בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#131 - דער סוד ווי אזוי זיך צו דערהאלטן
התחזקות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמיני, כ"ה ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך בין צעבראכן פון דיין צער, אלע זענען זייער צעשאסן פון דיין פרשה; דיין פרשה איז אונזער פרשה.


איין זאך קען איך דיר זאגן, אויב דו וועסט זיך דערהאלטן וועט ארויסקומען פון ענק זייער שיינע זאכן, ליכטיגע דורות.


איך האף דו וועסט זיך דערהאלטן. איך וועל דיר דערציילן א סוד, איך האב א סוד ווי אזוי איך דערהאלט זיך; איך בין אריבער אין לעבן אסאך שווערע זמנים, איך בין נאר געווארן שטערקער און שטערקער, ווייל איך האב א סוד. ווען עס ווערט מיר שווער, איך גיי אריבער שוועריקייטן – דאנק איך זייער דעם אייבערשטן אויף מיין לעבן, דאס בויט אויף שטארקע נערוון, א שטארקע קאפ, מען ווערט שטארק; שטערקער פון אייזן.


אז דו וועסט דאנקען דעם אייבערשטן וועסטו באקומען שטארקע כוחות, למעלה מכוחות אנושי.

#130 - חס ושלום טראכטן פון צעברעכן דיין שטוב
תפילות אויף אידיש, צרות, שלום בית, התחזקות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת צו, י' ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


וויסן זאלסטו, אויף די וועלט פרובירט מען אויס יעדן איינעם; נישטא קיינער אויף די וועלט וואס האט נישט שווערע ביטערע נסיונות און עגמת נפש. דער רבי פלעגט זייער אסאך רעדן פון דעם פרט, געגעבן משלים און געוויזן אויף די אלע וועמען מען איז מקנא - ווי זיי זענען אנגעפילט מיט יסורים, יעדער אן אויסנאם (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיט).


איך בעט דיר זייער מיין טייערער ליבער ברודער, זיי מקבל אויף זיך נישט צו ווערן באליידיגט ווען דיין ווייב טשעפעט דיר; ווער נישט בייז אויף איר, טראכט נישט די שלעכטע מחשבות פון צעברעכן די שטוב. טראכט און זוך אויף אין איר גוטע נקודות. גיי אין די וועגן פון מוהרא"ש און רבי נתן וואס זיי האבן געזאגט ווען עס אריבער אויף זיי ביטערע שווערע נסיונות: "עס איז נאך מיט גרויס חסדים"; זיי האבן שטענדיג געזוכט דאס גוטס וואס דער אייבערשטער טוט.


געדענק וואס מוהרא"ש האט אונז דערציילט, איינמאל האט דער הייליגער צדיק רבי ר' זושא זכותו יגן עלינו איינגעדרימלט און גע'חלומ'ט ווי ער איז אויבן אין הימל און מען פירט אים אריבער די טירן פון גיהנום, עס האט אים אנגעכאפט א שרעק און ער האט אנגעהויבן שרייען: "געוואלד! ראטעוועט! טראגט מיר אוועק פון דא!" ביז עס איז געקומען צו פליען א מלאך און אים געפרעגט: "זושא, וואס שרייסטו?" האט ער געענטפערט: "איך ציטער און איך שרעק זיך פון די ביטערע שטראפן וואס קומען פאר דא אויבן אין גיהנום", האט אים דער מלאך געזאגט: "ניין זושא, דאס איז נישט פאר דיר, דו האסט א ווייב גענענדל, דו קומסט אלעס אפ אונטן".


מוהרא"ש פלעגט דערציילן וואס דער הייליגער צדיק רבי ר' זושא פלעגט ליידן פון זיין ווייב גענענדל; זי פלעגט שרייען אויף אים, ווען זי איז געווארן ברוגז האט זי אים געזידלט און געזאגט: "דו ביסט דער ערגסטער מענטש פון דער וועלט"; זי האט אים געגעבן צו שפירן ווי ער איז דער ערגסטער, ערגער פון אים איז נישטא.


ווען דער צדיק רבי ר' זושא זכותו יגן עלינו האט זיך דערוועקט פונעם חלום האט ער געזאגט צו זיך: 'הלוואי זאל מיין ווייב גענענדל שרייען נאך אויף מיר; אויב קום איך אפ מיט די צער די עונשים פון גיהנום - איז מיר דאס כדאי'.


טייערער ברודער, הארציגער חבר, מיין הארץ גייט אויס פאר דיר; איך וויין מיט דיר. איך ווייס וואס דו גייסט אלץ אריבער, איך ווייס פונקטליך דיינע ליידן, דאך זאג איך דיר אז עס איז אלעס כדאי. חס ושלום טראכטן פון צעברעכן דיין שטוב; ווען איך זאג דיר און איך בין דיר מחזק דו זאלסט היטן דיין שלום בית - מיין נישט אז איך ווייס נישט וואס דו גייסט אריבער, איך ווייס זייער גוט, ווייל איך האב דיר זייער ליב, דו ביסט ביי מיר ווי א קינד; דאך בעט איך דיר, קוק און זוך אין איר נאר גוטס און ווען עס איז גאר ביטער זאלסטו גיין אין א זייט און שרייען: "הייליגער באשעפער, עס איז מיר זייער שווער, איך קען נישט; מיין ווייב הערט נישט אויף מיט אירע טענות, זי האט נאר טענות, זי האט נאר חסרונות אויף מיר; איך געב איר אלעס, איך רעד צו איר שיין און אז איך מאך א קליינע טעות - איז שוין עק וועלט; העלף מיר אייבערשטער איך זאל זיך קענען דערהאלטן".


איך דארף מקצר זיין, איך בין זייער אפגעמאטערט; איך האב געמיינט אז די זיבן וואסערן זענען שוין אריבער אויף מיר, מוהרא"ש האט מיר געשריבן שוין יארן צוריק אז די זיבן וואסערן זענען שוין אריבער אויף מיר, זעט אויס אז איך דארף נאך אסאך פאררעכטן, ווייל איך גיי אריבער יעצט גאר גרויסע תיקונים. איך שרייב דיר מיט מסירות נפש, איך וויל דו זאלסט אריינגיין צום יום טוב מיט שמחה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#129 - זיך נישט אפשטעלן פאר קיין שום זאך
צרות, התחזקות, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת צו, ט' ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך קען דיר איין זאך זאגן, וואס איך בין אריבער פאריגע וואך וכו' – ווייסט קיינער נישט, אבער איך קען דיר זאגן איין זאך, איך האב געשפירט א טיפה מן הים וואס מוהרא"ש האט מיטגעמאכט אלע יארן אין יבנאל. איך דערצייל עס נישט קיינעם אבער דיר שרייב איך עס, ווייל דו האלסט מיט שטילערהייט וואס טוט זיך.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן האבן כח ווייטער צו טון וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט; מיר זאלן זיך נישט אפשטעלן פאר קיין שום זאך אויף דער וועלט, מיר זאלן טון דעם רצון השם מיט מסירות נפש.


איך האב דיר געזאגט וואס איך האב אינזין געהאט בשעת וכו', איך האב געזאגט פאר'ן באשעפער: "סקילה, שריפה, הרג וחנק, איך בין גרייט אויף אלעס; פארשטיינערט ווערן, פארברענט ווערן וכו' וכו'".


זיי מתפלל פאר מיר; אז דער אייבערשטער וועט מיר ווייטער געבן כח – וועט איר אלע הנאה האבן.


 

#128 - אז איינער האט געטון עבירות, איז נאכנישט יעדער ערליכער איד א מושחת
קינדער, קדושה, התחזקות, מנוולים, עונשים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקרא, ג' ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דיין ווייב האט געשריבן זייער שיינע זאכן פון דיר; זי זאגט אז דו ביסט א גוטער מענטש מיט גוטע נאטורן, זי בעט מיר איך זאל דיר שרייבן אויף די ווייטאג וואס דו האסט וכו' וכו'.


באמת איז דאס איינע פון די גרויסע סיבות פארוואס מענטשן גייען אוועק פון די תורה; בפרט יונגע מענטשן, בחורים, ווען זיי דערזעען זיך אז די מענטשן וועמען זיי האבן שטענדיג ארויפגעקוקט, די וואס דארפן זיי לערנען תורה און מצוות - די אליינס זענען מניוולים, די זענען מענטשן וואס טוען מעשה תועבה - דאס צעשאקלט זיי, ביז זיי לאזן אלעס אפ; זיי קענען מער נישט מקבל זיין קיין יראת שמים, קיין תורה און קיין הדרכה - ווייל זיי האבן נישט קיין נאמנות אין אנדערע, ביז זיי קוקן אן יעדן ערליכער איד פאר א מניוול, פאר א מושחת.


איך בעט דיר זייער, אז דו האסט זיך יעצט דערוויסט פון דיינע געשוויסטער וואס ענקער טאטע האט געטון רחמנא לצלן, זאלסטו נישט אפלאזן און אוועק ווארפן דעם הייליגן באשעפער; פארקערט, דאס דארף דיר געבן חיזוק אז די וועלט איז נישט הפקר און ביים סוף קומט ארויס אלע שמוציגע מעשים.


מענטשן מיינען אז מען קען זיך באהאלטן, מען קען טון מעשה נבלה; אבער ביים סוף ווערט מען פארשעמט פאר אלעמען. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (במדבר רבה ט, א): "הַנּוֹאֵף אוֹמֵר אֵין בְּרִיָה יוֹדַעַת בִּי, לְפִי שֶׁכָּל מַעֲשָׂיו אֵינָן אֶלָּא בַּחשֶׁךְ", דער זינדיגער מענטש זאגט 'איך קען זיך באהאלטן פונעם אייבערשטן, קיינער זעט נישט וואס איך טו', וואס טוט דער אייבערשטער? "וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְפַרְסְמָן בָּעוֹלָם", דער אייבערשטער פארשעמט אים אויף די גאנצע וועלט.


איך בעט דיר זייער, קוק נישט אן יעדן איד מיט א לאנגע בארד אז דער איז א מושחת. ליידער זענען דא וואס זענען נישט געזונט, עד כדי כך אז עלטערן טוען מיט די אייגענע קינדער השם ישמרינו און עס איז שווער נאכדעם אנצוגיין מיט'ן לעבן, בפרט די קינדער וואס ווערן בא'עולה'עט - די ווערן חרוב פאר די גאנצע לעבן, אבער דאס זאגט נישט אז יעדער איד איז אזוי; חס ושלום אזוי צו זאגן און אזוי צו טראכטן.


שטארק זיך מיט אלע כוחות. געב א קוק וואס דער אייבערשטער האט דיר געגעבן א מתנה; דו האסט א ווייב וואס פארשטייט דיר, א ווייב וואס האט רחמנות אויף דיר. זי בעט מיר איך זאל דיר שרייבן חיזוק ווערטער, זי דערציילט מיט איר הארץ אלעס וואס דו ביסט אריבער, ווי שווער עס איז דיר און ווי שטארק זי וויל ווייטער האלטן די שטוב מיט דיר, אינאיינעם אויפציען די קינדער, אינאיינעם זען נחת פון די קינדער און פון די ווייטערדיגע דורות.


איך וועל דיר נאך שרייבן נאך חיזוק; עס איז יעצט ערב פסח, איך בין פארנומען העלפן אין שטוב. אויך האבן מיר געהאט א קינד למזל טוב, מיין וויייב איז היינט אהיים געקומען פון זיך אפרוען, דארף איך מקצר זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#127 - עס קומען אראפ נשמות פון אויבן און ווערן נפטר יונגערהייט
קינדער, צרות, התחזקות, מנהגים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויקרא, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, לאנדאן


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מיר ווייסן גארנישט וואס טוט זיך אויף די וועלט; עס קומען אראפ נשמות פון אויבן און ווערן נפטר יונגערהייט, דאס איז זאכן וואס איז פארהוילן פון יעדן איינעם.


מען איז זוכה דורכדעם ניצול צו ווערן פון גיהנום, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה מט.): "שֶׁמְּבַזְבְּזִין דִּין אֲבִיהֶם לֶעָתִיד לָבוֹא", זיי נעמען אוועק אלע דינים פון זייערע עלטערן, מיט דעם טייטשן זיי דעם פסוק (זכריה ד, י): "כִּי מִי בַז", ווער צערייסט די דינים, "לְיוֹם", וואס וועט זיין לעתיד לבוא? "קְטַנּוֹת", - די קליינע קינדער.


רבי שמעון בן יוחאי זאגט (תנחומא כי תצא, ב): "אִם מֵת לְאָדָם בֵּן", אז מען פארלירט א קינד, "לֹא יְהֵא קוֹרֵא תִּגָּר", זאל מען נישט האבן קיין טענות צום אייבערשטן, "שֶׁהַבֵּן מְרַצֶּה אוֹתוֹ לְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", ווייל דער קינד וואס איז נפטר געווארן בעט דעם אייבערשטן פאר די עלטערן.


אויף דיין פראגע אויב מען זאל שטעלן א מצבה; מען מאכט נישט קיין מצבה פאר קליינע קינדער, אפילו פאר עלטערע און זיכער נישט ביי זיבן חדשים. אויך גייט מען נישט צום קבר פון קינדער, דאס איז די טובה פאר די נשמה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#126 - דערהאלט זיך נאך אביסל, אפילו עס איז שווער
שידוכים, התחזקות, משמש דעם רבי'ן

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת כי תשא, כ' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


איך באקום כסדר די בילדער פון שטעטל ווי דו העלפסט בויען דעם פלאץ; אזוי שיין מאכסטו און אזוי געטריי.


כאפ אריין ווילאנג דו האסט די מעגליכקייט צו העלפן דעם רבי'ן; נאך אביסל באקומסטו דיין שידוך, דעמאלט דארף מען שוין א באזונדערע חשיבות צו האבן די זכי' צו קענען העלפן.


איך בעט דיר זייער, דערהאלט זיך נאך אביסל; האסט זיך אזוי שיין דערהאלטן ביז יעצט, דארפסטו זיך דערהאלטן נאכאמאל, אפילו עס איז שווער.


איך האב דיר זייער ליב.

#125 - נאר איך מוטשע זיך? נאר איך גיי אריבער שוועריקייטן?
צרות, אמונה, התחזקות, נסיונות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת כי תשא, כ' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


וויסן זאלסטו אז מען פרובירט אויס יעדן איינציגסטן מענטש בזה העולם. מענטשן טראכטן: 'נאר איך מוטשע זיך? נאר איך גיי אריבער שוועריקייטן?' מען פרעגט קשיות: 'פארוואס?' 'פארוואס לייד איך?' אבער עס איז נישט וואר, יעדער איינער האט זיינע שוועריקייטן; נישטא קיינער אויף די וועלט וואס מוטשעט זיך נישט.


ווער עס האט שכל דער קוקט אויפ'ן שורש פון יעדע זאך, ער קוקט פון וואו עס קומען די שוועריקייטן, ווער שטייט אונטער דעם? - דער אייבערשטער, אז דער אייבערשטער מאכט דאס איז דאס זיכער גוט, איז דאס נאר פאר מיין טובה.


זיי נישט קיין בטלן, אנטלויף צום אייבערשטן; גיי צו אים, רעד צו אים, בעט אים יעדע זאך און דערצייל אים אלעס - וועט זיך דיר עפענען א נייע וועלט, עס וועט שיינען אויף דיר די ליכטיגע, זיסע און איינגענעמע שיין פונעם אייבערשטן.

#124 - אלעס וואס גייט אריבער איז נאר צו זען צו וועם דער מענטש וועט זיך ווענדן
צרות, אמונה, התחזקות, נסיונות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תרומה, ה' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער זאלסט זיך שטארקן מיט אלע כוחות צו גלייבן אינעם אייבערשטן און נישט האבן קיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן; גלייב און ווייס אז אלעס וואס דער אייבערשטער טוט - איז מיט א חשבון, ווען איינער שטארבט איז דאס מיט א חשבון. יעצט אז דו האסט פארלוירן דיין זיידע, דיין פעטער און דיין מומע השם ירחם - זאלסטו נישט פארלירן דיין אמונה, נאר ווייטער גלייבן אינעם אייבערשטן.


וויסן זאלסטו, אלעס וואס גייט אריבער איז נאר למען הבחירה והנסיון; מען וויל זען וואס דער מענטשט וועט טון, צו וועם ער וועט זיך ווענדן.


מוהרא"ש זאגט אונז אין די צוואה (צוואת מוהרא"ש, אות יד) מורא'דיגע ווערטער, איך ברענג דיר אראפ דעם גאנצן שטיקל, דאס וועט אריינבלאזן אין דיר א פרישע גייסט, עס וועט דיר שטארקן דיין אמונה; דו וועסט קענען צוריקגיין צו דיין טאג טעגליכן לעבן.


"מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים, אִיר דַארְפְט וִויסְן אוּן גֶעדֶענְקֶען אַז דָאס לֶעבְּן פוּן אַ מֶענְטְשׁ אוֹיף דִי וֶועלְט אִיז זֵייעֶר זֵייעֶר שְׁוֶוער אוּן בִּיטֶער, מֶען פְּרוּבִּירְט אוֹיס יֶעדְן מֶענְטְשׁ מִיט אַנְדֶערֶע שְׁוֶוערֶע נִסְיוֹנוֹת, אוּן דָאס אַלֶעס אִיז נָאר מִיטְן צִיל צוּ זֶען צוּ וֶועם דֶער מֶענְטְשׁ וֶועט זִיךְ וֶוענְדְן וֶוען עֶס קוּמְט אוֹיף אִים אַ צָרָה.


דֶערִיבֶּער בֶּעט אִיךְ אַייךְ אַז אִיר זָאלְט זִיךְ זֵייעֶר שְׁטַארְקְן, אִיר זָאלְט זִיךְ נִישְׁט לָאזְן צוּבְּרֶעכְן פוּן קַיין שׁוּם שְׁוֶוערִיקַייט וָואס גֵייט אוֹיף אַייךְ אַרִיבֶּער סֵיי בְּגַשְׁמִיוּת אוּן סֵיי בְּרוּחֲנִיוּת. אִיר זָאלְט אַייךְ פְּרוּבִּירְן צוּ הַאלְטְן פְרֵיילִיךְ אוּן לוּסְטִיג דֶעם גַאנְצְן לֶעבְּן. שִׂמְחָה אִיז דֶער כֵּלִי אַרָאפּ צוּ בְּרֶענְגֶען אַלֶע יְשׁוּעוֹת אוּן רְפוּאוֹת. וִוי מֶער פְרֵיילִיךְ אַ מֶענְטְשׁ אִיז, אַלְץ אַ גְרֶעסֶערֶע אוּן שֶׁענֶערֶע יְשׁוּעָה בְּרֶענְגְט עֶר אַרָאפּ. שִׂמְחָה בְּרֶענְגְט פַאר אַ מֶענְטְשׁ הַרְחָבַת הַדַעַת, אוּן וֶוען מֶען הָאט הַרְחָבַת הַדַעַת קֶען מֶען מְקַבֵּל זַיין אַלֶע גוּטֶע זַאכְן וָואס דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער שִׁיקְט, מֶען קֶען מְקַבֵּל זַיין אַלֶע רוּחְנִיוּת'דִיגֶע אוֹרוֹת פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן.


דֶער אֱמֶת אִיז אַז עֶס אִיז גָארְנִישְׁט דָא אוֹיסֶערְן אֵייבֶּערְשְׁטְן, דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער הָאט בַּאשַׁאפְן אוּן עֶר דֶערְהַאלְט דִי גַאנְצֶע וֶועלְט, עֶר פִירְט דִי וֶועלְט מִיט אַ גֶעוַואלְדִיגֶע הַשְׁגָחָה פְּרָטִית, אוּן דָאס אַלֶעס וָואס גֵייט אַרִיבֶּער אוֹיף אַ מֶענְטְשׁ צָרוֹת אוּן יִסוּרִים אִיז נָאר צוּ אוֹיסְלַייטֶערְן דֶעם מֶענְטְשׁ. דֶער מֶענְטְשׁ הָאט אַ שְׁוֶוערֶע גוּף, וָואס מֶען קֶען נִישְׁט אוֹיסְלַייטֶערְן נָאר דוּרְךְ שְׁוֶוערִיקַייטְן אוּן יִסוּרִים.


דֶערִיבֶּער דַארְפְט אִיר זִיךְ פְרֵייעֶן וֶוען אִיר הָאט יִסוּרִים, חֲזַ"ל זָאגְן (בְּרֵאשִׁית רַבָּה ט) "טוֹב מְאֹד זוּ מִדַת יִסּוּרִין, שֶׁעַל יָדֶיהָ הַבְּרִיוֹת בָּאִים לְחַיֵי עוֹלָם הַבָּא" - דִי יִסוּרִים וָואס אַ מֶענְטְשׁ הָאט, אִיז זֵייעֶר גוּט פַאר אִים, וַוייל דָאס בְּרֶענְגְט אִים צוּ חַיֵי עוֹלָם הַבָּא. דֶערִיבֶּער דַארְפְט אִיר זִיךְ פְרֵייעֶן אַז אִיר בַּאקוּמְט דִי יִסוּרִים וָואס וֶועט אוֹיסְלַייטֶערְן אֵייעֶר גוּף פוּן אַלֶע שְׁלֶעכְטֶע זַאכְן וָואס הָאבְּן זִיךְ אָנְגֶעקְלֶעבְּט אִין אִיר.


גֶעדֶענְקְט גוּט וָואס דִי חֲזַ"ל זָאגְן (בְּרָכוֹת ה.) כָּל שֶׁהַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא חָפֵץ בּוֹ, מְדַכְּאוֹ בְּיִסּוּרִין. וְאִם קִבְּלוֹ בְּאַהֲבָה, יִרְאֶה זֶרַע יַאֲרִיךְ יָמִים" - וֶועם דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער הָאט לִיבּ, שִׁיקְט עֶר אִים יִסוּרִים, אוּן אוֹיבּ דֶער מֶענְטְשׁ אִיז עֶס מְקַבֵּל בְּאַהֲבָה, וֶועט עֶר הָאבְּן גוּטֶע קִינְדֶער אוּן אַ לַאנְג לֶעבְּן.


מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים, וָואס זָאל אִיךְ אַייךְ זָאגְן? אִיר קֶענְט זִיךְ נִישְׁט פָארְשְׁטֶעלְן וִויפִיל יִסוּרִים אוּן עַגְמַת נֶפֶשׁ אִיךְ הָאבּ גֶעלִיטְן אוֹיף דֶער וֶועלְט, אִיךְ הָאבּ מַמָשׁ נִישְׁט גֶעהַאט קַיין אֵיין גוּטְן טָאג אִין מַיין לֶעבְּן, אָן קַיין גֻּזְמָא. אִיךְ הָאבּ יֶעדְן טָאג גֶעוֵויינְט פוּן דִי פִילֶע צַעַר אוּן עַגְמַת נֶפֶשׁ וָואס אִיךְ הָאבּ גֶעהַאט פוּן אַלֶע זַייטְן, פוּן אִינֶעוֵויינִיג אוּן פוּן אִינְדְרוֹיסְן. אָבֶּער אִיךְ הָאבּ זִיךְ שְׁטֶענְדִיג גֶעטְרֵייסְט מִיט דֶעם אַז בָּרוּךְ ה' אִיךְ גְלֵייבּ אִינֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אִיךְ וֵוייס אַז אַלֶעס הָאט אַ פּוּנְקְטְלִיכֶער חֶשְׁבּוֹן, אַלֶעס וֶוערְט גֶעפִירְט מִיט אַ גֶעוַואלְדִיגֶע הַשְׁגָחָה פְּרָטִית, אוּן אִיךְ בִּין נָאר אַנְטְלָאפְן שְׁטֶענְדִיג צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אוּן נָאר דָאס הָאט מִיר גֶעהָאלְפְן אִיבֶּערְקוּמֶען מַיינֶע צָרוֹת אוּן יִסוּרִים.


דֶערִיבֶּער זָאלְט אִיר אוֹיךְ טוּן דִי זֶעלְבֶּע, אִיר זָאלְט חַס וְשָׁלוֹם נִישְׁט הָאבְּן קַיין טַעֲנוֹת אוֹיפְן אֵייבֶּערְשְׁטְן, זִיךְ נִישְׁט אָפְּרֶעדְן אוֹיפְן אֵייבֶּערְשְׁטְן. גֶעדֶענְקְט וָואס דִי חֲזַ"ל זָאגְן (תַּנְחוּמָא תֵצֵא) "צָרִיךְ הָאָדָם לְהַחְזִיק טוֹבָה לְהַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא בִּזְמַן שֶׁהַיְסוּרִין בָּאִין עָלָיו, לָמָה? שֶׁהַיְסוּרִין מוֹשְׁכִין אֶת הָאָדָם לְהַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא" - אַ מֶענְטְשׁ דַארְף דַאנְקֶען דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן וֶוען עֶר שִׁיקְט אִים יִסוּרִים. פַארְוָואס? וַוייל דִי יִסוּרִים שְׁלֶעפְּן דֶעם מֶענְטְשׁ צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן. נָאךְ זָאגְן דִי חֲזַ"ל (סִפְרִי וָאֶתְחַנַּן) "יְהֵא אָדָם שָׂמֵחַ בְּיִסּוּרִין יוֹתֵר מִן הַטוֹבָה, שֶׁאִילוּ הָאָדָם בְּטוֹבָה אֵין נִמְחָל לוֹ עָווֹן שֶׁבְּיָדוֹ, וּבִּיְסוּרִין נִמְחָל לוֹ" - אַ מֶענְטְשׁ דַארְף זִיךְ מֶער פְרֵייעֶן מִיט דִי יִסוּרִים וָואס עֶר בַּאקוּמְט וִוי מִיט דִי גוּטְס וָואס עֶר בַּאקוּמְט, וַוייל וֶוען אַ מֶענְטְשׁ הָאט נָאר גוּטְס וֶועט עֶר מִיט דֶעם נִישְׁט אָפְּקוּמֶען זַיינֶע עֲבֵירוֹת, אָבֶּער וֶוען עֶר הָאט יִסוּרִים וֶועט דָאס אָפְּמֶעקְן אַלֶע זַיינֶע עֲבֵירוֹת.


אוּן דִי עֵצָה זִיךְ אַרוֹיסְצוּדְרֵייעֶן פוּן יִסוּרִים אִיז צוּ אַנְטְלוֹיפְן צוּ דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, צוּ לֶערְנֶען תּוֹרָה, אוּן צוּ מְחַדֵשׁ זַיין חִידוּשֵׁי תּוֹרָה, דֶער רֶבִּי זָאגְט (עַיֵין לִיקוּטֵי מוֹהֲרַ"ן חֵלֶק א' סִימָן ס"ה) אַז וֶוען אַ מֶענְטְשׁ הָאט יִסוּרִים מַאכְט עֶר זִיךְ שְׁטַארְק צוּ דִי אוֹיגְן אוּן עֶר גֶעבְּט זִיךְ אִינְגַאנְצְן אִיבֶּער צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, עֶר אַנְטְלוֹיפְט נָאר צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אוּן דוּרְךְ דֶעם אִיז עֶר זוֹכֶה צוּ מְחַדֵשׁ זַיין אַסַאךְ חִידוּשֵׁי תּוֹרָה. חֲזַ"ל זָאגְן (תָּנָא דְבֵי אֵלִיָהוּ רַבָּה פֵּרֶק ו') "אִם רָאִיתָ שֶׁיִּסּוּרִים מְמַשְׁמְשִׁין וּבָאִין עָלֶיךְ, רוּץ לְחַדְרֵי תּוֹרָה, וּמִיַד הַיִּסּוּרִים בּוֹרְחִין מִמְךָ" - אוֹיבּ זֶעסְטוּ אַז עֶס קוּמֶען אוֹיף דִיר יִסוּרִים, זָאלְסְטוּ אַנְטְלוֹיפְן צוּ דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אוּן דַאן וֶועלְן דִי יִסוּרִים אַוֶועק גֵיין פוּן דִיר.


דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער אִיז מַיין עֵדוּת אַז דָאס הָאבּ אִיךְ גֶעטוּן יֶעדְן טָאג, וֶוען אִיךְ הָאבּ גֶעלִיטְן שְׁוֶוערֶע אוּן בִּיטֶערֶע יִסוּרִים בְּגַשְׁמִיוּת אוּן בְּרוּחֲנִיוּת, בִּין אִיךְ שְׁטֶענְדִיג גֶעלָאפְן צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן אוּן צוּ דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אוּן פוּן דֶעם הָאבּ אִיךְ זוֹכֶה גֶעוֶוען צוּ מְחַדֵשׁ זַיין אַזוֹיפִיל חִידוּשֵׁי תּוֹרָה אוּן אַזוֹיפִיל סְפָרִים.


דֶערִיבֶּער בֶּעט אִיךְ אַייךְ, מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים, אִיר זָאלְט קֵיינְמָאל נִישְׁט וֶוערְן צוּבְּרָאכְן אוּן צוּפַאלְן פוּן אַלֶע שְׁוֶוערִיקַייטְן וָואס גֵייט אוֹיף אַייךְ אַרִיבֶּער, אִיר זָאלְט נָאר אַנְטְלוֹיפְן צוּ דִי תּוֹרָה, אִיר זָאלְט לֶערְנֶען דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אִיר זָאלְט מְחַדֵשׁ זַיין חִידוּשֵׁי תּוֹרָה, אוּן אַזוֹי וֶועט אִיר גֶערַאטֶעוֶועט וֶוערְן פוּן אַלֶע עֶרְלֵיי צָרוֹת אוּן יִסוּרִים, אוּן דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער וֶועט אַייךְ גֶעבְּן נָאר רַחֲמִים וְחַסָדִים גְמוּרִים".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#123 - ווי מער מען איז מחזק אנדערע, אלץ מער כח באקומט מען
חברים, חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען, התחזקות, הפצה, חסידות ברסלב, בושה, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת משפטים, כ"ה שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


שטארקט אייך מיט די הייליגע ארבעט פון צאמנעמען נשות אנשי שלומינו - זיי מחזק זיין; נישטא קיין גרעסערע תענוג ביים אייבערשטן, צו זען ווי מען טוט פאר אנדערע אידן.


דער הייליגער בעל התניא זכותו יגן עלינו האט נאכגעזאגט פון זיין רבי'ן דער הייליגער מגיד פון מעזריטש זכותו יגן עלינו, וואס ער האט דאס געהערט פונעם הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו: "א נשמה קומט אראפ אויף די וועלט און לעבט דא אפ א זיבעציג אכציג יאר - נאר כדי א טובה טון פאר א צווייטן איד"; דאס מיינט צו זאגן "עס לוינט זיך צו לעבן זיבעציג יאר א טובה צו טון פאר א צווייטן", ווען מען שיינט אריין אין א צווייטן אביסל שכל, אביסל דעת; יענער זאל שפירן דעם אייבערשטן - מיט דעם טוט מען יענעם א טובה בזה ובבא.


שטעלט נישט אפ אייער ארבעט פאר קיין שום זאך אויף די וועלט, דאס וועט אייך געבן כח אויף אלעס; איר וועט האבן כח צו די קינדער, כח פאר אייער מאן און פאר אלע אייערע געברויכן. עס איז פארקערט ווי מען טראכט, מענטשן מיינען אז מיט דעם וואס מען איז עוסק אין הפצה - פארלירט מען כח, עס גייט אויפ'ן חשבון פון משפחה, אויפ'ן חשבון פון די קינדער וכו' וכו', מען האלט זיך צוריק פון טון מיט אנדערע ווייל עס מוטשעט אפ. עס איז נישט אמת; ווי מער מען איז מחזק אנדערע אלץ מער כח באקומט מען, ווי מער מען שיינט אריין די זיסע עצות פון רבי'ן אין אנדערע - אלץ מער האט מען כח פאר די אייגענע לעבן.


נעמט ווייטער צוזאם פרויען און זייט זיי מחזק, איר קענט זיי געבן צו הערן שיעורים פון חיזוק, שיעורים פון אמונה, שיעורים פון שלום בית, טאנצט מיט זיי און שפילט מיט זיי; דאס איז זייער א גרויסע מצוה, ווייל פרויען דארפן דאס מערסטע חיזוק צו קענען אנגיין מיט זייער ארבעט אין שטוב.


אויף אייער פראגע וואס מען טוט מיט קינדער וואס שפילן זיך מיט משפחה - אינגלעך און מיידלעך; דאס איז נישט גוט, מען דארף זיי מחנך זיין זיי זאלן וויסן אז אינגלעך שפילן זיך מיט אינגלעך און מיידלעך שפילן זיך מיט מיידלעך, ווען זיי זענען נאך יונג דארף מען שוין אכטונג געבן אויף דעם.


מען דארף עס אבער טון מיט חכמה, נישט מיט געוואלד; זאגט זיי די ווערטער: "גרויסע קינדער שפילן זיך נישט אינגלעך מיט מיידלעך, גרויסע קינדער שפילן זיך אינגלעך מיט אינגלעך און מיידלעך מיט מיידלעך"; מען זאגט עס נאכאמאל און נאכאמאל ביז עס גייט אריין אין זיי. די קינדער וועלן נישט גלייך אפלאזן דער געוואוינהייט, בפרט ווען זיי זענען שוין באפריינדעט, אבער מען טאר נישט מיד ווערן, נאר נאכאמאל זאגן: "דו ביסט שוין אזוי גרויס, דו ביסט שוין נישט קיין בעבי; גרויסע קינדער שפילן נישט אזוי וכו' וכו'".


אויף אייער פראגע וואס צו טון מיט די חברט'עס וואס שפעטן וכו'; וואס וואלט איר געטון מיט א חבר'טע וואס וויל אייך אוועק נעמען אייערע קינדער, איר וואלט גערעדט מיט איר? וואס וואלט איר געטון ווען אייער חבר'טע וויל אייך צונעמען אייער מאן, וואלט איר געענטפערט ווען זי רופט אייך פרעגן אייערע שאלות?! א נארמאלע פרוי וואלט נישט געהאט צו טון מיט שכנים און חבר'טעס וואס ווילן אוועקנעמען איר מאן און קינדער וכו' וכו'; אזוי דארף מען קוקן אויף די וואס מאכן חוזק פון רבי'ן, אויף די וואס שפעטן פון היכל הקודש; וואס געבט אונז דער רבי? וואס געבט אונז דער צדיק? ער געבט אונז לעבן. מיט זיין כח, מיט זיין שכל - קען איך האבן קינדער, מיט זיינע עצות קען איך זיך אן עצה געבן, קען מען לעבן מאן און ווייב. אן דעם צדיק בין איך א געשטארבענער, אן דעם צדיק בין איך נישטא; אזוי ווי איך וואלט זיך געהיטן פון איינעם וואס וויל מיר אוועקנעמען מיין שטוב, אזוי דארף איך זיך היטן פון לצים, נישט האבן מיט זיי.


אויף אייער פראגע אויב מען דארף אין די טעג וכו'; איר זענט נישט דער ערשטער וואס זאגט אז עס איז שווער וכו', אנדערע זאגן אויך עס איז שווער וכו', אבער זייט מיר מוחל איך פארשטיי נישט וואס איז שווער; אין די טעג דארף מען גיין אזוי וכו'.


בנוגע פארן קיין יבנאל וכו'; אודאי זאלט איר גיין אין מ. מלכה, איר וועט זען גרויסע ישועות. מוהרא"ש האט צוגעזאגט אז ווער עס וועט גיין אין מ. מלכה וועט זען גרויסע ישועות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#122 - מען באקומט פרישע כוחות ווען מען הערט רעדן פון רבי'ן
התחזקות, פרישע כוחות, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת משפטים, כ"ח שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 מרת ... תחי'


היינט נאכט איז דא א פרויען צאמקום; איך בעט אייך זייער, קומט הערן אביסל חיזוק פאר'ן לעבן. עס איז א שאד אז איר קומט נישט, איר ווייסט נישט וואס איר פארפאסט; מען באקומט פרישע כוחות ווען מען הערט רעדן פון רבי'ן, מען גייט ארויס פון די קטנות הדעת.


ווען עס קומט פארנאכטס איז יעדע אידישע מאמע אויסגעשעפט; מען שפירט ווי מען פאלט פון די כוחות, מען פארלירט די חשק צו קומען, אבער נאכן קומען, נאכן הערן א שיעור - טראכט מען 'נאך גוט איך בין יא געקומען הערן די חיזוק, די לופט צום אטעמען'.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#121 - דיין נסיון איז אז דו מיינסט ביסט שוין פארפאלן
קדושה, התחזקות, הפצה, מחלוקת, תשובה, לשון הרע, שובבי"ם

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת יתרו, כ"א שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע ליבע חברים, אנשי שלומינו פון ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


מיר שטייען שוין ביים ענדע פון די ימי השובבי"ם, מען קען זוכה זיין אין די טעג צו וואס מען קען נישט זוכה זיין א גאנץ יאר.


די טעג פון שובבי"ם זענען זייער מסוגל צוריק צו קומען צום אייבערשטן, אפילו ווען מען איז נכשל געווארן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, וואס די הייליגע חכמים זאגן (נדה יג.): "כָּל הַמּוֹצִיא שִׁכְבַת זֶרַע לְבַטָּלָה חַיָיב מִיתָה", ווער עס איז פוגם בברית איז חייב מיתה, און אין זוהר הקדוש שטייט (פרשת ויחי, ריט:): "מָאן דְּאוֹשִׁיד זַרְעָא בְּרֵיקַנְיָא, חַס וְשָׁלוֹם, אֵין מוֹעִיל תְּשׁוּבָה", ווער עס איז פוגם בברית און ער איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן, העלפט נישט קיין תשובה; אבער דער אייבערשטער האט אונז געשיקט א מתנה אין אונזער דור - דער הייליגער רבי, דער רבי מיט זיין גרויס רחמנות ווייזט אונז א וועג צוריק צו קומען צום אייבערשטן, ער ווייזט פאר די אלע וואס פאלן אראפ אין די עבירה זיי זאלן זיך נישט מייאש זיין, זיי זאלן צוריק קומען צום אייבערשטן. דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עא): "שֶׁבְּזֶה הַמַּאֲמָר זוֹהַר אֵין שׁוּם אָדָם מֵבִין הַפְּשָׁט, רַק הוּא לְבַד", אין דעם שטיקל זוהר פארשטייט נישט קיינער פשט, נאר ער, "וְהַכְּלָל, שֶׁבֶּאֱמֶת מוֹעִיל תְּשׁוּבָה בְּוַדַּאי עַל חֵטְא זֶה, אֲפִילּוּ אִם הִרְבָּה לִפְשֹׁעַ, חַס וְשָׁלוֹם", און עס העלפט יא תשובה.


שטעלט זיך א שטארקע קשיא, ווי אזוי קען זיין אזא זאך, דער זוהר הקדוש זאגט אז אויב א מענטש איז פוגם אין פגם הברית העלפט נישט קיין תשובה און דער רבי קומט און זאגט אז עס העלפט יא תשובה?! רבי נתן פרעגט די שאלה (ליקוטי הלכות תפילין, הלכה ד, אות ד): "ווי קען זיין אז דער רבי זאל זאגן פארקערט פון הייליגן זוהר - אז עס העלפט יא תשובה?!"


זאגט רבי נתן זייער א וויכטיגע זאך, א זאך וואס איז זייער וויכטיג פאר פרישע מקורבים. באמת העלפט יא תשובה אויף די עבירה, עס איז נישטא קיין עבירה וואס תשובה זאל נישט העלפן; ווען א מענטש טוט תשובה, ער האט חרטה אויף וואס ער האט געטון - נעמט דער אייבערשטער אן זיין תשובה און רעכנט דעם מענטש אזוי ווי ער וואלט קיינמאל נישט געזינדיגט, אבער וויבאלד די עבירה פון פגם הברית איז א שרעקליכע עבירה און זייער א ביטערע עבירה; ווען מען איז פוגם בברית רייסט מען זיך אפ פונעם אייבערשטן, מען בלייבט אן א מח, דער גאנצער מענטש ווערט פארדריידט, מען ווערט ממש א משוגענער, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן לו): "וְזֶה שֶׁכָּתְבוּ חַכְמֵי הָרְפוּאוֹת, שֶׁהַסֵּרוּס רְפוּאָה לִמְשֻׁגָּע", די דאקטורים זאגן אז פאר א משוגע'נער איז נאר דא איין רפואה - אים מסרס זיין, ווייל אז מען זינדיגט ווערט מען משוגע וכו'.


דערפאר מוז דער מענטש אריבערגיין אזא שווערע נסיון, מען שטעלט אים די נסיון וואס מען האט געשטעלט פאר אחר. אחר האט געהערט א בת קול וואס רופט אויס (חגיגה טו.): "שׁוּבוּ בָּנִים שׁוֹבָבִים חוּץ מֵאַחֵר", זיין תלמיד דער הייליגער תנא רבי מאיר האט זיך געבעטן ביי זיין רבי, "רבי, טו תשובה, קום צוריק צום אייבערשטן", האט ער געזאגט פאר רבי מאיר: "איך האב געהערט א בת קול רופט אויס פון הימל 'יעדער איינער קען תשובה טון - חוץ איך'"; שטעלט זיך א פראגע, וואס איז אחר שולדיג אז מען לאזט אים נישט תשובה טון, ווי איז שייך אזא זאך?! נאר ער האט געדארפט אריבערגיין דעם נסיון, ער זאל הערן ווי מען דארף אים נישט, ער זאל מיינען אז ער איז שוין פארפאלן - דאך זאל ער אזוי שטארק תשובה טון און זאגן: 'מיר גייט נישט אן אויב מען דארף מיר יא, אויב מען דארף מיר נישט; איך לאז נישט אפ דעם אייבערשטן, איך גיי נישט אוועק פונעם אייבערשטן".


זאגט רבי נתן אז דאס איז פשט; דער זוהר הקדוש זאגט פאר'ן מענטש 'דו ביסט פארפאלן', כדי אים אויסצופרואוון און זען וואס ער גייט טון; גייט ער זאגן 'שוין, איך בין פארפאלן' און ער גייט אויפגעבן, אדער גייט ער זאגן 'איך שטופ זיך אריין אין די קדושה, איך גיי צוריק צום אייבערשטן אפילו מען וועט מיר נישט געבן קיין עולם הבא, איך דארף דעם אייבערשטן'.


מוהרא"ש דערציילט (פעלת הצדיק, סימן תכא): דער הייליגער רבי נתן זכר צדיק וקדוש לברכה איז געווען אן איידעם ביי הרב הגאון המפורסם רבי דוד צבי אויערבאך זכר צדיק לברכה. רבי דוד צבי פלעגט פארן צו צדיקים; אין אנהייב איז ער געפארן צום הייליגן צדיק רבי פנחס קאריצער זכותו יגן עלינו, עס איז אים זייער געפאלן די הנהגה פון דעם צדיק, אבער עס האט אים געשטערט פארוואס זיינע חסידים רעדן קעגן דעם צדיק רבי מיכל זלאטשובער זי"ע, האט רבי דוד צבי געטראכט אז ער גייט פארן צו דעם צדיק רבי מיכל זלאטשובער זי"ע, ער וויל זען וואס דארט טוט זיך. ווען ער איז אנגעקומען צו רבי מיכל זלאטשובער זכותו יגן עלינו און צוגעזען זיין עבודה איז אים זייער געפאלן זיין התנהגות, אבער עס האט אים זייער געשטערט צו הערן פון זיינע חסידים ליצנות אויף רבי פנחס קאריצער זי"ע, ער האט געזען אז דער איז אפגע'פסק'נט מיט זיינע מענטשן וכו' און דער איז אפגע'פסק'נט מיט זיינע מענטשן וכו'.


עס האט אים זייער וויי געטון די מחלוקות און פירוד לבבות צווישן די גרויסע צדיקים, ביז ער האט מחליט געווען און געזאגט: "איך גלייב אז ביידע זענען אמת, וואס זיי רעדן אויף אים און וואס זיי רעדן אויף אים"; דאס האט אים געמאכט ער זאל פיינט האבן חסידים. פון דעמאלט האט ער יעדן טאג געמאכט א שיעור מיט זיינע קינדער און איידימער, ווי ער פלעגט רעדן צו זיי קעגן חסידים.


זאגט מוהרא"ש, עס האט זייער געשטערט פאר רבי נתן פארוואס עס פעלט אויס די אלע מחלוקות און קריגערייען; ווען רבי נתן איז געקומען דעם ערשטן ראש השנה צום רבי'ן, אום שנת תקס"ג און ער האט געהערט די תורה וואס דער רבי האט געזאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ה), איז אים פארענטפערט געווארן די שטארקע קשיא וואס האט אים לאנגע יארן געשטערט, דער רבי זאגט דארט: "וְתַאֲמִין, כִּי כָּל מַצּוּתָא וּמְרִיבָה שֶׁיֵּשׁ בֵּין הַצַּדִּיקִים הַשְּׁלֵמִים אֵין זֶה אֶלָּא כְּדֵי שֶׁיְּגָרְשׁוּ סִטְרִין אָחֳרָנִין", דו דארפסט גלייבן אז אלע מחלוקות וואס איז דא צווישן די צדיקים איז נאר ווייל מען וויל דיר פארטרייבן פון זיי, "כְּשֶׁאַתָּה שׁוֹמֵעַ מְרִיבוֹת שֶׁבֵּין הַצַּדִּיקִים תֵּדַע, שֶׁזֶּה מַשְׁמִיעִין אוֹתְךָ תּוֹכָחָה עַל שֶׁפָּגַמְתָּ בְּטִפֵּי מֹחֲךָ", ווען דו הערסט רעדן אויף צדיקים זאלסטו וויסן אז דאס איז נאר ווייל מען וויל דו זאלסט תשובה טון אויף וואס דו האסט פוגם געווען; רבי נתן האט געזאגט: "ווען איך האב געהערט די תורה פון רבי'ן איז מיר גלייך פארענטפערט געווארן פארוואס מען רעדט אויף צדיקים און מען קריגט זיך השם ישמרינו, נאר מיר צו פארטרייבן, אז איך בין נישט ראוי צו זיין צווישן זיי".


טייערע חברים, אלע לשון הרע'ס וואס איר הערט אויף ברסלב, אלע קשיות, שאלות און בלבולים - דאס אלעס מוז זיין; מיר זענען נישט ראוי צו קומען צום רבי'ן, דערפאר שטעלט מען אונטער פאר יעדן איינעם שווערע נסיונות, מען פארדריידט דעם קאפ מיט מחלוקות, אדער אנדערע בלבולים - אבי מען זאל אפלאזן דעם רבי'ן; אויב מען וועט זיין שטארק, מען וועט זאגן צו זיך 'איך האב געטראפן א רבי און איך גיי אים נישט אפלאזן; עס אינטערעסירט מיר נישט וואס דער זאגט און וואס יענער זאגט, עס אינטערעסירט מיר נישט אז די מענטשן וואס דרייען זיך דא רעדן אויף דעם און אויף יענעם, עס אינטערעסירט מיר נישט קיין סתירות וכו', איך בלייב ביים רבי'ן וואס ברענגט מיר צום אייבערשטן', דורכדעם וועלן מיר אלעס פאררעכטן און זוכה זיין צו די גרעסטע מדריגות.


נעמט ספרים, קונטרסים, גליונות און גייט מזכה זיין אנדערע מיט דעם, דער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניאוף, סימן מא): "תִּקּוּן לְהוֹצָאַת זֶרַע לְבַטָּלָה - שֶׁיִּשְׁתַּדֵּל לְהַחֲזִיר בְּנֵי אָדָם בִּתְשׁוּבָה", ווי אזוי קען מען פאררעכטן די עבירה פון פגם הברית? אז מען ברענגט צוריק מענטשן צום אייבערשטן; עס איז נישט דא קיין גרעסערע זאך וואס א מענטש קען טון צו פאררעכטן זיינע נישט גוטע מעשים - ווי אז ער זאל עוסק זיין אין הפצה.


איך קען נישט מאריך זיין, איך דארף אריין לויפן צו די בחורים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#120 - אויב דו גלייבסט אז דו קענסט פארדארבן, קענסטו אויך פאררעכטן
התחזקות, תשובה, שמחות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת יתרו, כ' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ויזרח


דער הייליגער רבי האט אונז בפירוש געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תנג) "וואלט איך חס ושלום עובר געווען די גרעסטע עבירה - וואלט דאס מיר גארנישט אראפגעווארפן, איך וואלט תשובה געטון און געבליבן אן ערליכער איד אזוי ווי פאר'ן טון די עבירה"; דער רבי האט געוואלט מיר זאלן אננעמען די זאך פון תשובה, מיר זאלן גלייבן אין תשובה, נישט סתם רעדן פון דעם און אויב מען פאלט אראפ אין אן עבירה זאל מען בלייבן ליגן צעבראכן.


דער רבי האט געזאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיב): "אִם אַתָּה מַאֲמִין, שֶׁיְּכוֹלִין לְקַלְקֵל", אויב דו גלייבסט אז דו קענסט פארדארבן, "תַּאֲמִין שֶׁיְּכוֹלִין לְתַקֵּן", דארפסטו אויך גלייבן אז דו קענסט צוריק פאררעכטן.


אשרינו מה טוב חלקינו, וואס וואלטן מיר געטון אנעם רבי'ן? ווי וואלטן מיר געווען, ווי וואלטן מיר אויסגעזען...


איך מאך חתונה אם ירצה ה' מיטוואך פרשת תרומה, איך האף דו און דיין משפחה וועלן זיך באטייליגן ביי די באווארפן און ביי די חתונה. אם ירצה ה' ביי דיינע שמחות וועל איך זיך אויך באטייליגן.


 

#119 - אז מ'דערהאלט זיך, ווערן אלע מניעות איבערגעדרייט צו נעימות
שלום בית, התחזקות, משפחה, מניעות, מוהרנ"ת ז"ל

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, י"ט שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו האסט מיר ממש מחי' געווען מיט דיין בריוו; סיי מיט דיינע שיעורים כסדרן אויפ'ן סדר דרך הלימוד (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), סיי דיינע שיעורים אין כולל, דיינע שאיפות צו גיין אין די וועגן פון דיינע עלטערן, רוב טאג לערנסטו הלכה, און דיין חלק אין הפצה. סיי מיט'ן מתרגם זיין, און דו ביסט זיך נישט יוצא מיט'ן מתרגם זיין, דו גייסט ביי די הייזער פארפלייצן די ספרים.


שטארק זיך, ווער נישט צעבראכן ווען דיין משפחה לאזט נישט אפ; זיי האלטן אין איין האקן אין קאפ זאלסט אפלאזן ברסלב וכו' וכו'. דו זע איין זאך, דיין ווייב זאל זיין מיט דיר; אז דיין ווייב וועט זיין מיט דיר, איר וועט לעבן בשלום - וועט דיר קיינער נישט קענען שלעכטס טון.


שמשון הגיבור איז געווען זייער שטארק, ער האט געקענט אליינס גיין קעגן אלעמען, אבער ווען זיין ווייב האט אים דערקוטשעט איז ער שוואך געווארן. אזוי ווי עס שטייט (שופטים טז, טז): "וַיְהִי כִּי הֵצִיקָה לּוֹ בִדְבָרֶיהָ, כָּל הַיָּמִים", זיין ווייב האט אים געדרוקט מיט אירע ווערטער, "וַתְּאַלְצֵהוּ", זי האט אים צוגעדריקט, "וַתִּקְצַר נַפְשׁוֹ לָמוּת", ביז שמשון איז פאר'מיאוס'ט געווארן פון לעבן, ער האט געוואלט שטארבן; מען קען זיין שטארק, אבער אז די ווייב דערקוטשעט ווערט מען שוואך.


איין זאך קען איך דיר זאגן, אז דו וועסט ווייטער דינען דעם אייבערשטן, דו וועסט נישט נתפעל ווערן פון קיינעם און נישט קוקן אויף קיינעם, דו וועסט ווייטער לערנען און דאווענען, מכבד זיין דיינע עלטערן און דיין ווייב'ס עלטערן - וועט ווערן פון די מניעות - נעימות, אזוי ווי עס איז געווען ביים הייליגן רבי נתן. אין אנהייב האט אים זיין טאטע גע'רודפ'ט, ער האט געזאגט פאר זיין שנור, פאר רבי נתן'ס ווייב - זי זאל זיך גט'ן פון זיין זון רבי נתן; אזוינס הערט מען נישט אין די וועלט, א טאטע זאל צורעדן זיין שנור זאל זיך גט'ן פון זיין אייגענעם זון.


רבי נתן איז געבליבן שטארק, ער האט ווייטער געדינט דעם אייבערשטן; ווייטער געלערנט און געדאווענט, עוסק געווען אין הפצה און מכבד געווען זיינע עלטערן, ביים סוף פלעגט אים זיין טאטע רופן מיט א 'ר'', רבי נתן; געווענליך רופט נישט א טאטע אן אן אייגן זון מיט א ר', אבער ער פלעגט זאגן: "נאר דו ביסט מיר מכבד, נאר פון דיר האב איך נחת".


איך זאג דיר וואס מוהרא"ש האט מיר געזאגט אלע יארן; איך בין אויך אריבער שווערע נסיונות, איך פרוביר דאס צו באהאלטן ווייל עס איז נישט קיין כבוד פאר די משפחה. גלייב מיר, עס איז געווען ביטער שווער. מוהרא"ש האט מיר שטענדיג געזאגט: "ביים סוף וועט זיך אלעס איבערדרייען, מען וועט האבן נחת פון דיר, מען וועט זען דאס שיינקייט פון א ברסלב'ער חסיד, מען וועט זען דאס גרויסקייט פון א ברסלב'ע שטוב".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#118 - מיט יעדע שידוך וואס מען טראגט אן, ווערט נענטער דער ריכטיגער שידוך
שידוכים, התחזקות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, י"ט שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה


איך האב יעצט גערעדט מיט די טאטע פונעם מיידל; זי וויל נישט גיין ווייטער.


זיי נישט צעבראכן פון דעם, דאנק דעם אייבערשטן אז דיין שידוך רוקט זיך פאראויס, ווייל מיט יעדע שידוך וואס מען טראגט נאר אן און זיכער ווען מען טרעפט זיך און עס ווערט נישט - ווערט אבער נענטער דער ריכטיגער שידוך.


איך האף עס וועט דיר נישט צעברעכן; איך ווייס אז דו ווארטסט אזוי לאנג פאר דיין שידוך, ענדליך האט מען דיר עפעס אנגעטראגן, ענדליך ביסטו ארויס מיט א מיידל און יעצט זאגט זי: "ניין"; דאס זאל דיר נישט צעברעכן, ווייל דאס איז א סימן אז עס קומט שוין די ריכטיגע שידוך.


מוהרא"ש האט אונז געלערנט מיר זאלן זיין אזוי שטארק, מיר זאלן נישט ווערן צעבראכן ווען איינער דארף מיר נישט, נאר זאגן 'דו דארפסט מיר נישט? דארף איך דיר טויזנט מאל נישט'.


 

#117 - דער אייבערשטער איז נישט ברוגז אויף דיר
תפילה והתבודדות, שידוכים, התחזקות, יאוש

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת יתרו, י"ח שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה


ווער נישט צעפאלן פון וואס דו גייסט אריבער, דער אייבערשטער וועט העלפן דו וועסט טרעפן א גוטע שידוך.


ביז דערווייל זאלסטו זיך שטארקן אין התבודדות; גיי יעדן טאג אין א שטילע פלאץ און קרעכץ זיך אויס פאר'ן אייבערשטן, זאג אים ווי שטארק דו ווילסט זיין גוט און ווי שווער עס גייט דיר.


טראכט נישט די שלעכטע מחשבות אז דער אייבערשטער דארף דיך נישט, דער אייבערשטער איז ברוגז; קלאפ ארויס פון קאפ די סארט מחשבות, עס איז שקר וכזב, עס איז ליצנות וואס דער סמ"ך מ"ם מאכט. דאס איז זיין גאנצע טאקטיק, איינצורעדן דעם מענטש ער זאל מיינען אז ער איז שוין פארפאלן, ווען באמת קען מען שטענדיג אנהייבן נאכאמאל, די טירן זענען אפן פאר יעדן איינעם.


שטארק זיך; הער צו צום קול פון רבי'ן וואס שרייט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן עח): "גיוואלד, זייט אייך נישט מייאש!"

#116 - אויף איינעם וואס טוט, האב מען אלץ טענות
התחזקות, זיכוי הרבים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בא, ז' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דו קענסט זיך נישט פארשטעלן די גרויסע זכות וואס דו האסט מיט דעם וואס דו העלפסט מיר איך זאל קענען אנגיין מיט די הייליגע מוסדות.


איך האב באקומען שטארקע חיזוק פון ... רבי שליט"א; פאריגע וואך האב איך אים געטראפן ביי א משפחה שמחה, ער האט מיר זייער מחזק געווען איך זאל נישט אפלאזן די ארבעט פון מחזק זיין בחורים, אפילו עס איז דא טענות וכו'.


מיר זענען געשטאנען אין גאס, ווייזט ער מיר: "קוק, א קאר וואס איז פארקירט מאכט נישט קיין עקסידענטס, א קאר וואס פארט מאכט עקסידענטס; אזוי אויך איינער וואס טוט גארנישט, אויף אים האט מען נישט קיין טענות, ער איז אזוי ווי א געפארקטע קאר, מה שאין כן דער וואס טוט, אויף אים איז דא טענות".


איך האף דו וועסט זיך שטארקן מיט די ווערטער, נישט שוואך ווערן ווען מען רעדט וכו' און מען האט טענות.

#115 - א מחי' צו זען ווי שיין דו פירסט זיך אויף
בחור, שידוכים, התחזקות

בעזרת ה' יתברך


מוצאי שבת קודש פרשת בא, י"א שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


א מחי' צו זען ווי פלייסיג דו לערנסט און ווי דו פירסט זיך ביראת השם טהורה.


עס וועט נישט לאנג נעמען ביז דו וועסט טרעפן דיין שידוך.

#114 - מ'זאגט אזויפיל תהלים, פארוואס זעט מען נאכנישט די ישועה?
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, אמונה, התחזקות, תהלים, קשיות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת בא, ד' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אייער מאן איז געווען ביי מיר, ער האט מיר געבעטן איך זאל אייך שרייבן ענטפערס אויף די זאכן וואס שטערן אייך.


איר פלעגט זאגן זייער אסאך תהילים, אבער יעצט איז אייך שווער צו זאגן תהילים ווייל איר זעט ווען איר בעט אזויפיל פאר חולי ישראל, איר זענט אזויפיל מתפלל און איר זאגט תהילים - און למעשה איז דער חולה נישט געהיילט געווארן; איר פארשטייט נישט וואס גייט פאר, וואו גייען די אלע תפילות? איר דריידט זיך ארום מיט קשיות.


וויסן זאלט איר אז עס מוז זיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן; דאס איז די שיינקייט, אז מיר פארשטייען נישט וואס טוט זיך אויף די וועלט. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן נב): "כָּךְ רָאוּי לִהְיוֹת דַּיְקָא, שֶׁיִּהְיוּ קֻשְׁיוֹת עַל הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ וְכָךְ נָאֶה וְיָפֶה לוֹ יִתְבָּרַךְ", אזוי דארף זיין, אזוי קומט עס זאל זיין און עס איז שיין עס זאל זיין - קשיות אויפ'ן אייבערשטן. דער רבי זאגט ווייטער: "אִם הָיָה הַנְהָגָתוֹ כְּפִי חִיּוּב דַּעְתֵּנוּ, אִם כֵּן הָיָה, חַס וְשָׁלוֹם, דַּעְתּוֹ כְּדַעְתֵּנוּ". ווייל אויב וואלט מען ווען פארשטאנען יעדע זאך וואס דער אייבערשטער טוט, וואלט דאך חס ושלום געווען אונזער שכל אזוי ווי דעם אייבערשטנ'ס פארשטאנד. אבער - האט דער רבי אויסגעפירט - וואויל איז דעם מענטש וואס האט נישט קיין שום קשיות אויפ'ן אייבערשטן, ער גלייבט אז אלעס וואס גייט אריבער אויף אים איז נאר פאר זיין טובה.


איך בעט אייך זייער איר זאלט ווייטער זאגן תהילים, איר זאלט ווייטער דינען דעם אייבערשטן מיט תמימות; זוכט נישט, ווילט נישט און ערווארטס נישט צו פארשטיין וואס דער אייבעשטער מאכט און טוט. עס איז נישט מעגליך אז מיר קליינע מענטשן זאלן פארשטיין דעם אייבערשטנ'ס וועגן, מיר דארפן גלייבן באמונה שלימה אז דער אייבערשטער פירט די וועלט מיט א פונקטליכקייט, אלעס וואס פאסירט איז נאר צום גוטן, אלעס איז ער און ער איז אלעס.


דאס איז געווען די גרויסקייט פון די אבות הקדושים. דער אייבערשטער האט זיי אויסגעפרואווט מיט ביטערע שווערע נסיונות און זיי האבן נישט געהאט קיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן, זיי האבן ווייטער געדינט דעם אייבערשטן מיט תמימות ופשיטות. דערפאר האבן זיי זוכה געווען אז ביים דאווענען רופט מען דעם אייבערשטן: "אלקי אברהם, אלקי יצחק ואלקי יעקב", ווייל זיי האבן נישט געהאט קיין קשיות אויף די אמונה.


מיר דארפן בעטן דעם אייבערשטן מיר זאלן זוכה זיין צו האבן א שטארקע אמונה, א ריינע אמונה - אזוי ווי די אבות הקדושים, מיר זאלן נישט האבן קיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן. דער הייליגער צדיק רבי אלימלך זכותו יגן עלינו פון ליזענסק האט געמאכט א תפילה וואס מען זאל בעטן פאר מען הייבט אן דאווענען, אין די תפילה בעט מען: "'וְתַשְׁפִּיעַ רוּחַ קָדְשְׁךָ עָלֵינוּ, שֶׁנִּהְיֶה דְבֵקִים בָּךְ', העלף מיר באשעפער, איך זאל זוכה זיין צו זיין איינס מיט דיר, 'וְשֶׁנִּשְׁתּוֹקֵק תָּמִיד אֵלֶיךָ יוֹתֵר וְיוֹתֵר', און איך זאל שטענדיג מער און מער גליסטן צו דיר, 'וּמִמַּדְרֵגָה לְמַדְרֵגָה תַּעֲלֵנוּ, שֶׁנִּזְכֶּה לָבוֹא לְמַעֲלַת אֲבוֹתֵינוּ הַקְּדוֹשִׁים, אַבְרָהָם, יִצְחָק וְיַעֲקֹב', און איך זאל זוכה זיין צו קומען צו די מדריגה פון די אבות הקדושים, אברהם אבינו, יצחק אבינו און יעקב אבינו, איך זאל האבן אזא שטארקע אמונה ווי זיי, 'וְתִקְבַּע אֱמוּנָתְךָ בְּלִבֵּנוּ תָמִיד בְּלִי הֶפְסֵק', איך זאל שטענדיג האבן א פעסטע אמונה, 'וּתְהֵא אֱמוּנָתְךָ קְשׁוּרָה בְּלִבֵּנוּ כְּיָתֵד שֶׁלֹּא תִמּוֹט', די אמונה זאל זיין אזוי שטארק אין מיר אזוי ווי א נאגל וואס איז גוט אריינגעהאקט אין דער ערד, אזוי שטארק זאל זיין מיין אמונה אין דיר אייבערשטער, איך זאל קיינמאל נישט פארגעסן פון דיר".


לייגט אריין די ווערטער אין הארץ וועט איר שפירן די זיסקייט פונעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#113 - מען קען לערנען פון א חבר מער וויפיל מען לערנט פונעם רבי'ן
חברים, התחזקות, חסידות ברסלב, מחלוקת, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וארא, כ"ח טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד אנשי שלומינו היקרים, טייערע חברים פון ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


איך פריי זיך זייער אז איר נעמט זיך צאם זיך מחזק זיין איינער מיט'ן צווייטן; דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן לד) מען דארף האבן נקודת החבר, אויסער וואס מען לערנט אליינס ביים רבי'ן דארף מען זיך מחזק זיין מיט א גוטער חבר, ווייל דורך א חבר קען א מענטש איבער חזר'ן אלע תורות פונעם צדיק, מען קען מקבל זיין נאך מער שיינע זאכן ווי מען איז אליינס מקבל פון רבי'ן; מען קען לערנען פון א חבר מער וויפיל מען לערנט פונעם רבי'ן, אזוי ווי רבי חנינא האט געזאגט (תענית ז.): "הַרְבֵּה לָמַדְתִּי מֵרַבּוֹתַי, וּמֵחֲבֵרַי יוֹתֵר מֵרַבּוֹתַי", איך האב געלערנט אסאך תורה פון מיינע רבי'ס, אבער פון מיינע חברים האב איך געלערנט נאך מער ווי פון מיינע רבי'ס.


הלואי זאלט איר דאס אנהאלטן, זיין שטארק מיט דעם; זיך צאמקומען חברים תלמידי היכל הקודש, איבער חזר'ן און זיך מחזק זיין מיט די הייליגע עצות פון רבי'ן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תענית כג.): "אוֹ חַבְרוּתָא אוֹ מִיתוּתָא", אן א גוטער חבר איז מען ווי א טויטער מענטש, מען מוז האבן גוטע חברים מיט וועם מען פרישט זיך אויף; נאך זאגן אונז די הייליגע חכמים (אבות ב, ט): "אֵיזוֹהִי דֶרֶךְ יְשָׁרָה שֶׁיִּדְבַּק בָּהּ הָאָדָם", וואס איז די ריכטיגע וועג ווי אזוי א מענטש זאל זיך פירן? "רַבִּי יְהוֹשֻׁעַ אוֹמֵר, חָבֵר טוֹב", רבי יהושע זאגט ער זאל זיך נעמען א גוטער חבר, ווייל אז מען האט א גוטע חבר קען מען זיך מחזק זיין איינער דעם צווייטן.


בנוגע וואס איר זאלט לערנען בשעת מען קומט זיך צאם; עס איז נישט קיין חילוק וואס איר לערנט, דער עיקר איז עס זאל זיין געבויט אויף רעדן פון רבי'ן, פון די עצות, פון די שכל; אדער מאכט מען איינמאל אזוי און א צווייטע מאל אן אנדערע ספר, דאס איז נישט קיין חילוק, דער עיקר איז דער צאמקום זאל זיין געבויט אויף רעדן פון רבי'ן, אויב מען קומט זיך צאם סתם רעדן שטותים והבלים זאלט איר נישט אהין גיין, אז מען רעדט נישט פון תכלית, פון אייבערשטן - איז עס א מושב לצים, אויף דעם איז געזאגט געווארן וואס שטייט (תהלים א, א): "אַשְׁרֵי הָאִישׁ אֲשֶׁר לֹא הָלַךְ בַּעֲצַת רְשָׁעִים וּבְדֶרֶךְ חַטָּאִים לֹא עָמָד וּבְמוֹשַׁב לֵצִים לֹא יָשָׁב", וואויל איז דעם וואס גייט נישט אין די וועג פון שלעכטע מענטשן, ער שטייט נישט מיט זינדיגע מענטשן און זיצט נישט מיט לצים.


מען קען זיך נישט פארשטעלן צו וואס מען קען זוכה זיין אויב וועט זיין צווישן אונז אחדות; דער צדיק רבי חיים וויטאל זכרונו לברכה דערציילט (ספר שבחי האר"י ז"ל): "בְּעֶרֶב שַׁבָּת פִּרְצָה מְרִיבָה בֵּין כַּמָה נָשִׁים", ערב שבת האט אויסגעבראכן א קריגעריי צווישן די ווייבער פון די תלמידים פון אריז"ל, "וְאָמַר הָאֲרִיזַ"ל", און דער אריז"ל האט געזאגט, "בְּקַבָּלַת שַׁבָּת בָּא אֵלַי הַמֶלֶךְ הָרָע, וְאָמַר לִי", אינמיטן קבלת שבת איז געקומען דער מלאך המות און ער האט מיר געזאגט, "גַם אַתֶּם גַם מַלְכְּכֶם תִּסָפוּ", אז איך גיי נפטר ווערן, "וְכָל זֶה בִּגְלַל הַקְּטָטָה שֶׁהָיְתָה בֵּינֵיכֶם הַיוֹם", אלעס צוליב די מחלוקה וואס איז היינט געשען צווישן אייך, "כִּי כָּל פַּעַם שֶׁהָיָה הַשָׁלוֹם שׁוּרָה בֵּינֵיכֶם לֹא הָיְתָה לְמַלְאָךְ הַמָוֶת דְרִיסַת רֶגֶל", ווייל ווי לאנג עס איז געווען שלום צווישן אייך האט דער מלאך המות נישט געהאט קיין שליטה אויף מיר, "כֵּן הָיָה בַּעֲווֹנוֹתֵנוּ הָרַבִּים בְּאוֹתוֹ זְמַן נִתְבַּקֵּשׁ בִּיְשִׁיבָה שֶׁל מַעֲלָה מוֹרֵנוּ וְרַבֵּנוּ עֲטֶרֶת רֹאשֵׁנוּ זַ"ל", וכך הוה, אז דער אריז"ל איז יענע יאר אוועק; זעט מען פון די מעשה ווי חשוב עס איז צו זיין באחדות. אז מיר וועלן פרובירן מיט אלע אונזערע כוחות צו זיין בשלום מיט יעדן איינעם וועלן מיר זוכה זיין צו ברענגען משיח במהרה בימינו.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#112 - די פייער פון רבי'ן זאל נישט אפבריען די טאטע מאמע
כיבוד אב ואם, התחזקות, חסידות ברסלב, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת שמות, כ"א טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד די טייערע חברים, אנשי שלומינו פון בני ברק, ה' עליהם יחיו


איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך זייער שטארקן; דער רבי האט אונז איבערגעלאזט אזויפיל גוטע עצות, מיר דארפן נוצן די עצות - וועט אונז גוט זיין. אז מיר וועלן פאלגן דעם רבי'ן, מיר וועלן זיין שטארק אין רעדן צום אייבערשטן און אין לערנען די הייליגע תורה, מיר וועלן זיך פרייען מיט פשטות יהדות, מיר וועלן זיך פרייען מיט די מצוות - וועלן מיר זוכה זיין צו גרויסע מדריגות.


געבט אכטונג נישט וויי צו טון די עלטערן. איר זענט אלע פרישע מקורבים, פרישע מקורבים איז א מחי'; ווייל די פרישע מקורבים ברענען זייער שטארק, יעדעס ווארט פון רבי'ן איז אזוי חשוב און טייער, אבער די פרישע מקורבים דארפן זייער אכטונג געבן אז די פייער פון רבי'ן זאל נישט אפבריען טאטע מאמע וכדומה. טאטע מאמע דארף מען מכבד זיין; מען דארף נישט רעדן צו טאטע מאמע פון רבי'ן, טאטע מאמע זענען זייער דערשראקן ווען זיי הערן אז זייער קינד איז אנגעקומען קיין ברסלב, פון אזויפיל לשון הרע וואס איז דא אויפ'ן רבי'ן. אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן קפב): "עָלַי אֵין חוֹלְקִים כְּלָל, רַק הֵם חוֹלְקִים עַל מִי שֶׁעָשָׂה כָּךְ כְּמוֹ שֶׁבּוֹדִים הַחוֹלְקִים עָלָיו, וְעַל אִישׁ כָּזֶה בְּוַדַּאי רָאוּי לַחֲלֹק", אויף מיר קריגן זיי נישט, זיי קריגן אויף דעם וואס מען זאגט אויף אים די אלע לשון הרע'ס - אויף אים דארף מען טאקע קריגן און אויף אים קריג איך אויך, נאך האט דער רבי געזאגט: "זֵייא הָאבִּין זִיךְ אוֹיס גִּישְׁנִיצְט אַ מֶענְטְשׁ, אִין קְרִיגְן אוֹיף אִיהם", אויף אים קריג איך אויך.


אונזער ארבעט איז אראפצונעמען דעם שלעכטן נאמען וואס איז דא אויפ'ן הייליגן רבי'ן און אויף תלמידי היכל הקודש; מיר דארפן טון אלעס וואס מיר קענען אז מען זאל ארויפקוקן א ברסלב'ער חסיד, מען זאל וויסן אז ברסלב'ע חסידים זענען די צדיקים פון אונזער דור. דער רבי זאגט (ספר המדות, אות צדיק, סימן סט): "מִי שֶׁאוֹהֵב אֶת הַצַּדִּיק", ווער עס האט ליב דעם צדיק, "צָרִיךְ לִשְׁמֹר אֶת הַצַּדִּיק", דארף אכטונג געבן אויפ'ן צדיק, "שֶׁלֹּא יֵצֵא עָלָיו שֵׁם רָע", עס זאל נישט ארויסגיין אויפ'ן צדיק א שלעכטע נאמען; מיר דארפן זיך אויפפירן מיט דרך ארץ, אלע זאלן זען וואס דער רבי לערנט מיט זיינע תלמידים, וואס ברסלב'ע חסידים זענען.


יעצט ווען איר זיצט אינאיינעם ביי די חבורה וויל איך מיט אייך לערנען א קליינע תורה אין ליקוטי מוהר"ן. מישט אויף דעם ליקוטי מוהר"ן, חלק א סימן קעא; דער רבי הייבט אן די תורה אויפ'ן פסוק וואס דער נביא זאגט (דניאל יב, ב): "וְרַבִּים מִיְּשֵׁנֵי אַדְמַת עָפָר יָקִיצוּ", פיל פון די טויטע וואס שלאפן אין די ערד וועלן זיך אויפוועקן צו תחיית המתים, "אֵלֶּה לְחַיֵּי עוֹלָם", די צדיקים וועלן אויפשטיין תחיית המתים צו אן אייביגע לעבן, "וְאֵלֶּה לַחֲרָפוֹת וּלְדִרְאוֹן עוֹלָם", און די רשעים וועלן אויפשטיין צו בושות און בזיונות.


זאגט דער רבי א נייע פשט אינעם פסוק, "עַל יְדֵי שֶׁנִּתְעוֹרֵר שֵׂכֶל חָדָשׁ בַּעֲבוֹדַת ה', מַה שֶּׁלֹּא הָיָה נוֹדָע עַד עַתָּה", ווען עס קומט א צדיק און אנטפלעקט א נייע וועג ווי אזוי צו דינען דעם אייבערשטן, א וועג וואס איז ניי, עס איז נאכנישט געווען ביז יעצט, "עַל יְדֵי זֶה 'רַבִּים מִיְּשֵׁנֵי אַדְמַת עָפָר יָקִיצוּ', איז דאס אזוי ווי תחיית המתים, מענטשן וועקן זיך אויף פון שלאף, "אַךְ 'אֵלֶּה לְחַיֵּי עוֹלָם וְאֵלֶּה לַחֲרָפוֹת וּלְדִרְאוֹן עוֹלָם'", אבער נישט אלע נעמען דעם וועג פאר אן אייביגע לעבן, "כִּי 'צַדִּיקִים יֵלְכוּ בָם' - שֶׁעוֹבְדִין עִם זֶה הַשֵּׂכֶל אֶת הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", די צדיקים נעמען די נייע וועג פאר זיך צו לעבן, "'וּפוֹשְׁעִים יִכָּשְׁלוּ בָם', שֶׁאֵינָם עוֹבְדִין בָּזֶה אֶת הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", ווידער די רשעים נעמען די וועג, נישט צו דינען דעם אייבערשטן, "רַק שֶׁעַל יְדֵי זֶה הֵם מְבַזִּין וּמְחָרְפִין אֶת הָעוֹלָם עַל שֶׁהֵם יוֹדְעִין מִזֶּה הַשֵּׂכֶל הֶחָדָשׁ, וְהָעוֹלָם אֵינָם יוֹדְעִין מִזֶּה", נאר אפצושפעטן פון אנדערע, 'נאר מיר ווייסן פונעם אמת', 'נאר מיר ווייסן פונעם צדיק', 'נאר מיר זענען ביים אמת'; זיי שפעטן אפ פון אנדערע, "וּכְמוֹ שֶׁשָּׁמַעְתִּי לַחֲרָפוֹת וּלְדִרְאוֹן עוֹלָם, הַיְנוּ לְחָרֵף וּלְבַזּוֹת הָעוֹלָם, כִּי אֵינָם מִשְׁתַּמְּשִׁין עִם זֶה הַשֵּׂכֶל הֶחָדָשׁ רַק לְבַזּוֹת וּלְחָרֵף הָעוֹלָם, עַל יְדֵי שֶׁהֵם יוֹדְעִים מִזֶּה, וְהָעוֹלָם הֵם רֵיקִים וַחֲסֵרִים מִזֶּה"; דאס איז פשט לַחֲרָפוֹת וּלְדִרְאוֹן עוֹלָם, זיי שפעטן פון די וועלט.


בעט איך אייך אלע טייערע חברים, פרישע מקורבים צום הייליגן רבי'ן, אז מיר האבן זיך יעצט ערוועקט, עס איז ביי אונז די בחינה פון תחיית המתים, מיר האבן זיך דערוויסט פון א נייע ליכטיגקייט, א וועג ווי אזוי מען קען לעבן מיט'ן אייבערשטן, מיר זענען זוכה צו טון עבודות וואס גרויסע צדיקים פון פריערדיגע דורות האבן זוכה געווען און יעצט קומען מיר פשוט'ע מענטשן צו צו אזא הויכע פלאץ, דארפן מיר געדענקען נישט צו נעמען דעם רבי'ן לַחֲרָפוֹת וּלְדִרְאוֹן עוֹלָם; חס ושלום וויי טון א טאטע, חס ושלום וויי טון א מאמע, חס ושלום זיך מתחצף זיין פאר אנדערע וואס ווייסן נישט פון רבי'ן.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פו.) אויפ'ן פסוק (דברים ו, ה): "וְאָהַבְתָּ אֵת ה' אֱלֹהֶיךָ" - זאלסט זען עס זאל ארויסקומען א קידוש השם דורך דיר, דער אייבערשטער זאל באליבט ווערן דורך דיר. ווייל ווען א מענטש פירט זיך אויף ווי עס דארף צו זיין וואס זאגן מענטשן? "אַשְׁרֵי אָבִיו שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל זענען זיינע עלטערן וואס האבן אים געלערנט תורה; "אַשְׁרֵי רַבּוֹ שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל איז פאר זיין רבי וואס האט אים געלערנט תורה; "אוֹי לָהֶם לַבְּרִיוֹת שֶׁלֹא לָמְדוּ תּוֹרָה", וויי איז פאר די מענטשן וואס לערנען נישט קיין תורה; אויף איינעם וואס פירט זיך ערליך זאגט מען: קוקט אן דעם מענטש, וויבאלד ער לערנט תורה פירט ער זיך אויף אזוי ערליך. אויף אים זאגט דער פסוק (ישעיהו מט, ג): "וַיֹּאמֶר לִי עַבְדִּי אָתָּה, יִשְׂרָאֵל אֲשֶׁר בְּךָ אֶתְפָּאָר", דער אייבערשטער בארימט זיך מיט אזא איינעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#111 - לכבוד שובבי"ם זאלט איר זיך באנייען אין זאגן תהילים יעדן טאג
שלום בית, התחזקות, תהלים, תשובה, בית המדרש, הדרכות, מעביר סדרה, שובבי"ם

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויחי, י"ז טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד אנשי שלומינו היקרים, טייערע חברים פון ירושלים שיחיו


איך בענק זיך זייער שוין צו קענען קומען קיין ארץ ישראל; איך וויל זייער שטארק זען מיט די אויגן די שיינע גרוסן וואס איך הער טאג טעגליך פון די פרישע מקורבים, פון דאס ליבשאפט צווישן אייך, דאס געטריישאפט צווישן אייך.


מען האט מסדר געווען איך זאל קענען זען אין אמעריקע ווי אזוי עס פירט זיך ביי אייך אין בית המדרש; איך האב זייער הנאה צו זען בחורים און אינגעלייט לערנען און דאווענען מיט דרך ארץ, ווי עס פאסט פאר תלמידי היכל הקודש.


איך האב געהערט פון מוהרא"ש מורא'דיגע חיזוק; די וואך ענדיגט מען ספר בראשית, מען שרייט אויס אלע אינאיינעם: "חזק חזק ונתחזק!" לאמיר נעמען דעם חומש און זען ווי אזוי די פרשה ענדיגט זיך (בראשית נ, כו): "וַיָּמָת יוֹסֵף בֶּן מֵאָה וָעֶשֶׂר שָׁנִים, וַיַּחַנְטוּ אֹתוֹ, וַיִּישֶׂם בָּאָרוֹן בְּמִצְרָיִם", און ביי די ווערטער שרייט מען "חזק חזק!" זאגט מוהרא"ש, אז א מענטש שפירט ביי זיך ער איז טויט, ער איז באגראבן אין טומאה, ער ליגט אין מצרים, אין ערות הארץ, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבא, פרק ז) די מצריים זענען די ערגסטע אין שמוץ; אזוי שטארק איז ער אראפגעפאלן, שרייט מען אים: "חזק חזק!" שטארק זיך, דו קענסט נאך ארויסגיין פון מצרים, דו קענסט נאך זוכה זיין צוצוקומען צו די גרעסטע קדושה.


טייערע חברים, מיר גייען יעצט אריין אין די ימי השובבי"ם; דער אר"י הקדוש שרייבט (שער רוח הקודש, תיקון כז) אז אין די טעג פון שובבי"ם קען מען פאררעכטן אלעס וואס מען האט פוגם געווען; דערפאר דארפן מיר אין די טעג תשובה טון אויף וואס מיר האבן פוגם געווען אין אונזער לעבן.


לכבוד שובבי"ם זאלט איר זיך באנייען אין זאגן תהילים יעדן טאג; רבי נתן פלעגט זאגן א גאנץ יאר יעדן טאג דעם יום תהילים און אין די טעג פון שובבי"ם האט ער געזאגט יעדן טאג צוויי מאל דעם יום תהילים, ווייל דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עג): "מִי שֶׁרוֹצֶה לִזְכּוֹת לִתְשׁוּבָה, יִהְיֶה רָגִיל בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים, כִּי אֲמִירַת תְּהִלִּים מְסֻגָּל לִתְשׁוּבָה וכו'. וְהִנֵּה, הַכֹּל חֲפֵצִים לְיִרְאָה אֶת שְׁמֶךָ, וְאַף עַל פִּי כֵן לָאו כָּל אָדָם זוֹכֶה לַעֲשׂוֹת תְּשׁוּבָה, כִּי יֵשׁ אֶחָד שֶׁאֵין לוֹ הִתְעוֹרְרוּת כְּלָל לִתְשׁוּבָה", ווער עס וויל זוכה זיין תשובה צו טון זאל זאגן תהלים; יעדער איד וויל זיין אן ערליכער איד און טון דעם ווילן פונעם אייבערשטן, אבער נישט יעדער איז זוכה אויסצופירן זיין ווילן אויף למעשה, ווייל ער האט בכלל נישט קיין שום התעוררות תשובה צו טון, "וַאֲפִילּוּ מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ הִתְעוֹרְרוּת לִתְשׁוּבָה, אֵינוֹ זוֹכֶה לְהַגִּיעַ אֶל הָאוֹת וְהַשַּׁעַר שֶׁל תְּשׁוּבָה הַשַּׁיָּךְ לוֹ", און אפילו איינער וואס האט שוין יא אן התעוררות תשובה צו טון, ווייסט ער נישט וואס ער זאל טון דאס צו קענען אויספירן, "וַאֲפִילּוּ אִם מַגִּיעַ לְשָׁם, יָכוֹל לִהְיוֹת שֶׁהַשַּׁעַר שֶׁל תְּשׁוּבָה סָגוּר, וּמֵחֲמַת כָּל זֶה אֵין הָאָדָם זוֹכֶה לִתְשׁוּבָה", און אפילו איינער וואס וואס האט יא אן התעוררות תשובה צו טון און ער ווייסט וואס מען דארף טון צו ווערן אן ערליכער איד, דארף ער נאך אויך זוכה זיין צו טון און נישט ווערן צעבראכן וכו' וכו', דערפאר איז נישט יעדער זוכה תשובה צו טון, "וְעַל יְדֵי אֲמִירַת תְּהִלִּים, אֲפִילּוּ מִי שֶׁאֵין לוֹ שׁוּם הִתְעוֹרְרוּת לִתְשׁוּבָה, הוּא מִתְעוֹרֵר לַעֲשׂוֹת תְּשׁוּבָה", פירט דער רבי אויס; אז א מענטש איז זוכה און ער זאגט תהלים, אפילו ער האט נישט קיין שום התעוררות, ווערט ער אבער נתעורר תשובה צו טון דורך דעם, "וְגַם זוֹכֶה עַל יְדֵי תְּהִלִּים לְהַגִּיעַ אֶל הַשַּׁעַר וְאוֹת הַשַּׁיָּךְ לוֹ, וְלִפְתֹּחַ הַשַּׁעַר; נִמְצָא שֶׁזּוֹכֶה עַל יְדֵי תְּהִלִּים לַעֲשׂוֹת תְּשׁוּבָה", און ער קען אנגיין מיט א מורא'דיגע שטארקייט וכו', ביז ער איז זוכה תשובה צו טון און ווערן אן ערליכער איד.


שטארקט אייך, דראפעט אייך; יעדער איינער האט זיינע נסיונות, מען פרובירט אויס יעדן איינעם, מען וויל זען ווי אזוי וועט ער זיך דערהאלטן; וואויל איז דעם וואס האט נישט קיין קשיות און קיין תרעומות, ער ווייסט אז אלעס איז פאר אים צום גוטן. דער זוהר הקדוש זאגט (הקדמה, ד.): יעדן טאג גייט ארויס א בת קול פון הימל וואס רופט אויס: "מָאן מִנְכוֹן דִּי חֲשׁוֹכָא מְהַפְּכָן לִנְהוֹרָא, וְטָעֲמִין מְרִירָא לְמִתְקָא עַד לָא יֵיתוֹן הָכָא", ווער פון אייך קען איבערדרייען און מאכן פון טונקל - ליכטיג און פון ביטער - זיס? "מָאן מִנְּכוֹן דִּמְחַכָּאן בְּכָל יוֹמָא לִנְהוֹרָא דְנָהִיר", ווער ווארט יעדן טאג עס זאל ליכטיג ווערן? דער מענטש וועט האבן א חלק לעולם הבא; ווייל ווען א מענטש איז זוכה, ער מאכט פון זיין ביטער לעבן א זיס לעבן, פון זיין טונקלקייט מאכט ער ליכטיג; ער ווייסט אז אין די טונקלקייט איז באהאלטן דער אייבערשטער, אין די ביטערניש איז באהאלטן דער זיסער באשעפער - דער איז א צדיק.


אז עס איז ביטער דארפן מיר לויפן צו די תורה; עס איז נישט דא קיין בעסערע פלאץ וואו צו אנטלויפן ווען מען האט א צרה - ווי צו די הייליגע תורה, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבא, פרק ו): "אִם רָאִיתָ שֶׁהַיִּסּוּרִין מְמַשְׁמְשִׁין וּבָאוֹת עָלֶיךָ, רוּץ לְחַדְרֵי דִּבְרֵי תּוֹרָה, וּמִיָּד הַיִּסּוּרִין בּוֹרְחִין מִמְךָ", אויב דו זעסט אז עס קומען אויף דיר צרות און יסורים, אנטלויף צו די הייליגע תורה.


נאך איין זאך בעט איך אייך, איר זאלט אכטונג געבן אויף די כבוד פון די ווייב; מען מוז שיין רעדן אין שטוב, מען מוז רעדן מיט ווייכקייט, מיט איידלקייט; מען קען נישט שאפן אדער שטעכן חס ושלום. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא מציעא נט.): "לְעוֹלָם יְהֵא אָדָם זָהִיר בְּאוֹנָאַת אִשְׁתּוֹ", א מענטש זאל אכטונג געבן נישט צו טשעפען די ווייב, "שֶׁדִּמְעָתָהּ מְצוּיָה", ווייל א פרוי וויינט זייער שנעל; מוהרא"ש פלעגט זייער אסאך רעדן צו אונז פון שלום בית, אז מען זאל זיין א וותרן אין שטוב, זיין א סבלן און דאס איז פון די יסודות אין "היכל הקודש".


איך וויל זייער שטארק קומען צו אייך און אייך מדריך זיין ווי אזוי צו לעבן אין שטוב; ליידער פארפירט מען חתנים וכלות מיט פאלשע לימודים, פאלשע הדרכות פון חומרות ופרישות וואס איז קעגן די הייליגע תורה.


א פרייליכן שבת.

#110 - איך האף דו וועסט קומען זיך מחזק זיין ביים יארצייט סעודה פון רבי נתן
תפילה והתבודדות, התחזקות, מוהרנ"ת ז"ל

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מקץ, ראש חודש טבת, ו' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך טראכט אסאך פון דיר, איך האף אז אלעס איז אין בעסטן ארדענונג ביי דיר און ביי דיינע קינדער.


וואס דו דארפסט - בעט דעם אייבערשטן, נוץ דיין מויל צו רעדן צו אים, רעד צו אים אויף דיין פשוט'ע שפראך. רעד צום באשעפער כדבר איש אל רעהו, אזוי ווי מען רעדט צו א חבר, א גוטע פריינט; בעט אים דו זאלסט זוכה זיין צו לערנען און דאווענען און זיין אן ערליכער איד.


קומענדיגע וואך, ליל שישי פרשת ויגש וועט זיין די יארצייט סעודה פון מורינו רבי נתן זכותו יגן עלינו, אין ישיבה; איך האף דו וועסט קומען זיך מחזק זיין אינאיינעם מיט אנשי שלומינו.

#109 - נוצן די עצות פון הייליגן רבי'ן
התחזקות, חסידות ברסלב, עצות, מוהרנ"ת ז"ל

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מקץ, ראש חודש טבת, ו' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


קומענדיגע וואך פרייטאג געפאלט די יארצייט פון מורינו רבי נתן זכותו יגן עלינו, מיר וועלן מאכן א סעודה ליל שישי פרשת ויגש אין ישיבה.


מוצאי שבת פרשת ויגש גיי איך קיין לעיקוואד, מחזק זיין אנשי שלומינו אין לעיקוואד מיט די זיסע עצות, מים מתוקים פונעם נחל נובע מקור חכמה; איך וויל דיר פרעגן אויב דו וועסט מיר קענען טראגן אהין און צוריק, איך וועל דיר באצאלן.


רבי ישראל בער זכרונו לברכה האט געוויינט צו זיין רבי, רבי ישראל קארדונער זכרונו לברכה, האט אים רבי ישראל געזאגט: "דער חילוק צווישן אונז איז אז דו ווייסט די עצות פון רבי'ן, דו נוצט עס אבער נישט, איך ווייס די עצות און איך נוץ עס"; אז דו וועסט נוצן די עצה פון התבודדות וועט דיר אלעס גיין אנדערש, אלעס וועט גיין כסדרן.


לאז מיר וויסן אויב דו קענסט מיר טראגן.

#108 - מאך נישט קיין עסק פונעם פראבלעם, וועט עס אוועקגיין
קינדער, תפילות אויף אידיש, חינוך הילדים, התחזקות, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת וישב-מברכים טבת, כ"ה כסליו, א' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר וזוגתו תחי'


א גרוס פון דיינע ליכטיגע קינדער, זיי פירן זיך אויף זייער דרך ארץ'דיג, זיי זענען ליכטיג און טייער.


איך וויל דיר העלפן מיט א גוטע עצה בנוגע דיין טאכטער וואס זי גייט יעצט אריבער, זי מאכט אינטערעסאנטע פאקסן, זי בלינקט אסאך מיט די אויגן. איין טאג האט זי געוויינט צו איר טיטשער אז איר זיידע זאגט זי האט א קראנקהייט אין איר אויג ווייל זי בלינקט אסאך, איר טיטשער האט איר געזאגט אז זי איז וואויל און געזונט, זי האט איר פרובירט צו בארואיגן אבער זי האט זיך נישט געלאזט, זי האט גע'טענה'ט: "איך האב א מחלה", וכו', וכו'; אונזערע טיטשערס זענען זייער פארזיכטיג נישט חוזק צו מאכן אדער אראפקלאפן, זי זאגט פאר דיין טאכטער: "איך זע נישט ווי דו בלינקסט", און זי לייגט צו: "קוק, איך בלינק אויך", אבער עס האט נישט געהאלפן, דיין טאכטער האט געזאגט מיט געוויין: "איך ציטער", וכו', וכו'. ווי איך פארשטיי, איר אלס עלטערן פרובירן צו טון דאס בעסטע, איר ווילט נישט זי זאל בלייבן מיט די פאקס וכו', איר טראכט אז אויב מען וועט איר דערשרעקן אדער דאס גלייכן וועט עס אוועק גיין.


איך ווייס אז עס וועט נאר ערגער מאכן; וואס יא? איך האב אן עצה פאר אייך פון מוהרא"ש.


איך האב געהאט ביי איינע פון מיינע קינדער אן ענליכע זאך, איינער פון מיינע קינדער האט אנגעהויבן מאכן אינטערעסאנטע פאקסן מיט זיינע ליפן און פינגערס, יעדע מאל ער פלעגט הערן איינעם רעדן פלעגט ער אנהייבן פארמאכן און אויפמאכן די ליפן, און אנהייבן טאפן מיט די פינגער אין די לופט; איך ווייס נישט אויב דו וועסט כאפן וואס איז געווען, אבער גלייב מיר, עס האט אויסגעזען זייער שרעקעדיג.


איך און מיין ווייב זענען געווען אביסל דערשראקן, איך האב געפרעגט מוהרא"ש זכותו יגן עלינו: "וואס טו איך מיט מיין זון?" איך האב נאכגעמאכט פאר מוהרא"ש ווי אזוי מיין זון האט געמאכט מיט די ליפן און מיט די פינגערס, און געפרעגט וואס צו טון. מוהרא"ש ברוב חכמתו האט מיר געזאגט: "מאך נישט קיין עסק, זאג נישט גארנישט וועט עס אוועק גיין", וכך הוה.


בעט איך דיר, אויב דו ווילסט אראפנעמען פון דיין טאכטער'ס פנים די פאקסן זאלסטו איר נישט דערשרעקן; מאך נישט קיין עסק דערפון, וועט עס אוועק גיין.


איך ווייס אז עס איז זייער א שווערע זאך, עס שטערט פאר טאטע מאמע צו זען אויפ'ן קינד אינטערעסאנטע פאקסן, דאך בעט איך דיר, פארבייס די ליפן, בעט שטילערהייט: "רבונו של עולם, העלף מיין טאכטער זאל נישט מאכן די פאקס, זי זאל נישט בלינקען אזוי אינטערעסאנט", וועסטו זען ווי עס וועט אוועק גיין.


איך קען דיר דערציילן אסאך אזעלכע מעשיות פון אנשי שלומינו וואס זיי האבן געהאט מיט די קינדער; קינדער וואס האבן געהאט צוטון מיט גיין אין בית הכסא, פחדים מיט נערוון וכו', וכו', זיי זענען געווען פארלוירן, זיי האבן מיר געפרעגט וואס צו טון, האב איך זיי געגעבן די עצה פון מוהרא"ש, נישט מאכן קיין עסק, נישט זיך קריגן מיט'ן פראבלעם נאר עס איגנארירן; זיי האבן געבעטן דעם אייבערשטן ביז דאס איז אוועק געגאנגען.


אשרינו מה טוב חלקינו אז מיר האבן א מתנה, א מוסד פאר אונזערע קינדער וואו די מלמדים און טיטשערס געבן זייער שטארק אכטונג אויף יעדן קינד; דאס איז ביי זיי דער עיקר, אכטונג געבן אויף די קינדער'ס געפילן, אז די קינדער זאלן זיין קאנפידענט, זיכער מיט זיך, מען זאל נישט לאכן פון זיי, מען זאל נישט חלומ'ען אז עפעס גייט אריבער אויף זיי, כדי זיי זאלן אויסוואקסן געזונט און שטארק.


איך וואלט דיר דאס געקענט זאגן פערזענליך, דאך האב איך דאס געשריבן ווייל נאך אסאך עלטערן וועלן קענען נוצן דעם בריוו און נישט שעדיגן זייערע קינדער, ווייל דערשרעקן העלפט נישט, עס מאכט נאר ערגער.


א פרייליכן חנוכה.

#107 - פון וואו נעמסטו די שטארקייט ווען דיין משפחה מאכט חוזק פון דיר
שידוכים, התחזקות, עבודת השם, משפחה, התנגדות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך שטיי און איך שטוין פון וואו דו נעמסט די שטארקייט צו בלייבן אן ערליכער איד בשעת דיין משפחה מאכט חוזק פון דיר, אלע אינאיינעם לאכן און שפעטן; דאס אלעס ווארפט דיר נישט אראפ, דו האלסט זיך שטארק מיט אמונה.


טייערער ליבער ..., האלט זיך ווייטער שטארק, די שוועריקייטן וועלן אריבערגיין, באלד וועסטו חתונה האבן, דו וועסט אויפשטעלן אידישע דורות און פון די וואס שפעטן וועט גארנישט בלייבן.


שרייב מיר יעדע מאל דו ענדיגסט א מסכתא און ווען דו ענדיגסט משניות.


איך האב דיר זייער ליב, איך בעט פאר דיר; איך האף צו זיין דיין שדכן.