בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד האברך היקר ... נרו יאיר.

אז א קינד שטאמלט ביים רעדן איז דאס פון פחדים; קען זיין אז דארט אין ... פלעי גרופ לייגט א טיטשער פחדים אויף די קינדער, פון דעם הייבט ער אן שטאמלען (סטאדער"ן).

זיי מברר אויב דאס קומט טאקע פון דעם, האלט דיין קינד אין שטוב אפאר טעג און זע אויב דאס ווערט בעסער; אויב עס ווערט אים בעסער זאלסטו רעדן מיט די טיטשערס זיי זאלן זיך אומגיין מער ווייך צו אים.

דער עיקר זאלסטו אסאך בעטן דעם אייבערשטן פאר גוטע ערליכע געזונטע קינדער, ווייל קינדער זענען אזוי ווי ביימעלעך און די תפילות זענען צוגעגליכן צו וואסער; פונקט ווי ביימער וואקסן נאר אז מען באוואסערט זיי אזוי וואקסן די קינדער אויף געזונטע און ערליכע דורך תפילות פון עלטערן.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.

איך בין היינט צוריק געקומען פון ארץ ישראל, איך בין נישט דא געווען פאר צוויי טעג, איך האב נישט געדענקט צו שיקן פאר דיין ווייב די שיעור וואס מען האט געוויזן פאר די פרויען די וואך ביים חינוך אווענט.

זאג פאר דיין ווייב אז עס איז א שאד זי זאל נישט מאכן די וואך א פרויען צוזאמקום; אין וויליאמסבורג און אין שטעטל האט מען געמאכט די וואך דעם חינוך אווענט (P.T.A.) אנשטאט די פרויען צוזאמקום. די שיעור איז נוגע פאר אלע פרויען, אפילו די וואס שיקן די קינדער אין אנדערע מוסדות; אלע דארפן חיזוק, אלע דארפן גוטע עצות ווי אזוי צו מחנך זיין די קינדער.

פרעג דיין ווייב אויב זי וויל, אויב זי האט כח צו מאכן א צוזאמקום, וועל איך דיר שיקן דעם שיעור. ווייל דעם קומענדיגן פרויען צוזאמקום וועט זיין מיטוואך פרשת וארא, כו טבת; איז א שאד פאר די פרויען ביי אייך אין שטאט זאלן דארפן ווארטן אזוי לאנג.

שטארק זיך מיט אמונה, וואס דו דארפסט בעט דעם אייבערשטן.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת וישלח, ט"ו כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.

שטארק זיך ווייטער ממשיך צו זיין מיט דיין הייליגע ארבעט – מלומדות; דו קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון א מלמד, וואס פאר א זכותים ער האט אויבן אין הימל.

איך בעט דיר זייער זאלסט נישט נוצן דיינע הענט, זאלסט נישט שלאגן קיין קינדער. אויב עס מאכט זיך א פאל וואס דו האלסט אז מען דארף געבן א פאטש זאלסטו מכבד זיין דעם מנהל מיט די גרויסע מצוה, דו זאלסט נישט אליינס פסק'ענען אזעלכע שאלות. רוב מאל ווען מען שלאגט איז דאס פון "פארלוירנקייט", אדער צוליב "פערזענליכע געפילן", מען נעמט פערזענליך ווען דער קינד שמייכלט זיך אונטער וכו'.

איך האב הנאה געהאט אז דו האסט מיר אנגערופן דערציילן וואס עס האט פאסירט אין חדר און דו האסט געפרעגט אויב דו האסט גוט געטון מיט'ן געבן א פאטש; קומענדיגע מאל קענסטו מיר רופן פרעגן פאר'ן געבן די פאטש אדער זאלסטו פרעגן דעם מנהל, און אויב דער מנהל וועט פסק'נען אז עס קומט זיך א פאטש פאר'ן קינד צוליב חוצפה וכדומה, זאלסטו גלייך מכבד זיין דעם מנהל מיט די מצוה.

שטארק זיך און שטארק דיין ווייב. דו ווייסט נישט די נס וואס דו האסט; איך זאג דיר דאס מיט א ריינעם אמת, איך זאג דיר אז דו ווייסט נישט אפצושאצן דאס טייערקייט פון איר.

בלייבט נאר איבער איין זאך, דו זאלסט נישט אויפהערן דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אויף די גרויסע חסדים און ניסים וואס ער טוט מיט דיר שטענדיג.

א גוט שבת.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

מרת ... תחי'.

‎שטארק זיך ווייטער מיט דיין הייליגע ארבעט פון לערנען מיט די קינדער.

ווען א מיידל פאלגט נישט זאלסטו עס נישט נעמען פערזענליך און נישט ווערן פארלוירן; קינדער וואס זענען לעבעדיג זענען גאר גוטע סחורה, קינדער וואס הערן נישט גלייך ווען מען רעדט צו זיי זענען געווענליך שארפע קעפ, זיי זענען נישט שלעכט, מען דארף זען מיט חכמה ווי אזוי מען קען זיי מאכן זיי זאלן הערן וואס מען רעדט צו זיי און זיי מאכן פאלגן.

בנוגע קנס'ענען מיט'ן אריינשטעלן אין א נידעריגע כתה; דאס איז נישט קיין ריכטיגע וועג פון קנס'ענען, דאס קען זייער שטארק וויי טון און זייער שטארק פארשעמען; עס זענען דא גענוג וועגן ווי אזוי מען קען קנס'ענען א קינד, אים מחנך זיין צו זיין דרך ארץ'דיג.

אויך איז נישט גוט צו קנס'ענען קינדער מיט'ן הייסן זאגן תהלים, כדי עס זאל נישט אריינגיין א שנאה צו תהלים.

געדענק וואס מוהרא"ש זאגט אויפ'ן מאמר חז"ל (סנהדרין צט:): "כָּל הַמְלַמֵד אֶת בֶּן חֲבֵירוֹ תּוֹרָה", דער וואס לערנט תורה מיט קינדער, "מַעֲלֵה עָלָיו הַכָּתוּב כְּאִילוּ עֲשָׂאוֹ", איז אזוי ווי ער האט זיי געבוירן; אז דאס איז נישט קיין קאמפלימענט נאר אן התחייבות, מען זאגט פאר'ן מלמד: "טראכט אז די קינדער זענען דיינע קינדער".

שטארק זיך און זיי ממשיך מיט דיין הייליגע ארבעט.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

מרת ... תחי'.

‎יישר כח פאר דיין געטרייע ארבעט אין סקול, יעדער איז זייער צופרידן פון דיין איבערגעגעבנקייט פאר די קינדער.

דער עיקר זאלסטו אויפבויען די קינדער; לייג אריין אין זיי א זעלבסט זיכערקייט, זיי זאלן האבן אמונה אין זיך אליין. ווייל רוב פראבלעמען קומען פון נישט האבן אמונה אין זיך אליין, פון נישט זיין זעלבסט שטענדיג.

ווי אזוי בויט מען אויף די זעלבסט זיכערקייט אין קינדער? דורך אמונה אינעם אייבערשטן; ווי מער מען לייגט אריין אמונה אין קינדער, מען רעדט פונעם אייבערשטן – פאלן אוועק אלע פחדים און דמיונות, עס פאלט אוועק דאס ווארט: "איך"; "איך קען יא?" "איך קען נישט", "איך בין יא?" "איך בין נישט".

אלע פראבלעמען הויבן זיך אן ווען מען פארגעסט פונעם אייבערשטן, אבער איינמאל מען נעמט אריין אין זיך די אמונה, פאלן אוועק אלע ספיקות, דאגות, מחשבות רעות און דמיונות וכו', וכו'.

בעט איך דיר און איך בעט אלע טיטשערס פון "בית פיגא", מען זאל רעדן צו די קינדער אסאך דיבורי אמונה און אסאך מעשיות פון תפלה; מען זאל אריינלייגן אין זיי אז אלעס וואס מען וויל און אלעס וואס מען דארף זאל מען בעטן פונעם אייבערשטן.

קינדער וואס פאלגן נישט און קינדער וואס הערן נישט גלייך ווען מען רעדט צו זיי – זענען נישט קיין מחוצפים אדער שלעכטע קינדער וכו', די קינדער זענען געווענליך שארפע און קלוגע קינדער, זיי דארף מען מקרב זיין און טרעפן די ריכטיגע צוגאנג ווי אזוי מען קען זיי מאכן זיי זאלן הערן פון פאלגן.

בעט פאר מיר מיט די קינדער יעדן טאג אז איך זאל מצליח זיין; מיין נאמען איז יואל בן ריצא רעכל.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר וזוגתו ... תחי'.

איך בין בקשר מיט די מלמדים און טיטשערס פון אייערע קינדער, זיי זענען קיין עין הרע ליכטיגע קינדער, לעבעדיגע קינדער, פול מיט חיות.

איך בעט אייך זייער איר זאלט נישט פארלאנגען פון אייערע קינדער זיי זאלן זיין קלעצער און זיך נישט רירן, עס איז זייער געזונט אז קינדער געבן זיך אויס אין זייערע יונגע יארן, מוהרא"ש שרייבט אן א שיעור מאל אז קינדער וואס געבן זיך אויס אין די יונגע יארן, זיי טאנצן, שפרינגען, לויפן און שרייען וכו', וכו', - וואקסן אויף קלוג און געזונט, ווידעראום קינדער וואס מען לאזט זיי נישט טאנצן, שפרינגען, לויפן און שרייען וכו', וכו', וואקסן אויף שטייט און איינגעגעסן השם ישמרינו.

מיר האבן טייערע מלמדים און טיטשערס וואס געבן זיך גוט אן עצה מיט די קינדער און מיר שמועסן זיך דורך כמעט יעדן טאג בנוגע די קינדער, מיר זענען זייער צופרידן פון אייערע קינדער און אויב מיר פארשטייען אז מיר דארפן הילף פון די עלטערן בעטן מיר.

בנוגע קויפן א גוטע חנוכה מתנה פאר די קינדער; די שענסטע מתנה וואס עלטערן קענען געבן פאר די קינדער איז אז מען זאל זיך ליב האבן איינער מיט'ן צווייטן און שיין רעדן איינער מיט'ן צווייטן, קינדער דארפן נישט מער פון דעם.

ענקער ראש ישיבה.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד אונזער חשוב'ע מנהלת תחי'.

איך האב נישט קיין ווערטער וואס צו זאגן, ווייל וויפיל מען וועט זאגן איז ווייניג געזאגט, אבער דאך דארף מען זאגן.

מיר דאנקען אייך פון טיפן הארצן אויף וואס איר טוט מיט אונזערע קינדער, איר בויט זיי אויף בגוף ובנפש זיי זאלן אויסוואקסן געזונט ברוחניות ובגשמיות, זיי זאלן ליב האבן די תורה, ליב האבן אידישקייט און ליב האבן דאס עכטע לעבן.

די קליינע קינדער אין סקול זענען מער רייף און דערוואקסן ווי חתונה געהאט'ע ווייבלעך; זיי ווייסן וואס דער לעבן איז, זיי וואקסן אויף געזונט.

א גרויסן יישר כח בשם אלע עלטערן איז איר רעדט צו די קינדער ווי נאנט מען מעג זיין מיט חבר'טעס, איר רעדט צו די קינדער אפענע דיבורים פון זיך אכטונג געבן נישט צו טון זאכן וואס וועט חרוב מאכן דאס געזונטע לעבן ווי אזוי דער אייבערשטער האט באשאפן די וועלט.

מנהלת תחי', האטס נישט מורא צו רעדן צו אונזערע קינדער זיך אכטונג צו געבן פון מניוולים; ליידער ליידער איז דער דור אזוי געפאלן אז אייגענע ברידער טשעפען די שוועסטערס רחמנא לצלן, עס איז נישט דא קיין ברירות, מען דארף רעדן צו אונזערע טעכטער, זיי אנגרייטן זיך צו היטן פון מניוולים.

איך וויל זייער שטארק איר זאלט רעדן פאר די פרויען שבת התוועדות – סיום הש"ס, מיר וועלן באשטימען א צייט ווען די מענער זענען אין שול ביים דאווענען, דעמאלט זאלט איר רעדן פאר די פרויען, זיי מחזק זיין אז זיי זאלן מחשיב זיין לימוד התורה, זיי זאלן האלטן חשוב און טייער ווען דער מאן לערנט, זיי זאלן מחזק זיין די מאן צו גיין לערנען וכו'.

דאס וואס איר טוט מיט די חתונה געהאט'ע תלמידות – איז עולה על הכל, ווייל עס נעמט אביסל צייט ווילאנג א פארפאלק איז זיך מסדר און הייבן אן לעבן, דארף מען זיי מחזק זיין.

נאכאמאל, יישר כח בשם אלע עלטערן און די גאנצע קהילה.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.

‎וויפיל איך זאל דיר שרייבן איבער דאס גרויסקייט פון א מלמד – האב איך נאך גארנישט אנגעהויבן צו שרייבן.

דא זעט א מלמד אויס ווי א פשוט'ע זאך, א פשוט'ער מענטש; מענטשן האבן נישט קיין עקסטערע דרך ארץ פאר זיי, אבער אויבן אין הימל זענען זיי זייער חשוב.

דערצייל פאר די קינדער מעשיות פון צדיקים; דאס וועט זיי אויפפלאקערן זייערע ריינע הערצער, זיי זאלן אויך וועלן זיין צדיקים.

דערצייל זיי דעם סיפור וואס דער הייליגער דגל מחנה אפרים ברענגט (דגל מחנה אפרים פרשת וישלח, דבור המתחיל עוד יש לומר) אויפ'ן פסוק (בראשית לב, יא): "כִּי בְמַקְלִי עָבַרְתִּי אֶת הַיַּרְדֵּן", אז יעקב אבינו איז אריבער דעם ירדן מיט אמונה פשוטה, אזוי ווי דער הייליגער בעל שם טוב איז אריבער דעם גרויסן טייך דעניעסטער מיט זיין גארטל – בלויז מיט אמונה פשוטה, טייטשט ער "כִּי בְמַקְלִי", מַקְלִ"י באטרעפט וויפיל יעק"ב וואס זיין מדה איז אמת, אז דורך אמת, דורך אמונה קען מען אריבער גיין אלע שוועריקייטן, אלע וואסערן.

איך האב זייער הנאה צו הערן אז דו דערציילסט פאר אנדערע אלע שמועסן וואס מיר שמועסן; אסאך מאל ווען מען רעדט איינער מיט'ן צווייטן התחזקות קען ארויסקומען אזעלכע טייערע דיבורים, א שאד אז מען טראגט דאס נישט ווייטער פאר אנדערע, אז אלע זאלן זיך מחזק זיין.

אויב עס קומט דיר אויס א שאלה צי מען זאל געבן א פאטש פאר א קינד, זאלסטו דאס דורך רעדן מיט ... און אויב מען פסק'נט אז דער קינד דארף באקומען א פאטש דאן זאלסטו מכבד זיין ... ער זאל האבן די זכות וכו'.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

מרת ... תחי'.

יישר כח פאר'ן העלפן די סקול, אייער לימוד איז זייער א חשוב'ע לימוד. איר לערנט הלכה מיט די מיידלעך, דאס איז זייער וויכטיג, ווייל פון אלע לימודים וואס מען לערנט מיט די מיידלעך איז הלכה דאס וויכטיגסטע, דאס נעמט מען מיט נאך די חתונה.

די קליינע מיידלעך גייען גרויס ווערן, זיי וועלן חתונה האבן און זיין מאמע'ס, וועלן זיי דארפן וויסן ווי אזוי מען פירט א אידישע קאך; הלכות בשר בחלב, הלכות תולעים, הלכות שבת און הלכות ברכות. דעריבער איז זייער חשוב אייער פאסטן; בעט איך אייך זייער איר זאלט ווייטער לערנען מיט די קינדער הלכות, זיי זאלן קענען פירן א אידישע שטוב.

 אויך איז וויכטיג צו לערנען הלכות יחוד מיט די מיידלעך, זיי זאלן זיין קלאר פאר זייער לעבן וואס מען מעג און וואס מען טאר נישט.

א גרוס פון אייער טייערער מאן נרו יאיר, ער איז זייער א געטרייער מלמד; איך פערזענליך האב זייער הנאה פון אים, און אלע עלטערן האבן הנאה פון זיין ארבעט.

אין דעם זכות וואס איר לערנט מיט די מיידלעך און ער לערנט מיט די אינגלעך, וועט איר אינאיינעם זען נחת ביי אייערע קינדער.

פון ענקער ראש ישיבה.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת ויצא, ח' כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

זיי מיר מוחל אז איך האב נישט געקענט ענדיגן רעדן מיט דיר נעכטן נאכן שיעור, איך בין געלאפן צו א משפחה שמחה.

איך ווייס אויך דאס הארבקייט פון אייגענע האר; איך בין געזיצן ביי מוהרא"ש יארן לאנג און געהערט ווי מוהרא"ש זכרונו לברכה וויינט און בעט זיך ביי די פרויען זיי זאלן זיך אפשערן זייער האר, אבער מיט כח וועט דאס נישט גיין.

געדענק וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט אלע יארן: מען קען נישט צווינגען א ווייב וכו'; אז מען וויל פועל'ן ביי די ווייב איז דא איין וועג: "רעדן שיין", מער פון דעם קען מען נישט. דאס האט מוהרא"ש געלערנט מיט אונז און גע'חזר'ט אלע יארן, "מיט כח קומט מען אין ערגעץ נישט אן, עס וועט נאר ווערן ערגער".

גלייב מיר, איך ווייס דאס הארבקייט פון אייגענע האר; ברוך ה' ביי אונז אין סקול אין "בית פיגא" שערן זיך אלע תלמידות די האר. מיר גייען אין די וועגן פון די הייליגע צדיקים, מיר האבן נישט צו טון מיט חכמים וואס פארשטייען בעסער פון די הייליגע צדיקים; אבער אז דיין ווייב האט זיך בארעכנט אז זי וויל נישט מער שניידן די האר וכו', קענסטו נאר טון תפילה, און חס ושלום זיך קריגן.

דעריבער בעט איך דיר מיין טייערע ליבער חבר, נעם די עצה פון רבי'ן; גיי אין א שטילע פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט, האסט דאך א באקוועמע קאר, פאר מיט דיין קאר צו א שטילע פלאץ, שטעל דיין קאר אין א זייט, צינד אן א ווארעמע ניגון וואס עפנט די הארץ און גיס זיך אויס דיין הארץ, בעט דעם אייבערשטן אויף אלעס וואס דו דארפסט, זאג אים אלעס אויס, זאג אים דיינע ווייטאגן, וועסטו זען גרויסע נסים.

הער אויף רעדן צו דיינע קינדער אנטקעגן דיין שווער; מען טאר נישט זאגן פאר קינדער: "זיידי איז א שגץ!" אז דו וועסט ווייטער אזוי רעדן וועסטו ביים סוף אלעס פארלירן, אלע וועלן לאכן פון דיר. פיר נישט קיין מלחמות מיט קיינעם נישט, דו זאלסט שיין רעדן צו דיינע קינדער וועלן זיי טון דיין ווילן.

איך פארשטיי זייער גוט דיין ווייטאג; מיין נישט אז איך נעם זיך אן פאר דיין ווייב, איך נעם זיך אן מער פאר דיר, איך וויל דו זאלסט האבן א גוט לעבן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.

שטארק זיך און שטארק דיין ווייב תחי' זי זאל ווייטער ממשיך זיין מיט איר ארבעט אין סקול. עס לאזט זיך פשוט נישט גלייבן אז מיר האלטן שוין יעצט די ניינטע יאר אין "בית פיגא". דיין ווייב תחי' איז א מתנה פאר אונזער סקול, זי איז אן איבערגעגעבענע מנהלת; אלע מיידלעך, אלע תלמידות שפירן ווי זי איז ווי א מאמע פאר זיי, איר גאנצע קאפ און הארץ לייגט זי אריין אין די תלמידות.

וויפיל דארפן מיר דאנקען דעם אייבערשטן אז מיר האלטן דא, מיר האבן מוסדות פאר די אינגלעך און פאר די מיידלעך, וואו זיי ווערן נתחנך מיט די וועג פונעם הייליגן רבי'ן.

ווער האט אמאל געקענט טראכטן אז מיר וועלן האלטן דא, ווען פאר נישט לאנג צוריק האט מען זיך אזוי געשעמט מיט ברסלב; אנשי שלומינו - תלמידי היכל הקודש האבן נישט געקענט רעדן אפן פון רבי'ן און פון מוהרא"ש, אבער היינט האבן מיר אויפגעשטעלט א דור פון מפיצים ומפיצות, קינדער, בחורים און מיידלעך, אינגעלייט און ווייבלעך - גייען פארשפרייטן אין אלע גאסן דעם רבינ'ס התחזקות.

שטארק זיך און שטארק דיין ווייב זי זאל ווייטער אנגיין ביתר שאת וביתר עוז, אויפצובויען די קינדער מיט אמונה פשוטה, מיט צניעות און מידות טובות.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויצא, ד' כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.

אויף דיין פראג צי מען זאל מאכן חדר אין שטעטל ווען עס גייט א שניי.

איך בעט דיר זייער זאלסט נישט מבטל זיין קיין איין איינציגסטע טאג פון חדר, אפילו מען וועט דיר בעטן הילף צו בויען דעם בית המקדש, זאלסט קומען מיט די קינדער העלפן שלעפן זאכן צום בית המקדש – זאלסטו נישט גיין (רמב"ם, פרק א' מהלכות בית הבחירה, הלכה יב), נאר בלייבן מיט די קינדער לערנען די הייליגע תורה און זיכער ווען עס רעגנט, עס איז גליטשיג אדער עס שנייט זאלסטו מקיים זיין דעם (תהלים נה, טו): "בְּבֵית אֱלֹקִים נְהַלֵּךְ בְּרָגֶשׁ", רָגֶ"שׁ איז ראשי תיבות: ר'עגן, ג'ליטש, ש'ניי.

ביז דערווייל ווען מיר זענען נאכנישט מסודר מיט טראנספארטעישן, מיר האבן נאכנישט קיין באס און מען נעמט די קינדער מיט קארס – אויב עס גייט א שניי זאלט איר מודיע זיין פאר די עלטערן אז עס איז נישט דא קיין טראנספארטעישן, ווייל עס איז א גרויסע אחריות. נאר די עלטערן זאלן אליינס ברענגען די קינדער זייער פארזיכטיג, און מיט'ן אייבערשטנס הילף ווען מיר וועלן האבן א באס וועלן מיר קענען נעמען די קינדער, אפילו אין שווערע וועטערס.

שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט; איך בין דיר מקנא אז דו זיצט מיט הייליגע קינדער, ריינע קינדער, תינוקות של בית רבן שלא טעמו טעם חטא וואס אין זייער זכות שטייט די וועלט, און בזכות וואס עס איז דא דעם (בראשית כז, כב): "הַקֹּל קוֹל יַעֲקֹב", מען הערט קינדער לערנען, זאגן חכמינו זכרונם לברכה (בראשית רבה סה, כ): איז נישט דא קיין "יָדַיִם יְדֵי עֵשָׂו", האבן די אומות העולם נישט קיין שליטה.

פון דיין ראש ישיבה.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

מרת ... תחי'.

שטארקטס אייך מיט אייער הייליגע ארבעט פון זיין א טיטשער אין בית פיגא, קרית ברסלב ליבערטי ניו יארק.

מען קען זיך גארנישט פארשטעלן די שכר פון לערנען מיט קינדער, זיי אויפצוען על דרך התורה.

מוהרא"ש האט מיר געשריבן אסאך בריוון ווי אזוי צו פירן די ישיבה; שטענדיג האט מיר מוהרא"ש באטאנט די נקודה, אז איך זאל זען עס זאל זיין א פרייליכע אטמאספער צווישן די בחורים. ווייל שמחה איז די הצלחה; אז עס איז דא שמחה איז דא מוחין, עס עפנט די מח, אזוי קען מען מקבל זיין וואס מען לערנט.

דעריבער זאלט איר זען צו טאנצן יעדן טאג מיט די קינדער (מיט א באשטימטע צייט) און זיי כסדר געבן גוטע ווערטער, וועט איר האבן גרויס הצלחה.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויצא, ד' כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

מרת ... תחי'.

איך האב ערהאלטן די הודעה.

עס טוט זייער וויי צו הערן אזעלכע שרעקליכע מעשיות; עס איז אזוי שרעקעדיג ווען מען הערט ווי מענטשן וואס שטעלן זיך אהער ווי שיינע מענטשן זאלן שטילערהייט טון אזעלכע רשעות השם ישמרינו. עס איז נישט דא וואס צו טון, מיר קענען נאר בעטן דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף אונז, מיר זאלן שוין אויסגעלייזט ווערן פונעם ביטערן גלות, עס זאל שוין זיין (ישעיהו יא, ט): "לֹא יָרֵעוּ וְלֹא יַשְׁחִיתוּ בְּכָל הַר קָדְשִׁי כִּי מָלְאָה הָאָרֶץ דֵּעָה אֶת ה', כַּמַּיִם לַיָּם מְכַסִּים".

בנוגע דערציילן פאר'ן קינד; איר זאלט חס ושלום נישט דערציילן פאר'ן קינד אלע פאליטיק און לשון הרע אויף איר טאטע, וואס וועט איר האבן פון דעם אז זי וועט וויסן וואס דער טאטע האט געטון מיט איר מאמע עליה השלום? זי דארף אים דאך סיי ווי מכבד זיין, דער אייבערשטער זאגט פאר יעדן מענטש אז ער מכבד זיין די עלטערן, אפילו די עלטערן פירן זיך נישט ווי עס דארף צו זיין. איך פארשטיי אייך זייער גוט, איר שפירט ווי איר ווילט שרייען אין די גאסן מען זאל וויסן אז מען האט דא געפייניגט אן אומשולדיגע מענטש און מען האט איר אזוי דערביטערט ביז זי איז נעבעך אוועק פון די וועלט; אבער וואס וועט איר האבן ווען די קינדער וועלן דאס וויסן? עס וועט ארויס קומען פון דעם נאר עגמת נפש.

אז איר ווילט טון א טובה פאר אייער שוועסטער'ס נשמה זאלט איר נאר אויפבויען אירע קינדער; איר זאלט קיינמאל נישט רעדן צו זיי שלעכטס אויף א צווייטן און זיכער נישט אויף זייערע עלטערן, וועלן זיי אויפוואקסן ערליכע אידן און זיי וועלן מאכן א נחת רוח פאר זייער מאמע.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת תולדות, כ"ז חשון, שנת תש"פ לפרט קטן

... תחי', טיטשער אין בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

ווען א תלמידה שמייכלט זיך אונטער מיינט עס נישט חוצפה; עס איז זייער גרינג צו מאכן יעדע תלמידה פאר א מחוצפת, אבער ווען מען קוקט מיט אן אמת זעט מען אז אין רוב פעלער איז נישט קיין חוצפה, בפרט ווען א קינד שמייכלט זיך אונטער ווען די טיטשער שרייט וכדומה, מיינט עס רוב מאל נישט חוצפה. עס זענען דא קינדער וואס זייער ריעקשן איז אז אנשטאט וויינען שמייכלען זיי.

געדענק, קינדער זענען קינדער; מען דארף האבן צו זיי אסאך סבלנות און קוקן אויף זיי מיט א גוט אויג. ווען קינדערן שפירן די ליבשאפט פון זייער טיטשער וועלן זיי אלעס טון וואס די טיטשער זאגט.

דו האסט מיר דערציילט אז דו האסט א תלמידה וואס כאפט שווער אויף די עברי, און בשעת דו האסט געהאט א נסיון פון א קלייד וואס איז נישט געווען אזוי צניעות'דיג האסטו שטילערהייט געזאגט פאר'ן אייבערשטן: "אייבערשטער, איך טו נישט אן די קלייד וואס איז נישט אזוי צניעות'דיג ובזכות דעם זאלסטו העלפן מיין תלמידה זי זאל פארשטיין און אויפכאפן די עברי", און זייט די מעשה האט די תלמידה אנגעהויבן אויפכאפן גרינגער די עברי. די מעשה האט מיר זייער באנומען, צו זען ווי דו לעבסט מיט דיינע תלמידות, עס גייט דיר באמת אן אז זיי זאלן מצליח זיין און פארשטיין דאס לערנען, אז דו ביסט גרייט בייצושטיין נסיונות פאר זייער הצלחה.

איך פריי זיך צו האבן אזא טיטשער ביי אונז אינעם מוסד.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת תולדות, כ"ו חשון, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד הבחור ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.

אזוי ווי דו האסט איבער גענומען די טרענספארטעישן פונעם מוסד, בעט איך דיר זייער זאלסט רעדן צו אלע דרייווערס זיי זאלן נישט אנצינדן קיין שום מוזיק נאר ערליכע היימישע זינגערס.

דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ג): "מִי שֶׁשּׁוֹמֵעַ נְגִינָה מִמְּנַגֵּן רָשָׁע, קָשֶׁה לוֹ לַעֲבוֹדַת הַבּוֹרֵא, וּכְשֶׁשּׁוֹמֵעַ מִמְּנַגֵּן כָּשֵׁר וְהָגוּן, אֲזַי טוֹב לוֹ", ווער עס הערט ניגונים פון א נישט ערליכע זינגער וועט אים אנקומען שווער צו דינען דעם אייבערשטן, ווידער אויב הערט מען ניגונים פון אן ערליכן זינגער וועט עס אים צוהעלפן צו עבודת השם. געלויבט דעם אייבערשטן אז היינט איז דא סידי'ס פון ערליכע אידן, וואס זינגען חסידי'שע ווארימע ניגונים, דאס מעג מען אנצינדן פאר די קינדער.

אויך איז דא היינט אסאך מעשה טעיפס פון ערליכע מגידים ווי זיי דערציילן די פרשה אדער מעשיות פון נ"ך און פון חז"ל - דאס זאלסטו אנצינדן פאר די קינדער; קינדער זענען זייער ריין און מען דארף זייער אכטונג געבן אויף זיי אז זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן.

דאס בעסטע איז אז דו זאלסט אנגרייטן אויפ'ן באס און אין יעדע ווען א קאלעקשן פון ניגונים און מעשיות וואס נאר דאס קען מען אנצינדן בשעת מען טראגט און מען ברענגט די קינדער.

אין דעם זכות וואס דו העלפסט די מוסד זאלסטו זוכה זיין בקרוב צו ווערן א חתן, אויפשטעלן שיינע ליכטיגע דורות.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת תולדות, כ"ו חשון, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

בנוגע נעמען אן הלואה וכו'; דער רבי זאגט (ספר המידות, אות תשובה, סימן מו): "מִי שֶׁרוֹצֶה לָשׁוּב, יִזָּהֵר מִלִּהְיוֹת בַּעַל חוֹב", ווער עס וויל תשובה טון זאל אכטונג געבן פון האבן חובות; נאך זאגט דער רבי (שיחות הר"ן, סימן קכב): "וּמוּטָב שֶׁיִּהְיֶה בַּעַל חוֹב לְעַצְמוֹ אוֹ לִבְנֵי בֵּיתוֹ בְּמַלְבּוּשִׁים מִלִּהְיוֹת בַּעַל חוֹב לְהַחֶנְוָנִי אוֹ לַאֲחֵרִים", א מענטש זאל ענדערש זיין א בעל חוב פאר זיך אליין ווי צו זיין א בעל חוב פאר א צווייטן; אז דו דארפסט יעצט האבן פינף טויזנט דאללער זאלסטו נישט נעמען אן הלואה נאר זאלסט גיין נאך געלט וועסטו ביז אפאר טעג מאכן די גאנצע סכום.

בנוגע דיין קינד וואס קען נישט איינשלאפן וכו'; אסאך קינדער האבן דעם פראבלעם, בעיקר קלוגע שארפע קינדער האבן דעם פראבלעם ווען זייער מח לויפט אין מחשבות וכו'. זע אז דיין קינד זאל ליינען קריאת שמע פאר'ן גיין שלאפן, לערן אים אויס ער זאל קישן די מזוזה פאר'ן גיין אין בעט און בעטן ביי די מזוזה ער זאל האבן גוטע חלומות און גוטע מחשבות וועט ער קענען גוט איינשלאפן.

בנוגע דיין ווייב וכו'; דאס ווענדט זיך אין איר, א שאד זי זאל לעבן אונטער א מאסקע, א שאד זי זאל זיך פייניגן וכו'; זיי איר מחזק זי זאל אויסטון איר מאסק און אנהייבן לעבן נאטורליך אזוי ווי איר עכטע וועג איז. זי זאל נאר טראכטן פונעם אייבערשטן, נאר געפעלן פאר'ן אייבערשטן.

א שאד צו בלאפן און פאפן מענטשן ווען די מענטשן קענען גארנישט העלפן און גארנישט שלעכטס טון, אלעס איז דער אייבערשטער.

וועגן איר טאטע זכרונו לברכה; זי זאל מחנך זיין די קינדער על דרך התורה והיראה וועט דאס זיין לטובת נשמתו. אז זי האט אים מוחל געווען איז גוט, זי דארף נישט מורא האבן וכו'.

שטארק זיך און שטארק דיין ווייב תחי'; זע עס זאל זיין פרייליך אין שטוב, דאס איז דער עיקר, עס זאל זיין שמחה אין שטוב; דאס איז דיין ארבעט, ווען דו קומסט אהיים זאלסטו טאנצן מיט דיינע קינדער; צינד אן מוזיק און טאנץ ניגונים פון תודה והודאה צום אייבערשטן. אז עס איז דא שמחה אין שטוב דעמאלט האט מען הצלחה, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המדות, אות שמחה, חלק ב', סימן א): "מִי שֶּׁהוּא שָׂמֵחַ תָּמִיד, עַל יְדֵי זֶּה הוּא מַצְלִיחַ", ווער עס איז פרייליך איז מצליח.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת וירא, י"ז חשון, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.

איך הער זייער גוטע גרוסן פון די עלטערן אויף דיר; די קינדער קומען אהיים זייער פרייליך, און זיי לויפן אין חדר מיט א שמחה.

זיי קענען די פרשה אזוי קלאר, ממש ווי מען זעט עס פאר די אויגן; זיי דערציילן יעדע ריר וואס דער מלמד טוט, זיי מאכן נאך ווי אזוי דו שפילסט אויף די פרשה אזוי ווי א שפיל; ווי דו מאכסט חוזק פון די געטשקעס און ווי אברהם אבינו און יצחק אבינו האבן געלעבט מיט'ן אייבערשטן.

שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט פון מלמדות; דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט די זכי' צו לערנען מיט די קינדער אמונה און קיום המצוות.

דער עיקר זאלסטו אכטונג געבן עס זאל זיין א "חיות" אין די כתה, לעבעדיגקייט, נישט חס ושלום אנגעצויגן; לעבעדיגקייט איז נישט א סתירה צו דיסיפלין (משמעת) און אנגעצויגן איז בכלל נישט דיסיפלין.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת וירא, י"ז חשון, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.

געב איבער פאר דיין ווייב אז די עלטערן זענען זייער צופרידן פון איר ארבעט; די מיידלעך האבן ליב צו גיין אין סקול, זיי קומען אהיים פרייליך און זיי קענען גוט די לימודים.

אויב זי האט שאלות ווי אזוי זיך צו פירן זאל זי זיך פארבינדן מיט אונזער מנהלת מרת ... תחי', אויך קענסטו מיר רופן פרעגן וואס זי וויל וויסן.

בנוגע קויפן א הויז אין שטעטל; געדענק, קינדער ווערן נישט מער פרייליך ווען יעדער האט א באזונדערע בעט און א באזונדערע שטוב, קינדער דארפן איין זאך: "א פרייליכע רואיגע טאטע און מאמע". זאלסטו טראכטן ווי אזוי דו וועסט קענען צאלן אזא גרויסע מארטגידזש פאר דרייסיג יאר חודש'ליך; וואס וועט דיין ווייב האבן פון א גרויסע הויז אז דו וועסט נישט קענען אהיימקומען, דו וועסט דארפן דעקן די חובות, מארטגידזש? וואס וועלן דיינע קינדער האבן פון א גרויסע הויז, באזונדערע בעטן וכו' אז ווען דו וועסט זיין אין גרויס לחץ וועסטו שלאגן און שרייען וכו'?!

ענדערש קויף קליין, וואס דו וועסט מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף קענען דעקן, וועסטו מקיים זיין דעם פסוק (קהלת ט, ט): "רְאֵה חַיִּים עִם הָאִשָּׁה אֲשֶׁר אָהַבְתָּ"; דו וועסט האבן שיינע זיסע טעג און יארן.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת וירא, י"ג חשון, שנת תש"פ לפרט קטן

מרת ... תחי'.

לדעתי איז נישט גוט אז איר געבט נאך פאר'ן קינד וכו', ... נרו יאיר דארף שוין צוריק גיין אין חדר.

א קינד איז נישט דער מחליט אין שטוב וואס צו טון, די עלטערן זענען די וואס זאגן וואס צו טון; עס איז נישט געפערליך ווען א קינד הערט "ניין" אדער "יא" און ער דארף פאלגן, נישט אלץ דארף מען נאכגעבן פאר'ן קינד.

איך האב גערעדט מיט'ן מלמד ער זאל אכטונג געבן מיט אים, אכטונג געבן אויף זיינע הרגשים וכו'.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת נח, ב' דראש חודש חשון, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך זע אז וויפיל איך שרייב פון דעם ענין דארף איך שרייבן נאכאמאל און נאכאמאל מען זאל וויסן ווי אזוי מען ברענגט אויף קינדער אויף די גוטע וועג.

דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות בנים, סימן סה): "צָרִיךְ לְלַמֵּד אֶת הַתִּינוֹק דֶּרֶךְ אֶרֶץ מִנְּעוּרָיו", מען דארף אויסלערנען פאר קינדער דרך ארץ ווען זיי זענען נאך גאר יונג, זיי זאלן פאלגן טאטע מאמע; מען דארף שטיין אויף דעם זייער שטארק אין די יונגע יארן, דעמאלט שניידט מען שיינע פירות אין די שפעטערדיגע יארן.

עלטערן דארפן זיין זייער שטארק אז "א ווארט פון טאטע מאמע איז א ווארט"; אז מען זאגט פאר'ן קינד ניין איז ניין, מען טאר נישט ווערן דערשראקן אויב דער קינד וויל דאס נישט אננעמען, ער הייבט אן וויינען, בלאזן און פארפירן וכו'; דער נאטור פון קינדער איז אז זיי פרובירן אויסצופירן, ביז ווען זיי זעען איין אז די עלטערן זענען שטארק מיט זייערס א ווארט, דעמאלט געבן זיי זיך אונטער און וואקסן אויף געזונטע קינדער.

דאס וואס דו שרייבסט אז דו פארשטייסט פונעם וועג ווי אזוי מען פירט זיך מיט בחורים אז מען זאגט זיי נאר זאכן וואס זיי וועלן יא אננעמען וכו' וכו'; דאס האט נישט צו טון איינס מיט'ן צווייטן, יונגע קינדער איז מען נישט מחנך ווי מען איז מחנך ערוואקסענע קינדער וואס הייבן אן יעצט א פרישע לעבן. דו קענסט נישט פארגלייכן א יונגע ריינע קינד צו א בחור וואס קומט אן קיין חינוך וכו' וכו'; א קינד דארף מען מחנך זיין, מען דארף אים העלפן אויסארבעטן זיינע שווערע נאטורן, עסן געזונטע עסן, גיין שלאפן צייטליך, און אזוי ווייטער.

איך בין יעצט זייער פארנומען, איך האב פשוט נישט קיין צייט; איך וועל דיר נאך שרייבן מער באריכות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת נח, ב' חשון, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

ער איז א קליין קינד, קוים אריין געגאנגען אין כתה א', א שעמעדיג קינד, זאלסטו אים נישט צווינגען ער זאל זאגן קדיש נאך זיין מאמע; ווי מער דו וועסט אים צווינגען אלץ מער וועט ער נישט וועלן זאגן קדיש, נישט נאר דו וועסט מאכן ער זאל נישט זאגן קדיש נאר דו וועסט אים אינגאנצן פארלירן, ער וועט נישט וועלן גיין אין שול וכו', וכו'.

דעריבער אז דו האסט זיך אונטערגענומען צו זיין א מגדל יתום בתוך ביתך, דו האסט אריין גענומען דיין נעפיו וואס איז געבליבן א יתום פון זיין מאמע השם ירחם, זאלסטו אים נאר אויפבויען און רעדן צו אים נאר דיבורי אמונה; וועסטו זוכה זיין צו די ברכה וואס דער אייבערשטער געבט (מדרש תנחומא דברים, סימן יח): "אִם אַתָּה מְשַֹמֵּחַ אֶת שֶׁלִּי אֲנִי מְשַֹמֵּחַ אֶת שֶׁלָּךְ"; דו וועסט זען דורות ערליכע אידן און פיל נחת.

אמת, דיין שוועגערין עליה השלום האט נישט נאך קינדער וואס זאלן זאגן קדיש נאך איר, און זי פלעגט רופן דעם אינגל - אין די לעצטע צייט ווען זי איז געווען זייער נישט געזונט - "מיין קדיש'ל", אבער מען קען נישט צווינגען; מיט צווינגען מאכט מען נאר ערגער.

דאס מערסטע וואס דו זאלסט טון יעדעס מאל ווען דו גייסט מיט אים אין שול, קענסט אים פרעגן: "ווילסט זאגן קדיש?" אבער נישט מער פון דעם, אויב זאגט ער "ניין" זאלסטו אים זאגן מיט א שמייכל: "אויב דו ווילסט נישט דארפסטו נישט".

שטארק זיך און שטארק דיין ווייב, איך האב געשיקט א בריוו פאר דיין ווייב איר מחזק זיין; דער אייבערשטער זאל איר געבן כח זי זאל האבן די כחות צו מגדל זיין די קינדער און ווייטער אנגיין מיט עבודת הבית בשמחה.

אויב דו וועסט צוגיין אויף דעם וועג וועט ער מיט די צייט מסכים זיין צו זאגן קדיש.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת בראשית, כ"ה תשרי, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.

דו האסט מיר מחי' געווען ווען דו האסט מיר געזאגט הושענא רבה נאכ'ן דאווענען אז איך האב גע'פועל'ט ביי דיר, דו גייסט נישט אהיימברענגען דיין טעלעפאן וכדומה אין שטוב.

זה חלקי מכל עמלי; דאס איז מיין גאנצע נחת, צו זען ווי די תלמידים בויען ערליכע אידישע שטובער לשם ולתורתו.

נאך אפאר תלמידים זענען צו מיר צוגעקומען במשך דעם יום טוב מיר מבשר זיין די גוטע נייעס אז זיי נעמען זיך פאר מער נישט אהיים צו ברענגען זייער טעלעפאן אין שטוב.

איך בעט יעדן טאג דעם אייבערשטן פאר דיר, דיין ווייב און קינדער, איר זאלט האבן א גוטע לעבן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת בראשית, כ"ה תשרי, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער תלמיד ... נרו יאיר.

זיי מיר מוחל אז איך בין נישט אנגעקומען דיר צו שרייבן פון ראש השנה ביז יעצט.

איך דאנק דיר מיט מיין גאנצע הארץ פאר'ן אהערשטעלן אזא שיינע ראש השנה; דאס יאר איז ביי מיר געווען די פופצנסטע יאר וואס איך בין זוכה צו קומען צום הייליגן רבינ'ס ראש השנה, דער אייבערשטער זאלן העלפן ווייטער אז ווילאנג איך לעב זאל איך קומען אויף ראש השנה צום רבי'ן.

דאס יאר איז געווען די שענסטע יאר; ממש א מחי' דער נייער בנין, מיר האבן א ווינקעלע וואו מיר אלע תלמידי היכל הקודש קענען זיין בצוותא, אינאיינעם זיך מחזק זיין כאיש אחד בלב אחד מיט די עצות פון רבי'ן.

א גרויסן יישר כח פאר'ן זיך אזוי אוועקגעבן אזויפיל וואכן און חדשים; אנגעהויבן פון פסח ביז ראש השנה דאגה'סטו טאג נאך טאג, אז אלעס זאל זיין אויפ'ן בעסטן אופן. אין דעם זכות זאלסטו זוכה זיין צו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן און האבן נחת מכל יוצאי חלציך.

איך האף אז דו וועסט זיין גרייט ווייטער צו טון דיין שליחות דעם קומענדיגן יאר, שנת תשפ"א הבא עלינו לטובה; אנגרייטן און מסדר זיין אז מיר זאלן האבן א שיינעם יום טוב.

געלויבט דעם אייבערשטן אז איך האב שוין געמאכט טיקעטס פאר'ן קומענדיגן יאר מיט מיינע קינדער; מיר וועלן פארן דינסטאג כ"ו אלול, מען דארף שוין פארן דינסטאג, ווייל ראש השנה געפאלט אום שבת וכו'.

געב איבער פאר אלע וואס זענען אחראי אויפ'ן בנין, אז פאר די מלמדים און כולל אינגעלייט דארף מען געבן פאר ביליגער.

איך פריי זיך זייער אז דו וועסט ממשיך זיין דאס יאר מיט "אבות ובנים"; פון קומענדיגע וואך מוצאי שבת פרשת נח ווען מען רוקט צוריק דעם זייגער, צו ברענגען פרסים וכו' פאר די קינדער וואס בלייבן אין בית המדרש לערנען מיט די עלטערן פאר א דריי פערטל שעה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת האזינו, י"ב תשרי, שנת תש"פ לפרט קטן

מרת ... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר זענט צוריק געגאנגען צו אייער מאן, איר האט פארקוקט אויף אלעס אבי אז אייערע קינדער זאלן האבן א געזונטע שטוב, זיי זאלן אויפוואקסן מיט א טאטע מאמע.

אויף אייער פראגע אז ער שלעפט אייך אויף יום טוב וכו'; טראכט צו זיך אז איר האלט שוין נאך אייער פטירה, איר זענט א נפטרת און די מלאכי חבלה טראגן אייך צו דעם פלאץ וכו', וואס וואלט איר דעמאלט געטון?

געבט זיך איבער צום אייבערשטן; זאגטס פאר'ן אייבערשטן די ווערטער: "אֵייבֶּערְשְׁטֶער אִיךְ גֶעבּ זִיךְ אִיבֶּער צוּ דִיר; אִיךְ וִויל גָארְנִישְׁט, אִיךְ וִויל נָאר וָואס דוּ וִוילְסְט, אִיךְ בִּין צוּרִיק גֶעגַאנְגֶען צוּ מַיין מַאן נָאר וֶועגְן דִיר, כְּדַאי אַז מַיינֶע קִינְדֶער זָאלְן אוֹיסְוָואקְסְן גֶעזוּנְט, זֵיי זָאלְן הָאבְּן אַ טַאטֶע אוּן אַ מַאמֶע; הֶעלְף מִיר אֵייבֶּערְשְׁטֶער אִיךְ זָאל זַיין פְרֵיילִיךְ, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל גָארְנִישְׁט וֶועלְן, אִיךְ זָאל זַיין צוּפְרִידְן פוּן מַיין לֶעבְּן".

שרייבטס מיר נאך וועל איך אייך מחזק זיין; איך וועל אייך שטענדיג מחזק זיין, איך וועל אייך נישט לאזן פאלן.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.