בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#101 - מיטהאלטן די גמרא שיעור יעדן טאג
שלום בית, גמרא

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ראה, כ"ה מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


שטארק זיך זייער מיט אמונה; געב א קוק וואס פאר א ניסים דער אייבערשטער טוט מיט דיר. דו האסט זוכה געווען חתונה צו האבן, דו האסט א טייערע ווייב תחי', נאך אביסל ביסטו שוין א טאטע'לע, זאלסטו ווייטער דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן וועסטו זען ניסים ונפלאות.


איך בעט דיר זייער דו זאלסט מיט האלטן דעם גמרא שיעור יעדן טאג; האברך היקר לי ... נרו יאיר לערנט פאר יעדן טאג דעם דף גמרא, ער לערנט דאס פאר בטוב טעם ודעת; שיין, קלאר און שנעל. בעט איך דיר זאלסט פרובירן מיט צו האלטן דעם שיעור יעדע פארנאכטס.


איך וועל שרייבן פאר דיין ווייב אז זי זאל מסכים זיין אוועק צו געבן פון איר צייט יעדע פארנאכטס אז דו זאלסט קענען גיין צום שיעור.


אז דו וועסט מיט האלטן דעם שיעור וועסטו מיר מאכן א גרויסע נחת רוח.


טראכט כאילו דער ראש ישיבה לערנט פאר דעם דף, דעמאלט וואלסטו דאך זיכער געקומען און געזיצן מיט דרך ארץ.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.


 

#100 - עס דארף דיר נישט אנגיין וואס מענטשן זאגן דיר
חינוך הילדים, שלום בית, יענער

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ראה, כ"ה מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז א שווערע שאלה צו ענטפערן, בפרט ווען מען קען נישט די זאך פון דער נאנט.


אז אייער טענה איז אז איר ווילט געבן א ריינע חינוך פאר די קינדער, און אייער מאנ'ס גאנצע פראבלעם איז מה יאמרו הבריות, וואס וועלן מענטשן זאגן אז ער האט ארויסגענומען וכו', - איז כדאי אז אייער מאן זאל נאכגעבן כדי צו געבן א ריינע ערליכע חינוך פאר די קינדער.


איך שיק אייך א בריוו פאר אייער מאן נרו יאיר.


...


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן א בריוו פון דיין ווייב תחי'.


עס גייט אין לעבן פאר דיין ווייב צו מחנך זיין די קינדער על טהרת הקודש, בעט איך דיר זאלסט איר מחזק זיין און טון איר ווילן.


עס דארף דיר נישט אנגיין וואס מענטשן זאגן דיר, און וואס מענטשן פרעגן דיר אויס פון דיין פריוואטע לעבן. דו דארפסט פאר קיינעם נישט אפגעבן דין וחשבון פארוואס דו האסט ארויס גענומען דיינע קינדער פונעם מוסד וכו'; מיר דארפן טון וואס דער אייבערשטער וויל, מיר דארפן געבן פאר אונזערע קינדער א ריינע חינוך וכו'.


לדעתי זאלסטו נאכגעבן פאר דיין ווייב און שיקן די קינדער אין א ערליכע מוסד וואו די מלמדים לערנען אויפ'ן וועג ווי אזוי אונזערע עלטערן האבן געלערנט, על טהרת הקודש.


דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן די זיסע וועג פון לעבן מיט די בחינה פון "אֶחָד הָיָה אַבְרָהָם (ליקוטי מוהר"ן, השמטה, תחלת חלק שני)"; דער רבי געבט צו פארשטיין דאס וואס שטייט (יחזקאל לג, כד): "אֶחָד הָיָה אַבְרָהָם", אז אברהם אבינו האט געדינט דעם אייבערשטן וויבאלד ער איז געווען איינער אליינס, "וְכֵן כָּל הָרוֹצֶה לִכְנֹס בַּעֲבוֹדַת ה'", און דאס איז די וועג פאר יעדער איינער וואס וויל דינען דעם אייבערשטן, "אִי אֶפְשָׁר לוֹ לִכְנֹס כִּי אִם עַל יְדֵי בְּחִינַת שֶׁיַּחֲשֹׁב שֶׁאֵין בָּעוֹלָם כִּי אִם הוּא לְבַדּוֹ יְחִידִי בָּעוֹלָם", ער זאל טראכטן ביי זיך: 'איך בין איינער אליין', 'איך האב קיינעם נישט; איך האב נאר דעם אייבערשטן', "וְא יִסְתַּכֵּל עַל שׁוּם אָדָם הַמוֹנְעוֹ", און ער זאל נישט קוקן אויף קיינער וואס שטערט אים און האלט אים אפ פון דינען דעם אייבערשטן.


נעם אריין אין דיר וואס מוהרא"ש זכרונו לברכה פלעגט שטענדיג זאגן: "א מענטש האט נישט קיין חברים, אויב יא איז דאס נאר די ווייב"; ווייל אלע חברים זענען נאר חברים ווי לאנג זיי קענען האבן א טובת הנאה פון דיר, אבער ווען דו וועסט זיין אין א צרה וועט קיינער נישט קוקן אויף דיר.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.


 

#99 - פארגעס פון די שווערע צייטן, הויב אן פון ניי
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, התחדשות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת דברים, ז' מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך באנייען און פארגעסן פונעם עבר, הייבט אן אייער לעבן פונדאסניי. דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כו): "ביי די וועלט איז שכחה א חסרון, אבער ביי מיר איז שכחה א גרויסע זאך. ווייל ווען א מענטש וואלט כסדר געדענקט וואס אויף אים איז אריבער געגאנגען וואלט ער קיינמאל נישט געקענט אנהייבן פונדאסניי וכו'"; אויב א מענטש וויל מצליח זיין אין לעבן דארף ער זיך כסדר באנייען און פארגעסן וואס עס איז געווען מיט אים.


עס איז נישט כדאי נאכאמאל אויפצוברענגען די גאנצע פרשה וואס איר האט געהאט מיט אייער מאן נרו יאיר; רעדטס נישט מער פון דעם נושא. איך פארשטיי אז עס באדערט אייך זייער שטארק וואס איז געווען, איר וואלט ווען געוואלט ער זאל זיך מסביר זיין וואס ער האט געטון מיט אייך און אייך איבער בעטן, דאך זאג איך אייך אז עס איז נישט כדאי. איר דארפט פארשטיין אז ער האט דאס נישט געטון מיט כוונה וכו'; ער איז זייער וואויל און ערליך, דאס וואס איר זענט אריבער מיט אים וכו' קומט נישט פון שלעכטיקייט, פארקערט זיין ערליכקייט האט דאס געברענגט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן

#98 - פרעג דעם אייבערשטן אויב דו זאלסט זיך ארויסציען
תפילה והתבודדות, שלום בית, שטעטל, תפלות אויף אידיש, לצנות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פנחס, כ"ב תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין הערליכע בריוו.


איך בין זיך מחי' יעדעס מאל דו שרייבסט מיר; דו ביסט ממש א בור סיד שאינו מאבד טיפה, יעדעס ווארט, יעדעס חיזוק וואס דו הערסט שרייבסטו אראפ אזוי שיין; מי יתן אז איינער זאל קומען און דאס שיין צוזאמנעמען און ארויס געבן וועלן נאך מענטשן זיך מחי' זיין און מחזק זיין.


בנוגע ארויס קומען וואוינען אינעם ברסלב'ן שטעטל וכו'; דאס איז תלוי אין דיר און אין דיין ווייב, ווי אזוי איר וועט מחליט זיין וועט זיין גוט. דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רסט): "מַה צְרִיכִין לְהִתְבַּלְבֵּל? אֵיךְ שֶׁעוֹשִׂין עוֹשִׂין וּבִלְבַד שֶּׁלֹּא לַעֲשׂוֹת רַע חַס וְשָׁלוֹם", מען דארף זיך נישט מבלבל זיין פון גארנישט, "ווי מען טוט טוט מען, אבי מען טוט נישט קיין שלעכטס חס ושלום"; איך ענטפער נישט פאר קיינעם פון די תלמידים צי מען זאל זיך ארויסציען אינעם שטעטל.


די בעסטע זאך פאר ענק אויב איר ווילט וויסן וואס צו טון; יא צו קומען וואוינען דא אדער בלייבן וואו איר וואוינט, - אז איר זאלט דאס אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן יעדן טאג ביז איר וועט באקומען א תשובה מן השמים. מאך זיך א תפילה פאר דיר און דיין ווייב און בעט דאס יעדן טאג: "הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל וויסן וואו זאל איך וואוינען, זאל איך זיך ארויסצוען קיין קרית ברסלב אדער בלייבן וואו איך וואוין"; שמועס אויס אלע חסרונות און מעלות פון די פלאץ וואו דו וואוינסט יעצט און אלע מעלות און חסרונות פון זיך אהין ציען, דורכדעם וועט דיר קלאר ווערן און קלאר ווערן פאר דיין ווייב וואס איר זאלט טון, און אזוי זאלט איר טון.


דאס טו איך ווען איך ווייס נישט וואס צו טון, איך גיי אויף א שפאציר און איך וויין זיך אויס צום אייבערשטן: "אייבערשטער וואס טו איך? איך ווייס נישט וואס צו טון, יא צי ניין?" ביז עס ווערט מיר קלאר וואס איך האב צו טון. אזוי טו איך - נישט איין מאל און נישט צוויי מאל נאר אן א שיעור מאל, ביז עס קומט אויס צו טון וואס דער אייבערשטער וויל.


איין זאך זאג איך דיר יא קלאר, אז אויב דו וועסט רעדן צו מיינע תלמידים - וואס איך האב זיי ארויסגענומען פון בלאטע און אפגעוואשן - ליצנות אויף מיר וכו', אויף דעם לֹא יֹאבֶה ה' סְלֹחַ לוֹ; נישט אלץ מיר אויס, ווייל מיר גייט נישט אן וואס דו זאגסט אויף מיר; מה אני ומה חיי, איך בין גארנישט און איך דארף אסאך תשובה טון אויף מיינע חטאים, עוונות ופשעים; אבער אז דו וועסט רעדן צו מיינע תלמידים וואס זייער גאנצע אידישקייט איז תלוי אין די דיבורים וואס זיי הערן פון רבי'ן, אז דו וועסט חוזק מאכן פון מיר דירעקט אדער בעקיפין און פון די זאכן וואס מיר טוען - אויף דעם וועסטו באצאלן זייער א טייערע פרייז.


זיי געזונט און שטארק.

#97 - די ווייב איז נישט קיין משגיח
שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת פנחס, כ"א תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אייער עבודת השם איז אז איר זאלט אפווארטן אייער מאן מיט א גרויסע שמייכל און געשמאקע עסן און זיין שטענדיג גרייט פאר אים וכו'; זארגטס נישט אויף זיין דאווענען און לערנען, נאר זארגטס פאר זיין באקוועמליכקייט אין לעבן.


וויסן זאלט איר אז עס באדערט זייער פאר א מאן ווען די פרוי שטייט איבער אים ווי א משגיח אין ישיבה קטנה שטייט אויף די בחורים מיט טויזנט שאלות: "וואו גייסטו?" "וואו קומסטו?" "וואס טוסטו?" "וואו האסטו געדאוונט?" "ביסט געווען אין מקוה?" א.א.וו. דאס העלפט נישט אז דער מאן זאל זיך פארבעסערן - ער זאל אויפשטיין צייטלעך און אנהייבן גיין אין מקוה, דאס מאכט נאר ערגער.


דעריבער אז איר פרעגט מיר, איר ווילט וויסן וואס איז אייער פליכט אלס ווייב, וואס וויל דער אייבערשטער פון אייך; זאלט איר דאס ערשטע זאך אויפהערן נאכקוקן אייער מאן ווען ער שטייט אויף און אויב ער גייט אין מקוה וכו' וכו', נאר איר זאלט אים אפווארטן מיט א גרויסע שמייכל, מיט געשמאקע מאלצייטן און זיין גרייט פאר אים. אז איר וועט אזוי טון וועט איר זוכה זיין צו זיין אן: "אִשָׁה כְּשֵׁרָה הָעוֹשֶׂה רְצוֹן בַּעֲלָהּ", אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבא, פרק ט): "אֵין לְךָ כְּשֵׁרָה בַּנָּשִׁים אֶלָּא אִשָּׁה שֶּׁעוֹשֶׂה רְצוֹן בַּעֲלָהּ".


עס איז א נארמאלע זאך ביי יונגע ווייבלעך צו ווערן פארלוירן נאך די חתונה ווען זיי זענען צוגעוואוינט צו זען זייער טאטע אויפשטיין פארטאגס לויפן אין מקוה וכו' וכו' און יעצט זעען זיי ווי דער מאן שטייט אויף שפעט וכו', מען דארף אבער וויסן אז מען קען נישט צוגלייכן איינער צום צווייטן; סיי מען קען נישט און סיי עס איז נישט שכל'דיג צו פארלאנגען פונעם מאן צו טון וואס דער טאטע טוט.


איך קען זייער גוט אייער מאן; ער איז א טייערער יונגערמאן, ער האט געלערנט ביי מיר אין ישיבה און ער פירט זיך מיט יראת שמים. זאלט איר קוקן אויף אים מיט גוטע אויגן און מיט ליבשאפט.


אז מען שטייט אויף שפעט ווערט מען נאך נישט אויס גוט, דאס איז א נאטור וואס מען ארבעט אויס מיט די צייט.


אז איר וועט אננעמען מיינע ווערטער וועט איר זוכה זיין צו אויפשטעלן א שיינע שטוב לשם ולתפארת; די אלע שיינע שטובער וואס איר זעט קומט דער קרעדיט פאר די קלוגע פרויען, די אידישע העלדן וואס האבן אכטונג געגעבן נישט צו צעברעכן זייער שטוב אפילו ווען זיי האבן געוואלט אנדערש וואס זיי האבן באקומען. פאר זיי ווארט אפ אין הימל א שכר וואס מען קען נישט באשרייבן און מען קען זיך נישט פארשטעלן.


זייטס געזונט, א געזונטן זוממער.


 

#96 - דער מאן דארף פרייליך מאכן די ווייב
שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת פנחס, י"ט תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


איך בעט דיר זייער ליבער ... נרו יאיר, מאך פרייליך דיין ווייב תחי'; זי זעט נישט אויס פרייליך, איר פנים איז איינגעפאלן און צעבראכן, איז יעצט דיין מצוה איר צו מאכן פרייליך. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין לד:): "אִשָׁה - בַּעֲלָהּ מְשַּׂמְחָהּ"; דער מאן האט א מצוה פרייליך צו מאכן די ווייב.


אז דיין ווייב וועט זיין פרייליך וועסטו האבן גרויס שפע. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא מציעא נט.): "אוֹקִירוּ לִנְשַׁיְכוּ כִּי הֵיכִי דְּתִתְעַתְרוּ", רבא האט געזאגט פאר די מענטשן פון זיין שטאט: "זייטס מכבד אייערע ווייבער וועט איר ווערן רייך".


נעם אן מיינע ווערטער גוט און פאזעטיוו, ווייל איך האב נישט קיין שום אייגענע אינטערעסע דא, איך וויל נאר אז איר זאלט לעבן מיט ליבשאפט אזוי ווי נאך ענקער חתונה.


דער עיקר זאלסטו ארבעטן אויף זיך נאכצומאכן די הנהגה פון רבי'ן: "זיך נישט עקשנ'ען"; דער הייליגער רבי האט זיך קיינמאל נישט גע'עקשנ'ט, ער איז געווען בטל ומבוטל צום אייבערשטן, וד"ל.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#95 - דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט א וואוילע ווייב
שלום בית, סמארטפאון, פרנסה, חתן

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת פנחס, י"ט תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


מזל טוב פאר דיין שוואגער, עס איז א גרויסע שמחה אז ער איז א חתן געווארן.


זיי מיר מוחל אז איך האב דיר אפגעזאגט צו לערנען "חתן שיעורים" מיט דיין שוואגער; איך בין נישט קיין חתן מדריך, איך האב נישט קיין צייט פאר דעם. דאס וואס איך לערן מיט מיינע תלמידים – איז עפעס אנדערש; פאר מיינע תלמידים טו איך אלעס, איך בין זיי מדריך חתונה צו האבן און אויך נאך די חתונה געב איך זיך אפ מיט זיי ווי מיט אייגענע קינדער, אבער סתם חתנים האב איך נישט די מעגליכקייט דערצו.


בנוגע דיין ווייב'ס ארבעט וכו'; אז זי וויל אפלאזן איר ארבעט ווייל זי וויל נישט זיין אויף סאושעל מידיע. דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט א וואוילע ווייב וואס וויל לעבן בקדושה ובטהרה, זי וויל נישט האבן צוטון מיט די כלי שופכין; זאלסטו איר נישט הייסן בלייבן מיט איר ארבעט צוליב די געלט.


זיי מקפיד צו דאווענען שחרית, מנחה און מעריב מיט מנין – וועסטו האבן גרויס שפע.


וואס דו דארפסט זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן אויף דיין שפראך – אידיש, וועסטו זען ניסים ונפלאות.


דיין ראש ישיבה.

#94 - נישט האבן שייכות מיט לצים
שלום בית, לצנות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת פנחס, י"ט תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אויף אלע גוטע זאכן וואס דו טוסט, ובפרט אז דו ביסט אזוי געטריי צו דיין אשת חיל; דו העלפסט איר און דו זארגסט פאר איר. דו האסט אריינגענומען אין דיר וואס מוהרא"ש זאגט: "א מענטש האט נישט קיין חברים, אויב האט מען א חבר איז עס די אייגענע ווייב".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן גרויס שפע. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות ליצנות, סימן א): "הַמִּתְלוֹצֵץ", דער וואס מאכט ליצנות, "מְזוֹנוֹתָיו מִתְמַעֲטִין", האט נישט קיין פרנסה; אין זכות וואס דו געבסט אכטונג פון לצים זאלסטו האבן גרויס שפע און נישט האבן חובות.


עס איז גוט דו זאלסט אריין קוקן אין ספר המדות אות ליצנות זען די סכנה וואס הערשט אויף די וואס האבן שייכות מיט לצים – דער אייבערשטער זאל אונז אלע היטן פון זיי.


דיין ראש ישיבה.

#93 - אז מ'געבט זיך איבער צום אייבערשטן, ווערט אלעס גוט
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בלק, ט"ז תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער הודעה.


איך וועל נאך היינט רעדן מיט אייער מאן, אים מחזק זיין ער זאל זיין געטריי צו אייך וכו', וכו'.


איך בעט אייך זייער מרת ... תחי'; געבט זיך איבער צום אייבערשטן, וועט זיך אלעס איבערדרייען לטובה. דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן פב): פארוואס גייט פאר א מענטש שלא כסדר? ווייל דער מענטש וויל עפעס, אבער ווען א מענטש לייגט זיך אריין אין די אמונה, ער בייגט איין דעם קאפ, ער ווייסט און גלייבט אז אלעס איז דער אייבערשטער און ער וויל גארנישט – דעמאלט גייט אים אלעס כסדר.


דער אייבערשטער האט אייך געגעבן דעם מאן און איר האט מיט אים ליכטיגע קינדער, דארפט איר וויסן אז דאס איז דאס בעסטע פאר אייך; אוודאי דארף מען בעטן ווען עס גייט נישט גוט, אבער מען דארף זייער אכטונג געבן נישט צו ווערן דעפרעסט פון דעם וואס מען בעט און מען בעט אבער מען זעט נישט די ישועה. מען דארף וויסן אז דער אייבערשטער טוט נאר גוטס.


דעריבער בעט איך אייך זייער, הייבטס אן ארבעטן אויף די אמונה; גלייבן אז דאס איז דאס בעסטע פאר אייך און פון די אנדערע זייט זאלט איר בעטן פאר אייך און אייער מאן אז איר זאלט זיך פארשטיין איינער דעם אנדערן.


קוקטס אויף אייער מאן מיט "רחמנות אויגן"; ער איז נישט קיין שלעכטער און ער וויל נישט זיין שלעכט, נאר זיין מח-מחשבה ארבעט אנדערש וכו'. זאלט איר פון אייער זייט זען אים צו מכבד זיין און איך וועל רעדן צו אים ער זאל אכטונג געבן אויף אייך וכו', וכו'.


איר האט מיר געבעטן א תפילה וואס צו זאגן יעדן טאג, שרייב איך אייך דא א קליינע תפלה וואס איר זאלט זאגן יעדן טאג וועט זיך אלעס איבערדרייען לטובה.


"רבונו של עולם, איך דאנק דיר און איך לויב דיר פאר אלע חסדים וואס דו טוסט מיט מיר, בפרט אז איך ווייס פון הייליגן רבינ'ס עצות. הייליגער באשעפער איך בין זייער צעבראכן, איך שפיר ווי איך קען נישט מער אויסהאלטן פון מיין מאן, מיר פארשטייען זיך נישט און איך האב אים נישט ליב; עס באדערט מיר פארוואס איך האב אים מער נישט ליב. נאך די חתונה האב איך אזוי הנאה געהאט יעדן טאג פון לעבן; יעדע מינוט, יעדע רגע איז געווען א פארגעניגן מיט מיט מיין מאן נרו יאיר, אבער יעצט שפיר איך ממש ווי איך קען מער נישט, איך עקל זיך פון אים און איך ווער ממש משוגע פון אים.


הייליגער באשעפער, איך וויל מיר נישט גט'ן חס ושלום; מיר האבן ליכטיגע קינדער און אויב מיר וועלן זיך חס ושלום גט'ן וועט זיין זייער ביטער פאר זיי און פאר מיר. אבער אזוי ווי עס איז יעצט קען איך עס נישט נעמען, איך האלט שוין מער נישט אויס, יעדע רגע איז מיר ממש א גיהנום. איך בעט דיר אייבערשטער, העלף מיר איך זאל צוריק ליב האבן מיין מאן. איך טו תשובה אויף אלע מיינע עבירות, זיי מיר מוחל, איך גיי שוין זיין ערליך און וואויל; העלף מיר איך זאל צוריק פרייליך ווערן און איך זאל קענען פרייליך מאכן מיין מאן און קינדער.


 העלף עס זאל אריינגיין אין מיין מאן א רוח טהרה; ער זאל אפלאזן אלע נארישקייטן און צוריק אנהייבן לערנען און דאווענען, ער זאל מיר נישט טשעפען.


הייליגער באשעפער, העלף מיר בזכות די צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיינעט וועגן, ובפרט בזכות רבינו הקדוש – רבינו נחמן בן פיגא זכותו יגן עלינו, ובזכות מורינו מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, אמן".


איך בעט אייך זייער נאכאמאל און נאכאמאל, זייטס נישט ברוגז אויפ'ן אייבערשטן; געבט זיך אונטער און הייבטס אן זוכן גוטס אין אייער מאן נרו יאיר.


זייטס נישט ברוגז אויף דעם וואס איך שרייב אייך אזוי; גלייבטס מיר, מיין הארץ איז צעריסן און צעשניטן טראכטנדיג פון אייער לעבן, אבער איך מוז אייך זאגן אז עס איז אויך תלוי אין אייך; אז איר וועט קוקן גוט און דאנקען דעם אייבערשטן – וועט אייך לייכטער ווערן.


שרייבטס מיר יעדן טאג וואס הערט זיך, ווייל איך וועל נישט רוען ביז איר מיט אייער מאן וועלן זיך ליב האבן כשנים קדמוניות.


א גוט שבת.

#92 - די גרויסקייט פון א פרוי וואס העלפט דעם מאן צו קענען לערנען
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בלק, י"ד תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן די נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


וואויל איז אייך און וואויל איז אייער חלק אז איר האט זוכה געווען צו א מאן וואס לערנט תורה בזכות וואס איר העלפט אים ער זאל קענען זיצן און לערנען.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות יז.): "נָשִׁים בְּמַאי זָכְיָן?" אויף וואס באקומען די פרויען שכר? "בְּאַקְרוּיֵי בְנַיְהוּ לְבֵי כְנִשְׁתָּא", מיט דעם וואס זיי טראגן די קינדער לערנען תורה, "וּבְאַתְנוּיֵי גֻבְרַיְהוּ בֵּי רַבָּנַן; וְנָטְרִין לְגֻבְרַיְהוּ עַד דְּאָתוּ מִבֵּי רַבָּנַן", און מיט דעם וואס זיי העלפן די מענער לערנען און ווארטן זיי אפ ביז זיי קומען אהיים פון לערנען; דאס איז די שכר פון אידישע פרויען וואס זענען מחשיב און שעצן דעם מאן ווען ער לערנט.


דערפאר וויל איך אייך מחזק זיין איר זאלט וויסן דאס גרויסקייט פון א פרוי וואס העלפט, שטיצט און איז מחזק דעם מאן צו לערנען.


יעצט האב איך געהערט פון אונזער חשוב'ע מנהלת תחי' אז איר האט זיך מתנדב געווען צו העלפן זוממער מיט מיידלעך; עס איז נישט צום באגרייפן דאס גרויסקייט פון העלפן אויפבויען קינדער, בפרט מיידליך – צו לעבן מיט אמונה, צניעות און מידות טובות.


בזכות המצוה הזאת זאלט איר האבן נחת ביי אייערע קינדער.

#91 - מיט'ן דאנקען וועט קומען נאך גרויסע ניסים
תודה והודאה, שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת חקת, ח' תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן די נדבה פאר די ישיבה און אייער בריוו מיט'ן בילד.


איך האב זייער הנאה געהאט צו זען דעם בילד ווי אייער מאן נרו יאיר לערנט שפעט אויף דער נאכט נאך א טאג שווער ארבעטן.


אויך פריי איך זיך צו הערן אז איר האט הנאה געהאט פון די שיעור נעכטן נאכט.


דער עיקר זאלט איר דאנקען דעם אייבערשטן אן א שיעור אויף די גוטע לעבן וואס ער האט אייך געגעבן; אן ערליכער מאן מיט א הארץ פון פוטער, ער טשעפעט נישט קיינעם, ער זוכט נאר צו טון חסד פאר אלעמען. דאנקט דעם אייבערשטן פאר אייערע געזונטע קינדער; אז איר וועט דאנקען דעם אייבערשטן וועט ער מאכן נאך גרויסע ניסים.


פון ענקער ראש ישיבה וואס בעט פאר אייער הצלחה.

#90 - מען קען נישט באצווינגען א ווייב
חינוך הילדים, שלום בית, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת קרח, א' דראש חודש תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


אז דיין ווייב וויל נישט שיקן די קינדער ביי אונז אין מוסד זאלסטו זיך נישט קריגן מיט איר ווייל נאכדעם וועסטו גארנישט האבן.


דו קענסט פרובירן צו רעדן שיין מיט איר וכו', אויב זי וועט מסכים זיין דעמאלט וועסטו זיי אריינשיקן אין ברסלב, אבער אז זי איז שטארק מיט איר וועג וכו' און זי וויל נישט הערן פון שיקן די קינדער ביי אונז זאלסטו נישט ברענגען די קינדער מיט געוואלד.


מען קען נישט באצווינגען א ווייב, דאס איז נישט דער וועג פון רבי'ן, דאס לערנט מען אין אנדערע מקומות השם ישמרינו, דער רבי האט אונז געלערנט מיר זאלן מכבד זיין די ווייב (עיין שיחות הר"ן, סימן רסד).


זע צו שרייבן יעדן טאג וכו'; אז דער אייבערשטער האט דיר מזכה געווען מיט אזא טאלאנט, דו ביסט א שרייבער – זאלסטו דאס נוצן בקדושה, פארשפרייטן די אמונה און עצות פון רבי'ן פאר'ן המון עם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#89 - דאנק דעם אייבערשטן פאר דיין ערליכער מאן
כולל, תודה והודאה, שלום בית, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת קרח, א' דראש חודש תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד אונזער טייערע ... תחי'.


איך האב ערהאלטן די נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


איך בין נעכטן געווען אין מיידל קעמפ וואו איך האב אריינגעבליקט אין כולל, וויל איך דיר איבערגעבן א גריס פון דיין מאן נרו יאיר, ער לערנט זייער פלייסיג.


פאר מיר איז דער כולל א מתנה פונעם אייבערשטן, מיר האבן יונגעלייט וואס לערנען מיט גרויס התמדה. די יונגעלייט זענען ערליך און ריין.


דאנק דעם אייבערשטן אויף דעם וואס דו האסט א מאן אן ערליכער איד וואס לערנט און דאוונט; נישט יעדער איז זוכה צו דעם. דארפסטו דאס מחשיב זיין, אים לויבן און מחזק זיין ער זאל ווייטער גיין אויף דעם וועג.


וואס דו דארפסט זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן, וועסטו זען גרויסע נסים.

#88 - היט אויף דיין ווייב'ס געזונט און כוחות
קינדער, שלום בית, רפואה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת קרח, ב' דראש חודש תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וויסן זאלסטו אז מען קען יעדן איינעם אויסהיילן; אפילו ווען מען האט שוואכע נערוון קען מען יענעם העלפן. דער פראבלעם איז אז מען וויל נישט פאלגן וואס דער קלוגער זאגט, אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן סז): "כִּי עִקַּר שִׁגָּעוֹן שֶׁל כָּל הַמְשֻׁגָּעִים הוּא רַק מֵחֲמַת שֶׁהוּא אֵינוֹ מְצַיֵּת וְשׁוֹמֵעַ לְדִבְרֵי הַבַּעֲלֵי שֵׂכֶל, כִּי הַמְשֻׁגָּע - אִם הָיָה שׁוֹמֵעַ וְצַיָּת לְדִבְרֵי אֲחֵרִים שֶׁהֵם הַבַּעֲלֵי שֵׂכֶל, בְּוַדַּאי לֹא הָיָה מְשֻׁגָּע כְּלָל", ווען דער משוגענער וואלט ווען געפאלגט יעדע זאך וואס דער חכם זאגט אים וואלט מען נישט געזען אז ער איז משוגע.


איך בעט דיר האב שכל און זיי נישט קיין אויבער חכם, לעת עתה טאר דיין ווייב תחי' נישט האבן קיין קינדער. זאלסט היטן אויף איר מיט אלע דיינע כוחות זי זאל בלייבן ביי די כוחות צו קענען זיין א מאמע און א ווייב וכו'; אז דו וועסט נישט היטן אויף איר וועסטו איר אינגאנצן פארלירן.


דער אייבערשטער זאל העלפן דיין ווייב זאל האבן א גאנצע רפואה בתוך שאר חולי ישראל.

#87 - בעט דעם אייבערשטן אויפצוהערן קוקן מאוויס
תפילה והתבודדות, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, מאוויס, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בהעלותך, י"ז סיון, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו לעבסט אפן מיט דיין מאן נרו יאיר און דו האסט אראפגענומען פון זיך דעם טאפלט'ן לעבן וכו'; יעצט וועט דיר זיין גרינגער דאס לעבן בכלל און בפרט צו קענען בייקומען אלע שווערע נסיונות. יעצט וועט ענקער שלום בית ווערן בעסער און בעסער ווען דו וועסט נישט לעבן א טאפלטע לעבן.


בנוגע דיין עדיקשן וואס דו ביסט צוגעקלעבט צו קוקן מאווי"ס השם ישמרינו; אויף דעם איז נאר דא איין עצה - די עצה פון התבודדות, צו בעטן דעם אייבערשטן יעדן טאג ער זאל דיר ארויס נעמען פון די תאוה.


אפילו דו ווילסט נישט בעטן אויף דעם, אזוי ווי דו שרייבסט אינעם בריוו אז דו ווילסט אפילו נישט בעטן אויפצוהערן קוקן מאוויס; דאס איז נישט אמת, ווייל באמת ווילסטו טון וואס דער אייבערשטער זאגט און וואס די תורה זאגט, נאר וויבאלד דו האסט זיך צוגעוואוינט צו קוקן אין דיינע יונגע יארן וכו' איז דיר זייער שווער דאס אפצולאזן, אבער באמת ווילסטו א גוט לעבן, א זיס לעבן און ערליכע קינדער, וואס דאס קומט בזכות דעם וואס מען פירט זיך ערליך. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדרים כ.) אז אויב מען קוקט אויף עבירות: "הַוְיָין לוֹ בָּנִים שֶׁאֵינָן מְהוּגָנִין", וועט מען האבן קינדער וואס זענען נישט ערליך; דערפאר זאלסטו בעטן יעדן טאג דעם אייבערשטן אז דו זאלסט האבן כח דאס אפצולאזן.


איך שרייב דיר דא א קליינע תפילה וואס דו זאלסט זאגן יעדן טאג:


"הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער אִיךְ דַאנְק דִיר פַאר מַיין שֵׁיינֶע לֶעבְּן וָואס דוּ הָאסְט מִיר גֶעגֶעבְּן; הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זַיין פְרֵיילִיךְ אוּן שְׁפִּירְן שְׁטֶענְדִיג וִוי דוּ בִּיסְט מִיט מִיר, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ זֶען עֶרְלִיכֶע דוֹרוֹת, קִינְדֶער וָואס וֶועלְן דִיר דִינֶען.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל קֶענֶען פְרֵיילִיךְ מַאכְן מַיין מַאן, עֶס זָאל זַיין נָאר לִיבְּשַׁאפְט צְוִוישְׁן מִיר אוּן מַיין מַאן. הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל אוֹיפְהֶערְן קוּקְן מָאוִויס, עֶס צִיעֶט מִיר שְׁטֶענְדִיג צוּ קוּקְן נָאךְ אוּן נָאךְ, אִיךְ בִּין זֵייעֶר צוּגֶעקְלֶעבְּט צוּ דֶעם, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל דָאס אָפְּלָאזְן אוּן אַיינְזֶען דִי נַארִישְׁקַייט פוּן קוּקְן מָאוִויס.


אֵייבֶּערְשְׁטֶער זַיי מִיר מוֹחֵל אוֹיף אַלֶעס וָואס אִיךְ הָאבּ גֶעקוּקְט בִּיז אַהֶער, אִיךְ בִּין נִישְׁט שׁוּלְדִיג, קֵיינֶער הָאט מִיר נִישְׁט גֶעזָאגְט אִין מַיינֶע יוּנְגֶע יָארְן וִוי שֶׁעדְלִיךְ דָאס אִיז, אִיךְ הָאבּ זִיךְ צוּגֶעוואוֹינְט אַלְץ יוּנְגֶע מֵיידְל צוּ קוּקְן אוּן יֶעצְט אִיז מִיר זֵייעֶר שְׁוֶוער זִיךְ אָפְּצוּלָאזְן פוּן דֶעם, בֶּעט אִיךְ דִיר אֵייבֶּערְשְׁטֶער זַיי נִישְׁט בְּרוֹגֶז אוֹיף מִיר, אִיךְ גֵיי פְּרוּבִּירְן דָאס בֶּעסְטֶע וָואס אִיךְ קֶען אוּן הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל אָנְהֵייבְּן לֶעבְּן אַ פְרֵיילִיכֶע לֶעבְּן".


זע צו האבן א שיעור אין רבינ'ס ספרים; מאך זיך א שיעור אין ספר אשר בנחל אין אידיש, אדער אין ספר עצתו אמונה וואס איז צוזאמגענומען פון רבינ'ס ספרים עצות און חיזוק זיך צו שטארקן צו זיין א איד. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן שמט): "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ", מען קען ווערן א גרויסער בעל תשובה אז מען לערנט זיין ספר, "וְאָמַר, שֶׁמִּי שֶׁיֵּשֵׁב וְיַעֲסֹק בִּסְפָרָיו, רַק בְּלִי קִנְטוּר וְנִצָּחוֹן, וְיִסְתַּכֵּל בּוֹ בֶּאֱמֶת, אָז בְּוַדַּאי יִהְיוּ נִבְקָעִין אֶצְלוֹ כָּל גִּידֵי קַשְׁיוּת לְבָבוֹ", נאך האט דער רבי געזאגט, אז ווער עס וועט לערנען זיין ספר מיט אן אמת וועט זיך אים עפענען אלע זיינע פארשטאפטע אדערן.

#86 - די ארבעט פונעם מאן איז פרייליך צו מאכן זיין ווייב
שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בהעלותך, ט"ז סיון, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דיין ווייב תחי' וויל צוריק גיין וואוינען נעבן איר משפחה ווייל זי איז נישט פרייליך, זי איז איבערגעשטרענגט מיט די קינדער וכו'; מאך פרייליך דיין ווייב וועט זי מסכים זיין צו בלייבן וואוינען אין... חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין לד:): "אִשָּׁה - בַּעֲלָהּ מִשַּׂמְחָהּ", דאס איז דער ארבעט פונעם מאן - פרייליך מאכן די ווייב.


חוץ מזה וועסטו פארדינען אויך אין פרנסה, אזוי ווי רבא האט געזאגט פאר די מענטשן פון די שטאט מחוזא (בבא מציעא נט.): "אוֹקִירוּ לִנְשַׁיְכוּ, כִּי הֵיכִי דְּתִתְעַתְרוּ", זייט מכבד אייערע ווייבער וועט איר ווערן רייך; אז דו וועסט איר פרייליך מאכן, דו וועסט רעדן שיין צו איר וועט זי מסכים זיין צו בלייבן מיט דיר וואוינען וואו דו ווילסט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#85 - זיי ממשיך מיט דיין עבודת ה'
תפילה והתבודדות, שלום בית, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת במדבר, ראש חודש סיון, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


איך האב ערהאלטן א בריוו פון דיין ווייב תחי' וואו זי שרייבט אז איר לעבן איז אזוי זיס, ממש זי לעבט אין "גן עדן"; זי שרייבט ווי שיין דו פירסט זיך אין שטוב, פון דיינע מידות און פון דיין לערנען, אז כסדר מאכסטו סיומים...


געב איר איבער אז זי האט מיר ממש מחי' געווען; עס איז מיר געווען אזוי וויכטיג צו הערן עפעס גוטע נייעס נאכ'ן זיצן טאג און נאכט און הערן צרות און יסורים וואס מענטשן גייען אריבער.


שטארק זיך און זיי ממשיך מיט דיין עבודת ה'; באניי זיך אין התבודדות, מאך זיך א צייט צו רעדן צום אייבערשטן אויף דיין פשוט'ע שפראך. דאנק און לויב דעם אייבערשטן אויף די גרויסע ניסים וואס ער טוט מיט דיר און בעט אים אויף ווייטער.


געב איבער פאר אלע פרישע יונגעלייט אז מיר הייבן אן א שיעור ספעציעל פאר תלמידי ישיבה וואס זענען אין שנה ראשונה וכו', איך וועל דיר איבערגעבן ווען דאס וועט זיין און דו וועסט זיין ממונה דאס צו איבערגעבן פאר זיי אלע.


דיין ראש ישיבה וואס ליבט דיר.


...

#84 - זיי מחזק דיין ברודער
שלום בית, התחזקות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת במדבר, כ"ח אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


איך וויל דיר בעטן אויב דו קענסט מחזק זיין דיין ברודער ... ער זאל האבן מער שייכות מיט זיין ראש ישיבה.


לויט ווי איך פארשטיי און איך הער גייט אויף אים אריבער שוועריקייטן - אזוי ווי עס גייט אריבער אויף אלע פון אונז. אבער היות ער האט נישט קיין שייכות מער מיט זיינע חברים ובפרט מיט זיין ראש ישיבה ווערט ער איינגעגעסן וכו'. בעט איך דיר זייער דו זאלסט אים מחזק זיין ער זאל רופן זיין ראש ישיבה לכל הפחות איין מאל א וואך, און אז ער קען נישט צוקומען זאל ער פרובירן נאכאמאל צו רופן ביז ער וועט אנקומען.


שטארק זיך און שטארק דיין ווייב; עס איז "דיין" ארבעט אריינצוברענגען א חיות אין דיין שטוב, ווארט נישט אז א צווייטער זאל עס טון. הייב אויף די מוט פון דיין ווייב און קינדער; טאנץ יעדן טאג מיט דיינע קינדער, ווייל דער עיקר און דער יסוד פון א אידישע שטוב איז אז עס זאל זיין פרייליך און גוט מוטיג וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


...

#83 - די ווייב מיינט ער פארשטייט דאס לערנען
שלום בית, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בחוקותי, כ"ו אייר, מברכים החודש, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיינע בריוו.


זיי מיר מוחל אז איך האב דיר נישט גלייך געענטפערט; ווען דו זאלסט וויסן ווי פארנומען איך בין... איך קום נישט אן מיט מיין ארבעט, איך קום נישט אן צו עסן וכו' וכו', - וואלסטו מיר זיכער דן געווען לכף זכות.


איך פריי זיך זייער צו הערן ווי פלייסיג דו לערנסט, אז דו האסט זוכה געווען צו מסיים זיין ש"ס תלמוד בבלי און דו גייסט שוין נאכאמאל ענדיגן ש"ס, און אזוי אויך משניות עטליכע מאל - וואויל איז דיר און וואויל איז זיין חלק.


בנוגע אז דאס איז באהאלטן פון דיין ווייב וכו', זי מיינט אז דו פארשטייסט וואס דו לערנסט און זי ווייסט נישט אז דו זאגסט וכו' און דו שפירסט ווי דו טראגסט א סוד וכו'; וויסן זאלסטו אז פאר א פרוי איז נישט קיין גרויסע נפקא מינה צי מען לערנט אן פארשטיין אדער מען לערנט מיט פארשטיין, א פרוי האט ליב צו זען ווי איר מאן לערנט און פירט זיך מיט גוטע מידות.


נאך אביסל וועסטו דאך ממילא זוכה זיין צו פארשטיין; אז מען זאגט נאכאמאל און נאכאמאל איז מען זוכה ביים סוף צו פארשטיין. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עו): "אֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד רַק הָאֲמִירָה לְבַד - לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר", אפילו מען פארשטייט גארנישט זאל מען זאגן די ווערטער, "וּמִמֵּילָא יָבִין", און ביים סוף וועט מען פארשטיין. "וְלֹא יְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ בִּתְחִלַּת לִמּוּדוֹ שֶׁיִּרְצֶה לְהָבִין תֵּכֶף, וּמֵחֲמַת זֶה יִקְשֶׁה לוֹ הַרְבֵּה תֵּכֶף וְלֹא יָבִין כְּלָל. רַק יַכְנִיס מֹחוֹ בְּהַלִּמּוּד וְיֹאמַר כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת וּמִמֵּילָא יָבִין", מען זאל נישט ווערן צעבראכן ווען מען זעט אז מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט, וואס דאס אליינס - אז מען וויל גלייך פארשטיין - מאכט אז עס זאל זיין שווער צו פארשטיין דאס לערנען, מען זאל נאר זאגן די ווערטער כסדרן און מען וועט שוין פון זיך אליינס פארשטיין עיין שם.


א גוט שבת.

#82 - די ריכטיגע שלום בית ברענגט אלס גוטס
שלום בית, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בחוקותי, כ"ו אייר, מברכים החודש, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האף אז איר האט הנאה געהאט פון די פרויען צוזאמקום די וואך. איך האב גערעדט מיט מסירות נפש, אזוי ווי מוהרא"ש האט מיר געהייסן. איך האב אמאל געפרעגט מוהרא"ש צי קען איך אריבער ברענגען א קעמערע אז מוהרא"ש זאל געבן א שיעור און מען וועט דאס אויפשפילן פאר די פרויען, האט מיר מוהרא"ש געזאגט: "אדרבה, קום אריבער אינמיטן די וואך און איך וועל זיי געבן א שיעור וכו'", און מוהרא"ש זאגט מיר: "אבער איך וועל רעדן אפענע דיבורים", מוהרא"ש האט מיר דאס איבערגעזאגט עטליכע מאל: "איך וועל רעדן אפענע דיבורים"; ווייל אין אלע פעלער ווי יונגעלייט און ווייבלעך גט'ן זיך זענען שולדיג די חתן טיטשערס און כלה טיטשערס, צוליב דעם וואס זיי לערנען מיט חתנים און כלה'ס פאלשע לימודים, חומרות און פרישות, וואס דאס ברענגט אלע גט'ן רחמנא לצלן, און אז מענטשן פאלן אוועק פון אידישקייט.


למעשה איז מוהרא"ש אריין אין שפיטאל יענע וואך און איז א קורצע צייט שפעטער נסתלק געווארן. דאס איז געווען די לעצטע שמועס וואס מוהרא"ש האט גערעדט מיט מיר איידער ער איז אריין אין שפיטאל. טו איך יעצט וואס מוהרא"ש האט געהייסן, און מען שפילט אויף א שיעור פאר די פרויען וואו מען הערט די דיבורים פון מוהרא"ש.


רבי נתן האט אמאל געזאגט: "מיין טיש איז שענער פון רבינ'ס טיש", ווען אדל דעם רבינ'ס טאכטער האט דאס געהערט איז זי געווארן ברוגז אויף רבי נתן, היתכן ער רעדט אזוי: "מיין טיש איז שענער פון רבינ'ס טיש"; האט איר רבי נתן געזאגט: "יא, מיין טיש איז שענער פון רבינ'ס טיש, אבער נאר בזכות פונעם רבי'ן", און מוהרא"ש פלעגט זאגן: "מיין טיש איז שענער פון רבי נתנ'ס טיש און פון רבינ'ס טיש, אבער אלעס בזכות פון רבי'ן", וד"ל.


מאכטס א גוטע קיגל לכבוד דעם שבת מברכים חזק חזק; אייער מאן נרו יאיר האט מסיים געווען גאנץ ספר ויקרא - שנים מקרא ואחד תרגום, זאלט איר אים מאכן א קוגל לכבוד די סיום.


א גוט שבת.

#81 - קיינער קען נישט צונעמען קיין פרנסה אדער געבן פרנסה, נאר דער אייבערשטער
שלום בית, התחזקות, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בהר, ט"ז אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן די נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


שטארקט אייך און שטארקט אייער חשוב'ער מאן ... נרו יאיר. ער איז זייער צעבראכן יעצט; ער האט נישט קיין פרנסה נאכדעם וואס מען האט אים אפגעזאגט און ער זוכט א פרישע פרנסה. איך בין זיכער אז דער אייבערשטער וועט ענק נישט פארלאזן און נאך אביסל וועט איר האבן גרויס שפע.


בעט איך אייך איר זאלט זיך מחזק זיין מיט אמונה פשוטה, גלייבן אין וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא לח:): "אֵין אָדָם נוֹגֵעַ בַּמּוּכָן לַחֲבֵירוֹ, וְאֵין מַלְכוּת נוֹגַעַת בַּחֲבֶרְתָּהּ, אֲפִילוּ כִּמְלֹא נִימָא", פרנסה קומט פונעם אייבערשטן. קיינער קען נישט צונעמען קיין פרנסה אדער געבן פרנסה – נאר דער אייבערשטער, ער איז דער זן ומפרנס לכל מיט א פונקטליכער חשבון. איי וואס וועט זיין ביז דער אייבערשטער וועט העלפן? וועט אויך דער אייבערשטער העלפן.


מיר לעבן מיט'ן אייבערשטן; ער איז אלעס און אלעס איז ער. "פארוואס?" "פאר ווען?" דאס איז נישט אונזער עסק, מיר דארפן אים דינען און זיין צו אים געטריי, דורכדעם איז מען זוכה צו גרויסע נסים.


איך בעט פאר אייך שטענדיג און איך וועל אייך שטענדיג מחזק זיין.


אייער ראש ישיבה.


...

#80 - די ארבעט פונעם מאן איז צו מחזק זיין די ווייב
קינדער, תפילה והתבודדות, שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בהר, ט"ו אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


שטארק זיך און שטארק דיין ווייב תחי'; די ארבעט פונעם מאן איז צו מחזק זיין די ווייב. גיי נישט ארום מיט ספיקות וכו'; אז דער דיין האט דיר געגעבן א היתר צו ווארטן וכו' איז דאס דער רצון ה' יתברך און דו וועסט באקומען שכר אויף דעם. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים כב:): "כְּשֵׁם שֶׁקִּבַּלְתִּי שָׂכָר עַל הַדְּרִישָׁה, כָּךְ קִבַּלְתִּי שָׂכָר עַל הַפְּרִישָׁה"; אז מען פרעגט א שאלה דארף מען זיך פירן לויטן פסק הלכה – בין לאיסור ובין להיתר.


דעריבער, אז דער דיין זאגט דיר זאלסט נאך ווארטן וכו', זאלסטו אהיים גיין בשמחה רבה און לעבן מיט דיין ווייב אזוי ווי דער דיין האט דיר גע'פסק'נט.


טייערער ברודער, פרוביר אויס די עצה פון רבי'ן; שמועס זיך אויס דיין הארץ מיט'ן אייבערשטן. גיי אין א ליידיגע פלאץ און עפן אויף דיין הארץ. רעד מיט'ן אייבערשטן אויף פראסט אידיש. בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, אויף דיין נשמה אז דו זאלסט קענען זיין אפגעהיטן פון שלעכטס. דורכדעם וועסטו זוכה זיין צו אלע ש"י עולמות; דו וועסט שפירן א זיסקייט אין לעבן; דו וועסט זיין א מקום פאר השראת השכינה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#79 - "געדולד", איז די עצה ווען מען האט נישט קיין עצה
שלום בית, מוסדות, סבלנות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בהר, ט"ו אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


איך בעט דיר זייער, קריג זיך נישט מיט דיין ווייב בנוגע וואו די קינדער זאלן לערנען וכו'. געדענק דעם מאמר החכם: "הַסֵּבֶל - תַּחְבּוּלָה לְמִי שֶׁאֵין לוֹ תַּחְבּוּלָה", געדולד איז די עצה ווען מען האט נישט קיין עצה; אז דיין ווייב עקשנ'ט זיך און נעמט דאס ממש צום הארצן איז בעסער זאלסט מוותר זיין.


איך בעט דיר טייערער ..., געב זיך איבער צום אייבערשטן וועט דיר אלעס אנהייבן גיין כסדר. דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן פב) דאס וואס עס גייט שלא כסדר פאר'ן מענטש איז נאר ווייל ער וויל זיין בעל הבית, אבער ווען דער מענטש בייגט איין זיין קאפ און לעבט מיט הכנעה צום אייבערשטן דעמאלט ווערט אלעס כסדר.


רבי נתן האט געזאגט: "עס איז נישט דא וועמען צו מקנא זיין, אויב מקנא זיין איז נאר אן ערליכער איד", וואס לעבט א חיים טובים; דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן אויף יעדע טריט און שריט.


דיין ראש ישיבה וואס האט דיר זייער ליב.

#78 - אכטונג געבן אויף די ווייב זי זאל נישט וויינען
שלום בית, שווער און שוויגער, מדות טובות, געפילן

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בהר, י"ט אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך זאג דיר צו אז אויב דו וועסט אכטונג געבן אויף דיין ווייב זי זאל נישט וויינען וועסטו זוכה זיין צו גרויסע ניסים און גרויסע ישועות, בפרט אויף די נס וואס דו שטייסט און ווארסט ווען וועסטו שוין געהאלפן ווערן וכו'.


אז מען געבט אכטונג אויף א צווייטנ'ס געפילן, בפרט אויף א ווייב איז מען זוכה צו ניסים שלא כדרך הטבע. הער א מעשה פונעם ירושלימ'ער רב - רבי יצחק יעקב ווייס זכרונו לברכה - דער מנחת יצחק. ווען ער איז א חתן געווארן מיט זיין ערשטע ווייב פאר'ן קריג האט ער נישט געזען די מיידל, און דער שדכן האט זיי אויסגענארט אז אלעס איז בסדר. ווען מען האט געהאלטן א וואך פאר די חתנה איז ער געפארן מיט זיין מאמע צו די שטאט וואו די מיידל האט געוואוינט זיך צוגרייטן צו די חתונה וואס וועט פארקומען דארט אין שטאט, ווען זיין מאמע האט צום ערשטן מאל געזען די כלה האט זי געזען אז זי איז א בעלת מום לא עלינו, האט זי געזאגט פאר'ן חתן: "מען לאזט אלעס אפ; דו גייסט נישט חתונה האבן מיט א בעלת מום", האט דער ירושלימ'ער רב געזאגט: "מאמע, מען קען נישט וויי טון א כלה; די כלה גרייט זיך חתונה צו האבן, קען מען איר נישט וויי טון", האט זי אים געפרעגט: "וואס? דו ווילסט חתונה האבן מיט א פעלערדיגע מיידל?" האט ער געזאגט: "ניין, איך וויל נישט חתונה האבן מיט א פעלערדיגע מיידל, אבער מען קען איר נישט וויי טון".


בקיצור, ער האט חתונה געהאט מיט איר און געהאט פון איר איין קינד; ביים קריג איז זי נעבעך אומגעקומען אויף קידוש השם מיט אלע קדושים און ער האט חתונה געהאט מיט א צווייטע ווייב, שפעטער ווען זי איז אוועק האט ער חתונה געהאט א דריטע מאל. למעשה האט זיך אויסגעשטעלט אז פון צווישן זיינע דריי ווייבער האט ער נאר געהאט קינדער מיט די ערשטע, און פון דעם קינד איז געבליבן הונדערטער אייניקלעך. האט ער געזאגט: "איך זע אז איך קען נישט האבן קיין קינדער, און די איין קינד האט מיר דער אייבערשטער געגעבן א מתנה פאר'ן נישט וויי טון די כלה".


דאס זעלבע זאג איך דיר, אז א יונגערמאן געבט אכטונג אויף זיין ווייב, ער האלט זיך איין פון טשעפען, פון נישט רעדן שיין און ער בלאזט נישט אויף איר וכו' וכו', איז מען זוכה צו גרויסע וואונדער. אפילו מען קען נישט האבן קיין קינדער מאכט דער אייבערשטער א נס אז מען האט קינדער.


זיי מיר מוחל אבער איך ווייס נישט וואס דו ווילסט; איך האב איבער געליינט דיין בריוו אפאר מאל און פרובירט צו כאפן וואס שטערט דיר און צו זען אויב איך ליין גוט. איך פארשטיי נישט פארוואס דו ביסט אנגעווייטאגט; דו - ברוגז אויף דיין שווער און שוויגער?! זיי האבן דיר אריין גענארט אז מען האט דיר נישט דערציילט דיין ווייב'ס פראבלעמען?! וויל איך דיר פרעגן: "וואס איז מיט דיינע פראבלעמען וואס דו האסט, און מיט דיינע סודות וואס דו שלעפסט?" דיין ווייב אין איר וויסטן חלום וועט נישט וויסן דיין סוד וואס דו שלעפסט מיט דיר, און דו האסט נאך טענות אויף איר?! דיין שווער און שוויגער ווייסן אויך נישט דיינע סודות וכו' און דו האסט טענות אויף זיי?! יעצט זע איך וואס חכמינו הקדושים זאגן (משנה נגעים ב, ה): "כָּל הַנְּגָעִים אָדָם רוֹאֶה חוּץ מִנִּגְעֵי עַצְמוֹ", אלע פעלערס זעט מען חוץ די אייגענע פעלערס.


איך מוז דיר זאגן אז עס טוט מיר זייער וויי צו הערן פון דיר אז דו האסט גורם געווען דיין ווייב זאל וויינען; נאכן זיין אזויפיל יארן אין היכל הקודש האסטו נאך אלץ נישט אריין גענומען אין דיר אז מען טאר נישט וויי טון די ווייב?


דיין שווער און שוויגער זענען זייער וואוילע מענטשן און זיי זוכן נישט דיין שלעכט'ס; אלעס וואס גייט אריבער אויף דיר פירט מען פון הימל כדי דיר צו ברענגען נאך א טריט נענטער צום אייבערשטן, דו זאלסט אנערקענען אז דער אייבערשטער פירט די וועלט און קיין שום זאך איז נישט קיין פערצופאל, נאר מיט א חשבון פונעם אייבערשטן. יעדנ'ס מאן און יעדנ'ס ווייב - אלעס איז דער אייבערשטער.


א שאד אז דו קריגסט זיך מיט זיך אליינס און דו האלסט חשבונות פון יארן צוריק; א שאד אז דאס ביסל וואס מען לעבט זאל מען זיך אויפעסן. דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "וועלטעלע וועלטעלע, דו ביסט נישט ווערד א קרעכץ".


איך האב געהאט א טובה פון דיין בריוו. מיטוואך נאכמיטאג פאר די ל"ג בעומר סעודה האב איך געבעטן דעם אייבערשטן ער זאל מיר געבן דיבורים וואס צו רעדן ביי די סעודה אין ישיבה; איך האב געטראכט צו זיך: 'פון וואס זאל איך רעדן, פון די זעלבע זאכן נאכאמאל און נאכאמאל? אלע ווייסן שוין פון רעדן צום אייבערשטן, אלע לערנען שוין דעם סדר דרך הלימוד און זיכער האבן שוין אלע דא שלום בית, פון וואס זאל איך רעדן?' איך האב ווייטער געבעטן דעם אייבערשטן איך זאל וויסן פון וואס צו רעדן, פונקט דעמאלט איז מיר אנגעקומען דיין בריוו. איך האב דאס געליינט נאכאמאל און נאכאמאל און נאכאמאל, איך האב געקוקט צי איך זע גוט וואס דו שרייבסט אז דו האסט וויי געטון דיין ווייב וכו' און זי האט געוויינט וכו', דו ביסט ברוגז אויף טויזנט מענטשן; אויף דיין שווער, שוויגער, שוואגערס און שוועגערנס וכו' וכו'. האב איך געזען אז איך דארף פשוט רעדן נאכאמאל פשוט'ע דיבורים פון שלום בית, פון קוקן גוט אויף א צווייטן און פון זיך מבטל זיין צום אייבערשטן.


איך האף אז דו וועסט תשובה טון, דו וועסט איבער בעטן דיין ווייב און דו וועסט ארויסנעמען פון דיר די שנאה צו דיין שווער און שוויגער; דורכדעם וועסטו זוכה זיין צו ווערן געהאלפן מיט וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#77 - מען קען אלעס פועל'ן שטייטלעך מיט סבלנות
צניעות, שלום בית, סבלנות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בהר, ט"ז אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


א פרוי דארף זען זי זאל האבן חן אין די אויגן פון איר מאן. מ'זעט אין די גמרא ווי חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (מועד קטן ט:): "רַב בֵּיבָי הֲוָה לֵיהּ בְּרַתָּא, טְפַלָהּ אֵבֶר אֵבֶר", רב ביבי האט אנגעשמירט זיין טאכטער מיט א זאלב וואס נעמט אראפ די האר פונעם קערפער. ער האט דאס געמאכט צוביסלעך, נישט אויף איין מאל, ווייל ווען מען מאכט דאס איז דאס א צער פאר'ן מענטש, "שְׁקַל בָּהּ אַרְבַּע מְאָה זוּזֵי", ער האט געבעטן פון איר און פון איר מאן פיר הונדערט זוז פאר'ן איר אזוי שיין מאכן. "הַוָה הַהוּא כּוּתִּי בִּשְׁבָבוּתֵיהּ דַּהֲוָה לֵיהּ בְּרַתָּא, טְפַלָּהּ בְּחַד זִמְנָא, וּמֵתָה", רב ביבי האט געהאט א שכן א גוי וואס האט אים נאכגעמאכט, און דאס אויך געטון פאר זיין טאכטער, אבער ער האט דאס נישט געמאכט שטייטלעך, נאר ער האט געמאכט אויף איינמאל דעם גאנצן קערפער און זי איז דערפון געשטארבן, "אֲמַר: קְטַלָא בֵּיבָי לִבְרַתִּי", האט זיך דער גוי באקלאגט פאר רב ביבי: "דו האסט גע'הרג'ט מיין טאכטער, ווייל איך האב דיר נאכגעמאכט און ביי מיר האט עס נישט געארבעט". אבער באמת איז געווען דא א גרויסער חילוק. רב ביבי האט דאס געמאכט צוביסלעך, ווייל עס איז א גרויסע ווייטאג ווען מען שמירט דעם זאלב אראפצונעמען די האר דעריבער דארף מען דאס טון צוביסלעך, ווידער דער גוי האט נישט געהאט קיין סבלנות, ער האט דאס געמאכט אויף איינמאל, און פון גרויס ווייטאג איז זיין טאכטער געשטארבן.


מען זעט פון די מעשה צוויי זאכן, איינס ווי ווייט די הייליגע אמוראים האבן אכטונג געגעבן אויף זייערע קינדער זיי זאלן האבן חן אין די אויגן פון זייערע מענער וכו', צווייטנס אז מען קען אלעס פועל'ן שטייטלעך, אבער אז מען גייט ווילד און שנעל פארלירט מען אלעס.


א שאד אז מענטשן האבן נישט קיין סבלנות, ווען מענטשן וואלטן זיך געפירט מיט סבלנות וואלט מען געקענט לעבן א חיים טובים.