֹדַע אֱלָהוּתָךְ בְּאֶמְצָעוּת תּוֹרָתְךָ הַקְּדוֹשָׁה, כְּמוֹ שֶׁאָמְרוּ רַבּוֹתֵינו זִכְרוֹנָם לִבְרָכָה, בְּרֵאשִׁית – בִּשְׁבִיל תּוֹרָה וּבִשְׁבִיל יִשְׂרָאֵל, כִּי הֵם עַמְּךָ וְנַחֲלָתְךָ אֲשֶׁר בָּחַרְתָּ בָּהֶם מִכָּל הָאֻמּוֹת, וְנָתַתָּ לָהֶם תּוֹרָתְךָ הַקְּדוֹשָׁה, וְקֵרַבְתָּם לְשִׁמְךָ הַגָּדוֹל. וְעַל קִיּוּם הָעוֹלָם וְעַל קִיּוּם הַתּוֹרָה בָּאוּ לָנוּ מִמְּךָ יְיָ אֱלֹהֵינוּ שְׁנֵי צִוּוּיִים: כָּתַבְתָּ בְּתוֹרָתְךָ פְּרוּ וּרְבוּ, וְכָתַבְתָּ בְּתוֹרָתְךָ וְלִמַּדְתֶּם אֹתָם אֶת בְּנֵיכֶם, וְהַכַּוָּנָה בִשְׁתֵּיהֶן אֶחָת, כִּי לֹא לְתֹהוּ בָרָאתָ כִּי אִם לָשֶׁבֶת, וְלִכְבוֹדְךָ בָּרָאתָ יָצַרְתָּ אַף עָשִׂיתָ, כְּדֵי שֶׁנִּהְיֶה אֲנַחְנוּ וְצֶאֱצָאֵינוּ וְצֶאֱצָאֵי כָּל עַמְּךָ בֵּית יִשְׂרָאֵל יוֹדְעֵי שְׁמֶךָ וְלוֹמְדֵי תוֹרָתֶךָ.


וּבְכֵן אָבוֹא אֵלֶיךָ יְיָ מֶלֶךְ מַלְכֵי הַמְּלָכִים, וְאַפִּיל תְּחִנָּתִי, וְעֵינַי לְךָ תְּלוּיוֹת עַד שֶׁתְּחָנֵּנִי וְתִשְׁמַע תְּפִלָּתִי לְהַזְמִין לִי בָּנִים וּבָנוֹת, וְגַם הֵם יִפְרוּ וְיִרְבּוּ הֵם וּבְנֵיהֶם וּבְנֵי בְנֵיהֶם עַד סוֹף כָּל הַדּוֹרוֹת לְתַכְלִית שֶּׁהֵם וַאֲנִי כֻּלָּנוּ יַעַסְקוּ בְּתוֹרָתְךָ הַקְּדוֹשָׁה לִלְמֹד וּלְלַמֵּד לִשְׁמֹר וְלַעֲשׂוֹת וּלְקַיֵּם אֶת כָּל דִּבְרֵי תַלְמוּד תּוֹרָתְךָ בְּאַהֲבָה, וְהָאֵר עֵינֵינוּ בְּתוֹרָתֶךָ וְדַבֵּק לִבֵּנוּ בְּמִצְוֹתֶיךָ לְאַהֲבָה וּלְיִרְאָה אֶת שְׁמֶךָ.


אָבִינוּ אָב הָרַחֲמָן, תֵּן לְכֻלָּנוּ חַיִּים אֲרוּכִים וּבְרוּכִים, מִי כָמוֹךָ אַב הָרַחֲמִים זוֹכֵר יְצוּרָיו לְחַיִּים בְּרַחֲמִים, זָכְרֵנוּ לְחַיִּים נִצְחִיִּים, כְּמוֹ שֶׁהִתְפַּלֵּל אַבְרָהָם אָבִינוּ לוּ יִחְיֶה לְפָנֶיךָ, וּפֵרְשׁוּ רַבּוֹתֵינוּ זִכְרוֹנָם לִבְרָכָה, בְּיִרְאָתֶךָ. כִּי עַל כֵּן בָּאתִי לְבַקֵּשׁ וּלְחַנֵּן מִלְּפָנֶיךָ שֶׁיְּהֵא זַרְעִי וְזֶרַע זַרְעִי עַד עוֹלָם זֶרַע כָּשֵׁר, וְאַל יִמָּצֵא בִי וּבְזַרְעִי וּבְזֶרַע זַרְעִי עַד עוֹלָם שׁוּם פְּסוּל וָשֶׁמֶץ, אַךְ שָׁלוֹם וֶאֱמֶת וְטוֹב וְיָשָׁר בְּעֵינֵי אֱלֹהִים וּבְעֵינֵי אָדָם, וְיִהְיוּ בַּעֲלֵי תוֹרָה, מָארֵי מִקְרָא, מָארֵי מִשְׁנָה, מָארֵי תַלְמוּד, מָארֵי רָזָא, מָארֵי מִצְוָה, מָארֵי גוֹמְלֵי חֲסָדִים, מָארֵי מִדּוֹת תְּרוּמִיּוֹת, וְיַעַבְדּוּךָ בְּאַהֲבָה וּבְיִרְאָה פְּנִימִית, לֹא יִרְאָה חִיצוֹנִית, וְתֵן לְכָל גְּוִיָּה וּגְוִיָּה מֵהֶם דֵּי מַחְסוֹרָה בְּכָבוֹד, וְתֵן לָהֶם בְּרִיאוּת וְכָבוֹד וָכֹחַ, וְתֵן לָהֶם קוֹמָה וְיֹפִי וְחֵן וָחֶסֶד, וְיִהְיֶה אַהֲבָה וְאַחֲוָה וְשָׁלוֹם בֵּינֵיהֶם, וְתַזְמִין לָהֶם זִוּוּגִים הֲגוּנִים מִזֶּרַע תַּלְמִידֵי חֲכָמִים מִזֶּרַע צַדִּיקִים, וְגַם זִוּוּגָם יִהְיוּ כְּמוֹתָם כְּכָל אֲשֶׁר הִתְפַּלַּלְתִּי עֲלֵיהֶם, כִּי זִכָּרוֹן אֶחָד עוֹלֶה לְכָאן וּלְכָאן.


אַתָּה יְיָ יוֹדֵעַ כָּל תַּעֲלוּמוֹת, וּלְפָנֶיךָ נִגְלוּ מַצְפּוּנֵי לִבִּי, כִּי כַוָּנָתִי בְּכָל אֵלֶּה לְמַעַן שִׁמְךָ הַגָּדוֹל וְהַקָּדוֹשׁ וּלְמַעַן תּוֹרָתְךָ הַקְּדוֹשָׁה, עַל כֵּן עֲנֵנִי יְיָ עֲנֵנִי בַּעֲבוֹר הָאָבוֹת הַקְּדוֹשִׁים אַבְרָהָם יִצְחָק וְיַעֲקֹב, וּבִגְלָלָם תּוֹשִׁיעַ בָּנִים לִהְיוֹת הָעֲנָפִים דּוֹמִים לְשָׁרְשָׁם, וּבַעֲבוּר דָוִד עַבְדֶּךָ רֶגֶל רְבִיעִי בַּמֶּרְכָּבָה, הַמְשׁוֹרֵר בְּרוּחַ קָדְשֶׁךָ.


שִׁיר הַמַּעֲלוֹת, אַשְׁרֵי כָּל יְרֵא יְיָ הַהֹלֵךְ בִּדְרָכָיו: יְגִיעַ כַּפֶּיךָ כִּי תֹאכֵל אַשְׁרֶיךָ וְטוֹב לָךְ: אֶשְׁתְּךָ כְּגֶפֶן פֹּרִיָּה בְּיַרְכְּתֵי בֵיתֶךָ, בָּנֶיךָ כִּשְׁתִלֵי זֵיתִים סָבִיב לְשֻׁלְחָנֶךָ: הִנֵּה כִּי כֵן יְבֹרַךְ גָּבֶר יְרֵא יְיָ: יְבָרֶכְךָ יְיָ מִצִּיּוֹן, וּרְאֵה בְּטוּב יְרוּשָלָיִם, כֹּל יְמֵי חַיֶּיךָ: וּרְאֵה בָנִים לְבָנֶיךָ, שָׁלוֹם עַל יִשְׂרָאֵל.


אָנָּא יְיָ שׁוֹמֵעַ תְּפִלָּה, יְקֻיַּם בָּנוּ הַפָּסוּק, וַאֲנִי זֹאת בְּרִיתִי אוֹתָם אָמַר יְיָ, רוּחִי אֲשֶׁר עָלֶיךָ וּדְבָרַי אֲשֶׁר שַׂמְתִּי בְּפִיךָ, לֹא יָמוּשׁוּ מִפִּיךָ וּמִפִּי זַרְעֲךָ וּמִפִּי זֶרַע זַרְעֲךָ אָמַר יְיָ מֵעַתָּה וְעַד עוֹלָם, יִהְיוּ לְרָצוֹן אִמְרֵי פִי וְהֶגְיוֹן לִבִּי לְפָנֶיךָ יְיָ צוּרִי וְגֹאֲלִי".


*


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#33 - אן אויסגעבעטענעם אפיקומן
תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שמיני, אסרו חג פסח, כ"ג ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... שיחיו


א גרויסן יישר כח פאר די שיינע אפיקומן וואס דו האסט מיר געגעבן, איך האב געהאט א שמחת יום טוב, איך בין אסאך מער רואיגער, איך האב אזוי סאך געוויינט דעם ווינטער צום אייבערשטן וואס וועט דא זיין, און יעצט האסטו מיר געגעבן דעם אויסגעבעטענעם אפיקומן; דאס איז א גרויסע מעשה פון תפילות פון א גאנץ ווינטער, ווייל איך האב זייער זייער אסאך געבעטן אויף דעם.


איך בין זיכער אז מוהרא"ש וואלט דיר אויך געזאגט אז אזוי איז ריכטיג.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו קענען ווייטער אינאיינעם עוסק זיין אין תיקון העולם ביתר שאת וביתר עוז.

#32 - מיט הארץ און טרערן בעט דעם אייבערשטן צו עפענען דיין קאפ
לימוד התורה, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת תולדות, כ"ג מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


אז דיין קאפ פליט דיר אוועק, דו קענסט זיך נישט קאנצעטרירן ביים לערנען וכו' – זאלסטו ביי ברכה התורה אינדערפרי זיך אויסוויינען ביי די תפילה פון 'והערב נא ה' אלקינו', זאג עס מיט כוונה און מיט הייסע טרערן.


אויך ביים דאווענען, ביי 'אהבת עולם' זאלסטו זיך בעטן ביים באשעפער: "אבינו אב הרחמן, המרחם, רחם נא עלינו, ותן בליבנו בינה להבין ולהשכיל", זאג עס מיט א ניגון, מיט הארץ, מיט טרערן, בעט זיך ביים אייבערשטן ער זאל דיר עפענען די קאפ דו זאלסט פארשטיין דאס לערנען, בעט זיך ביים אייבערשטן דו זאלסט זוכה זיין צו שפירן א טעם אין לערנען; נאר אזוי איז מען זוכה צו לערנען, צו פארשטיין לערנען און צו שפירן א זיסקייט אין לערנען.


אלע צדיקים און תלמידי חכמים האבן זיך געפלאגט אין אנהויב, אלע האבן אין אנהויב נישט געשפירט א געשמאק, און מיט תפילה און מיט עקשנות האבן זיי זוכה געווען צו פארשטיין דאס לערנען און צו שפירן א זיסקייט.


גיי יעדן טאג א שפאציר און בעט דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, איך וויל פארשטיין לערנען, איך וויל ליב האבן און הנאה האבן פון לערנען", בעט און בעט, און לערן אפילו אן טעם, ביז די תורה וועט דיר ווייזן איר פנים.


איך האב דיך ליב, איך בעט פאר דיר.



 

#31 - מיר קענען אויך טון ווי דער הייליגער טשערנאבלער מגיד
תפילות אויף אידיש, סיפורי צדיקים, תמימות, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וירא, י"א מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט איז די יארצייט פון הייליגן צדיק דער מאור עינים, דער טשערנאבלער מגיד זכותו יגן עלינו. עס איז באוויסט, ווען ער איז געווען גאר קליין איז ער געבליבן אן טאטע און מאמע, זיין פעטער האט אים גענומען צו זיך אין שטוב, אבער ער האט זיך נישט אפגעגעבן מיט אים אזוי ווי מיט זיינע אייגענע קינדער, ווען ער פלעגט געבן פאר זיינע קינדער גוטע נאש האט ער אים נישט געגעבן. איז דער קליינער קינד נחום געגאנגען אין שול געעפנט די ארון הקודש און געוויינט צום אייבערשטן, ער האט געזאגט: "טאטע אין הימל איך האב נישט קיין טאטע, דו ביסט מיין טאטע, געב מיר נאש, געב מיר גוטע זאכן וואס אנדערע קינדער האבן", און נאכן פארמאכן די ארון הקודש האט ער געזען א מטבע אויף דער ערד און ער איז זיך געגאנגען קויפן גוטע זאכן. ווען דער פעטער, דער שטיף טאטע האט געזען ווי ער קומט אלץ מיט נאש און ער זאגט ער האט דאס געקויפט - האט ער אים חושד געווען אז ער גנב'עט געלט, האט דער קליינער נחום געזאגט: "איך האב די געלט פון באשעפער, דער אייבערשטער האט מיר געגעבן", דער פעטער קוקט אים אן 'ווי, וואס, ווען?' דער קליינער נחום זאגט אים: "איך בעט דעם אייבערשטן און דער אייבערשטער געבט מיר", דער פעטער פארשטייט נישט: "וואס, עס פאלט אראפ פון הימל געלט?" "יא" - זאגט נחום, דער פעטער זאגט: "איך וויל זען, איך וועל געבן א זייגער פאר מיינע קינדער, איך וויל זען ווי דו גייסט באקומען א זייגער".


דער קליינער נחום מיט זיין גאנצע תמימות גייט אין שול, ער עפנט די ארון הקודש און וויינט: "אייבערשטער, איך האב נישט קיין טאטע, איך דארף אויך א זייגער", און וואונדער פאסירט, עס פאלט אראפ א זייגער, דער פעטער האט שוין מער נישט געטשעפעט דעם קליינעם נחום.


די חידוש ביים רבי'ן איז, אז די מעשה ענדיגט זיך נישט ביים הייליגן טשערנאבלער מגיד, דער הייליגער רבי לערנט אונז אויס אז די מעשה גייט ווייטער ביי אונז, מיר זאלן דאס אויך טון; גיין אין א ווינקל און בעטן מיט רחמנות: "הייליגער באשעפער, געב מיר געלט, איך דארף שפייזן מיין ווייב און קינדער, הייליגע באשעפער איך דארף צאלן פאר די דירה, פאר רענט, פאר די באנק, העלף מיר".


טייערער ברודער, דארפסט נישט זוכן קיין ארון הקודש צו עפענען, עפן דיין מויל און זאג: "הייליגער באשעפער, איך טו תשובה, איך האב חרטה פאר אלעס וואס איך האב געטון שלעכט, איך בעט דיר געב מיר שפע, געב מיר פרנסה, איך קען נישט מער".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#30 - אז דו ביסט קלוגער, ביסטו דאך ערשט א נאר
שלום בית, תמימות, תפילה, ליצנות, סיפורי מעשיות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת לך לך, ב' מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מיר האבן געהאט א הערליכע שבת אין ישיבה. שבת אינדערפרי נאכן דאווענען האבן מיר געלערנט די מעשה פון חכם און תם (סיפורי מעשיות, מעשה ט), ווי דער תם האט זיך געפירט בתמימות, און ווען מענטשן זענען געקומען צו אים שפעטן האט ער זיי געזאגט: "נאר אן ליצנות", און ווען זיי האבן געענטפערט "מיר מיינען נישט קיין ליצנות", האט ער גלייך אנגעהויבן רעדן מיט זיי, ער האט נישט געוואלט איבערטראכטן אפשר מיינען זיי יא ליצנות נאר זיי זאגן אז זיי מיינען נישט צו טשעפען, ווייל דאס אליין איז ליצנות, דער תם האט זיך געפירט זייער גראד, און ווען ער האט געזען אז זיי שפעטן פון אים האט ער זיי געענטפערט: "וואס וועט זיין אויב ענק וועלן זיין קליגער פון מיר? וועלן ענק ערשט זיין נאראנים, ווייל וואס בין איך דען?"


מיר האבן גערעדט פון שלום בית, אז מען זאל נישט שפעטן איינער פון צווייטן, און אויב מען האלט זיך קליגער איינער פון צווייטן איז מען דאך ערשט א נאר, אזוי ווי דער תם האט געזאגט.


ביי שלש סעודת האבן מיר גערעדט פון דאס גרויסקייט פון דינען דעם אייבערשטן מיט תמימות. דער פסוק זאגט (בראשית ו, ט): "נֹחַ אִישׁ צַדִּיק", נח איז געווען א צדיק; ווי אזוי איז ער צוגעקומען צו זיין א צדיק אין אזא געפאלענע דור ווי די דור המבול? זאגט דער פסוק (שם): "תָּמִים הָיָה בְּדֹרֹתָיו",  ער האט געדינט דעם אייבערשטן מיט תמימות; דאס איז דער וועג צו ווערן א צדיק, ווער עס גייט בתמימות ופשיטות; ער גייט אין שול דריי מאל א טאג דאווענען די דריי תפילות און טוט בתמימות די מצוות וואס דער אייבערשטער האט אונז באפוילן, און ועל כולם ער איז זיך מתבודד, ער רעדט ארויס אפאר ווערטער צום אייבערשטן – דער קען זוכה זיין צו ווערן אן איש צדיק.


מיר האבן געלערנט ספר חיי מוהר"ן, סימן תלט, ווען דער רבי איז שוין געווען זייער נישט געזונט, דעם לעצטן ראש השנה פון רבינ'ס לעבן, שנת תקע"א, איז געווען ביים רבי'ן אן אייניקל - ישראל'יק, א זון פון שרה דעם רבינ'ס טאכטער; דער אייניקל איז אריין צום רבי'ן אין שטוב און דער רבי האט אים געבעטן: "דאווען פאר מיר איך זאל זיין געזונט", האט ער געפרעגט דעם רבי'ן: "וואס וועל איך באקומען דערפאר?" האט דער רבי געשמייכלט און געזאגט פאר די תלמידים: "ער פירט זיך שוין ווי א גוטער איד", (אזוי פלעגט מען דעמאלט רופן א רבי - 'א גוטער איד'), האט אים דער רבי געגעבן זיין גאלדענעם זייגער. ישראל'יק האט גענומען דעם זייגער און געזאגט הויך אויפן קול: "גאט גאט! לאז מיין זיידע זיין געזונט", און אלע וואס זענען געווען אנוועזנד האבן זיך צעלאכט, האט זיך דער רבי אנגערופן צו זיי און געזאגט: "וואס לאכט איר, וואס דען איז תפילה?!" זיי האבן געלאכט מיינענדיג צו זאגן, ווי איינער פרעגט: 'דאס מיינט תפילה? אויף דעם האסטו באקומען א זייגער?!' האט דער רבי זיי געזאגט: "וואס דען איז תפילה?!" דאס איז תפילה! פשוט'ע ווערטער פארן אייבערשטן, אן קיין שום צוגעלייגטע זאכן וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#29 - דערציילן זאכן וואס מען דארף מתקן זיין
שטעטל, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נח, כ"ה תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דערצייל מיר וואס דו זעסט אין שטעטל, סיי די גוטע זאכן און סיי די זאכן וואס דארף א תיקון, מען ווערט נישט קיין מקטרג אז מען דערציילט די זאכן וואס מען דארף מתקן זיין; אז דו וועסט מיר דערציילן זאכן וואס מען דארף מתקן זיין אין שול, אין די מוסד און צווישן אנשי שלומינו - וועסטו האבן א זכות.


וואלט מען אוועק געווארפן וכו' - וואלסטו געדארפט טראכטן אויב איז כדאי צו דערציילן, אבער אז מען וועט נאר יענעם מחזק זיין, מען וועט יענעם אנגיסן מיט א שיסל חיזוק ווערטער - טארסטו זיך נישט איינהאלטן פון דערציילן.


באהאלט זיך אין 'תיבת נח', דאס איז די 'תיבת התפילה'; רעד ארויס אפאר ווערטער צום אייבערשטן, ער זאל דיך מקרב זיין, ער זאל דיך ברענגען נאנט צו אים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#28 - ארויס פון די הייליגע טעג, בלייב ריין און הייליג
מאוויס, פרנסה, טעלעפאן, אידישע שטוב, מאגאזינען, שמירת עינים, צייטונגען, תפילה, ימים נוראים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נח, כ"ח תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


טו וואס נח האט געטון, ווען די גאנצע וועלט איז געווען אזוי געפאלן, "כי השחית כל בשר את דרכו" וגו', ער האט געמאכט א תיבה; דאס מיינט מען תיבות התפילה, ער האט געניצט די זאך פון התבודדות ותפילה, "את האלקים התהלך נח", נח איז געגאנגען מיטן אייבערשטן, ער האט גערעדט צום אייבערשטן, זיך מתבודד געווען צום אייבערשטן; נאר אזוי איז ער געראטעוועט געווארן פון פגם הברית רחמנא לצלן.


איך בעט דיך זייער, מיר זענען יעצט ארויס פון די הייליגע טעג, בלייב ריין און הייליג, קוק נישט קיין מאוויס; וואלסטו געזען וואס איין ראי' אסורה טוט מיט די נפש, רוח ונשמה, ווי עס ווערט שווארץ און פארברענט - וואלסטו זיכער נישט געקוקט. איך בעט דיך, ראטעווע זיך, ראטעווע דיין נשמה, קוק נישט קיין קליפס, מאוויס, אויך נישט אידישע זאכן, ווייל אזוי ארבעט דער יצר הרע, ער ארבעט מיט א פלאן; קוק נאר דאס, און טו נאר דאס, "היום אומר לו עשה כך", היינט זאגט ער אים טו דאס "ומחר אומר לו עשה כך", און מארגן זאגט ער אים טו נאר דאס, "עד שאומר לו", ביז ער זאגט אים, "לך עבוד עבודה זרה", גיי דין עבודה זרה, רחמנא לצלן.


נעם נישט אריין אין שטוב דיין ארבעטס טעלעפאן, טייל אפ די ארבעט מיט די פרנסה, בוי דיין לעבן געזונט; ארבעט אין די שעות פון ארבעט און נאכן ארבעטן לייג אוועק דיינע כלים אין אפיס, און גיי אהיים און אין שול, זיי א איד, זיי א טאטע, זיי א מאן, זיי א מענטש מיט א קלארן פארשטאנד.


טו וואס נח האט געטון, ער האט געזען ווי דער וועלט ווערט חרוב, "כי השחת כל בשר את דרכו על הארץ", די דור המבול איז געווען איין שטיק ניאוף, אזוי ווי די היינטיגע דור, האט ער זיך געמאכט א תיבה, ער האט האט גערעדט ווערטער צום אייבערשטן, טו דו אויך אזוי, גיי התבודדות, גיי שריי צום אייבערשטן: "טאטע איך וויל זיין א איד, טאטע איך וויל נישט טון קיין עבירות, טאטע איך וויל נישט פוגם זיין בברית, איך וויל ריינע אויגן, ריינע מחשבות".


מארגן וועט זיין א שיעור, הלואי וועסטו קומען זיך אויפפרישן מיט דעם רבינ'ס עצות און התחזקות.


ווען דו גייסט איינקויפן פאר שבת, זאלסטו מער נישט קויפן קיין שום 'ליין מאטריאל', נעם נישט אריין אין שטוב 'ליין מאטריאל', האלט דיין שטוב ריין פון פרעמדע השקפות, זע דיין שטוב זאל זיין געבויט אויפן רבינ'ס ווערטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#27 - חינוך איז, זיך אליין פאררעכטן, מיט אסאך תפלה
חינוך הילדים, דרך ארץ, בית המדרש, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


 בעט פאר גוטע קינדער, בעט יעצט ווען אלעס איז נאך גוט, ווען זיי זענען נאך יונג, ווען זיי האבן נאכנישט די ביטערע נסיונות, ווייל נאר מיט תפילות קען מען זוכה זיין צו גוטע קינדער.


מוהרא"ש דערציילט, ווען די הייליגע צוויי ברידער, דער הייליגער רבי ר' אלימלך פון ליזענסק און דער הייליגער רבי ר' זושא זענען געגאנגען גלות ליידן - האבן זיי געטראפן אין איינע פון די דערפער א קינד, זיי האבן געזען אויף דעם קינד אז ער האט א הייליגע נשמה, זיי האבן געזען א שטארקע ליכטיגקייט רוט אויף אים, זיי האבן געפרעגט דעם קינד וואו ער וואוינט, זיי האבן געוואלט זען דעם טאטן, אים נאכקוקן ווי אזוי ער האט זוכה געווען אראפ צו ברענגען אזא הייליגע נשמה, זיי האבן געזען דעם איד, א פשוט'ער איד וואס דאווענט דריי מאל א טאג די דריי תפילות מיט מנין, אוןן לערנט שיעורים כסדרן, זיי האבן זיך זייער געוואונדערט ווי קומט צו אזא פשוט'ער איד אזא הייליג קינד.


זיי האבן געפרעגט און געפרעגט, ביז די ווייב האט געזען ווי זיי עקשנ'ען זיך, האט זי געזאגט אז יעדן שבת אינדערפרי ביי די זמירות, ביי ברוך ה' יום יום ווען איר מאן קומט אן צו די ווערטער: "וזכנו לראות בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות" - וויינט ער, עס רינט אים טרערען פון די אויגן, ער זאגט איבער די ווערטער אן א שיעור מאל, ביז ער פאלט פון די כוחות, אזוי חזר'ט זיך איבער יעדן שבת; האבן די צוויי הייליגע ברידער געזאגט, יעצט פארשטייען זיי ווי קומט אזא הייליג קינד צו אזעלכע פשוט'ע עלטערן, דורך תפילה; דער קינד איז אויסגעוואקסן דער צדיק רבי דוד לעלובער זכותו יגן עלינו.


חינוך הויבט זיך אן ביי זיך אליין, אז מען שמועסט ביים דאווענען, מען רעדט ניבול פה און מען קריגט זיך מיט די ווייב - וועלן די קינדער אויסוואקסן אזוי; זיי וועלן אויך רעדן ביים דאווענען, זיי וועלן אויך רעדן ניבול פה און זיך קריגן מיט יעדן איינעם. חינוך איז - זיך אליין פאררעכטן, אכטונג געבן ווי אזוי מען רעדט, נישט שרייען אין שטוב און קיינמאל נישט שרייען אויף די ווייב, קומען אין שול מיט דרך ארץ, נישט רעדן ביים דאווענען, און מיט אסאך תפילה – דורכדעם איז מען זוכה צו גוטע ערליכע קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א גוטן חודש און א גוט געבענטשט יאר.

#26 - דער אייבערשטער ערווארט נישט פון אונז צו זיין ווי יענעם
חיזוק פאר פרויען, עבודת השם, נקודות טובות, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת בלק, י"ב תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך וויל אייך פאררעכטן מיט א קלייניקייט, עס איז נישט גוט די תפילה וואס איר בעט פונעם אייבערשטן אז איר זאלט זיין אזוי ווי ..., דאס איז נישט קיין גוטע תפילה; וואס ווייסט איר וואס די פרוי גייט אריבער, אפשר ליידט זי צרות השם ישמרינו? און אפילו זי ליידט נישט - וואס דארפט איר זיין ווי איר? דאס איז נישט וואס דער אייבערשטער ערווארט פון אונז, זיין ווי יענעם.


דער הייליגער רבי אלימלך פון ליזענסק זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "מען וועט מיר נישט שמייסן אין הימל פארן נישט זיין ווי מיין ברודער דער הייליגער רבי ר' זושא פון אניפולי, מען וועט מיך שמייסן פארוואס בין איך נישט געווען ווי מילך"; אין די ווערטער ליגט אזויפיל חכמה, אזויפיל אמת; נישט וועלן נאכאמאכן אנדערע, נישט וועלן זיין ווי אנדערע.


דאס איז פון די יסודות אין ברסלב. דער רבי האט אונז דערציילט די מעשה פון דעם חכם און תם (סיפורי מעשיות, מעשה ט) ווי דער תם האט געהאט א גוט לעבן און איז שטענדיג געווען פרייליך. ער איז געווען א שוסטער, ער פלעגט ארבעטן זייער שווער צו פאבריצירן שיך. ער פלעגט זיך מחי' זיין מיט די שיך, ער פלעגט זאגן: "וואס פאר א שיינקייט, וואס פאר א וואוילקייט דאס שיכעלע איז", "וואס פאר א זיסקייט דאס שיכעלע איז", "וואס פאר א האניג'דיג, וואס פאר א צוקערדיג שיכעלע - דאס איז"; זיין ווייב האט אים געפרעגט: "פארוואס אנדערע שוסטערס נעמען דריי גילדן פאר א פאר שיך און דו נעמסט נאר א האלבן טאלער?" האט איר דער תם געענטפערט: "וואס האט דאס צו טון מיט מיר? דאס איז יענעמ'ס מעשה און דאס איז מיין מעשה, לאמיר מאכן א חשבון וויפיל איך פארדין פון דעם שיך", איך האב מרוויח געווען צען גראשן, איז וואס זאל מיר ארן אז איך האב פארדינט עפעס ריווח מיד ליד?


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#25 - תפילה איז שטערקער פון פעלזן
פחדים, אמונה, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת בלק, י' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


בעטס דעם אייבערשטן אז די פחד זאל פון אייך אוועק גיין און איר זאלט קענען אנגיין מיטן לעבן, ווייל תפילה איז די שטערקסטע זאך אויף די וועלט, שטערקער פון פעלזן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#24 - קום אין שול, וועסטו זען ישועות
בית המדרש, דאווענען, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חקת, ב' דראש חודש תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך האב זיך זייער געפרייט דיך צו זען נעכטן ביי מלוה מלכה, איך האב פון דיר גוטע זכרונות פון ישיבה, ווי דו פלעגסט לערנען משניות און זאגן תהלים, איך וויל ווייטער האבן מיט דיר שייכות און א נאנטקייט.


טייערער ליבער ..., איך וויל דיר זייער בעטן זאלסט זיין שטארק מיט די איין זאך, מיט קומען אין שול דאווענען די דריי תפילות מיט מנין. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ו:) ווער עס קומט אין שול דאווענען מיט מנין – מאכט דער אייבערשטער פאר אים וואס ער דארף, "נוגה לו", דער אייבערשטער מאכט אים ליכטיג.


טייערער ... נרו יאיר, דארפסט דאך ישועות, סיי אין פרנסה, און סיי וכו', קום אין שול וועסטו זען ישועות. בעט דעם אייבערשטן: "באשעפער איך וויל קומען אין שול, באשעפער העלף מיר".

#23 - וואס דו דארפסט, זאלסטו בעטן פונעם אייבערשטן
תפילה

בעזרת ה' יתברך - אייר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... נרו יאיר


וואס דו דארפסט זאלסטו בעטן פונעם אייבערשטן.

#22 - די לימודים פון מרדכי און אסתר
פורים, תפילה, מגילה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת פקודי, ב' דראש חודש אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


עס קומט יעצט דער הייליגער יום טוב פורים, עס קומט אראפ די הייליגקייט פון מרדכי ואסתר; קענען מיר זיך מיט כאפן און אויך זוכה זיין צו די לימודים פון מרדכי ואסתר. דער הייליגער רבי לערנט אונז די לימודים פון מרדכי ואסתר, מען זאל דאווענען, בעטן דעם אייבערשטן; מרדכי ואסתר האבן געוויזן פאר יעדן אז עס איז דא תפילה.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מגילה יב:): "האיר עיניהם של ישראל בתפלתו", מרדכי הצדיק האט ליכטיגע געמאכט פאר די אידן מיטן אויסלערנען אז עס איז דא תפילה, נישטא אזא זאך ווי אויפגעבן, אפילו די גזירה איז שוין גע'חתמ'עט, אבער תפילה איז שטערקער.


אויך אסתר המלכה, איר גאנצע זאך איז געווען אויסלערנען מען זאל זיך נישט פארלאזן אויף א בשר ודם. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שם, טו:) פארוואס האט אסתר געבעטן אחשורוש צו רופן המן צו די סעודה? ווייל זי האט געוואלט דערשרעקן די אידן, זי האט געוויסט אז די אידן דאווענען נישט צום אייבערשטן פאר די גזירה, זיי טראכטן "אחות יש לנו בבית המלך", מיר האבן א שוועסטער אין קעניג'ס פאלאץ, "ויסיחו דעתן מן הרחמים", און זיי בעטן נישט דעם אייבערשטן, און אז זיי זעען אז אסתר איז נאנט מיט המן זעען זיי אז מען קען זיך נישט פארלאזן נאר אויפן אייבערשטן.


יעצט איז א צייט וואס מען קען זוכה זיין צו אפלאזן אלע שטותים, אויפהערן זיך פארזיכערן אויף דעם און אויף יענעם, נאר עוסק זיין אין תפילה, נאר עוסק זיין אין התבודדות.

#21 - קיין איין תלמיד אין היכל הקודש דארף זיך נישט שעמען
חסידות ברסלב, היכל הקודש, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויקהל, כ"ג אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, לעיקוואד


עס איז גאר אנדערש ווען מען בעט אויף יעדע זאך דעם אייבערשטן; אויף עסן, אויף קליידער און אזוי ווייטער. אוודאי דארף מען דער עיקר בעטן אויף עבודת השם, אבער אויך דארף מען יעדע זאך בעטן.


דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רלג), דער וואס בעט נישט אויף יעדע זאך דעם אייבערשטן, אפילו דער אייבערשטער געבט אים טאקע אלעס, ער האט קליידער, פרנסה, אבער דאס לעבן איז אזוי ווי דאס לעבן פון בהמות, ווייל אז מען בעט נישט אויף יעדע זאך דעם אייבערשטן – "עַל כֵּן כָּל חִיּוּתוֹ הוּא כְּמוֹ חִיּוּת בְּהֵמָה מַמָּשׁ", איז דאס לעבן ווי דאס לעבן פון בהמות, "כִּי הָאָדָם צָרִיךְ לְהַמְשִׁיךְ כָּל חִיּוּתוֹ וְהִצְטָרְכוּתוֹ מֵהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ עַל יְדֵי תְּפִלָּה וְתַחֲנוּנִים דַּוְקָא", נאר יעדע זאך דארף מען בעטן דעם אייבערשטן.


די לצים פון ברסלב זאגן אויף היכל הקודש "דאס איז נישט ברסלב", איך זאג דיר, דער קלענסטער תלמיד אין היכל הקודש האט זיך נישט וואס צו שעמען פון קיינעם אין ברסלב, דוק ותשכח; אלע קענען דעם רבינ'ס ספרים, מען לערנט מקרא, משנה, גמרא, הלכה, אגדה, חסידות, מוסר וכו' וכו'.

#20 - וואו איז די הבטחה פון די הייליגע תורה?
כיבוד אב ואם, אמונה, התחזקות, קשיות, תפילה, יתום

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת משפטים, שובבי"ם, כ"ז שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן די פראגע.


אז אייער בחור פרעגט אייך: "וואס איז פשט, עס שטייט דאך אין די תורה (שמות כ, יא): 'כַּבֵּד אֶת אָבִיךָ וְאֶת אִמֶּךָ, לְמַעַן יַאֲרִכוּן יָמֶיךָ', איז ווי קען זיין אז טאטי - וואס האט אזוי מכבד געווען זיין טאטע - איז געשטארבן אזוי יונג?" ער פרעגט: "ווי קען זיין עס שטייט אין די תורה איין זאך און מען זעט עס איז נישט אזוי?" איר ווילט וויסן וואס אים צו ענטפערן.


חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (חולין קמב.) עס איז געווען א תנא וואס איז געווארן אן אפיקורס, ווייל ער האט געזען ווי איינער בעט זיין זון: "קריך ארויף אויפן בוים, ברענג מיר פייגלעך צו עסן", דער קינד איז ארויפגעקראכן אויפן בוים און געטון סיי די מצוה פון כיבוד אב און סיי די מצוה פון שלוח הקן, ער האט אוועקגעשיקט די מאמע פייגל, און פלוצלונג איז ער אראפגעפאלן און געשטארבן; האט ער געפרעגט, ווי קען זיין איינער וואס טוט כיבוד אב, וואס די תורה זאגט לְמַעַן יַאֲרִכוּן יָמֶיךָ, דו וועסט לאנג לעבן, און אויך טוט ער די מצוה פון שלוח הקן וואס די תורה זאגט אויך ביי די מצוה דו וועסט לאנג לעבן, "הֵיכָן אֲרִיכוּת יָמָיו שֶׁל זֶה, וְהֵיכָן טוֹבָתוֹ שֶׁל זֶה", ווי איז די הבטחה פון די תורה? האט ער אפגעלאזט די אידישע וועג און געווארן אן אפיקורס.


די הייליגע חכמים זאגן אונז אז דאס גייט ארויף אויף די נשמה אין גן עדן; דער וואס טוט די מצוה פון כיבוד אב און אזוי אויך די מצוה פון שלוח הקן - דער וועט לעבן א לאנגע לעבן אין גן עדן, ער וועט באקומען זייער אסאך שכר אין עולם הבא; זאגט פאר אייער בחור וואס די הייליגע חכמים דרשנ'ען, און אז טאטי האט מכבד געווען מיט זיין גאנצע הארץ זיידי - האט ער יעצט גרויס שכר.


רעדט אסאך צו די קינדער פון אמונה, זיי זאלן וויסן אז דעם אייבערשטן קען מען נישט פארשטיין, עס איז דא אסאך קשיות אויפן אייבערשטן און דאס איז גאר זיין שיינקייט און גרויסקייט. דער תנא וואס האט געהאט די קשיא וואו איז די אריכת ימים אויף כיבוד אב ואם, האט אויך געהאט א קשיא אויף שכר ועונש; ער האט געזען איינע פון די הייליגע צדיקים פון די עשרה הרוגי מלכות, ווי א דבר אחר האלט אין מויל די צינג פון רבי חוצפית המתורגמן, האט ער געזאגט: ווי קען זיין 'פה שהפיק מרגליות' א מויל וואס האט געלערנט און געדאווענט, 'ילחוך עפר' זאל ליגן אין די מיסט?! דאס האט אים געמאכט ער זאל אפלאזן די תורה וועג.


פרעגלט אין די קינדער אמונה; יעדע מאל מען זיצט מיט קינדער ביי א סעודה, ביי א פארברענג - רעדט מען פון אמונה; אז דעם אייבערשטן קען מען נישט פארשטיין, מען חזר'ט די ווערטער פון רבי'ן וואס זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן נב) דאס וואס עס איז דא קשיות אויפן אייבערשטן - אזוי דארף צו זיין, "וְכָךְ נָאֶה וְיָפֶה לוֹ", און דאס איז די שיינקייט פונעם אייבערשטן, ווייל אויב מיר וואלטן אלעס פארשטאנען וואלט דאך געווען זיין שכל אזוי ווי אונזער שכל - חס ושלום; קומט אויס אז דאס איז דער שיינקייט פונעם אייבערשטן, אז מיר פארשטייען אים נישט. אבער דער רבי האט אויסגעפירט: "וואויל איז דעם וואס האט נישט קיין קשיות אויפן אייבערשטן".


חזר'ט מיט די קינדער אמונה, זיי זאלן זיך דרייען צווישן אנשי שלומינו וואס רעדן נאר אמונה; ווי מער מען חזר'ט אמונה - איז דאס לעבן גוט און זיס, און אז מען האט נישט קיין אמונה, אפילו מען איז א למדן און מען קען גוט לערנען - קען מען פלוצלונג אלעס אפלאזן, מען זעט ביי אסאך שטיבער א קינד פאלט אוועק, מען וואונדערט זיך 'וואס קען דאס זיין? דאס קינד איז געווען א גוט קינד'; דער ענטפער איז, מען רעדט נישט גענוג פון אמונה, אז דער אייבערשטער מאכט אלעס, ער טוט אלעס - מיט א פינקטליכע חשבון און מיר ווייסן גארנישט.


זייט מחזק די קינדער די יתומים; זאגט זיי, מיט יעדע ווארט תורה און יעדע ווארט תפילה - מאכן זיי א נחת רוח פאר די נשמה פון זייער טאטע. מען קען זיך נישט פארשטעלן ווי הונגעריג א נשמה איז, ווי זיי זענען זיך מחי' מיט יעדע גוטע זאך וואס די קינדער טוען.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#19 - אז מען וויינט זיך אויס צום אייבערשטן, זעט מען ניסים
מוסדות, תשובה, חובות, חנופה, תפילה, יום כיפור קטן, ערב ראש חודש

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת משפטים, שובבי"ם, כ"ט שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט איז ערב ראש חודש, א טאג פון תשובה. ביי אנשי שלומינו פירט מען זיך צו זאגן אלע חדשים יום כיפור קטן; ערב ראש חודש איז א טאג פון חשבון הנפש, זיך נאכאמאל בארעכענען, אפלאזן די נישט גוטע מעשים.


אז דו ביסט געדרוקט, דו האסט חובות - זאלסטו נאכאמאל גיין אין א ווינקל און זיך אויסגיסן דאס הארץ צום אייבערשטן, אים בעטן אין דיין אייגענע שפראך, אין דיין וועג פון רעדן: "הייליגער באשעפער איך האב חובות, נעם מיך ארויס פון מיינע חובות, געב מיך גרויס שפע"; וועט פאסירן א מעשה פון תפילה, דו וועסט זען עס וועט קומען מן פון הימל, דו וועסט ארויסגיין פון דיינע חובות.


איך האב געהאט די וואך א גרויסע מעשה פון תפילה, איך בעט דעם אייבערשטן צו קענען באצאלן די מלמדים - סיי אין אמעריקע, סיי אין ארץ ישראל. די מלמדים אין אמעריקע אין די דריי תלמוד תורה'ס - איז א חשבון פון אכציג טויזענט דאלער א חודש, דאס איז אויסער די טיטשערס און אויסער אלע אנדערע הוצאות, אויך אין ארץ ישראל איז די חשבון אלעס צוזאמען דרייסיג טויזנט א חודש. איך בעט שטילערהייט דעם אייבערשטן; ווען איך גיי אין גאס, ווען איך זיץ אויף מיין פארטש, ווען איך ליג אין בעט; ווען איך דערמאן זיך אז איך דארף באצאלן מלמדים - וויין איך צום אייבערשטן ער זאל מיר העלפן, און די וואך איז אנגעקומען אין פאסט א טשעק פון זעקס און דרייסיג טויזנט דאלער, א טשעק אן א נאמען, א נס, געלט פון הימל, געלט פון אייבערשטן; אן חנפ'נען, אן זיך ביקן פאר עבודה זרה, אזוי ווי מוהרא"ש זאגט, ווי קען זיין מיר ליינען יעדן טאג אין קריאת שמע, דער אייבערשטער זאגט (דברים יא, טז): "הִשָּׁמְרוּ לָכֶם פֶּן יִפְתֶּה לְבַבְכֶם", איך ווארן ענק אויב ענק וועלן זיך ביקן פאר עבודה זרה; פרעגט מוהרא"ש, ווי קען זיין אזא זאך, אידן זאלן זיך בוקן צו א שטיין? צו ביימער? עס האט נישט קיין שכל צו טון אזוינס, וואס חזר'ט מען דעם פסוק יעדן טאג ביי קריאת שמע?! זאגט מוהרא"ש, דאס מיינט מען ווער עס חנפ'עט א צווייטן, ער מאכט א מציאות פון א צווייטן, ער בייגט זיך פאר אן עושר - דאס איז עבודה זרה, דער אייבערשטער צערנט אויף דעם, מען פארלירט אלעס אויב מען חנפ'עט און מען ביקט זיך צו א בשר ודם, מען דארף זיך אינגאנצן מבטל זיין צום אייבערשטן, נאר צו אים גיין, נאר אים בעטן.


דאס איז איינע פון די טויזנטער זאכן וואס איך האב זוכה געווען צו לערנען ביי מוהרא"ש, נישט חנפ'נען קיינעם, נישט מאכן קיין מציאות פון געלט און פון די וואס האבן געלט. ביי מהורא"ש איז ממש געווען די זאך וואס וועט זיין ווען משיח וועט קומען, דער רבי זאגט, ווען משיח וועט קומען, מען וועט וועלן איינעם טשעפען וועט מען אים טשעפען אז ער האט געלט, דאס וועט זיין די גרעסטע בזיון, אז מען וועט וויסן מען האט געלט, ווען משיח וועט קומען וועט געלט שמעקן ווי צואה, און אזוי אין א געוויסע בחינה האבן מיר געשפירט ביי מוהרא"ש, עס איז נישט געווען די זאך פון געלט, מען האט נישט געמאכט פון דעם קיין עסק.


ברודער, אז דו וועסט פאלגן דעם רבי'ן, דו וועסט גיין בתמימות אין א ווינקל און זיך גוט אויסוויינען - וועסטו זען ווי דער אייבערשטער וועט מאכן א גרויסע נס, דו וועסט האבן גרויס שפע, נאר שטארק זיך און דערהאלט זיך.


מיטן אייבערשטנ'ס הילף, היינט נאכט - וועט זיין די וועכנטליכע ליל שישי שיעור אינאיינעם מיט א סעודת ראש חודש אין לעיקוואד, אין אונזער בית המדרש. איך דארף אמאל אהין גיין זיי מחזק זיין, מען דארף אסאך אסאך חיזוק צו בלייבן פריש ביים רבי'ן, מיט א פרישע געפיל.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#18 - קושן די מזוזה מיט ריינע הענט, און צולייגן א קורצע תפלה
מזוזה, יראת שמים, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת וארא, שובבי"ם, כ"ט טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', מאנסי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אויף אייער פראגע אויב מען מעג קושן די מזוזה מיט נישט ריינע הענט; דער ענטפער איז ניין, אויב די הענט איז אומריין - דארף מען דאס ערשט וואשן, און קושן די מזוזה מיט ריינע הענט, צוליב כבוד פאר די מזוזה.


יעדעס מאל מען גייט ארויס פון שטוב, אדער מען קומט אהיים - איז גוט צו זאגן ביי די מזוזה די קליינע תפילה: "הייליגער באשעפער ברענג מיך אהיים בשלום", און ווען מען קומט אהיים: "שכוח אייבערשטער האסט מיך אהיים געברענגט בשלום"; מען האט נישט קיין אנונג וואס די פּאָר ווערטער טוען פארן מענטש, עס ראטעוועט פון אלע שלעכטס, עס היט דעם מענטש, און עס קלעבט צו צום אייבערשטן.


וואויל איז דער וואס קושט די מזוזה ביי יעדע טיר, דאס ווייזט אז ער לעבט מיטן אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#17 - זיין פרייליך שבת
שלום בית, שבת קודש, התחדשות, תפילה, תיקונים

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ויחי, ט"ז טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


מאך שיינע שבת'דיגע סעודות, דאס איז אלעס מתקן.


מוהרא"ש ברענגט די ווערטער פון די הייליגע חכמים (תנחומא בראשית, סימן ג): "עוֹנֶג שַׁבָּת כְּאֶלֶף תַּעֲנִיּוֹת", א פארגענוגן שבת איז אזוי ווי טויזנט טעג פון פאסטן; זאלסטו זיך האלטן שטארק ווי אייזן, פעלזן פעסט, צו זיין פרייליך שבת, נישט ווערן נערוועז פון די ווייב און קינדער; דורך תפילה קען מען קומען צו דעם, צו האבן א שיינע שבת.


אויך זאלסטו געבן גוטע ווערטער פאר דיין ווייב, אויך זאלסטו מאכן צייט איר אויסצוהערן און שמועסן מיט איר.


טייערער ברודער, איך בעט דיר בלייב פריש, באניי זיך מיט די עצות פון רבי'ן; מען דארף טון די עצות און לערנען די ספרים, מען זאל נישט איינשלאפן נאר בלייבן וואך.


שרייב מיר פון דיין חיים טובים.

#16 - אז עס דרוקט נאכאלץ, זאלסטו נאכאמאל בעטן; ביז דו וועסט זען א נס
התחזקות, יאוש, תפילה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


אז עס איז דיר ענג - זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן, און אז דו האסט שוין געבעטן דעם אייבערשטן און עס דרוקט נאכאלץ - זאלסטו נאכאמאל בעטן, ביז דו וועסט זען א נס, עס וועט דיר ווערן גרינגער.


פארליר זיך נישט, האסט שוין געהאט אסאך צייטן וואס דו האסט געזען ניסים; דער אייבערשטער וועט דיר העלפן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#15 - דיינע אויגן זענען הפקר, אראפגעפאלן אין שאול תחתית
קדושה, התחזקות, שטעטל, תשובה, מחשבות, שמירת עינים, תפילה, דף גמרא

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וישלח, י"ז כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


וואס זאל איך דיר זאגן, ביסט טאקע אראפגעפאלן אין שאול תחתית, דיינע אויגן זענען הפקר, דיינע מחשבות טראכטן פון שלעכטס, אבער דאך דארפסטו געדענקען אז דער אייבערשטער איז זייער גרויס, און מיט תשובה און הכנעה וועסטו אלעס קענען פאררעכטן.


לערן תורה, דאס איז דער גרעסטער תיקון, לערן יעדן טאג דעם בלאט גמרא אפילו בלי הבנה, זאג די ווערטער אפילו אן פארשטיין - דאס וועט פארברענען אלע קליפות און דיך צוריק ברענגען צום אייבערשטן.


היינט נאכט וועט זיין די וועכנטליכע שיעור אין ישיבה. א שאד דו קומסט נישט בקביעות אין צייט; וועסט האבן אזויפיל חיזוק, דיין שבת וועט אנדערש אויסזען אז דו וועסט קומען צום שיעור הערן דעם רבינ'ס דיבורים, עס וועט דיך אויפוועקן פון שלאף, דו וועסט צוריק אנהויבן בענקען צום אייבערשטן און זיך פירן ערליך.


מיר האבן געעפנט די וואך אונזער "ילד שעשועים", א פלאץ פאר קימפעטארינס, זיך אפצוריען און קומען צו די כוחות. די משפחות אין שטעטל העלפן זייער, יעדער איז זייער פרייליך פארן ילד שעשועים.


אויך גרייטן מיר זיך שוין צו עפענען די מצה בעקעריי אין שטעטל, עס זאל זיין מצות פאר אנשי שלומינו.


מענטשן פרעגן מהיכן ירק זה חי, ווי איז דא אזויפיל געלט אין היכל הקודש? אזא שיינע שטעטל אויפצושטעלן, אין אזא קורצע צייט איז דא מוסדות - פון א חדר ביז א סקול בית פיגא, ישיבה, כולל, בתי מדרשים און מקוואות, א מצה בעקעריי, יעצט א ילד שעשועים - פון וואו קומט די געלט? דער ענטפער איז: "מיר בעטן דעם אייבערשטן, מיר האבן נישט קיינעם אויף וועם זיך צו פארלאזן, מיר גייען צום אייבערשטן; מיר דאנקען און מיר בעטן". אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תענית כה.) א אידענע איז געקומען צו רבי חנינא בן דוסא, זי האט זיך באקלאגט אז זי בויט א הויז און די העלצער וואס האלט די דאך איז צו קורץ, האט דער צדיק געבעטן דעם אייבערשטן און איר אנגעוואונטשן, דערציילט די גמרא, פלימו זאגט: "אני ראיתי אותו הבית", איך האב געזען די דירה, און מען האט מיר געזאגט: "בית זה", דעם הויז "שקירה ר' חנינא בן דוסא בתפלתו", איז וואס רבי חנינא בן דוסא האט געמאכט מיט תפילה; דאס איז אונזער סוד: 'תפילה, תפילה און נאכאמאל תפילה'.


קום צום שיעור, וועסט זיך אויפוועקן פון שלאף.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.





 


 





 

#14 - בעטס דעם אייבערשטן פאר קינדער
קינדער, אמונה, תהלים, תפילה

בעזרת ה' יתברך - ב' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


זארגט נישט, איר וועט האבן קינדער, און שטארקט אייך מיט אמונה; חזר'ט 'דער אייבערשטער איז גוט און ער מאכט נאר גוט'.


בנוגע קיין צום דאקטער און וועגן ווייטאמינען; אז אייער מאן וויל דאס - זאלט איר אודאי אזוי טון.


זאגט תהילים און רעדט צום אייבערשטן אין אייער שפראך, בעטס פאר קינדער, טוט וואס חנה האט געטון ווען זי האט געוואלט אזוי שטארק א קינד, זי האט זיך אויסגע'טענה'עט מיטן אייבערשטן, זי האט אזוי שיין געבעטן, עד כדי כך אז מיר לערנען ארויס גאנצע הלכות אין תפילה - פון חנה (ברכות לא.)


איך ווארט צו הערן די גוטע נייעס.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.