בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויקהל פקודי, י"ח אדר, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... תחי'

איך בעט אייך זייער איר זאלט נישט רעדן צו מיידלעך וועגן בחורים; עס איז נישט קיין ערליכע זאך און עס איז נישט קיין קלוגע זאך. איך וועל אייך מיטן אייבערשטנס הילף ברענגען א גוטע בחור פון ישיבה.

רעדטס נישט מיט קיינעם וועגן בחורים, אויב איר וועט רעדן מיט מיידלעך פון בחורים וכו' וועט איר מיר וויי טון; איך האב אייך אריין גענומען אין סקול ווייל איך וויל איר זאלט האבן א גוט לעבן. אויב איר וועט פאלגן וואס דער ראש ישיבה זאגט וועט איר האבן א שיינע לעבן, אבער אויב איר וועט זיין קלוגער און איר וועט נישט פאלגן, וועט נישט זיין גוט.

פון היינט און ווייטער, אויב א מיידל קומט צו אייך רעדן וועגן בחורים זאגט פאר יענע מיידל שיינערהייט: "איך בעט דיר רעד נישט צו מיר וועגן בחורים, איך וויל פאלגן דעם ראש ישיבה"; נאך אביסל וועט איר מיטן אייבערשטנס הילף א כלה ווערן.

געדענקט וואס איך זאג אייך: "חבר'ט זיך נאר מיט ערליכע מיידלעך, וועט אייך גוט זיין".

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויקהל פקודי, י"ח אדר, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... תחי'.

עס טוט מיר זייער וויי צו הערן אז איר פאלגט נישט וואס מיר האבן גערעדט; איך האב אייך שוין אפאר מאל געשריבן אז איר זאלט נישט רעדן מיט אנדערע מיידלעך וועגן בחורים וכו', און יעצט הער איך צוריק אז איר רעדט מיט מיידלעך וועגן בחורים וכו'.

עס איז א נארישע זאך פון אייך אז איר רעדט צו אנדערע מיידלעך וכו'; איר מאכט זיך א שלעכטע נאמען צווישן די מיידלעך. די מיידלעך פארציילן דאס פאר זייערע עלטערן און נאכדעם מאכט איר זיך צונאר צווישן אלעמען, עס טוט מיר זייער וויי אז איר פאלגט נישט.

איין זאך קען איך אייך זאגן, אויב איר וועט פאלגן וואס דער ראש ישיבה זאגט וועט איר האבן א שיין לעבן; די בחירה ליגט אין אייערע הענט - ווילט איר האבן א שיינע לעבן, קענט איר עס האבן, ווילט איר טון וואס אייער קאפ זאגט, ווילט איר אליינס גיין - זאל אייך דער אייבערשטער העלפן איר זאלט אנקומען גוט...

אז איר וועט מיר פאלגן וועט אייך גוט זיין בזה ובבא.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ויקהל פקודי, כ' אדר, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד אלע חשוב'ע תלמידות פון בית פיגא ברסלב שתחיו

איך פריי מיר זייער צו הערן פון אייער טיטשער מרת ... תחי' אז אלע פון אייך פירן זיך אויף אזוי ווי עס דארף צו זיין מיט גרויס דרך ארץ, און נאך מער פריי איך מיר צו הערן אז איר פירט זיך אויף איידל און אלע פון אייך גייען אנגעטון בצניעות.

איר ווייסט דאך זיכער וואס דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות בנים, סימן ט): "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה מְזַכָּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", א פרוי וואס פירט זיך איידל און צניעות'דיג וועט זוכה זיין צו גוטע קינדער; נאך אביסל וועט איר אלע חתונה האבן און האבן קינדער, איז בזכות וואס איר פירט זיך בצניעות וועט איר האבן ערליכע קינדער.

א מיידל פון סקול האט מיר געשריבן די וואך א בריוו וואס האט מיר זייער מחי' געווען; זי שרייבט מיר אז ביי אונז אין סקול איז צניעות נישט קיין יאנטשי זאך, פארקערט, אלע ארויפגעקוקטע מיידלעך געבן אכטונג אויף צניעות. מען פארשטייט אז צניעות איז נישט קיין קנס נאר עס איז א חשוב'ע זאך. זי שרייבט מיר אין די בריוו אז אין אסאך פלעצער איז אנגענומען צווישן די מיידלעך אז די בטלני'שע מיידלעך - זיי גייען אנגעטון ערליך, און די פיקט אפ מיידלעך, זיי טוהן זיך אן מער פראסט און נישט אזוי איידל, אבער ביי אונז אין סקול גייען אלע אנגעטון איידל.

איך בין זייער פרייליך געווארן ווען איך האב געליינט דעם בריוו, ווייל איך ווייס נישט צי איר ווייסט וואס מיר זענען אריבער ווען מיר האבן געעפנט די סקול; עס איז מיר אנגעקומען זייער שווער און איך האב אסאך מסירות נפש אריין געלייגט אינעם סקול. באמת האב איך בכלל נישט געהאט קיין כח צו עפענען די סקול; א יאר בעפאר דעם האבן מיר געעפענט די חדר און מיר האבן זיך זייער געמוטשעט, האב איך נישט געקענט טראכטן פון עפענען א סקול. אבער מאנטאג פרשת נח שנת תשע"ב לפרט קטן האב איך באקומען א בריוו פון מוהרא"ש וואו ער בעט מיר אז איך זאל עפענען א סקול; מוהרא"ש האט דעמאלט געגעבן דעם נאמען פאר די סקול "בית פיגא" אויפן נאמען פון דעם הייליגן רבינ'ס מאמע פיגא.

איך האב זיך גלייך גענומען צו די עבודה. איך האב נישט געטראכט קיין צוויי און נאך יענע נאכט בין איך אריבער געגאנגען צו אייער מנהלת אין שטוב, איך האב איר זייער געבעטן זי זאל מיר העלפן און זי זאל ווערן מנהלת ביי אונז אין סקול. געלויבט דעם אייבערשטן אז מיר האבן אזא חשוב'ע מנהלת וואס זי לייגט אריין איר גאנצע לעבן פאר אייך מיידלעך.

מיר האבן זיך זייער געמוטשעט במשך די ערשטערע יארן און מיר מוטשען זיך נאך אלץ טאג טעגליך וכו', און אז איך הער אז ביי אונז אין סקול איז צניעות נישט קיין יאנטשי זאך, נאר עס איז גאר א חשוב'ע זאך און אלע מיידלעך גייען אנגעטון איידל וכו'; אלע פארשטייען אז צניעות איז שיין, צניעות איז רייך, צניעות איז ארויפגעקוקט, פריידט מיר זייער דאס הארץ דאס צו הערן.

איך בעט אייך טייערע מיידלעך תלמידות פון 'בית פיגא', געבט אכטונג אויף א צווייטע מיידל'ס געפילן; ווען איר זעט א מיידל וואס איז איינזאם, קיינער רעדט נישט מיט איר, זי זיצט אליין, זי האט נישט קיין חברט'ס זאלט איר מקרב זיין אזא סארט מיידל. מען קען זיך איינקויפן עולם הבא מיט דעם וואס מען געבט אכטונג אויף א צווייטן, אייביג זאלט איר שפילן מיט די מיידלעך וועם קיינער רופט נישט.

אויב איר מאכט ביי אייך אין שטוב אן עונג שבת וכו' זאלט איר האלטן קאפ אויף די מיידלעך וואס זיצן אייביג שטיל פאר זיך, זיי אויך צו מקרב צו זיין, וועט דער אייבערשטער אייך מקרב זיין. ווייל ווי אזוי א מענטש פירט זיך מיט א צווייטן אזוי פירט מען זיך צו אים פון הימל; ווען א מענטש געבט נאך אויף זיינע מידות, ער איז מוותר אויף זאכן וואס שטערט אים, איז אים דער אייבערשטער מוחל אויף אלע זיינע עבירות. אזוי ווי די הייליגע חכמים זכרונם לברכה זאגן (ראש השנה יז.): "כָּל הַמַּעֲבִיר עַל מִידוֹתָיו, מַעֲבִירִין לוֹ עַל כָּל פְּשָׁעָיו".

שטעלט אייך פאר צו וואס איר קענט זוכה זיין מיט איין מאל מוותר זיין פאר א חבר'טע אדער פאר א שוועסטער וכו'; אלע עבירות ווערן אויסגעמעקט. און זיכער ווען עס קומט צו די עלטערן, אויב מען איז מוותר, מען פאלגט טאטע מאמע, וועט איר זיכער זוכה זיין אז דער אייבערשטער וועט אייך אלעס מוחל זיין און געבן נאר גוטס.

איך בעט אייך נאך איין זאך, אזוי ווי מיר שטייען יעצט פאר דעם יום טוב פסח ווען די מוסד דארף באצאלן פאר אלע מלמדים און טיטשערס, און מיר האבן אסאך חובות, זאלט איר אלע בעטן דעם אייבערשטן אז די ישיבה זאל זיך נישט דארפן מוטשען און מיר זאלן קענען באצאלן פאר אלע איינגעשטעלטע צייטליך. אויך זייט מתפלל אז מיר זאלן האבן א שיינע פלאץ פאר זוממער און אויך א שיינע פלאץ פאר א גאנץ יאר, און מיר זאלן שוין זוכה זיין צו גיין קיין ירושלים מיט משיח צדקינו, אמן.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת בשלח, ה' שבט, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך האב זייער הנאה צו הערן פון אייך אז איר געבט אכטונג אויף צניעות, די שיינקייט פון א אידישע טאכטער איז "באשיידענקייט" אזוי ווי עס שטייט (תהלים מה, יד): "כָּל כְּבוּדָּה בַת מֶלֶךְ פְּנִימָה".

וואס איר דארפט זאלט איר בעטן פונעם אייבערשטן; ווען א מענטש רעדט צום אייבערשטן און ער בעט אים אלע זיינע בקשות, העלפט אים דער אייבערשטער און מען זעט גרויסע ישועות.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת נח, כ"ח תשרי, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס איר העלפט אין סקול; דער אייבערשטער זאל אייך באצאלן איר זאלט האבן נחת ביי אייערע קינדער.

בנוגע וואס איר פרעגט, אז איר מאכט מיט די מיידלעך עקסערסייז, און איר ווילט זיי זאלן אנטון לעגינגס, צי מען מעג דאס אנטון אלץ צניעות; וויסן זאלט איר, אז א פרוי טאר נישט גיין מיט קיין הויזן און נישט מיט קיין לעגינגס וואס איז כמו הויזן. הויזן פאר א מיידל איז פריצות, נישט קיין חילוק וואס די כוונה איז; בכלל פארשטיי איך נישט פארוואס עס פעלט אויס דאס אנצוטון ווען די מיידלעך גייען שוין מיט טייץ.

אז איר פרעגט שוין וועגן לעגינגס, דארפט איר וויסן בכלליות, אז מען דארף אויסלערנען די מיידלעך די זאך פון צניעות אויף א שיינעם אויפן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין צד.): "רַבִּי יוֹחָנָן קָרֵי לֵיהּ לְמָאנֵי מְכַבְּדוֹתַי", רבי יוחנן, ווען ער פלעגט בעטן זיין משמש מען זאל אים ברענגען זיינע קליידער, פלעגט ער זאגן, 'ברענג מיר די זאך וואס ברענגט מיר "כבוד"'; ווייל קליידער איז מכבד א מענטש. ווען א מענטש איז אנגעטון ווי עס דארף צו זיין, דעמאלט איז ער מכובד וכו'. מען דארף אויסלערנען די מיידלעך אז צניעות איז א שיינע זאך, צניעות איז א בא'טעמ'טע זאך, און ווען מען גייט אנגעטון פראסט, קורץ, טייט און אויסגעשניטן וכו' וכו', איז מען נישט קיוט אדער שיין, נאר מען איז פראסט, און דאס איז נישט איידל.

אויך דארף מען רעדן פון די שכר וואס מען באקומט ווען מען גייט בצניעות; דער רבי זאגט (ספר המדות, אות בנים, סימן ט) "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה מְזַכָּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", אז א פרוי געבט אכטונג אויף צניעות, וועט זי זוכה זיין צו גוטע קינדער; מען זעט ווי מענטשן מוטשען זיך היינט נעבעך מיט קינדער, מען זוכט עצות פאר גוטע קינדער, און מען וויינט און מען שרייט און מען מאכט אסיפות, אלע שרייען "וואס טוט מען מיט די קינדער?" פארוואס זאל מען נישט פאלגן וואס דער רבי זאגט אז צניעות ברענגט ערליכע אידישע דורות. אז מען רעדט פון דעם אסאך אין די יונגע יארן וועט עס צוביסלעך אריין גיין אין די הערצער פון די מיידלעך.

עס איז דא וואס זאגן אז מיידלעך זאלן שלאפן מיט הויזן ווייל די פיס דעקט זיך אויף וכו'; אבער עס איז נישט גערעכט, ווייל א מיידל מיט הויזן איז פריצות, נאר מען דארף זיי אויסלערנען צו שלאפן צוגעדעקט, און אויב מען דעקט זיך אויף – זאגן שוין חכמינו זכרונם לברכה (נדרים כז:): "אוֹנֶס רַחֲמָנָא פָּטְרֵיהּ", און אז (קידושין נד.): "לֹא נִתְּנָה תּוֹרָה לְמַלְאֲכֵי הַשָּׁרֵת", דער תורה איז נישט געגעבן געווארן פאר מלאכים.

דערפאר בעט איך אייך זייער, אדרבה, טאנצט מיט די מיידלעך, שפרינגט מיט זיי, און מאכט עקסערסייז מיט זיי; עס איז זייער געזונט צו טאנצן און צו שפרינגען, און ווי מער מען שפרינגט מיט קינדער, אלץ מער וואקסן זיי אויף געזונטער, אבער נאר בצניעות, דאס אז זיי גייען מיט טייץ איז גענוג.

דער אייבערשטער זאל אייך געבן כח איר זאלט ווייטער קענען מחנך זיין אידישע קינדער, און אריין ברענגען אין זיי א ליבשאפט צו די תורה, א ליבשאפט צו אידישקייט, וואס דאס פעלט אויס זייער שטארק אין אונזער דור; די מיידלעך זאלן אויפוואקסן שטאלץ מיט זייער  ווען א פרוי איז צניעות'דיג איז זי זוכה צו מורא'דיגע זאכן, און נישט זיך שעמען אז זיי גייען אנגעטון איידל, שעמען דארפן זיך די וואס גיין אנגעטון פראסט און פריצות'דיג.

אויך א גרויסע ישר כח פאר אייער טייערער מאן נרו יאיר, וואס ער העלפט מיר ארויס מיט יעדע טריט און שריט; ער איז א וואונדערליכער מלמד, אלע זענען צופרידן פון זיין ארבעט.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.