בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת ויצא, ח' כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

זיי מיר מוחל אז איך האב נישט געקענט ענדיגן רעדן מיט דיר נעכטן נאכן שיעור, איך בין געלאפן צו א משפחה שמחה.

איך ווייס אויך דאס הארבקייט פון אייגענע האר; איך בין געזיצן ביי מוהרא"ש יארן לאנג און געהערט ווי מוהרא"ש זכרונו לברכה וויינט און בעט זיך ביי די פרויען זיי זאלן זיך אפשערן זייער האר, אבער מיט כח וועט דאס נישט גיין.

געדענק וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט אלע יארן: מען קען נישט צווינגען א ווייב וכו'; אז מען וויל פועל'ן ביי די ווייב איז דא איין וועג: "רעדן שיין", מער פון דעם קען מען נישט. דאס האט מוהרא"ש געלערנט מיט אונז און גע'חזר'ט אלע יארן, "מיט כח קומט מען אין ערגעץ נישט אן, עס וועט נאר ווערן ערגער".

גלייב מיר, איך ווייס דאס הארבקייט פון אייגענע האר; ברוך ה' ביי אונז אין סקול אין "בית פיגא" שערן זיך אלע תלמידות די האר. מיר גייען אין די וועגן פון די הייליגע צדיקים, מיר האבן נישט צו טון מיט חכמים וואס פארשטייען בעסער פון די הייליגע צדיקים; אבער אז דיין ווייב האט זיך בארעכנט אז זי וויל נישט מער שניידן די האר וכו', קענסטו נאר טון תפילה, און חס ושלום זיך קריגן.

דעריבער בעט איך דיר מיין טייערע ליבער חבר, נעם די עצה פון רבי'ן; גיי אין א שטילע פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט, האסט דאך א באקוועמע קאר, פאר מיט דיין קאר צו א שטילע פלאץ, שטעל דיין קאר אין א זייט, צינד אן א ווארעמע ניגון וואס עפנט די הארץ און גיס זיך אויס דיין הארץ, בעט דעם אייבערשטן אויף אלעס וואס דו דארפסט, זאג אים אלעס אויס, זאג אים דיינע ווייטאגן, וועסטו זען גרויסע נסים.

הער אויף רעדן צו דיינע קינדער אנטקעגן דיין שווער; מען טאר נישט זאגן פאר קינדער: "זיידי איז א שגץ!" אז דו וועסט ווייטער אזוי רעדן וועסטו ביים סוף אלעס פארלירן, אלע וועלן לאכן פון דיר. פיר נישט קיין מלחמות מיט קיינעם נישט, דו זאלסט שיין רעדן צו דיינע קינדער וועלן זיי טון דיין ווילן.

איך פארשטיי זייער גוט דיין ווייטאג; מיין נישט אז איך נעם זיך אן פאר דיין ווייב, איך נעם זיך אן מער פאר דיר, איך וויל דו זאלסט האבן א גוט לעבן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת ויצא, ח' כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

זיי מיר מוחל אז איך האב נישט געקענט ענדיגן רעדן מיט דיר נעכטן נאכן שיעור; איך בין געלאפן צו א משפחה שמחה.

מען קען נישט צווינגען א ווייב וכו'; אז דו ווילסט פועל'ן ביי דיין ווייב וכו' קענסטו איין זאך טון: "רעדן שיין", איין מאל און נאכמאל, און נאכמאל, מער פון דעם קען מען נישט.

מיט כח וועסטו נישט אנקומען, עס וועט נאר ווערן ערגער.

איך זע ווי דו וויינסט, איך האב זייער רחמנות אויף דיר; אבער איך מוז דיר זאגן אז דו האסט אויך אסאך זאכן אויף וואס צו דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן, אז דו וועסט דאנקען דעם אייבערשטן אויף די חסדים וואס ער טוט מיט דיר וועט דער אייבערשטער דיר באגיסן מיט נאך חסדים. אזוי ווי דער הייליגער רבי נתן זכרונו לברכה פלעגט זאגן: ווען א מענטש דאנקט שטענדיג דעם אייבערשטן; ווען מען פרעגט אים: "וואס מאכסטו?" "וואס הערט זיך?" ענטפערט ער: "ברוך השם, געלויבט דעם אייבערשטן", דאן זאגט דער אייבערשטער: "קוק אן דעם מענטש, ער האט גארנישט אין לעבן, און ער איז אזוי פרייליך און אזוי דאנקבאר; איך וועל אים ווייזן וואס מיינט גוט, און מען געבט אים א גוט לעבן".

פרעג איר אויב זי וויל קומען צוזאמען מיט דיר זיך דורך שמועסן ביים ראש ישיבה, אויב זי וויל וועל איך מאכן צייט און אויב זי וויל נישט וועט דער אייבערשטער דיר העלפן דורך א צווייטע וועג.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.

איך האף אז דו האסט פארשטאנען וואס מיר האבן גערעדט; אז דיין ווייב וועט שפירן אז זי איז חשוב ביי דיר וועט זי דיר לאזן גיין און קומען וכו', וכו'; אבער אז דו וועסט איר נישט דארפן, זי וועט שפירן ווי זי איז דאס לעצטע זאך ביי דיר, וועט זי נישט אפקויפן וואס אימער דו וועסט טון פאר איר. וויפיל דו וועסט נאר פרובירן איר צו העלפן וועט זי שפירן ווי דו טוסט דאס אלעס נאר מיט די כונה צו קענען אנטלויפן פון שטוב וכו'.

דערפאר בעט איך דיר זייער, לאז אלעס אפ; נעם דיר אריין אין קאפ דאס וואס איך זאג דיר: דער אייבערשטער האט דיר געהאלפן מיט אן אשת חיל, מיט ליכטיגע קינדער - דארפן זיי זיין דאס ערשטע ביי דיר, דאס איז א זאך וואס מען דארף שפירן, מען קען דאס נישט מאכן וכו'. אז דו וועסט האלטן דיין ווייב חשוב און טייער וועט זי דאס גלייך שפירן, אז דו וועסט שמייכלען צו איר, דו וועסט רעדן שיינע ווערטער, איר באגיסן מיט גוטע הארציגע ווערטער, דעמאלט וועט זי גארנישט דארפן, דו וועסט קענען קומען און גיין וכו', וכו'.

איך בעט דיר זייער זאלסט ארבעטן אויף דעם; זאלסט שטענדיג געדענקען די חסדים פונעם אייבערשטן וואס ער האט דיר געגעבן א מתנה אן אשת חיל, וואס ציט אויף אן ערליכע שטוב.

אין שטוב לעש אויס דיין טעלעפאן, אפילו די כשר'ע טעלעפאן; זארג נישט, די וועלט וועט זיך אן עצה געבן אן דיר...

פון דיין ראש ישיבה.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת תולדות, ב' דראש חודש כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד די חשוב'ע טייערע כלה ... תחי'.

מזל טוב פאר אייער שידוך! דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט אויפשטעלן א שיינע אידישע שטוב מיט אהבה, אחוה, שלום וריעות. דער אייבערשטער זאל רוען צווישן אייך.

בנוגע אויב חתן כלה זאלן רעדן צווישן זיך; מוהרא"ש האט געהאלטן אז חתן כלה קענען רעדן אויפ'ן טעלעפאן צווישן זיך, און אז די עלטערן זענען נישט מסכים דארף מען דאס מאכן מיט חכמה וד"ל.

מוהרא"ש זכרונו לברכה פלעגט זאגן דאס פאלגענדע פאר אלע חתנים און כלות. די תורה זאגט (בראשית ב, כד): "עַל כֵּן יַעֲזָב אִישׁ אֶת אָבִיו וְאֶת אִמּוֹ וְדָבַק בְּאִשְׁתּוֹ", לכאורה איז שווער, ווי קען מען זאגן פאר חתן כלה זיי זאלן אפלאזן זייערע עלטערן ווען די גרעסטע מצוה איז כיבוד אב ואם?! חכמינו זכרונם לברכה רופן אן די מצוה פון כיבוד אב ואם (ירושלמי פאה א, א): "חֲמוּרָה שֶׁבַּחֲמוּרוֹת", וואס איז פשט אז מען זאגט פאר חתן כלה: "לאזט אפ אייערע עלטערן?" נאר דאס מיינט מען צו זאגן מען זאל נישט אריין מישן די עלטערן אינעם לעבן.

א פאר-פאלק דארף וויסן: "עַל כֵּן יַעֲזָב אִישׁ אֶת אָבִיו וְאֶת אִמּוֹ" - מישט נישט אריין אייערע עלטערן אין ענקער לעבן און קיינמאל זיך נישט אפרעדן פאר זיי. אמת, זאכן דארפן זיך מסדר זיין וכו', אבער מישט נישט אריין די עלטערן און קרעכצט נישט צו זיי, פאר עלטערן דערציילט מען נאר גוטס און מען ברענגט זיי נאר נחת.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת תולדות, כ"ח חשון, שנת תש"פ לפרט קטן

מרת ... תחי'.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך בענטש אייך איר זאלט האבן א גוטע שלום בית, דער אייבערשטער זאל רוען ביי אייך אין שטוב.

דיין מאן נרו יאיר איז שוין זייער לאנג נישט געקומען צו די שיעורים, א שאד אז ער קומט נישט זיך מחזק זיין מיט די זיסע ליכטיגע עצות פון רבי'ן, בפרט די עצות אין שלום בית; ווער עס נעמט די עצות פון רבי'ן דער לעבט א זיסע לעבן, א גן עדן לעבן.

זיי מחזק דיין מאן נרו יאיר ער זאל קומען צו די שיעורים; איך וועל אים מחזק זיין ער זאל וויסן ווי אזוי זיך צו פירן מיט אייך. זאג אים אז איך האב געזאגט ער דארף נישט מורא האבן פון מיר, איך וועל אים זייער מקרב זיין.

א גרוס פון דיינע ליכטיגע קינדער, זיי זענען זייער וואויל אין חדר און אין סקול.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת תולדות, כ"ו חשון, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

בנוגע נעמען אן הלואה וכו'; דער רבי זאגט (ספר המידות, אות תשובה, סימן מו): "מִי שֶׁרוֹצֶה לָשׁוּב, יִזָּהֵר מִלִּהְיוֹת בַּעַל חוֹב", ווער עס וויל תשובה טון זאל אכטונג געבן פון האבן חובות; נאך זאגט דער רבי (שיחות הר"ן, סימן קכב): "וּמוּטָב שֶׁיִּהְיֶה בַּעַל חוֹב לְעַצְמוֹ אוֹ לִבְנֵי בֵּיתוֹ בְּמַלְבּוּשִׁים מִלִּהְיוֹת בַּעַל חוֹב לְהַחֶנְוָנִי אוֹ לַאֲחֵרִים", א מענטש זאל ענדערש זיין א בעל חוב פאר זיך אליין ווי צו זיין א בעל חוב פאר א צווייטן; אז דו דארפסט יעצט האבן פינף טויזנט דאללער זאלסטו נישט נעמען אן הלואה נאר זאלסט גיין נאך געלט וועסטו ביז אפאר טעג מאכן די גאנצע סכום.

בנוגע דיין קינד וואס קען נישט איינשלאפן וכו'; אסאך קינדער האבן דעם פראבלעם, בעיקר קלוגע שארפע קינדער האבן דעם פראבלעם ווען זייער מח לויפט אין מחשבות וכו'. זע אז דיין קינד זאל ליינען קריאת שמע פאר'ן גיין שלאפן, לערן אים אויס ער זאל קישן די מזוזה פאר'ן גיין אין בעט און בעטן ביי די מזוזה ער זאל האבן גוטע חלומות און גוטע מחשבות וועט ער קענען גוט איינשלאפן.

בנוגע דיין ווייב וכו'; דאס ווענדט זיך אין איר, א שאד זי זאל לעבן אונטער א מאסקע, א שאד זי זאל זיך פייניגן וכו'; זיי איר מחזק זי זאל אויסטון איר מאסק און אנהייבן לעבן נאטורליך אזוי ווי איר עכטע וועג איז. זי זאל נאר טראכטן פונעם אייבערשטן, נאר געפעלן פאר'ן אייבערשטן.

א שאד צו בלאפן און פאפן מענטשן ווען די מענטשן קענען גארנישט העלפן און גארנישט שלעכטס טון, אלעס איז דער אייבערשטער.

וועגן איר טאטע זכרונו לברכה; זי זאל מחנך זיין די קינדער על דרך התורה והיראה וועט דאס זיין לטובת נשמתו. אז זי האט אים מוחל געווען איז גוט, זי דארף נישט מורא האבן וכו'.

שטארק זיך און שטארק דיין ווייב תחי'; זע עס זאל זיין פרייליך אין שטוב, דאס איז דער עיקר, עס זאל זיין שמחה אין שטוב; דאס איז דיין ארבעט, ווען דו קומסט אהיים זאלסטו טאנצן מיט דיינע קינדער; צינד אן מוזיק און טאנץ ניגונים פון תודה והודאה צום אייבערשטן. אז עס איז דא שמחה אין שטוב דעמאלט האט מען הצלחה, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המדות, אות שמחה, חלק ב', סימן א): "מִי שֶּׁהוּא שָׂמֵחַ תָּמִיד, עַל יְדֵי זֶּה הוּא מַצְלִיחַ", ווער עס איז פרייליך איז מצליח.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת חיי שרה, כ' חשון, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.

איך האב היינט א שליח וואס פארט קיין ארץ ישראל, האב איך געטראכט אז איך וועל דיר שרייבן אפאר ווערטער.

איך בענק זיך זייער נאך דיר, איך האף אז אלעס איז אין בעסטן ארדענונג ביי דיר; ביי אונז אין ישיבה גייט אלעס אן אזוי ווי אמאל, עס האט זיך גארנישט געביטן פון די יארן ווען דו האסט דא געלערנט.

געלויבט דעם אייבערשטן אז דעם רבינ'ס ווערטער גייען אריין צוביסלעך מער און מער אין די וועלט; עס זענען אריינגעקומען דעם זמן זייער אסאך פרישע תלמידים, זייער וואוילע בחורים וואס וויל זיין ערליכע אידן, לעבן מיט די עצות פון רבי'ן.

שטארק זיך און שטארק דיין ווייב; זיי נישט קארג צו געבן קאמפלימענטן, מאך נישט קיין גרויסע חשבונות ווען עס קומט צו געבן גוטע ווערטער, צי די גוט ווארט קומט יא אריין אדער נישט. דו זאלסט זיין א משפיע, א געבער (גבר מלשון געיבער), וועט די שכינה רוען צווישן אייך און איר וועט האבן אלעס גוטס.

פון דיין ראש ישיבה וואס בענקט זייער נאך דיר.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת וירא, י"ז חשון, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.

איך פארשטיי דיר אז דו האסט נישט ליב "צניעות" און דו עקלסט זיך דערפון, היות דו ביסט אויפגעוואקסן אין א שטוב וואו מען האט געפייניגט פאר צניעות, געשלאגן פאר צניעות און גע'רודפ'ט פאר צניעות, אז עס איז דיר פשוט נמאס געווארן דאס ווארט "צניעות"; עס קלינגט דיר אין קאפ די שרעקעדיגע ווארט: "צניעות, צניעות, צניעות..."

אבער וויסן זאלסטו אז "צניעות" איז זייער א שיינע זאך, גיין אנגעטון איידל און שיין איז די שענסטע זאך; בעט איך דיר זייער זאלסט מקפיד זיין אויף דעם, זאלסט שעצן דיין ווייב מיט איר צניעות און איר געבן גוטע ווערטער.

איך זאג דיר אז דו וועסט נאך לאכן פון דיר אליינס; ווען עס וועט אריבערגיין אפאר יאר, מען ווערט אביסל עלטער, דעמאלט וועסטו איינזען וואס איך שרייב דיר און וואס איך זאג דיר שטענדיג, דעמאלט וועסטו אפשאצן דאס ווערד פון א ערליכע פרוי וואס טוט זיך אן איידל און שיין און בויט א ווארימע שטוב פאר אירע קינדער.

טייערער ... נרו יאיר, וויפיל אינגעלייט וויינען צו מיר אז זייער ווייב טוט זיך אן נישט צניעות'דיג; זיי זענען זיך מודה אז עס איז זייער שולד, ווייל זיי פלעגן לאכן און שפעטן נאך די חתונה פון צניעות, צוביסלעך איז עס אריין אין איר און היינט האט זי נישט קיין געפיל צו גארנישט.

איך בעט דיר זייער, שטארק דיין ווייב זי זאל נישט אויסטון איר לבוש ווי איר מאמע גייט און זי זאל אנטון די קינדער ווי אזוי די הלכה איז; פון די דריי יאר זאלסטו זיי אנטון נאר טייץ סיי אין שטוב און סיי אין סקול, טו אן דיינע טעכטער מיט שיינע לאנגע קליידער, זינג זיי און זאג זיי: "אה מחי' צניעות, אה מחי' צניעות, אה מחי' – לייג אריין איר נאמען – איז צניעות'דיג"; זינג זיי דעם ניגון וואס מען זינגט אין סקול יעדן טאג – וועסטו זען נחת.

מען געבט זיך איין דריי, די קינדער וואקסן אונטער און זיי שפירן וואס די עלטערן ווילן; אז די עלטערן לאכן זיך אויס, מען טוט אן לויט די תקנות המוסד אבער מען לאכט דערפון, ווען עס איז נישט דא קיין סקול, זונטאג וכדומה – איז מען נישט מקפיד ווי אזוי זיי גייען אנגעטון, דעמאלט פארשטייען די קינדער אז אידישקייט איז א שפיל, צניעות איז א שפיל, וכו', וועלן זיי זיך אנטון פריצות'דיג, וואס וועסטו דעמאלט טון?!

איך בעט דיר, דו האסט א טייערע ווייב, באמת אן אשת חיל, און דו ביסט א טייערער אינגערמאן, ביסט פשוט פארעקלט פון צניעות, פון דיין משפחה וכו'. זאלסטו זיך אויסליידיגן דיין קאפ; טו וואס רבי נתן האט געטון, ווען ער איז מקורב געווארן צום רבי'ן האט ער געזאגט: "איך האב אויסגעלערט מיין קאפ, און יעדעס ווארט וואס דער רבי האט געזאגט איז מיר געווען נאך א שטיק שכל".

בעט איך דיר מיין ליבער טייערער תלמיד ..., פון היינט קוק אויף צניעות ווי שיין דאס איז, וועסטו זוכה זיין צו די ברכה וואס די הייליגע חכמים זאגן (מגילה יג:) אז ווען א פרוי איז צניעות'דיג, זי גייט אנגעטון איידל, רייך און שיין, וועט זי זוכה זיין אז עס וועלן ארויסקומען פון איר מלכים, קעניגן; און צו די ברכה וואס דער רבי זאגט (ספר המידות, אות בנים, סימן ט): "הַצְּנִיעוּת שֶׁבְּאִשָּׁה מְזַכֶּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", א פרוי וואס פירט זיך בצניעות וועט זוכה זיין צו גוטע קינדער.

איך האף אז דו וועסט אננעמען מיינע ווערטער; איך האב דאך קיין אינטערעסע אין דעם, איין אינטערעסע האב איך, צו זען אין יארן ארום נחת פון דיינע קינדער און אייניקלעך.

דו מעגסט ווייזן דעם בריוו פאר אלע תלמידים; איך בין זיכער אז עס זענען דא נאך וואס האבן דעם פראבלעם, זיי עקלען זיך פון דער ווארט "צניעות", ווען באמת איז דאס שיין און דער יסוד פון א אידישע פרוי.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת וירא, י"ז חשון, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער תלמיד ... נרו יאיר.

געב אכטונג צו גיין אנגעטון ריין; אז דיין ווייב איז יעצט נישט בכח צו ריין מאכן דיינע קליידער איז דאס נישט קיין תירוץ אזוי ארום צו גיין.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קיד.): "כָּל תַּלְמִיד חָכָם שֶׁנִּמְצָא רְבַב עַל בִּגְדּוֹ חַיָּיב מִיתָה", א תלמוד חכם וואס גייט מיט פלעקן איז חייב מיתה; ווייל ער איז גורם אז מענטשן זאלן זיך אוועק ציען פון זיין תלמידי חכמים, מען וועט זיך עקלען פון תלמידי חכמים.

בפרט א ברסלב'ער חסיד דארף נאך מער אכטונג געבן צו גיין אנגעטון ריין און צוזאמגענומען, ווייל דער הייליגער רבי האט זייער מקפיד געווען אויף דעם, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קכז): "הַבְּגָדִים בְּעַצְמָן תּוֹבְעִין אֶת הָאָדָם אִם לא נִזְהָר בִּשְׁמִירָתָן לְכַבְּדָן כָּרָאוּי וּלְהַחֲזִיקָן בִּנְקִיּוּת", די קליידער זענען תובע א דין אויפ'ן מענטש וואס היט זיי נישט.

א תלמיד היכל הקודש דארף וויסן אז אויב די ווייב האלט נישט ריין די שטוב; וואשט נישט די וועש; געשיר, וכו', דארף מען דאס אליינס טון, מען טאר נישט וואוינען ווי א בעל חי.

גיי יעדן טאג אין שויער; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת נ:): "רוֹחֵץ אָדָם ... בְּכָל יוֹם בִּשְׁבִיל קוֹנוֹ", א מענטש זאל זיך וואשן דעם גאנצן גוף לכבוד דעם אייבערשטן כאטשיג איינמאל א טאג, אויב נישט צוויי מאל; גיי נישט מיט וועש מער ווי איין טאג (חוץ אן ארבעטס העמד וכדו').

איך זאג דיר נאר ווייל איך האב דיר ליב און איך וויל דיין הצלחה.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת נח, ג' חשון, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.

איך האב זייער הנאה געהאט ווען דו האסט מיר דערציילט מסיח לפי תומו ערב סוכות, אז מען האט דיר געלאדנט צו די סעודות אבער דו בלייבסט עסן אין שטוב ווייל אין שטוב איז דיר זייער באקוועם; הלוואי זאל איך דאס קענען הערן פון אלעמען, אז זיי האבן הנאה צו בלייבן אין שטוב מיט די ווייב און קינדער, נישט גיין צו חברים עסן וכו'.

דו האסט מיר ממש מחי' געווען, איך האב געהאט חיות פון דעם א גאנץ יום טוב; הערנדיג אז די דרשות און שמועסן וואס איך געב שוין אזויפיל יארן, טאג איין טאג אויס, גייט אריין אין די תלמידים; צו לעבן אן איידעלע לעבן און וויסן אז די שענסטע פלאץ איז בלייבן אין שטוב, מילא מען גייט צו עלטערן וכו', איז איין זאך, אבער חברים איז נישט א זאך וואס ברענגט גוטס.

וואויל איז דעם וואס לעבט מיט יראת שמים, ער היט זיך די אויגן, ער קוקט נישט און זעט נישט קיינעם, נאר זיין אייגענע ווייב; דער איז פייליך און צופרידן, דער האט נישט די קללה פון קין (בראשית ד, יב): "נָע וָנָד תִּהְיֶה בָאָֽרֶץ", נאר ער איז שטענדיג צופרידן.

איך האב דיר ליב.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת בראשית, כ"ה תשרי, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.

דו האסט מיר מחי' געווען ווען דו האסט מיר געזאגט הושענא רבה נאכ'ן דאווענען אז איך האב גע'פועל'ט ביי דיר, דו גייסט נישט אהיימברענגען דיין טעלעפאן וכדומה אין שטוב.

זה חלקי מכל עמלי; דאס איז מיין גאנצע נחת, צו זען ווי די תלמידים בויען ערליכע אידישע שטובער לשם ולתורתו.

נאך אפאר תלמידים זענען צו מיר צוגעקומען במשך דעם יום טוב מיר מבשר זיין די גוטע נייעס אז זיי נעמען זיך פאר מער נישט אהיים צו ברענגען זייער טעלעפאן אין שטוב.

איך בעט יעדן טאג דעם אייבערשטן פאר דיר, דיין ווייב און קינדער, איר זאלט האבן א גוטע לעבן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.

בעזרת ה' יתברך

יום א', הושענא רבה, כ"א תשרי, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

חול המועד טאר מען נישט שרייבן נאר ווען עס איז א דבר האבד, איך שפיר ווי דאס איז א דבר האבד, אז דיין שלום בית זאל דיר נישט גיין צוגרינד.

הער אויף נאך לויפן דיין ווייב וכו', עס איז נישט גוט צו זיצן אין שטוב א גאנצן טאג אויף דיין ווייב'ס קאפ. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (כתובות נט:): "הַבַּטָּלָה מְבִיאָה לִידֵי זִמָּה וְלִידֵי שִׁעֲמוּם", גיין ליידיג ברענגט צו נישט גוטע זאכן.

דו דארפסט נישט קיין פילן וכו', דו דארפסט ארויסגיין פון שטוב; אדער גיין ארבעטן, אדער גיין הפצה - מפיץ זיין קונטרסים פאר אידישע קינדער, אדער גיין לערנען וכו'. פילן העלפט נישט ווען מען גייט ליידיג; אז דו וועסט זיצן אין שטוב וועט דיר נישט העלפן טאבלעטן וכו', דו וועסט ווייטער וועלן זיין הונדערט מאל א טאג מיט דיין ווייב וכו'.

דיין ווייב שפירט נישט גוט פון דעם אליינס וואס דו זיצט איר אויפ'ן קאפ; אז דו וועסט איר אויפהערן נאכלויפן וועט זי זיין געזונט און שטארק.

הייב אן נאכאמאל לערנען ח"י פרקים משניות; אלס בחור האסטו געלערנט אזוי פלייסיג משניות, פארוואס זאלסטו נישט ממשיך זיין יעצט נאך די חתונה ווייטער מיט ח"י פרקים משניות? משניות איז די בעסטע טאבלעטן פאר'ן מענטש, משניות קילט אפ דעם מענטש פונעם ברענעדיגן יצר הרע.

איך האף אז דו האסט זיך נישט באליידיגט פון די נעכטיגע שמועס, איך האב פשוט רחמנות אויף דיר; עס איז א שאד אז דיין שלום בית זאל זיך דיר אפקילן. ווען א פרוי שפירט ווי דער מאן לויפט איר נאך וכו', קילט זיך אפ די ליבשאפט וכו'. אזוי ווי עס איז באקאנט די מעשה, א איד איז אמאל געקומען צום הייליגן צמח צדק פון ליובאוויטש זכותו יגן עלינו און זיך באקלאגט אז זיין ווייב גרויסט זיך אויף אים, זי דערנידערט אים און טשעפעט אים. האט דער הייליגער צדיק אים געזאגט: די תורה זאגט (בראשית ג, טז): "וְאֶל אִישֵׁךְ תְּשׁוּקָתֵךְ, וְהוּא יִמְשָׁל בָּךְ", דער אייבערשטער האט געזאגט פאר חוה אז זי וועט גליסטן נאכ'ן מאן און דער מאן וועט געוועלטיגן איבער איר, און דער צמח צדק האט אויסגעפירט: "דאס גייט אינאיינעם, און אויב טוישט מען אויף דעם ערשטן חלק, מען גליסט צו איר, דאן טוישט זיך דער צווייטער חלק און זי ווערט די געוועלטיגער".

א גוט קוויטל.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת האזינו, י"ב תשרי, שנת תש"פ לפרט קטן

מרת ... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר זענט צוריק געגאנגען צו אייער מאן, איר האט פארקוקט אויף אלעס אבי אז אייערע קינדער זאלן האבן א געזונטע שטוב, זיי זאלן אויפוואקסן מיט א טאטע מאמע.

אויף אייער פראגע אז ער שלעפט אייך אויף יום טוב וכו'; טראכט צו זיך אז איר האלט שוין נאך אייער פטירה, איר זענט א נפטרת און די מלאכי חבלה טראגן אייך צו דעם פלאץ וכו', וואס וואלט איר דעמאלט געטון?

געבט זיך איבער צום אייבערשטן; זאגטס פאר'ן אייבערשטן די ווערטער: "אֵייבֶּערְשְׁטֶער אִיךְ גֶעבּ זִיךְ אִיבֶּער צוּ דִיר; אִיךְ וִויל גָארְנִישְׁט, אִיךְ וִויל נָאר וָואס דוּ וִוילְסְט, אִיךְ בִּין צוּרִיק גֶעגַאנְגֶען צוּ מַיין מַאן נָאר וֶועגְן דִיר, כְּדַאי אַז מַיינֶע קִינְדֶער זָאלְן אוֹיסְוָואקְסְן גֶעזוּנְט, זֵיי זָאלְן הָאבְּן אַ טַאטֶע אוּן אַ מַאמֶע; הֶעלְף מִיר אֵייבֶּערְשְׁטֶער אִיךְ זָאל זַיין פְרֵיילִיךְ, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל גָארְנִישְׁט וֶועלְן, אִיךְ זָאל זַיין צוּפְרִידְן פוּן מַיין לֶעבְּן".

שרייבטס מיר נאך וועל איך אייך מחזק זיין; איך וועל אייך שטענדיג מחזק זיין, איך וועל אייך נישט לאזן פאלן.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת נצבים, כ"ה אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.

איך שרייב דיר דעם בריוו אויפ'ן פליגער פארנדיג צום רבי'ן אויף ראש השנה.

עס טוט מיר אזוי וויי, ממש עס רייסט מיר ביים הארץ וואס דו גייסט אריבער מיט דיין משפחה; זיי ווילן נישט רעדן מיט דיר און זיי וויל נישט האבן מיט דיר, מיט דיין ווייב און קינדער. אלעס צוליב דעם גרויסן חטא אז דו ביסט א ברסלב'ער, דו פארסט קיין אומאן אויף ראש השנה און פאר'ן שיקן די קינדער אין די ברסלב'ע מוסדות.

וואס זאלן מיר טון אז דער רבי איז אזוי פארשעמט; מען רעדט אויף אונז כל דבר אסור, כאילו ביי אונז איז א פלאץ פון הפקרות און קלות ראש, ווען באמת איז דאס פונקט פארקערט. ווי יעדער פרישער מקורב דערציילט ווי אזוי דער הייליגער רבי האט אים געטוישט דאס לעבן צו א לעבן מיט אמונה, א לעבן מיט חשבון הנפש און א לעבן מיט תכלית פון תורה ותפלה, וכו', וכו'.

דער רבי האט שוין דאס געזאגט פאר איבער צוויי הונדערט יאר צוריק (שיחות הר"ן, סימן קפב): "עָלַי אֵין חוֹלְקִים כְּלָל, רַק הֵם חוֹלְקִים עַל מִי שֶׁעָשָׂה כָּךְ כְּמוֹ שֶׁבּוֹדִים הַחוֹלְקִים עָלָיו, וְעַל אִישׁ כָּזֶה בְּוַדַּאי רָאוּי לַחֲלֹק", אויף מיר קריגט מען נישט, "זֵייא הָאבִּין זִיךְ אוֹיס גִּישְׁנִיצְט אַה מֶענְטְשׁ, אוּן קְרִיגְן אוֹיף אִיהם", מען רעדט אויף דעם מענטש כל דבר אסור און אויף יענעם קריגט מען, זאגט דער רבי: "אויף יענעם קריג איך אויך".

איך בעט דיר זייער זאלסט נישט זיין צעבראכן; זיי מחזק דיין ווייב, קודם איז שוין אביסל גרינגער ווען אירע עלטערן רעדן שוין יא מיט ענק, נאך אביסל וועלן דיינע עלטערן רעדן מיט דיר און עס וועט זיך אלעס איבערדרייען לטוב.

א כתיבה וחתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת נצבים, כ"ה אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדה לא.): "אֵין בַּעַל הַנֵּס מַכִּיר בְּנִסוֹ", דער מענטש וואס האט נסים ווייסט גארנישט וואס פאר א נס דער אייבערשטער טוט מיט אים; דו ווייסט גארנישט וואס פאר א נס דער אייבערשטער האט מיט דיר געטון, דו האסט געטראפן א שידוך פון הימל, אזא טייערע ערליכע פרוי, זאלסטו נישט אויפהערן דאנקען דעם אייבערשטן אויף דעם גרויסן נס.

אויך זאלסטו רעדן שיין צו דיין ווייב תחי'; זאלסט איר אויסהערן און איר מחזק זיין. בפרט יעצט ווען זי ווארט למזל טוב, זאלסטו איר אויסהערן און מחזק זיין, ווייל פרויען זענען זייער דערשראקן ווען זיי ווארטן די ערשטע מאל וכו', זיי האבן כל מיני פחדים וואס גייט זיין וכו', וואס, ווען און וואו.

אז דער אייבערשטער האט דיר געשיקט קיין ארץ ישראל זאלסטו דארטן עוסק זיין אין העלפן פארשפרייטן די זיסע עצות פון הייליגן רבי'ן וואס מיר האבן מקבל געווען פון מוהרא"ש.

אלס בחור אין ישיבה ביסטו געווען זייער הילפבאר, דארפסטו ווייטער ממשיך זיין בבחינת מוסיף והולך, ומעלין בקודש.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעט פאר מיר, יואל בן ריצא רעכל.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת נצבים, כ"ה אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.

עס איז נישט כדאי זיך צו קריגן אין שטוב מיט די ווייב וועגן די מוסדות, אז דיין ווייב וויל נישט אריין שיקן אין סקול זאלסטו זיך נישט קריגן ווייל עס איז נישט גוט זיך צו קריגן, קיינמאל זאלסטו נישט אריין גיין אין וויכוחים מיט איר בכלל און בפרט וועגן ברסלב.

די אלע וואס זענען געגאנגען מיט כח און געוואלד האבן נישט מצליח געווען, ווידעראום די אלע וואס האבן געהאט סבלנות, זיי האבן אסאך געבעטן דעם אייבעשטן אויף די ווייב און קינדער זיי זאלן אלע האבן א חיות און געפיל צום רבי'ן, די האבן ביים סוף געזען גרויסע נסים, עס האט זיך אלעס איבערגעדרייט, די ווייב און קינדער זענען געווארן פלאם פייערדיגע חסידות'טעס.

איך בין ברור אז אויב דו וועסטו זיך פירן אין שטוב צו איר און צו אנדערע אויף די וועג וואס איך האב דיר געלערנט אין ישיבה וואלט זי זיכער געטון דיין ווילן, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יבמות סג.): אויפן פסוק (בראשית ב, יח): "אֶעֱשֶׂהּ לּוֹ עֵזֶר כְּנֶגְדּוֹ", זָכָה – אז מען איז זוכה, מען פירט זיך מיט יראת שמים, דעמאלט - עוֹזַרְתּוֹ, איז די ווייב א העלפער פאר'ן מאן, לֹא זָכָה – אז מען איז נישט זוכה, דעמאלט - כְּנֶגְדּוֹ, איז זי פארקערט וכו'.

מאך זיך א קביעות צו לערנען אין שטוב, לערן יעדן אינדערפרי אדער פארנאכטס גמרא; טו עס מיט א קביעות וועסטו זען גרויסע וואונדער וואס דער אייבערשטער וועט טון מיט דיר.

א כתיבה וחתימה טובה.

איך האב דיר זייער ליב.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת וילך - תשובה, ה' תשרי, שנת תש"פ לפרט קטן

מרת ... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך וועל רעדן צו אייער מאן ער זאל אהיים קומען אביסל פריער.

איר פון אייער זייט זאלט דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אז אייער מאן איז א מפיץ; ער קומט טאקע אהיים שפעט אבער ער איז עוסק אין די שעות אין צוריק ברענגען מענטשן צום אייבערשטן. וואס וואלט איר געטון ווען אייער מאן טרעפט זיך א פרנסה פון שפילן אדער זינגען ביי חתונות, וואלט איר אויך געדארפט ווארטן ביז שפעט אויף אים, דעמאלט וואלט איר געקוקט אויף אים אז ער איז א נארמאלער מענטש און ער טוט דאס פאר פרנסה, יעצט ווען ער איז עוסק אין הפצה דארפט איר זיין גליקליך און צופרידן אז ער איז עוסק בתיקון העולם, און אז ער ברענגט אהיים שיין פרנסה.

איך בארעכטיג נישט דאס וואס ער קומט אהיים אזוי שפעט, אבער איר פון אייער זייט דארפט טאנצן פאר שמחה אז איר האט א מאן אן ערליכער איד וואס זיין גאנצע קאפ און מח איז נאר עוסק "לתקן עולם במלכות שדי, וכל בני בשר יקראו בשמך", ער איז מזכה נשמות ישראל צו תורה ומצות; וויפיל אידישע פרויען וויינען אין שטוב ביינאכט אויף זייערע מענער וואס קומען נישט אהיים, זיי דרייען זיך מיט נישט גוטע חברים ה' ירחם? וויפיל אידישע פרויען זענען פארקלעמט אויף זייער לעבן, ווען זייערע מענער גייען ביינאכט צו די נישט גוטע רחמנא לצלן, איר וואס אייער מאן גייט הפצה, ער ברענגט אהיים שיין פרנסה, ער איז א ירא שמים און ער איז ערליך - דארפט איר דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אויף דעם.

איך פריי זיך זייער צו הערן אז אלעס האט זיך מסדר געווען מיט אייער זון נרו יאיר, דאס איז א מעשה פון תפילה, איך האב זייער אסאך געבעטן פאר אים.

א גמר חתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת נצבים פה עיר הקודש אומאן יצ"ו, כ"ז אלול, שנת תשע"ט לפ"ק

מרת ... תחי'.

איך שרייב אייך דעם בריוו אין אומאן נעבן דעם רבינ'ס ציון.

איך וויל אייך בעטן לכבוד דעם נייעם יאר - ה'תש"פ - ווען יעדער איד נעמט זיך פאר פרישע קבלות טובות, זאלט איר זיך פארנעמען עוסק זיין אין מחזק זיין די פרויען פון אנשי שלומינו. עס זענען דא פרויען וואס גייען אריבער שווערע ביטערע צייטן וכו' און זיי האבן נישט ווער עס זאל זיי מחזק זיין, בפרט די וואס גייען אריבער אין שטוב וכו', וכו', ווען דער מאן איז שולט און לייגט א פחד וכו', זיי האבן מורא אז אויב זיי וועלן רעדן אדער שרייבן צום ראש ישיבה וועט דער מאן ווערן גאר בייז וכו'. ביי די פעלער דארף מען זיי מחזק זיין דורך א כלי שני, זאלט איר זיי מחזק זיין; בפרט מרת ... תחי', ווי איר דערציילט מיר ווי זי וויינט צו אייך וכו', זי האט אזא פחד פונעם מאן וכו', וכו'; זאלט איר רעדן מיט איר און איר מחזק זיין.

דער רבי האט אונז געהייסן און געבעטן מיר זאלן עוסק זיין אין אנטרינקען ביימער (סיפורי מעשיות, מעשה ג, מחגר): "מעשה, אמאל איז געווען א חכם, פאר זיין טויט האט ער גערופן זיינע קינדער און זיין משפחה און האט זיי געלאזט צוואה אז זיי זאלן 'אנטרינקען ביימער'. איר מעגט עוסק זיין אין אנדערע פרנסות אויך, נאר דאס זאלט איר זען שטענדיג צו טון: 'אנטרינקען ביימער'"; מחזק זיין אידישע קינדער, בפרט פרויען – זיי דארפן מער חיזוק.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט זוכה זיין צו נחת פון אייערע קינדער; ... נרו יאיר זאל אויסוואקסן ערליך, אלע זיינע וכו' זאלן אוועק גיין, ער זאל זיין געזונט בגוף ובנפש, און ... זאל זיין אן ערליכער איד.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת נצבים פה עיר הקודש אומאן יצ"ו, כ"ז אלול, שנת תשע"ט לפ"ק

מרת ... תחי'.

אייער מאן נרו יאיר זאגט מיר אז איר ווארט זייער איך זאל אייך צוריק שרייבן אויף אייער לאנגע בריוו וואו איר שמועסט אויס אייער פראגע.

איך האב געזאגט פאר אייער מאן אז איר האט נישט געשיקט א פראגע, נאר איר האט געשריבן א לאנגע תשובה וואו איר ווילט מיר מסביר זיין ווי שעדליך עס איז דאס געבן וואקסינען פאר קינדער; ממילא איז נישט שייך צוריק צו שרייבן, איך ענטפער פאר די וואס פרעגן און ווילן וויסן וואס איך האב מקבל געווען פון מוהרא"ש.

איך בין נישט ברוגז אז איר וועט טון ווי אזוי איר פארשטייט און נישט געבן וואקסינען פאר די קינדער, איך בין נישט ברוגז אויף די וואס פירן זיך אנדערש ווי מיר וכו', איך וועל ווייטער טון לויט ווי איך האב מקבל געווען.

בנוגע וואס אייער מאן דערציילט מיר פון דעם פארברעכער וואס פאררופט זיך א שלום בית מאכער. ער ליינט כתובות, ער זעט זאכן וכו'; ער האט צעבראכן אייער משפחה, אפאר פון אייער געשוויסטער האט ער צעבראכן זייער שטוב, און איר ווילט וויסן צי איר זאלט מאכן פאשקעווילן אנטקעגן אים וכו'; איר זאלט דאנקען דעם אייבערשטן אז איר זענט נישט אנגעקומען צו אים וכדומה און איר זאלט בעיקר אינוועסטירן אין אייערע קינדער.

אויך זאלט איר מחזק זיין אייערע שוועסטערס. רעדטס צו זיי דיבורי אמונה, דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן כט): "כִּי טוֹב הַכֹּל חֲפֵצִים", יעדער איינער האט ליב צו הערן גוטע ווערטער; מיט דעם וועט איר זיי העלפן. אונזער וועג איז נישט צו רודפ'ן יענעם, אונזער וועג איז אנצינדן אסאך ליכט ביז די טונקלקייט גייט אינגאנצן אוועק.

א כתיבה וחתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

ב' פרשת האזינו, ח' תשרי, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד מרת ... תחי'.

יום כיפור איז דער אייבערשטער מוחל אלע עבירות, אבער חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פה:): "עֲבֵרוֹת שֶׁבֵּין אָדָם לַחֲבֵרוֹ אֵין יוֹם הַכִּפּוּרִים מְכַפֵּר, עַד שֶׁיְרַצֶה אֶת חֲבֵירוֹ", אויף אלעם איז דער אייבערשטער מוחל אויב דער מענטש טוט תשובה, חוץ אויב מען טשעפעט א חבר, דעמאלט העלפט נישט קיין תשובה ביז מען בעט איבער דעם חבר. בפרט די אייגענע מאן דארף מען איבערבעטן; מאך זיך א חשבון הנפש, דיין מאן ברענגט דיר פרנסה, ער ארבעט ביטער שווער א גאנץ יאר צו קענען צאלן דירה געלט, וכו', וכו'; וויפיל מאל שרייסטו אויף אים דורכ'ן יאר? דו בלאזט אויף אים פאר נארישקייטן, בלויז ווייל ער איז אהיים געקומען אפאר מינוט שפעטער וכדומה; דו מוזט אים איבערבעטן און זיך פארנעמען אז דו וועסט אים מער נישט טשעפען.

אויך זאלסטו שוין אויפהערן אויסגעבן געלט פאר גארנישט און פאר נישט; יעדן טאג גייסטו איינקויפן קליידער און דו ניצט עס ניטאמאל, דו האסט א מחלה פון קויפן וואס דו זעסט; דיין מאן הערט נישט אויף בארגן געלט (קרעדיט קארדס), עס איז א גרויסע עבירה צו אויסגעבן געלט פאר נארישע כבוד, וואס וועסטו האבן אז דיינע חבר'טעס וועלן זאגן אין פארנט פון דיר Wow! ווי מעג מען אויסצאפן בלוט, אויסגעבן געלט פאר זאכן וואס מען דארף נישט האבן אין לעבן!

א גמר חתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת כי תצא, י"ג אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.

שטארק זיך מיט דיינע גוטע מעשים וואס דו טוסט; איך בין מקנא דיינע זכותים מיט'ן אויסטיילן עסן פאר אנשי שלומינו. דער אייבערשטער זאל דיר באגליקן מיט אלעס גוטס בזכות די מצוה וואס דו טוסט.

איך האף אז דאס איז מיט'ן פולסטן הסכמה פון דיין ווייב תחי', ווייל חסד הייבט זיך אן אין שטוב. בעט איך דיר דו זאלסט העלפן דיין ווייב מיט די שטוב ווירטשאפט און זיך אפגעבן מיט די קינדער וויפיל דו קענסט, ובעיקר שבת זאלסטו זינגען און טאנצן א גאנץ שבת: "אה מחי' שבת, אה מחי' שבת, אה מחי' איך היט שבת!" – מיט'ן ניגון.

אויפ'ן וועג צום שול און פון שול אהיים – זאלסטו אריין לייגן אין דיינע קינדער אמונה, תפילה און התבודדות, וועסטו האבן שיינע ערליכע דורות.

יישר כח פאר אלעס וואס דו העלפסט דעם מוסד.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת כי תצא, י"ג אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

דיין ווייב האט מיר גערופן וכו', זי האט געוויינט און זיך אפגערעדט אויף וכו'.

איך בעט דיר זייער, זיי איר מחזק זי זאל נישט ווערן אויסער זיך פון וואס עס האט פאסירט, אז זי וועט קוקן מיט "רחמנות אויגן" אויף זיי וועט איר דאס נישט באדערן. דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן יח) אז ווען מען איז מהפך כעס צו רחמנות איז מען זוכה אראפצונעמען פון זיך אלעס שלעכטס און דער אייבערשטער געבט פאר דעם אסאך גוטס; זאלסטו מחזק זיין דיין ווייב זי זאל נישט זיין בכעס אויף אייער שכן, זי זאל זיי דן זיין לכף זכות, קוקן אויף זיי מיט א גוטע אויג.

איך בעט דיר זייער דו זאלסט אויסהערן דיין ווייב און איר מחזק זיין; פארגעס נישט די נס וואס דער אייבערשטער האט מיט דיר געטון און ער טוט ווייטער, דו ביסט געווען א "היימלאזער בחור", "אפגעריסן" און "אפגעשליסן", האסט גארנישט געהאט אויף די וועלט און יעצט האסטו א שיינע משפחה כן ירבו.

אזוי אויך זאלסטו זיך שטארקן צו מאכן שיינע שבת'דיגע סעודות; זינג זמירות, דערצייל פאר דיינע קינדער שיינע מעשיות און זאלסט חס ושלום נישט שלאגן די קינדער שבת. שבת טאר מען נישט שרייען, שבת דארף מען זיין בשמחה – נאר טאנצן, נאר שפרינגען.

פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר זייער ליב.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת שופטים, ו' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן

מרת ... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

גייט צוריק צו אייער מאן; רעדטס אייך נישט איין אז עס וועט אייך זיין בעסער מיט א צווייטן, ווייל מיט א צווייטן וועט אייך זיין אסאך שווערער. קודם וועט אייך זיין שווער ביז איר וועט זיך אויסוועלן א שידוך, נאכדעם וועט זיך אנהייבן די קריגערייען צווישן אייך און אייער צווייטער מאן איבער "מיינע קינדער" און "דיינע קינדער"; זיינע קינדער וועלן זיך אויפפירן צו אייך מיט גרויס חוצפה, זיי וועלן אייך לאכן אין פנים און עס וועט אייך זיין ביטער שווער.

זאג איך אייך, גייט צוריק צו אייער מאן, האטס רחמנות אויף אייערע קינדער; אייער מאן איז געווען ביי מיר און ער איז גרייט צו פאררעכטן, ער איז גרייט צו טון אלעס אויף דער וועלט אבי די קינדער זאלן נישט חרוב ווערן. קינדער ווערן חרוב ונחרב ווען עלטערן קריגן זיך; דער אייבערשטער האט מיר מזכה געווען צו לערנען און מחזק זיין בחורים, במשך די פופצן יאר וואס איך בין עוסק מיט קינדער און בחורים האב איך געזען אז רוב פראבלעמען מאכן זיך ביי קינדער פון גע'גט'ע שטובער. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (גיטין צ:): "כָּל הַמְגָרֵשׁ אֶת אִשְׁתּוֹ, אֲפִילוּ מִזְבֵּחַ מוֹרִיד דְּמָעוֹת", ווען מאן און ווייב גט'ן זיך וויינט דער מזבח. פלעגט מוהרא"ש זכרונו לברכה שטענדיג זאגן: פארוואס וויינט דוקא דער מזבח? עס זענען דאך דא אסאך כלים אין בית המקדש; פארוואס וויינט נישט דער שלחן; דער מנורה; דער ארון; וואס עפעס דוקא דער מזבח? נאר דער מזבח וויינט, ווי צו זאגן: "מען איז שוין מקריב אויף מיר גענוג קרבנות, פארוואס פעלט אויס מען זאל ברענגען נאך קרבנות...".

איר זאגט אלעמען: "איך פאלג נאר וואס דער ראש ישיבה זאגט", יעדער וואס רעדט מיט אייך זאגט איר: "ראש ישיבה", "ראש ישיבה"; "וואס דער ראש ישיבה זאגט", זאג איך אייך קלאר וואס איך האב מקבל געווען פון מוהרא"ש זכרונו לברכה: "זיך גט'ן איז נישט די עצה", בפרט ווען עס איז דא קינדער אין שטוב; ווייל אויב מען גט זיך ליידן די קינדער פון דעם זייער גאנץ לעבן.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.

איך בעט דיר זייער זאלסט האלטן טייער דיין ווייב תחי'; קריג זיך נישט מיט איר. זי שרייבט מיר אז דו קריגסט זיך מיט איר אסאך, איך בעט דיר טייערער חבר, הארציגער ברודער, בעט זיך איבער מיט דיין ווייב, זאג איר צו אז דו וועסט איר שעצן און ליב האבן. פיר זיך אויף ווי א תלמיד היכל הקודש וועסטו זען א גרויסע נס, דו וועסט טרעפן א גרינגע פרנסה.

ווער עס איז מכבד די ווייב האט ברייט פרנסה און גרויס עשירות, אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סט): "כִּי עִקַּר הָעֲשִׁירוּת עַל יְדֵי הָאִשָּׁה", די גאנצע געלט קומט בזכות די ווייב.

אויך זאלסטו אנהייבן דאווענען שחרית, מנחה און מעריב וואס דאס האלט א איד ביים אייבערשטן, אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ח): אויף דעם וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות נד.): עוג מלך הבשן האט געזאגט: "מַחֲנֵה יִשְׂרָאֵל כַּמָה הַוֵי? תְּלָתָא פַּרְסֵי", און ער איז געגאנגען און אויסגעריסן א בארג פון דריי פרסה, ער האט דאס געוואלט ווארפן אויף די אידן. האט דער אייבערשטער געמאכט א נס אז עס זענען געקומען קליינע ווערעמלעך און געלעכערט דעם בארג ביז דער בארג איז אים אריין געפאלן אויפן האלז און אים דערשטיקט, נאכדעם איז געקומען משה רבינו, ער האט געגעבן א שפרינג און אים דערלאנגט א קלאפ אויף זיין פיס און אים גע'הרג'עט.

זאגט דער רבי, אז 'עוג מלך הבשן' דאס איז דער 'יצר הרע' וואס ער האט פיינט יעדן איד און וויל אים הרג'נען. ווען ער זעט אז א איד האלט זיך אין מחנה ישראל דורך די 'ג' פרסה', דאס הייסט זיינע דריי תפילות, נעמט ער זיך איבער אים און זאגט: 'איך וועל אויסרייסן פון אים די דריי תפילות, אזוי וועל איך אים ארויסנעמען פון מחנה ישראל'.

איך בין נעכטן נאכט געווען אין שטעטל און געגעבן א שיעור התחזקות; איך האב דיר געוואלט טרעפן און רעדן צו דיר פנים אל פנים, איך האף אז ביי דעם קומענדיגן שיעור וועל איך דיך טרעפן.

פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר ליב.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ראה, כ"ה מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן

מרת ... תחי'.

שטארק זיך מיט אלע דיינע כחות צו זיין פרייליך; דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן כד): "מִצְוָה גְּדוֹלָה לִהְיוֹת בְּשִׂמְחָה תָּמִיד", עס איז א גרויסע מצוה צו זיין פרייליך; אלע ווייטאגן גייען אוועק ווען מען איז פרייליך.

זיי מחזק דיין מאן נרו יאיר ער זאל גיין צום שיעור יעדע אויפדערנאכט; דו קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון לערנען א דף גמרא יעדן טאג. פרויען זענען פטור פון לימוד התורה, אבער אינעם זכות וואס זיי שיקן די מענער לערנען און זיי טוען זיי אפווארטן – דורכדעם זענען די פרויען זוכה צו באקומען עולם הבא, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות יז.): "אֲמַר לֵיהּ רַב לְרַבִּי חִיָּא: נָשִׁים בְּמַאי זָכְיָן?" אויף וואס פאר א גוטע מעשים באקומען די פרויען שכר, זיי האבן דאך נישט די מצוה פון לערנען די הייליגע תורה? האט אים רבי חייא געענטפערט: "בְּאַקְרוּיֵי בְנַיְהוּ לְבֵי כְנִשְׁתָּא וּבְאַתְנוּיֵי גֻבְרַיְהוּ בֵּי רַבָּנַן, וְנָטְרִין לְגֻבְרַיְהוּ עַד דְּאָתוּ מִבֵּי רַבָּנַן", פארן שיקן די קינדער אין חדר לערנען תורה, און פאר'ן אפווארטן די מענער ביים אהיים קומען פון כולל וואו זיי לערנען תורה.

איך האב גרויס נחת פון ענק; דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט אויפשטעלן ערליכע אידישע דורות און איר זאלט זיין א לעבעדיגע ביישפיל פאר אלע משפחות אין שטעטל ווי אזוי תלמידי היכל הקודש דארפן זיך פירן.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.