בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן
... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר האט אפגעהאקט אלע קשרים, איר האט מער נישט קיין שייכות מיט דעם בחור.
בזכות דעם וואס איר האט עומד געווען בנסיון, איר האט אלעס אפגעלאזט - וועט איר באקומען א גוטע שידוך, אן ערליכע שידוך.
זאגט יעדן טאג דעם יום תהלים, און בעט דעם אייבערשטן אויף אייער שפראך אלעס וואס איר ווילט.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר וזוגתו ... תחי'.
ווי איך פארשטיי גייט איר אריבער יעצט א צייט פון א נסיון; פרנסה איז ענג, עס איז דא חובות, נישטא קיין געלט איינצוקויפן; דאס מאכט די מוחות אביסל צעקוועטשט.
בעט איך ענק זייער זייער שטארק, פארלירט אייך נישט, עס איז אן אריבערגאנג; באלד וועט זיין גרויס שפע. עס איז נאר א נסיון צו זען אויב איר וועט בלייבן שטארק מיט אמונה, בלייבן באהבה ושלום. איך האף איר וועט דאס קענען באווייזן, נישט ווערן צעבראכן - וועט איר זען גרויסע ניסים אין לעבן.
דערמאנט אייך נאר די גרויסע נסים ביז אהער, צינדט אן לעבעדיגע מוזיק אין שטוב, טאנצט און פאטשט - וועט נמתק ווערן אלע דינים.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת וירא, ט"ז מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
ברוך דיין האמת, המקום ינחם אתכם בתוך שאר אבלי ציון וירושלים.
שטארק זיך מיט אמונה אינעם אייבערשטן, האב נישט קיין קשיות און קיין תרעומות חס ושלום אויפ'ן אייבערשטן.
מיר ווייסן גארנישט, מיר פארשטייען גארנישט, מיר ווייסן אז דער אייבערשטער פירט די וועלט בצדק ובמשפט. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן נב) דאס וואס מיר פארשטייען נישט דרכי המקום - דאס איז די גרויסקייט פונעם אייבערשטן, וואלטן מיר אלעס פארשטאנען - וואלט געווען כביכול די שכל פונעם אייבערשטן אזוי ווי אונזער שכל; מיר פארשטייען נישט דרכי המקום, מיר גלייבן באמונה שלימה אז אלעס וואס דער אייבערשטער טוט איז גוט, אלעס איז בהשגחה, און מען דארף שטענדיג חזר'ן דעם פסוק (דברים לב, ד): "הַצּוּר תָּמִים פָּעֳלוֹ, כִּי כָל דְּרָכָיו מִשְׁפָּט, אֵל אֱמוּנָה וְאֵין עָוֶל, צַדִּיק וְיָשָׁר הוּא", אלעס וואס דער אייבערשטער טוט, איז מיט א פונקטליכער חשבון.
איך האב געהערט פון אנשי שלומינו, עס איז געווען א צייט ביי מוהרא"ש ווען מוהרא"ש איז אריבער שרעקליכע ביטערע יסורים אין לעבן, האט מוהרא"ש געהאט אויפגעשריבן אויף א פאפיר אויפ'ן טיש אין גרויסע ווערטער דעם פסוק (דברים לב, ד): "הַצּוּר תָּמִים פָּעֳלוֹ, כִּי כָל דְּרָכָיו מִשְׁפָּט, אֵל אֱמוּנָה וְאֵין עָוֶל, צַדִּיק וְיָשָׁר הוּא"; דאס האט מוהרא"ש געהאלטן פאר זיינע אויגן און דאס גע'חזר'ט: "דער אייבערשטער איז גערעכט, אלעס וואס ער טוט איז מיט גערעכטיגקייט, דער אייבערשטער איז באגלייבט, נישטא קיין גרייזן".
יעצט דארפסטו זיך אהער שטעלן מיט אלע כוחות צו זיין א טאטע פאר דיינע קינדער און א שטארקער מאן פאר דיין ווייב; באלד מאכסטו חתונה, דארפסטו טוישן די שטומע אין שטוב. אז דו ווילסט וויינען זאלסטו זיך באהאלטן; אז עס ווערט דיר שווער, דו דערמאנסט זיך פון דיין טייערע יונגע נשמה'לע וואס איז נפטר געווארן אזוי יונג, אזוי ריין - זאלסטו גיין אין די זייט וויינען; אין געגנווארט פון די קינדער זאלסטו זיין פרייליך.
אזוי אויך, ווען דיין ווייב וויינט זאלסטו איר שטארקן און זאגן: "מיר האבן נישט פארלוירן אונזער קינד, אונזער קינד איז אויבן אין גן עדן, מיר וועלן זיך שפעטער טרעפן מיט אים"; ביי אידן איז נישטא פארלוירן, ביי אידן איז דא די וועלט און נאך א וועלט, מען גייט אוועק פון די וועלט און מען גייט צום צווייטן וועלט, איינער גייט פריער און איינער גייט שפעטער; דיין זון איז אין גן עדן, דער אייבערשטער לערנט מיט אים תורה.
די הייליגע חכמים זכרונם לברכה זאגן (אותיות דרבי עקיבא נוסח א, אות א): "בְּכָל יוֹם וָיוֹם יוֹשֵׁב מַטַ"ט שָׁלֹשׁ שָׁעוֹת בִּשְׁמֵי מָרוֹם", יעדן טאג זיצט דער גרויסער מלאך מט"ט אין הימל, "וְכוֹנֵס אֶת כָּל הַנְּשָׁמוֹת שֶׁל עֻבָּרִין שֶׁמֵּתוּ בִּמְעֵי אִמָּן", ער נעמט צוזאמען אלע קינדער וואס זענען געשטארבן אין די מאמע נאך פאר'ן געבוירן ווערן, "וְשֶׁל יוֹנְקֵי שָׁדַיִם שֶׁמֵּתוּ עַל שְׁדֵי אִמָּן", און ער נעמט צוזאמען די אלע נשמות פון די זייגעדיגע קינדער וואס זענען געשטארבן קליינערהייט, "וְשֶׁל תִּינוֹקוֹת שֶׁל בֵּית רַבָּן שֶׁמֵּתוּ עַל חוּמְשֵׁי תוֹרָה", און ער נעמט צוזאמען די קליינע קינדער וואס הייבן אן גיין אין חדר, "וּמֵבִיא אוֹתָן תַּחַת כִּסֵּא הַכָּבוֹד, [...] וּמְלַמְּדָן תּוֹרָה וְחָכְמָה, הַגָּדָה וּשְׁמוּעָה, וּמְסַיֵּם לָהֶן סֵפֶר תּוֹרָה", ער נעמט זיי צאם אונטער דעם כסא הכבוד פונעם אייבערשטן און לערנט מיט זיי תורה, ער ענדיגט מיט זיי די גאנצע תורה.
איך בעט דיר זייער, זיי שטארק און שטארק דיין גאנצע משפחה.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת וירא, ט"ז מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיינע טייערע חברים תלמידי היכל הקודש ירושלים
איך בענק זיך זייער צו ענק, איך פריי זיך צו הערן נאכאנאנד גוטע גרוסן פון ענקער חבורה אין ירושלים עיר הקודש.
מענטשן דערציילן, זיי פאלן אריין א תפילה אין שול; עס איז אזוי געשמאק, אזוי ווארעם, מען האט זיך ליב. איינע פון די משפחות פון די קהילה פון אמעריקע זענען געווען ביי ענק יום טוב סוכות, זיי הערן נישט אויף רעדן ווי שיין עס איז דארט. דער אינגערמאן זאגט מיר, איך ווייס נישט אויב מען מעג זאגן אזוי, דארט איז אין א געוויסע זין מער ווארעם ווי אין ישיבה; עס הערשט ממש א ליבשאפט, מען האט זיך ליב, קיינער גרויסט זיך נישט אויפ'ן צווייטן, אלע ווילן איין זאך, נאר הערן וואס דער רבי זאגט אויפ'ן וועג ווי אזוי מוהרא"ש האט דאס אונז געגעבן.
איך וויל אייך מיטטיילן א שיינע חיזוק וואס מוהרא"ש זאגט אויף די פרשה, מען זעט ביי די פרשה פון די עקידה, די גרויסע נסיון וואס דער אייבערשטער האט געפרואווט אברהם אבינו ער זאל נעמען זיין זון יצחק, זיין איינציגסטער זון וואס ער האט געווארט אזוי לאנג אויף אים, ביז די הונדערט יאר - און אים שחט'ן פאר'ן אייבערשטן. אברהם אבינו האט געטון די ווילן פונעם אייבערשטן אן קיין שום שאלות, ער האט דאס געטון מיט די גרעסטע שמחה, למעשה געפונען מיר אז מען רופט אן די נסיון אויף יצחק אבינו 'עקדת יצחק' - נישט אויף אברהם אבינו'ס נאמען; זאגט מוהרא"ש, אברהם אבינו האט טאקע געהאט א גרויסע נסיון צו נעמען זיין איינציגסטע קינד און אים מקריב זיין פאר'ן אייבערשטן, דאך איז יצחק'ס נסיון שטערקער, ווייל יצחק האט דאס נישט געהערט פונעם אייבערשטן אליינס, יצחק האט געהערט פון זיין טאטע אברהם אבינו ווי ער זאגט אים: "קום זיך שחט'ן פאר'ן אייבערשטן" - דאס איז דער עיקר נסיון.
מוהרא"ש זאגט, דאס פאסירט שטענדיג אין יעדן דור. דער צדיק אמת וואס איז דבוק אינעם אייבערשטן, ער איז נישט מסיח דעת פונעם אייבערשטן קיין איין רגע, ער האט שווערע נסיונות, מען פארגיסט זיין בלוט, מען איז אים מבזה - דאס איז נישט אזא נסיון ווי די נסיון וואס די תלמידים גייען אריבער, ווייל דער צדיק איז א בחינה אזוי ווי אברהם אבינו וואס הערט פונעם אייבערשטן אליינס, ווידער די תלמידים - זיי הערן פון זייער רבי וואס דער רצון השם איז און זיי זענען זיך מוסר נפש צו טון די ווילן פון זייער רבי'ן, זיי פארשפרייטן די לימודים וואס זיי זענען מקבל פון זייער רבי'ן, זיי פארשפרייטן דעם אייבערשטן פאר אלעמען; אפילו מען שפעט פון זיי, מען פארגיסט זייער בלוט וכו' וכו' - לאזן זיי נישט אפ זייער רבי'ן, זיי זענען זיך מוסר נפש, זיי געבן אוועק זייער נאמען; מוהרא"ש זאגט, מסירת השם איז מסירת נפש, ווען איינער געבט אוועק זיין נאמען, מען רעדט אויף אים כל דבר אסור - איז דאס אויך מסירת נפש, דאס איז א גרעסערע מדריגה.
שטארק אייך, זייט ממשיך מיט הפצה; זייט שטארק נישט אפלאזן דעם הייליגן רבי'ן, אזוי ווי רבי נתן האט געזאגט: "אפילו דער רבי זאל מיר האקן מיט א דראנג - לאז איך נישט אפ דעם רבי'ן", און זעט צו פארשפרייטן דעם רבי'ן וואס מער; קוקט נישט אויף קיינעם, טענה'ט נישט מיט קיינעם - וועט איר מצליח זיין.
א פרייליכן שבת!
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב
איך זע דו האסט חלישות הדעת, דו האסט געבארגט א טעלעפאן פון איינעם און געזען ווי יענער שרייבט זיך מיט א גרופ פון עבירות, מען שמועסט זיך אפ רחמנא לצלן, רחמנא לצלן; דו ביסט אזוי צעטומלט 'וואס גייט דא פאר? וואו בין איך אויף דער וועלט?'
וויסן זאלסטו אז מיר גייען אריבער אין די היינטיגע דור זייער גרויסע נסיונות, מען פרובירט אונז אויס מיט שווערע ביטערע עבירות, בפרט בחורים, אויף זיי איז א גרויסע רחמנות. קיינער ווייסט נישט וואס גייט אריבער אויף זיי, זיי ווילן זיין ערליך, זיי ווילן זיין אפגעהיטן, אבער זיי קענען נישט. זיי האלטן און איין פאלן אין שווערע ביטערע זינד, פגם הברית רחמנא לצלן; עס זענען דא וואס פאלן נעבעך אין נשג"ז רחמנא לצלן, רחמנא לשיזבן; נישט אז זיי ווילן דאס, זיי פאלן אין דעם באונס, זיי קענען זיך נישט קריגן מיט'ן יצר הרע.
אז דו האסט דאס געזען, דו האסט געזען ווי מען שמועסט זיך אפ צו טון עבירות רחמנא לצלן – ווייזט מען דיר פון הימל דו זאלסט מתפלל זיין פאר זיי, דו זאלסט טון עפעס פאר זיי, פרובירן מאכן שידוכים, רעדן מיט זיי, רחמנות האבן אויף זיי.
דער רבי האט אונז געהייסן מיר זאלן זוכן גוטס ביי אנדערע, מיר זאלן דן זיין יעדן איינעם לכף זכות, אפילו א רשע גמור (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רפב). מוהרא"ש האט שטענדיג געזאגט: "איך וועל ארויפקומען אין בית דין של מעלה, איך וועל מאכן א רעש און א טומל מען זאל נישט דן זיין בחורים לכף חובה ווייל זיי ווילן אלע זיין גוט, זיי ווילן חתונה האבן, זיי ווילן זיין גאנץ, כל זמן זיי זענען אליינס – פאלן זיי".
איך בעט דיר זייער, קוק גוט אויף יעדן איינעם; כל זמן מען זעט שלעכטס – איז מען נישט ביים אייבערשטן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות לא:) חנה האט געזאגט פאר עלי הכהן: "לֹא אָדוֹן אַתָּה, לַאו אִיכָּא שְׁכִינָה וְרוּחַ הַקֹּדֶשׁ גַּבָּךְ, שֶׁדַּנְתַּנִי לְכַף חוֹבָה וְלֹא דַּנְתַּנִי לְכַף זְכוּת", עס קען נישט זיין דו האסט רוח הקודש אז דו קוקסט שלעכט אויף מיר.
אידישע קינדער זענען הייליג און טייער, זיי פאלן נעבעך אומוועלנדיג; זיי ווילן זיין גוט.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
איך קוק אזוי ארויס אויף דיר, איך וויל אזוי שטארק דו זאלסט זיין אן ערליכער איד, איך טראכט שוין א גוטע שידוך פאר דיר; יעצט הער איך אז דו האסט א טעלעפאן, דו האסט גענומען א נישט גוטע וועג, האסט זיך געטראפן חברים וואס שלעפן דיר אראפ; א שאד, א שאד, א שאד דו ביסט נישט שטארק צו זאגן "ניין" פאר'ן יצר הרע.
איך בעט דיר זייער, נעם נישט אין האנט קיין טעלעפאן, טעבלעט, אייפאד וכו' וכו', עס גלאנצט און עס בליטשקעט, אבער דער סוף איז זייער ביטער.
איך זאג דיר צו, אויב דו וועסט זיך פירן מיט יראת שמים, דו וועסט לערנען און דאווענען, דו וועסט זיך חבר'ן מיט בחורים וואס האבן יראת שמים, רעדן נישט קיין מיאוס'ע רייד – וועסטו טרעפן שנעל דיין שידוך; דו וועסט ברענגען נחת פאר'ן אייבערשטן, נחת פאר דיינע עלטערן און נחת פאר דיר אליינס.
בארעכן זיך, זיי נישט נאריש; עס ווארט דיר א שיינע עתיד.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת בהר-בחוקותי, כ"ג אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד טייערע אנשי שלומינו, תלמידי היכל הקודש בני ברק, ה' עליהם יחיו
איך בין נאך זייער איבערגענומען פון זיין אין ארץ ישראל, פון זיין ל"ג בעומר ביי רבי שמעון; איך קען נישט מסביר זיין וואס מען שפירט ל"ג בעומר ביי רבי שמעון אין מירון, איך האב געשפירט אזא הייליגקייט, אזויפיל הרהורי תשובה. אויך בין איך זייער פרייליך אז איך האב געטראפן א טייל פון אנשי שלומינו; זייט מיר מוחל אז איך בין נישט געקומען קיין בני ברק, איך האף צו זיין ביי ענק ווי שנעלער.
עס איז זייער א גוטע זאך אז איר נעמט זיך צאם יעדע מיטוואך א חבורה מיט די בני ברק'ער תלמידים. ווען איר נעמט זיך צאם זאלט איר רעדן פון מעשיות וואס איר האט געהאט ביי הפצה, אדער מעשיות ווי אזוי איר זענט מקורב געווארן, אזוי אויך מעשיות פון תפילה און פון השגחה; אייערע דיבורים זאלן זיין פון רבי'ן און פון די תלמידים פון רבי'ן.
טייערע ברידער, איך בעט אייך זייער, שטארקט אייך מיט אייער עבודות השם; דער אייבערשטער האט א גרויסע נחת רוח פון די גוטע זאכן וואס מען כאפט ארויס. דאס שיינקייט פון א איד איז - מיט דעם וואס עס ברענט אין אים די יצר הרע, דאך לויפט ער שטענדיג צוריק צום אייבערשטן.
מוהרא"ש האט דערציילט, דער הייליגער מעזריטשער מגיד זכותו יגן עלינו פלעגט זיך פירן יעדעס יאר מוצאי ראש השנה צו מאכן א סעודה און דערביי דערציילן פאר זיינע תלמידים וואס זיי האבן געבעטן ראש השנה און וואס זיי האבן גע'פועל'ט. איין יאר בשעת די סעודה איז דארט געזעצן דער וואסער טרעגער פון שטאט, ער האט אויך געוואלט וויסן וואס מען האט אים אנגעשריבן אין הימל, האט ער געפרעגט דעם מעזריטשער מגיד: "רבי, וואס האב איך געבעטן און וואס האט מען מיר געענטפערט?" האט דער הייליגער מעזריטשער מגיד זכותו יגן עלינו אים געזאגט: "דו האסט געוויינט ביים דאווענען צום אייבערשטן פארוואס דיין פרנסה איז צו זיין א וואסער טרעגער; א גאנצן טאג שלעפסטו וואסער און ווען דו רוסט זיך אפ דעמאלט כאפסטו אריין אפאר קאפיטלעך תהילים, דאס יאר ווילסטו זיצן א גאנצן טאג אין בית המדרש און זיך נישט מוטשען מיט ברענגען פרנסה, נאר דינען דעם אייבערשטן גרינגערהייט", ווען דער וואסער טרעגער האט דאס געהערט האט זיין פנים אויפגעשיינט, ער רופט זיך אן צום מעזריטשער מגיד: "טאקע דאס האב איך געבעטן", און ער פרעגט מיט נייגער וואס מען האט אים למעשה אנגעשריבן, האט אים דער הייליגער מעזריטשער מגיד געענטפערט: "אין הימל האט מען געלאכט פון דיר", פרעגט דער וואסער טרעגער: "איך האב אזוי שלעכט געבעטן, פארוואס האט מען פון מיר געלאכט?" זאגט אים דער מעזריטשער מגיד אזוי: "אין הימל האט מען געזאגט, אויב דו וועסט זיצן א גאנצן טאג אין שול וואס דארף מען דיר האבן... דער אייבערשטער האט בילי-ביליאנען מלאכים וואס דינען אים אן זיך מוטשען אויף פרנסה און אן קיין יצר הרע, דער אייבערשטער וויל דוקא הערן דיינע קאפיטלעך תהילים וואס דו כאפסט ארויס אינמיטן דיין ארבעט, ער וויל הערן ווי דו לויבסט אים ווען עס איז דיר שווער".
נאך א זאך בעט איך אייך, איר זאלט אכטונג געבן עס זאל זיין ליבשאפט צווישן אייך; סיי צווישן די חברים, סיי אין שטוב, סיי מיט די עלטערן און מיט יעדן איינעם; תלמידי היכל הקודש דארפן זיך פירן מיט דרך ארץ, רעדן שיין, רעדן געלאסן, נישט וויי טון אנדערע. דער רבי האט געזאגט: "אִם קֵיסָרִים וּמְלָכִים הָיוּ יוֹדְעִים אֵיךְ אֲנִי מְלַמֵּד אֶת אֲנָשַׁי דֶּרֶךְ אֶרֶץ, הָיוּ שׁוֹלְחִים אֶת בְּנֵיהֶם אֵלַי לִלְמוֹד דֶּרֶךְ אֶרֶץ", ווען קעניגן וואלטן געוויסט וואס פאר א דרך ארץ איך לערן אויס פאר מיינע תלמידים - וואלטן זיי געשיקט זייערע קינדער צו מיר איך זאל זיי אויסלערנען דרך ארץ.
איך דארף מקצר זיין, איך דארף גיין צו די בחורים, זיי ווארטן אויף מיר.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת אמור, ט"ו אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין הארציגער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב
וויסן זאלסטו, מען פרובירט אויס יעדן איינעם בזה העולם; וואויל איז דעם וואס דערהאלט זיך און בלייבט ביי די אמונה.
דער הייליגער צדיק רבי יוסף יצחק שניאורסאהן זכותו יגן עלינו - האט געזאגט, נאכדעם וואס ער איז באפרייט געווארן פון תפיסה: "איך וועל נישט פארקויפן פאר מיליאנען דאלער די יסורים און שווערע טעג וואס איך בין אריבער, אבער אויב איינער וועט מיר געבן מיליאנען דאלער איך זאל נאכאמאל אריבערגיין וואס איך בין אריבער - וועל איך דאס נישט טון".
דאס איז די מדריגה פון צדיקים, זיי פארלירן נישט זייער אמונה; אפילו מען פרובירט זיי אויס מיט שווערע ביטערע נסיונות - בלייבן זיי געטריי צום אייבערשטן; דער חידוש איז, אז נישט נאר די צדיקים זענען זוכה צו דעם, נאר די אלע וואס לעבן מיט די צדיקים, די אלע וואס זענען צוגעקלעבט צו צדיקים - זענען אויך זוכה צוצוקומען צו האבן א שטארקע, קלארע, לויטערע אמונה; זיי בלייבן שטארק אין אמונה, אפילו מען פרובירט זיי אויס.
דאס איז די וואונדער ביים רבי'ן, דער רבי האט אזא כח, ער נעמט מענטשן ווי מיר זענען, פראסטע גראביאנעס און ברענגט אונז צו די הויכע מדריגה.
דראפע זיך און דערהאלט זיך.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת ויקהל-פקודי - החודש, מברכים ניסן, כ"ח אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
היינט איז דיין געבורטס טאג; עס ווערט געברענגט ("ספר היום יום" יום י"א בניסן): "בְּיוֹם הַהֻלֶּדֶת, עַל הָאָדָם לְהִתְבּוֹדֵד וּלְהַעֲלוֹת זִכְרוֹנוֹתָיו וּלְהִתְבּוֹנֵן בָּהֶם, וְהַצְּרִיכִים תִּיקוּן וּתְשׁוּבָה - יָשׁוּב וִיְתַקְנֵם", אינעם געבורטסטאג דארף מען אריינטראכטן וואס מען דארף אלץ פאררעכטן און מען זאל תשובה טון און אלעס פאררעכטן.
דער עיקר אויף וואס מיר אלע דארפן תשובה טון איז אויף די עבירה פון טראכטן שלעכטס אויפ'ן אייבערשטן. ווען מען גייט אריבער שווערע טעג אין לעבן און מען פארלירט די אמונה, מען פרעגט קשיות: 'פארוואס?' 'פארוואס לייד איך?' 'פארוואס האב איך נישט מיין שידוך?' 'פארוואס האב איך נישט קיין געלט?' און אזוי ווייטער, אויף דעם דארף מען תשובה טון.
דאס איז די מדרגה פון צדיקים; דער אייבערשטער פרובירט זיי אויס מיט ביטערע שווערע נסיונות - דאך האבן זיי נישט קיין קשיות און קיין תרעומות אויפ'ן אייבערשטן, זיי ווייסן אז אלעס וואס דער אייבערשטער טוט מיט זיי - איז נאר גוט.
חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ה, ג): "עֲשָׂרָה נִסְיוֹנוֹת נִתְנַסָּה אַבְרָהָם אָבִינוּ עָלָיו הַשָּׁלוֹם וְעָמַד בְּכֻלָּם, לְהוֹדִיעַ כַּמָּה חִבָּתוֹ שֶׁל אַבְרָהָם אָבִינוּ עָלָיו הַשָּׁלוֹם", אברהם אבינו האט מען אויספרובירט מיט צען נסיונות און ער האט זיך דערהאלטן, ער איז נישט אוועק געגאנגען פון די אמונה און ער האט ווייטער מגלה געווען די אמונה פאר די גאנצע וועלט. "לְהוֹדִיעַ כַּמָּה חִבָּתוֹ שֶׁל אַבְרָהָם אָבִינוּ עָלָיו הַשָּׁלוֹם", דאס ווייזט אונז ווי ווייט אברהם אבינו איז געווען דבוק צום אייבערשטן; ער איז נישט אוועק געגאנגען פון די אמונה אפילו ער איז דורך שווערע ביטערע נסיונות.
איך בעט דיר זייער, היינט אין דיין געבורטסטאג זאלסטו תשובה טון; זאג דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, איך האב נישט קיין קשיות אויף דיר, איך גלייב באמונה שלמה אז אלעס וואס איך גיי אריבער איז נאר פאר מיין טובה, אלעס איז צו פאררעכטן מיינע מעשים - פון יעצט און פון די פריערדיגע גלגולים. איך גלייב אז דו געבסט מיר נאר גוטס, דאס וואס איך מוטשע זיך, עס טוט מיר וויי מיין גאנצע גוף, און דאס וואס איך ווארט נאך אויף מיין שידוך [און אזוי ווייטער זאלסטו אויסרעכענען אלעס וואס גייט אריבער] - דאס איז נאר פאר מיין גוטס, מיר צו אויסלייטערן, איך זאל זיין נענטער צו דיר".
נעם די עצה פון רבי'ן. דער רבי האט אונז געגעבן א וואונדער מעדעצין, די מעדעצין קענסטו שוין יעצט האבן; דארפסט נישט ווארטן ביזן זומער אויף די נייע מעדעצין וואס דער דאקטער זאגט דיר יענץ וועט דיר היילן; קענסט שוין יעצט אייננעמען די מעדעצין, זאג דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער הייל מיר אויס", זינג דיר דעם ניגון: "ורפא, ירפא, ורפא ירפא ירפא; דו האסט דער כח צו היילן, טו דיין רפואה צואיילן - הייל מיר אויס", וויין צום אייבערשטן: "הייל מיר אויס, הייל הייל - מיר אויס", בעט אים ער זאל דיר שיקן א רפואה, דו זאלסט זיין געזונט; בעט אים דו זאלסט שוין טרעפן דיין שידוך, דיין פּאָר, זאלסט זיין גליקליך און צופרידן; די טרערן וואשן אפ אלע פלעקן, די טרערן וואשן אפ אלע צרות.
אבער דאס וויינען דארף קומען פון א ריינע פלאץ אין הארץ, נישט פון די אנגעווייטאגטע פלאץ, נישט פון עצבות און מרה שחורה, נישט פון דעפרעסיע, נאר מתוך שמחה. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קעה) ווען מען וויינט דארף דאס זיין פון א פרייליכע פלאץ פון הארץ, די ראשי תיבות פון בכיה איז (תהלים פט, יז): "בְּ'שִׁמְךָ יְ'גִילוּן כָּ'ל הַ'יּוֹם וּבְצִדְקָתְךָ יָרוּמוּ", איך וויין פון שמחה, איך פריי זיך אז איך האב א באשעפער; איך בין נישט אליינס, דער אייבערשטער איז מיט מיר, ער היט מיר, ער טוט וואס איז באמת גוט פאר מיר.
שבת וועל איך זיין אין בארא פארק ביי מיין טאטע שליט"א.
זאלסט האבן א פרייליכן שבת.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת כי תשא, כ' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
וויסן זאלסטו אז מען פרובירט אויס יעדן איינציגסטן מענטש בזה העולם. מענטשן טראכטן: 'נאר איך מוטשע זיך? נאר איך גיי אריבער שוועריקייטן?' מען פרעגט קשיות: 'פארוואס?' 'פארוואס לייד איך?' אבער עס איז נישט וואר, יעדער איינער האט זיינע שוועריקייטן; נישטא קיינער אויף די וועלט וואס מוטשעט זיך נישט.
ווער עס האט שכל דער קוקט אויפ'ן שורש פון יעדע זאך, ער קוקט פון וואו עס קומען די שוועריקייטן, ווער שטייט אונטער דעם? - דער אייבערשטער, אז דער אייבערשטער מאכט דאס איז דאס זיכער גוט, איז דאס נאר פאר מיין טובה.
זיי נישט קיין בטלן, אנטלויף צום אייבערשטן; גיי צו אים, רעד צו אים, בעט אים יעדע זאך און דערצייל אים אלעס - וועט זיך דיר עפענען א נייע וועלט, עס וועט שיינען אויף דיר די ליכטיגע, זיסע און איינגענעמע שיין פונעם אייבערשטן.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת תרומה, ה' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך בעט דיר זייער זאלסט זיך שטארקן מיט אלע כוחות צו גלייבן אינעם אייבערשטן און נישט האבן קיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן; גלייב און ווייס אז אלעס וואס דער אייבערשטער טוט - איז מיט א חשבון, ווען איינער שטארבט איז דאס מיט א חשבון. יעצט אז דו האסט פארלוירן דיין זיידע, דיין פעטער און דיין מומע השם ירחם - זאלסטו נישט פארלירן דיין אמונה, נאר ווייטער גלייבן אינעם אייבערשטן.
וויסן זאלסטו, אלעס וואס גייט אריבער איז נאר למען הבחירה והנסיון; מען וויל זען וואס דער מענטשט וועט טון, צו וועם ער וועט זיך ווענדן.
מוהרא"ש זאגט אונז אין די צוואה (צוואת מוהרא"ש, אות יד) מורא'דיגע ווערטער, איך ברענג דיר אראפ דעם גאנצן שטיקל, דאס וועט אריינבלאזן אין דיר א פרישע גייסט, עס וועט דיר שטארקן דיין אמונה; דו וועסט קענען צוריקגיין צו דיין טאג טעגליכן לעבן.
"מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים, אִיר דַארְפְט וִויסְן אוּן גֶעדֶענְקֶען אַז דָאס לֶעבְּן פוּן אַ מֶענְטְשׁ אוֹיף דִי וֶועלְט אִיז זֵייעֶר זֵייעֶר שְׁוֶוער אוּן בִּיטֶער, מֶען פְּרוּבִּירְט אוֹיס יֶעדְן מֶענְטְשׁ מִיט אַנְדֶערֶע שְׁוֶוערֶע נִסְיוֹנוֹת, אוּן דָאס אַלֶעס אִיז נָאר מִיטְן צִיל צוּ זֶען צוּ וֶועם דֶער מֶענְטְשׁ וֶועט זִיךְ וֶוענְדְן וֶוען עֶס קוּמְט אוֹיף אִים אַ צָרָה.
דֶערִיבֶּער בֶּעט אִיךְ אַייךְ אַז אִיר זָאלְט זִיךְ זֵייעֶר שְׁטַארְקְן, אִיר זָאלְט זִיךְ נִישְׁט לָאזְן צוּבְּרֶעכְן פוּן קַיין שׁוּם שְׁוֶוערִיקַייט וָואס גֵייט אוֹיף אַייךְ אַרִיבֶּער סֵיי בְּגַשְׁמִיוּת אוּן סֵיי בְּרוּחֲנִיוּת. אִיר זָאלְט אַייךְ פְּרוּבִּירְן צוּ הַאלְטְן פְרֵיילִיךְ אוּן לוּסְטִיג דֶעם גַאנְצְן לֶעבְּן. שִׂמְחָה אִיז דֶער כֵּלִי אַרָאפּ צוּ בְּרֶענְגֶען אַלֶע יְשׁוּעוֹת אוּן רְפוּאוֹת. וִוי מֶער פְרֵיילִיךְ אַ מֶענְטְשׁ אִיז, אַלְץ אַ גְרֶעסֶערֶע אוּן שֶׁענֶערֶע יְשׁוּעָה בְּרֶענְגְט עֶר אַרָאפּ. שִׂמְחָה בְּרֶענְגְט פַאר אַ מֶענְטְשׁ הַרְחָבַת הַדַעַת, אוּן וֶוען מֶען הָאט הַרְחָבַת הַדַעַת קֶען מֶען מְקַבֵּל זַיין אַלֶע גוּטֶע זַאכְן וָואס דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער שִׁיקְט, מֶען קֶען מְקַבֵּל זַיין אַלֶע רוּחְנִיוּת'דִיגֶע אוֹרוֹת פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן.
דֶער אֱמֶת אִיז אַז עֶס אִיז גָארְנִישְׁט דָא אוֹיסֶערְן אֵייבֶּערְשְׁטְן, דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער הָאט בַּאשַׁאפְן אוּן עֶר דֶערְהַאלְט דִי גַאנְצֶע וֶועלְט, עֶר פִירְט דִי וֶועלְט מִיט אַ גֶעוַואלְדִיגֶע הַשְׁגָחָה פְּרָטִית, אוּן דָאס אַלֶעס וָואס גֵייט אַרִיבֶּער אוֹיף אַ מֶענְטְשׁ צָרוֹת אוּן יִסוּרִים אִיז נָאר צוּ אוֹיסְלַייטֶערְן דֶעם מֶענְטְשׁ. דֶער מֶענְטְשׁ הָאט אַ שְׁוֶוערֶע גוּף, וָואס מֶען קֶען נִישְׁט אוֹיסְלַייטֶערְן נָאר דוּרְךְ שְׁוֶוערִיקַייטְן אוּן יִסוּרִים.
דֶערִיבֶּער דַארְפְט אִיר זִיךְ פְרֵייעֶן וֶוען אִיר הָאט יִסוּרִים, חֲזַ"ל זָאגְן (בְּרֵאשִׁית רַבָּה ט) "טוֹב מְאֹד זוּ מִדַת יִסּוּרִין, שֶׁעַל יָדֶיהָ הַבְּרִיוֹת בָּאִים לְחַיֵי עוֹלָם הַבָּא" - דִי יִסוּרִים וָואס אַ מֶענְטְשׁ הָאט, אִיז זֵייעֶר גוּט פַאר אִים, וַוייל דָאס בְּרֶענְגְט אִים צוּ חַיֵי עוֹלָם הַבָּא. דֶערִיבֶּער דַארְפְט אִיר זִיךְ פְרֵייעֶן אַז אִיר בַּאקוּמְט דִי יִסוּרִים וָואס וֶועט אוֹיסְלַייטֶערְן אֵייעֶר גוּף פוּן אַלֶע שְׁלֶעכְטֶע זַאכְן וָואס הָאבְּן זִיךְ אָנְגֶעקְלֶעבְּט אִין אִיר.
גֶעדֶענְקְט גוּט וָואס דִי חֲזַ"ל זָאגְן (בְּרָכוֹת ה.) כָּל שֶׁהַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא חָפֵץ בּוֹ, מְדַכְּאוֹ בְּיִסּוּרִין. וְאִם קִבְּלוֹ בְּאַהֲבָה, יִרְאֶה זֶרַע יַאֲרִיךְ יָמִים" - וֶועם דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער הָאט לִיבּ, שִׁיקְט עֶר אִים יִסוּרִים, אוּן אוֹיבּ דֶער מֶענְטְשׁ אִיז עֶס מְקַבֵּל בְּאַהֲבָה, וֶועט עֶר הָאבְּן גוּטֶע קִינְדֶער אוּן אַ לַאנְג לֶעבְּן.
מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים, וָואס זָאל אִיךְ אַייךְ זָאגְן? אִיר קֶענְט זִיךְ נִישְׁט פָארְשְׁטֶעלְן וִויפִיל יִסוּרִים אוּן עַגְמַת נֶפֶשׁ אִיךְ הָאבּ גֶעלִיטְן אוֹיף דֶער וֶועלְט, אִיךְ הָאבּ מַמָשׁ נִישְׁט גֶעהַאט קַיין אֵיין גוּטְן טָאג אִין מַיין לֶעבְּן, אָן קַיין גֻּזְמָא. אִיךְ הָאבּ יֶעדְן טָאג גֶעוֵויינְט פוּן דִי פִילֶע צַעַר אוּן עַגְמַת נֶפֶשׁ וָואס אִיךְ הָאבּ גֶעהַאט פוּן אַלֶע זַייטְן, פוּן אִינֶעוֵויינִיג אוּן פוּן אִינְדְרוֹיסְן. אָבֶּער אִיךְ הָאבּ זִיךְ שְׁטֶענְדִיג גֶעטְרֵייסְט מִיט דֶעם אַז בָּרוּךְ ה' אִיךְ גְלֵייבּ אִינֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אִיךְ וֵוייס אַז אַלֶעס הָאט אַ פּוּנְקְטְלִיכֶער חֶשְׁבּוֹן, אַלֶעס וֶוערְט גֶעפִירְט מִיט אַ גֶעוַואלְדִיגֶע הַשְׁגָחָה פְּרָטִית, אוּן אִיךְ בִּין נָאר אַנְטְלָאפְן שְׁטֶענְדִיג צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אוּן נָאר דָאס הָאט מִיר גֶעהָאלְפְן אִיבֶּערְקוּמֶען מַיינֶע צָרוֹת אוּן יִסוּרִים.
דֶערִיבֶּער זָאלְט אִיר אוֹיךְ טוּן דִי זֶעלְבֶּע, אִיר זָאלְט חַס וְשָׁלוֹם נִישְׁט הָאבְּן קַיין טַעֲנוֹת אוֹיפְן אֵייבֶּערְשְׁטְן, זִיךְ נִישְׁט אָפְּרֶעדְן אוֹיפְן אֵייבֶּערְשְׁטְן. גֶעדֶענְקְט וָואס דִי חֲזַ"ל זָאגְן (תַּנְחוּמָא תֵצֵא) "צָרִיךְ הָאָדָם לְהַחְזִיק טוֹבָה לְהַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא בִּזְמַן שֶׁהַיְסוּרִין בָּאִין עָלָיו, לָמָה? שֶׁהַיְסוּרִין מוֹשְׁכִין אֶת הָאָדָם לְהַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא" - אַ מֶענְטְשׁ דַארְף דַאנְקֶען דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן וֶוען עֶר שִׁיקְט אִים יִסוּרִים. פַארְוָואס? וַוייל דִי יִסוּרִים שְׁלֶעפְּן דֶעם מֶענְטְשׁ צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן. נָאךְ זָאגְן דִי חֲזַ"ל (סִפְרִי וָאֶתְחַנַּן) "יְהֵא אָדָם שָׂמֵחַ בְּיִסּוּרִין יוֹתֵר מִן הַטוֹבָה, שֶׁאִילוּ הָאָדָם בְּטוֹבָה אֵין נִמְחָל לוֹ עָווֹן שֶׁבְּיָדוֹ, וּבִּיְסוּרִין נִמְחָל לוֹ" - אַ מֶענְטְשׁ דַארְף זִיךְ מֶער פְרֵייעֶן מִיט דִי יִסוּרִים וָואס עֶר בַּאקוּמְט וִוי מִיט דִי גוּטְס וָואס עֶר בַּאקוּמְט, וַוייל וֶוען אַ מֶענְטְשׁ הָאט נָאר גוּטְס וֶועט עֶר מִיט דֶעם נִישְׁט אָפְּקוּמֶען זַיינֶע עֲבֵירוֹת, אָבֶּער וֶוען עֶר הָאט יִסוּרִים וֶועט דָאס אָפְּמֶעקְן אַלֶע זַיינֶע עֲבֵירוֹת.
אוּן דִי עֵצָה זִיךְ אַרוֹיסְצוּדְרֵייעֶן פוּן יִסוּרִים אִיז צוּ אַנְטְלוֹיפְן צוּ דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, צוּ לֶערְנֶען תּוֹרָה, אוּן צוּ מְחַדֵשׁ זַיין חִידוּשֵׁי תּוֹרָה, דֶער רֶבִּי זָאגְט (עַיֵין לִיקוּטֵי מוֹהֲרַ"ן חֵלֶק א' סִימָן ס"ה) אַז וֶוען אַ מֶענְטְשׁ הָאט יִסוּרִים מַאכְט עֶר זִיךְ שְׁטַארְק צוּ דִי אוֹיגְן אוּן עֶר גֶעבְּט זִיךְ אִינְגַאנְצְן אִיבֶּער צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, עֶר אַנְטְלוֹיפְט נָאר צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אוּן דוּרְךְ דֶעם אִיז עֶר זוֹכֶה צוּ מְחַדֵשׁ זַיין אַסַאךְ חִידוּשֵׁי תּוֹרָה. חֲזַ"ל זָאגְן (תָּנָא דְבֵי אֵלִיָהוּ רַבָּה פֵּרֶק ו') "אִם רָאִיתָ שֶׁיִּסּוּרִים מְמַשְׁמְשִׁין וּבָאִין עָלֶיךְ, רוּץ לְחַדְרֵי תּוֹרָה, וּמִיַד הַיִּסּוּרִים בּוֹרְחִין מִמְךָ" - אוֹיבּ זֶעסְטוּ אַז עֶס קוּמֶען אוֹיף דִיר יִסוּרִים, זָאלְסְטוּ אַנְטְלוֹיפְן צוּ דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אוּן דַאן וֶועלְן דִי יִסוּרִים אַוֶועק גֵיין פוּן דִיר.
דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער אִיז מַיין עֵדוּת אַז דָאס הָאבּ אִיךְ גֶעטוּן יֶעדְן טָאג, וֶוען אִיךְ הָאבּ גֶעלִיטְן שְׁוֶוערֶע אוּן בִּיטֶערֶע יִסוּרִים בְּגַשְׁמִיוּת אוּן בְּרוּחֲנִיוּת, בִּין אִיךְ שְׁטֶענְדִיג גֶעלָאפְן צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן אוּן צוּ דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אוּן פוּן דֶעם הָאבּ אִיךְ זוֹכֶה גֶעוֶוען צוּ מְחַדֵשׁ זַיין אַזוֹיפִיל חִידוּשֵׁי תּוֹרָה אוּן אַזוֹיפִיל סְפָרִים.
דֶערִיבֶּער בֶּעט אִיךְ אַייךְ, מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים, אִיר זָאלְט קֵיינְמָאל נִישְׁט וֶוערְן צוּבְּרָאכְן אוּן צוּפַאלְן פוּן אַלֶע שְׁוֶוערִיקַייטְן וָואס גֵייט אוֹיף אַייךְ אַרִיבֶּער, אִיר זָאלְט נָאר אַנְטְלוֹיפְן צוּ דִי תּוֹרָה, אִיר זָאלְט לֶערְנֶען דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אִיר זָאלְט מְחַדֵשׁ זַיין חִידוּשֵׁי תּוֹרָה, אוּן אַזוֹי וֶועט אִיר גֶערַאטֶעוֶועט וֶוערְן פוּן אַלֶע עֶרְלֵיי צָרוֹת אוּן יִסוּרִים, אוּן דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער וֶועט אַייךְ גֶעבְּן נָאר רַחֲמִים וְחַסָדִים גְמוּרִים".
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה ברסלב.
א שאד דו ליינסט נישט די וועכנטליכע בריוו פון ספר עצתו אמונה און די וועכענטליכע בריוו פון ספר איש אמונות; עס ליגט אזויפיל חיזוק אין די בריוו, אזויפיל עצות און שכל אין די בריוו. שכל פון מוהרא"ש, שכל פון הייליגן רבי'ן; דו וועסט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן אין דיין לעבן.
איך בעט דיר זייער טייערער ... נרו יאיר, דערהאלט זיך, שטארק זיך; נאך אביסל וועסטו חתונה האבן, דו וועסט אויפשטעלן דורות. יעצט איז טאקע שווער, ביסט אליינס, דו האסט שווערע נסיונות; דער יצר הרע קומט צו דיר יעדן טאג מיט אן אנדערע וועג דיר אראפ צו ווארפן, עס ברענט אין דיר די נסיונות - דאך בעט איך דיר טייערער ..., הייב זיך אויף, קום צוריק.
דער רבי האט אונז געגעבן א וועג ווי אזוי מיר קענען זיך אויפהייבן, ווי אזוי מיר קענען ווייטער גיין; די וועג פון תפילה והתבודדות, די וועג פון אונזערע אבות הקדושים - אברהם, יצחק און יעקב, זיך אויסרעדן דאס הארץ צום אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך.
טו דאס, פיר זיך מיט די עצה; גיי יעדן טאג אין א שטילע פלאץ, שמועס מיט'ן אייבערשטן, זאג אים ווי שטארק דו ווילסט זיין גוט, זאג אים ווי שטארק דו ווילסט זיין ערליך; דערצייל אים דיינע נסיונות. דו וועסט זיך שפירן אזוי גוט, דו וועסט שפירן א טעם וואס דו האסט נאך קיינמאל נישט געשפירט; די טעם וואס מען שפירט ווען מען רעדט צום אייבערשטן איז א טעם פון גן עדן.
מאך זיך א שיעור אין די בריוו, דו וועסט טרעפן פונקט די בריוו וואס איז נוגע פאר דיר.
איך דארף ענדיגן דעם בריוו, איך דארף אריין גיין צו די בחורים, זיי ווארטן אויף מיר.
איך האב דיר ליב.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת נח, ב' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
די בריוו פון עצתו אמונה זענען געשריבן צי אפן? הלואי ווען מען קען שרייבן מער אפן; ווער עס ווייסט וואס עס גייט איבער אויף נשמות ישראל אין אונזער דור ווייסט אז דיקא די בריוו זענען מחזק דעם יוגענט.
מיר געפונען זיך אין א דור וואס איז ערגער פונעם דור המבול, היינט האבן מיר דעם דור המבול און דור הפלגה אינאיינעם; אידישע קינדער, בפרט בני הנעורים - אינגלעך, בחורים און מיידלעך, פאלן נעבעך אראפ אין ניאוף, יעדער איינער קען אזוי גרינג אנקומען צו זען און טון דאס ערגסטע; עס איז נאך קיינמאל נישט געווען אזא פייער פון ניאוף, אזעלכע נסיונות פון ניאוף, און איינמאל מען זינדיגט אין ניאוף, מען איז פוגם בברית רחמנא לצלן - פאלט מען אריין אין מינות ואפיקורסות. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן לא): אמונה און ברית גייט צוזאמען, אזוי ווי עס שטייט (תהילים פט, כט): "וּבְרִיתִי נֶאֱמֶנֶת לוֹ", ווען א מענטש זינדיגט אין פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, פארלירט ער די אמונה.
עס גייט א מבול אין גאס; מיר האלטן יעצט פאר ביאת הגואל וואס דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן לה): "שֶׁהוֹלֵךְ אֶפִּיקוֹרְסוּת גָּדוֹל עַל הָעוֹלָם", פאר משיח וועט קומען וועט אראפקומען א מבול פון כפירות און אפּיקורסות; יעצט איז א צייט פון פארשפרייטן ווי מער עצתו אמונה, נאר דאס איז די עצה, נאכאמאל אמונה און נאכאמאל אמונה.
מען האט דאס געשריגן אלע יארן אויף מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, אז די ספרים זענען געשריבן אפן וכו' וכו'; מענטשן וואס זיי אליינס דארפן תשובה טון האבן געשפעט און שפעטן נאך עד היום פון די הייליגע ספרים און קונטרסים וואס מוהרא"ש האט געשריבן, אפילו דער גרויסער צדיק רבי לוי יצחק בענדער זכרונו לברכה האט פארגעהאלטן מוהרא"ש פארוואס ער שרייבט אזוי אפן, וואס פעלט עס אויס? ווען מוהרא"ש האט אים דערציילט וואס גייט אריבער אויף בני הנעורים האט ער געזאגט פאר מוהרא"ש: "אפשר נארט איר זיך?"
מוהרא"ש האט דערציילט אז ווען רבי לוי יצחק האט אים פארגעהאלטן 'אפשר נאר'ט איר זיך?' האט ער זייער אסאך געבעטן דעם אייבערשטן אז דער אייבערשטער זאל אים ווייזן וואס צו טון. מוהרא"ש פלעגט וויינען צום אייבערשטן: "רבונו של עולם, אפשר נאר איך זיך? אייבערשטער וואס טו איך, זאל איך ווייטער שרייבן? רבי לוי יצחק זאגט מיר אפשר נאר איך זיך, רבונו של עולם אפשר נאר איך זיך טאקע?" ויהי היום, קומט א אינגערמאן וויינען צו מוהרא"ש אז ער דארף א תיקון אויף זיינע עבירות, ער ליגט אין טומאה, ער זינקט אין די נ' שערי טומאה. ער דערציילט פאר מוהרא"ש אז אין ירושלים אונטער רבי לוי יצחק'ס דירה איז דא א דירה פון ניאוף, דארט וואוינען צוויי מיידלעך און זיי פארקויפן זיך פאר עבירות רחמנא לצלן; בחורים, אינגעלייט און גרושים קומען אהין זינדיגן רחמנא לצלן, רחמנא לשיזבן; שפעטער איז געקומען נאך איינער מיט די זעלבע מעשה, מוהרא"ש האט געזאגט: "איך האב באקומען א תשובה פונעם אייבערשטן, איך האב געזען ווי מען ווייזט מיר פון הימל, אמת טאקע, רבי לוי יצחק איז זייער א גרויסער צדיק, אבער וואס טוט זיך אין די וועלט, וואס טוט זיך אונטער זיין דירה - דאס ווייזט מען אים נישט פון הימל, ער ווייסט נישט וואס גייט אריבער אויף די יוגענט, דאס ווייזט מען מיר, און איך מוז ראטעווען אידישע נשמות".
וואס זאלן מיר היינט זאגן ווען די דור איז געפאלן און פאלט יעדע רגע, יעדע מינוט? פון ווען מוהרא"ש איז נסתלק געווארן איז דער דור אן אנדערע דור, ווען מוהרא"ש האט געלעבט איז נישט געווען די נסיונות וואס איז היינט דא.
מוהרא"ש האט מיר געזאגט ביים לעצטן שמועס, דעם לעצטן ליל שישי פרשת וארא תשע"ה: "איך זע ווי דער דור פאלט אזוי שטארק, איך קען עס מער נישט נעמען, איך שפיר ווי איך דארף שוין גיין"; מוהרא"ש האט מיר דערציילט וואס עס גייט אריבער אויף די יוגענט, פרישע טומאות; עס גייט אזוי נידריג, עס האלט ביי ברידער מיט שוועסטער וכו' וכו', מוהרא"ש האט מיר געזאגט: "איך קען דאס מער נישט נעמען".
איך קען דיר שרייבן צענדליגער בלעטער, אבער איוב האט שוין געזאגט פאר זיינע פריינט (איוב טז, ג): "הֲקֵץ לְדִבְרֵי רוּחַ"; מיר דארפן טון אונזער ארבעט, ווייטער פארשפרייטן דעם הייליגן רבינ'ס עצות; טענות און התנגדות איז נאר א גוטע סימן, אך און וויי אז עס וועט נישט זיין קיין קול הברה. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן כב) ווען עס איז דא א קול דקדושה וועקט זיך אויף א קול הברה, עס קומט התנגדות.
דעריבער בעט איך דיר זייער, זיי ממשיך מיט דיין הייליגע ארבעט; נישטא וואס צו טון, נאר איין זאך: "הפצה, הפצה און נאכאמאל הפצה". נעם די ארבעט פון איבער טייטשן די בריוו אויף לשון הקודש און צוזאמען מיט דיינע חברים זאלט איר דאס פארשפרייטן אין גאנץ ארץ ישראל.
זייער גוט אז דו ביסט גבאי, דו העלפסט דעם נייעם בית המדרש היכל הקודש אין ירושלים, אבער דיין גאנצע קאפ און מח זאל זיין: "הפצה, הפצה, און נאכאמאל הפצה"; דער בית המדרש איז זייער גוט און זייער וויכטיג, אבער הפצה - דאס וועט ברענגען די גאולה שלמה.
מיר געפונען זיך אין א ערגערע מצב פון די וועלט מלחמה. שטעל זיך פאר מיר האלטן יעצט אינמיטן די צווייטע וועלטס קריג און מען האט צוויי זאכן וואס מען קען טון, אדער קען מען נאך איין איד ראטעווען, מען קען נאך איין איד ארויסכאפן פון די ציין און נעגל פון די דייטשן ימח שמם וזכרם, אדער מאכן אנדערע זאכן - וואס וואלסטו געטון? וואס האט דער הייליגער צדיק רבי מיכאל בער ווייסמאנדל זכרונו לברכה געטון? ער האט געוויינט צו די אמעריקאנער אידן: "געבט געלט, מען קען אויסקויפן פון די נאציס ימח שמם נאך א איד", האבן זיי געזאגט: "מיר דארפן די געלט, מיר דרוקן יעצט גמרות", ער האט געוויינט: "ווער דארף יעצט גמרות? דאס איז בלוטיגע גמרות! מיט יעדע פרוטה קען מען ראטעעווען נאך א איד"; אזוי דארפן מיר קוקן אויף הפצה, וואס מער פארשפרייטן פאר נאך אידן אמונה פשוטה און די זיסע עצות פון רבי'ן.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת שלח, כ"ה סיון, שנת תש"פ לפרט קטן
מרת ... תחי', צפת.
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
עס רייסט ביים הארץ צו הערן וואס עלטערן גייען אריבער מיט קינדער, עס טרערט די אויגן ווען מען הערט ווי שיינע משפחות מיט טייערע עלטערן פארלירן די קינדער; איין זאך בלייבט איבער פאר אונז צו טון: בעטן דעם אייבערשטן ער זאל שוין רחמנות האבן אויף אונז און אויף אלע אידן, אונז ארויסנעמען פון דעם ביטערן גלות.
שטארקטס אייך און שטארקטס אנדערע, בפרט די פרוי מרת ... תחי'; לערנט מיט איר ווי אזוי צו רעדן צו די קינדער. געבט איר צו פארשטיין אז עלטערע קינדער - קינדער פון אכצן יאר - קען מען צוריק ברענגען צום אייבערשטן נאר מיט שיין רעדן און מיט קוקן גוט אויף זיי; אויפזוכן אין זיי די באהאלטענע פינטעלע איד און מאכן פון דעם אן עסק, און זיי באמת ליב האבן; נאר דאס איז די וועג ווי אזוי מען קען זיי אנהאלטן זיי זאלן נישט פאלן ווייטער.
בנוגע אייך, וואס איר קענט זיך נישט בארואיגן פונעם מצב הדור, ווי קינדער, בחורים און מיידלעך פאלן נעבעך אריין אין עבירות; פאר אייך בלייבט איבער איין זאך: "הפצה, הפצה, הפצה"; ווי מער פארשפרייטן די זיסע עצות פון רבי'ן, די זיסע ווערטער פון רבי'ן - פאר מיידלעך און פרויען, ווייל נאר דער רבי האט די שפראך צו די בני הנעורים. אזוי ווי רבי נתן שרייבט (עלים לתרופה, מכתב קעד): "כִּי יָדוּעַ לָכֶם מַעֲשֵׂי בְּנֵי הַנְּעוּרִים, בִּפְרָט בַּדּוֹר הַזֶּה", אזוי ווי עס איז באוואוסט די מעשי בני הנעורים פונעם דור, "וְאֵין שׁוּם הַצָּלָה כִּי אִם עַל יְדֵי הַתּוֹרָה", און עס איז נישט דא קיין שום וועג זיי צו ראטעווען נאר דורך די תורה, נאר אז מען היט די תורה, "וְאֵין מִי שֶׁיַּכְנִיס לִמּוּד הַתּוֹרָה וְקִיּוּם הַתּוֹרָה בָּעוֹלָם כְּמוֹ אֲדוֹנֵנוּ מוֹרֵנוּ וְרַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה, עַל יְדֵי אֲמִתַּת דְּרָכָיו הַקְּדוֹשִׁים שֶׁגִּלָּה עַל יָדֵינוּ, וּבִסְפָרָיו הַקְּדוֹשִׁים", און עס איז נישט דא אויף דער וועלט ווער עס זאל אריין ברענגען לימוד התורה און קיום התורה - היטן די מצוות פונעם אייבערשטן, נאר דער הייליגער רבי זכותו יגן עלינו דורך זיינע זיסע עצות און הייליגע וועגן.
איך וועל אייך שיקן א בריוו איר זאלט דאס איבערגעבן פאר מרת ... תחי'.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת משפטים, כ"ב שבט, שנת תש"פ לפרט קטן
מרת ... תחי'.
איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך שטארקן און גלייבן אינעם אייבערשטן אז דער אייבערשטער פירט די וועלט און קיין שום זאך איז נישט א פערצופאל, נאר אלעס אלעס פירט זיך מיט א פונקטליכקייט.
ווי קען איך אייך מחזק זיין, ווען איר גייט אריבער אזויפיל פיין און צער פון אייער זון וואס פירט זיך יעצט נישט בדרך התורה? ווער קען פארשטיין די פיין און ווייטאג פון א מאמע'ס הארץ וואס איר קינד פירט זיך נישט בדרך התורה? עס איז נישט דא נאך אזא פיין און ווייטאג אויף די וועלט ווען מען זעט אז עס גייט אריבער א יאר נאך א יאר, מען בעט אזויפיל פאר'ן קינד, מען טוט אלע סארט סגולות און אסאך גוטע מעשים - אלעס לזכות אז דאס קינד זאל זיך צוריקקערן און מען זעט נישט ווי עפעס רירט זיך, ביז מען שפירט ביי זיך אז עס וועט שוין נישט קומען א ישועה.
עס איז זייער שווער, עס איז זייער פארווייטאגט; דאך דארפן מיר זיך שטארקן און גלייבן אינעם אייבערשטן, מיר דארפן חזר'ן די פשוט'ע ווערטער: "מיר ווייסן גארנישט, מיר פארשטייען גארנישט און מיר ווילן נישט פארשטיין; מיר גלייבן אז דער אייבערשטער פירט דער וועלט מיט א פונקטליכקייט און מיר גלייבן אין תפילה; מיר גלייבן אז יעדע תפילה, יעדע געבעט - גייט ארויף צום אייבערשטן, קיין שום תפילה ווערט נישט פארפאלן, דער אייבערשטער הערט אויס יעדעס ווארט, יעדעס געבעט"; אזוי ווי מיר זאגן יעדן טאג די ברכה: "כִּי אַתָּה שׁוֹמֵעַ תְּפִילַת כָּל פֶּה עַמְּךָ יִשְׂרָאֵל בְּרַחֲמִים, בָּרוּךְ אַתָּה ה' שׁוֹמֵעַ תְּפִלָּה...", דער אייבערשטער הערט אויס יעדעס ווארט פון אידישע קינדער מיט רחמנות.
עס איז מיר זייער שווער צו שרייבן דעם בריוו ווען איך טראכט פון די ווייטאג וואס איר האט; א מאמע וואס האט געטראגן וכו' און געבוירן וכו' און געהאדעוועט אזויפיל יארן א קינד, און פלוצלינג האט דאס קינד אפגעלאזט זיין ווארעמע היים, לעת עתה פירט ער זיך נישט בדרך התורה - ווערט מיר זייער שווער, איך שפיר זייער שלעכט; דאך שרייב איך אייך אפאר ווערטער, ווייל מיר מוזן זיך שטארקן, מיר מוזן אנגיין מיט אונזער לעבן און נאר מיט אמונה קען מען אנגיין ווייטער מיט'ן לעבן, נאר מיט אמונה קען מען זיין שטארק און שטארקן אנדערע.
געבטס א קוק וואס פאר א טייערע דור איר האט אויפגעשטעלט; טייערע קינדער, ליכטיגע אייניקלעך און מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועט איר נאך האבן נחת פון דעם קינד. און אפילו יעצט זעט מען נישט ווי די תפילות העלפן זאלט איר וויסן אז יעדע תפילה גייט ארויף צום אייבערשטן און עס ווערט פון דעם שיינע זאכן; אייערע אייניקלעך און אור-אייניקלעך און אור-אור-אייניקלעך וועלן זיך קענען האלטן אין דעם ביטערן גלות בזכות די תפילות, סגולות און מעשים טובים וואס איר טוט פאר דעם קינד.
דאס ווייסט איר אז דער רבי האט אונז געזאגט מיר זאלן ברענגען קינדער אויף די וועלט אפילו אין צייטן וואס מען וועט זיך נישט קענען האלטן מיט די תורה, ווייל ווען משיח וועט קומען וועלן אלע אידן תשובה טון, אלע וועלן דינען דעם אייבערשטן; אלע מאמעס וואס האבן געוויינט און געבעטן דעם אייבערשטן אויף זייערע דורות וועלן דעמאלט ווערן פאראייניגט מיט זייער קינד מיט א גאנצע הארץ.
דער אייבערשטער זאל רחמנות האבן אויף אונז און שיקן דעם גואל צדק, ער זאל צוריק ברענגען אלע אידן, אזוי ווי עס שטייט (מלאכי ג, כב-כג): "הִנֵּה אָנֹכִי שֹׁלֵחַ לָכֶם אֵת אֵלִיָּה הַנָּבִיא לִפְנֵי בּוֹא יוֹם ה' הַגָּדוֹל וְהַנּוֹרָא, וְהֵשִׁיב לֵב אָבוֹת עַל בָּנִים וְלֵב בָּנִים עַל אֲבוֹתָם".
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת שמות, י"ז טבת, שנת תש"פ לפרט קטן
מרת ... תחי'.
איך האב ערהאלטן אייער הודעה.
איך בעט אייך זייער מרת ... תחי', פארליר זיך נישט; איר גייט יעצט אריבער א שווערע נסיון, אייער מאן נרו יאיר מוטשעט זיך זייער צו ברענגען פרנסה, עס איז נישט דא אין שטוב גארנישט, די הויז איז ליידיג, נישט דא קיין עסן, נישט דא גארנישט, דאך דארפט איר וויסן אז דאס איז נאר א פרואוו, מען וויל זען פון הימל צו וועם איר וועט זיך ווענדן, צי איר וועט ווייטער האבן אמונה – גלייבן אינעם אייבערשטן, ווייטער גלייבן אין צדיקים, ווייטער מכבד זיין דיין מאן, אדער חס ושלום זיך פארלירן.
געדענק די חסדים וואס דער אייבערשטער טוט מיט אייך; דו האסט א טייערער מאן, א מאן אן ערליכער איד, א מאן א צדיק, א מאן וואס גייט נישט ליידיג, ער לויפט ארבעטן כדי צו זוכן פרנסה. דו האסט געזונטע קינדער און דו אליינס ביסט געזונט און שטארק; דער אייבערשטער געבט אייך אזויפיל גוטס. אמת טאקע, איר גייט יעצט אריבער דעם נסיון העוני, עס איז נישט דא קיין געלט איינצוקויפן אויף שבת, איר ווערט פארשעמט אין גראסערי ווען איר דארפט צוריק לייגן די עסן אין שאנק ווען איר האט נישט צו באצאלן, די קרעדיט קארדס ארבעטן נישט און דאס איז א שרעקליכע צער, אבער אז איר וועט קוקן פון וואו דאס קומט, איר וועט קוקן צום אייבערשטן, אים בעטן און וויינען צו אים וועט דער אייבערשטער מאכן גרויסע ניסים.
מיין הארץ איז מיר צוריסן הערנדיג דיין געוויין און דיין מאן'ס געוויין, איך האב ענק זייער ליב. גלייב מיר, אויף מיר גייט אויך איבער זייער שווערע נסיונות, דאך דערהאלט איך זיך, איך האב נישט קיין תערומות אדער קשיות – חס ושלום, איך בעט דעם אייבערשטן.
איך זאג אייך, בקרוב וועט זיך אלעס איבערדרייען און איר וועט האבן גרויס שפע.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת במדבר, כ"ח אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.
איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.
איך בעט דיר זייער זאלסט זיך פארנעמען צו דאווענען מיט מנין, גיין דריי מאל א טאג אין שול דאווענען מיט מנין.
חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות טז.): "אָמַר רַבִּי חָמָּא בֵּרַבִּי חֲנִינָא: לָמָּה נִסְמְכוּ אֹהָלִים לַנְּחָלִים וכו'? לוֹמַר לָךְ: מַה נְּחָלִים מַעֲלִין אֶת הָאָדָם מִטֻּמְאָה לְטָהֳרָה, אַף אֹהָלִים מַעֲלִין אֶת הָאָדָם מִכַּף חוֹבָה לְכַף זְכוּת", פונקט אזוי ווי ווען א טמא'נער מענטש טובל'ט זיך אין טייך ווערט ער ריין, אזוי אויך ווען מען גייט אין שול דאווענען און לערנען – נעמט מען אראפ פון זיך אלע שלעכטס.
דעם פארגאנגענעם שבת בין איך געווען אין בלומינג גראוו, איז צוגעקומען דיין ברודער זיך באדאנקען פאר די דרשות און התחזקות; ער זאגט מיר אז דאס איז פאר אים ווי אטעמען. זעט מען ווי צוביסלעך גייט אריין דעם רבינ'ס דיבורים מער און מער אין די וועלט.
אז דו שטייסט אין געשעפט אינמיטן די ארבעט און דו שפירסט ווי דו ווערסט פארברענט, עס הייבט אן ברענען די תאוות – השם ישמרינו, זאלסטו דארט שרייען צום אייבערשטן פון צווישן די מענטשן, זאג ארויס: "אייבערשטער, ראטעווע מיר!" "איך ווער פארברענט!" דאס וועט דיר היטן פון נישט אראפפאלן אינגאנצן.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
...
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת תצוה, ז' אדר א', שנת תשע"ט לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.
איך האב דערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה; יישר כח.
איך פריי זיך זייער אז דו קומסט יעדן אינדערפרי צום גמרא שיעור; הלוואי זאלן אלע תלמידים זיין שטארק מיט'ן דף גמרא יעדן טאג. ווייל נאר מיט די תורה קען מען בלייבן א איד אין זיך דערהאלטן אין די שווערסטע נסיונות.
חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין ל.) דער אייבערשטער זאגט: "בָּרָאתִי יֵצֶר הָרָע", איך האב באשאפן דעם יצר הרע, "וּבָּרָאתִי לוֹ תּוֹרָה תַּבְלִין", און איך האב באשאפן אן עצה ווי אזוי זיך צו שלאגן קעגן אים - דאס איז די הייליגע תורה; אז מען לערנט תורה קען מען אים בייקומען. בפרט אז מיר האבן באקומען א מתנה דעם "סדר דרך הלימוד" פון הייליגן רבי'ן, אז אפילו מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט זאל מען זאגן די ווערטער פון די תורה כסדרן, קען יעדער איד לערנען.
שטארק זיך און מאך פרייליך דיין ווייב; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין לד:): "אִשָּׁה - בַּעְלָהּ מְשַֹמְחָהּ"; דאס איז א מצוה פונקט ווי אלע מצוות.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת יתרו, ט"ז שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.
אפילו איך האב דיר שוין געשריבן שפיר איך אבער נאכאלץ זייער שטארק דיין צער; איך קען נישט קומען צו זיך פון וואס דו ביסט אריבער. דו האסט שוין גרייט דיין טיקעט צו פארן צו דיין חתונה, דו האסט שוין דיין שטריימל, דיינע בגדים און פלוצלינג באקומסטו א ידיעה אז די כלה האט אפגעלאזט די שידוך; וויפיל איך טראכט אלץ אריין אין דעם שפיר איך דיין צער מער און מער. דערפאר וויל איך דיר שרייבן אפאר ווערטער דיר צו מחזק זיין.
טייערער ליבער ... נרו יאיר, די גאנצע זאך וואס דו גייסט אריבער איז אלץ לטובה; דו טראכסט צי איינער שטייט אונטער דעם און צוגערעדט די כלה וכו', וויל איך דיר זאגן אז "יא, איינער שטייט אונטער איר", דאס איז דער הייליגער באשעפער, ער שטייט אונטער אלעס וואס גייט אריבער אויף א מענטש, ער ברענגט די שוועריקייט, און אז דער מענטש דערהאלט זיך איז ער זוכה צו גרויסע ניסים. נסיון האט די אותיות פון 'נס', דורך דעם וואס מען שטארקט זיך איבער א 'נס'יון איז מען זוכה צו גרויסע 'נס'ים.
דעריבער בעט איך דיר זאלסט ווייטער אנגיין מיט דיינע שיעורים כסדרן; קום ווייטער אין ישיבה און באהאלט זיך נישט פון קיינעם. עס איז נישט דיין פראבלעם, נעם עס נישט אן אלץ א באשולדיגונג אז עפעס פעלט דיר, ווייל עס האט גארנישט מיט דיר און גארנישט מיט איר, עס האט מיטן אייבערשטן, און אז ער האט אזוי געטון איז דאס זיכער נאר פאר דיין טובה.
זיי מתפלל פאר מיר איך זאל האבן כח ווייטער אנצוגיין מיט די ישיבה וכו', יואל בן ריצא רעכיל, ווייל דיינע תפילות זענען יעצט זייער חשוב אין הימל.
חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מדרש אותיות דרבי עקיבא, אות "ד") דער אייבערשטער זאגט: "בְּנֵי אָדָם שׂוֹנְאִים לַדָּל, וְאֵין מִי שֶׁאוֹהֵב לַדָּל - אֶלָּא אֲנִי בִּלְבָד", מענטשן האבן פיינט אן ארימאן איך האב אים ליב, "וּכְשֶׁבָּא דָּל בִּתְפִלָּה לְפָנַי אֵינִי מֵשִׁיבוֹ מִלְּפָנַי רֵיקָם", ווען אן ארימאן דאוונט צו מיר שיק איך אים נישט אוועק מיט ליידיגע הענט, אזוי ווי עס שטייט (תהלים עד, כא): "אַל יָשֹׁב דַּךְ נִכְלָם וגו'", "וַאֲנִי מְקָרֵב שְׁכִינָתִי אֶצְלוֹ בְּכָל יוֹם", און איך בין זיי מקרב צו מיר, אזוי ווי עס שטייט (תהלים לד, יט): "קָרוֹב ה' לְנִשְׁבְּרֵי לֵב"; זעט מען ווי חשוב עס איז ביים אייבערשטן ווען א צעבראכענע הארץ קומט צו אים, בפרט א בחור וואס איז אן אמת'ער ארימאן, ער האט דאך גארנישט אין לעבן, ובפרטי פרטיות וואס גייט יעצט אריבער אויף דיר, דו האסט זיך שוין פארגעשטעלט אז אט אט הייבסטו שוין אן דיין לעבן, און יעצט ביסטו ווייטער אליינס. זאלסטו יעצט בעטן פאר דיר און פאר אנדערע אידן, ווייל דיינע תפילות זענען זייער חשוב ביים אייבערשטן.
קוק ווייטער וואס חז"ל זאגן (מדרש אותיות דרבי עקיבא, שם): "שֶׁאֵינוֹ מַבִּיט הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא בְּכָל רֶגַע וָרֶגַע אֶלָּא בְּדָל" דער אייבערשטער קוקט יעדע רגע צום ארימאן, אזוי ווי עס שטייט (ישעיהו סו, ב): "וְאֶל זֶה אַבִּיט אֶל עָנִי וּנְכֵה רוּחַ"; "וְעָרֵב לִפְנֵי הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא קוֹל דִּבְרֵיהֶם יוֹתֵר מִכָּל בְּנֵי אָדָם שֶׁתַּחַת הַשָּׁמַיִם", זייערע תפילות זענען זיסער ביים אייבערשטן מער ווי יעדע קול וואס איז נאר פארהאן אויף דער וועלט.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת יתרו, י"ד שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער הארציגער ליבער ... נרו יאיר.
עס טוט מיר זייער וויי צו הערן אז די כלה האט אפגעלאזט די שידוך.
איך בעט דיר זייער טייערער ... נרו יאיר זאלסט זיך דערהאלטן מיט אלע דיינע כוחות; איך זאג דיר צו אז אויב דו וועסט עומד זיין בנסיון און דו וועסט אננעמען די נסיון באהבה וועסטו באקומען א בעסערע כלה ווי פריער, נישט איין מאל בעסער נאר פי כמה.
איך ווייס אז עס איז דיר זייער ביטער; דו ביסט געווען אזוי פרייליך אז דו גייסט שוין חתונה האבן, נאכדעם וואס שוין אזויפיל יארן ווארטסטו שוין אנצוהייבן דיין לעבן, און יעצט האט זי דיר אפגעלאזט, אבער מיט דעם אלעם בעט איך דיר זייער טייערער ... נרו יאיר זאלסט זיך שטארקן, און דו וועסט טרעפן אסאך בעסער'ס פון דעם.
וויסן זאלסטו אז אויף די וועלט פרובירט מען אויס יעדן מענטש מיט שווערע ביטערע נסיונות נאר צו זען צו וועם דער מענטש וועט זיך ווענדן בעת צרה; צי ער וועט גיין צום אייבערשטן אדער ווערן חס ושלום צעפאלן, און אויב א מענטש דערהאלט זיך איז ער זוכה צו גאר שיינע זאכן.
דערפאר בעט איך דיר זייער מיין טייערער ... נרו יאיר, דיין צער איז מיין צער; איך און מיין ווייב תחי' נעמען דאס אן זייער שווער, מיר שלאפן נישט א גאנצע וואך פון דעם. מיר האפן צום אייבערשטן און בעטן פאר דיר פאר איין זאך: דו זאלסט זיך דערהאלטן, נישט אפלאזן דיינע גוטע מעשים, ווייטער דאווענען, לערנען און העלפן אין ישיבה, און ווארטן פאר דיין שידוך.
עס דיר נישט אויף מיט וואס עס איז געווען, ווייל דאס איז אויך געווען דיין שידוך. אזוי ווי דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקצה): אז יעדער איינער האט כמה וכמה שידוכים, און אפילו די שידוכים וואס מען טראגט נאר אן איז אויך א שידוך, און אמאל - זאגט דער רבי - דארף מען זיך טרעפן, עס ווערט א שידוך און נאכדעם ווערט עס אויס שידוך - דאס איז אויך א שידוך, און אזוי קען מען צוקומען צו די באשערטע זיווג.
נעם דאס אן ווי א מתנה פונעם אייבערשטן און שפיר זיך גוט אז דער אייבערשטער האט דיר אויסגעוועלט דיר אויסצופרובירן. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה לד, ב) אויפן פסוק (תהלים יא, ה): "ה' צַדִּיק יִבְחָן" - דער אייבערשטער פרובירט אויס צדיקים, אָמַר רַבִּי יוֹנָתָן: "הַיּוֹצֵר הַזֶּה אֵינוֹ בּוֹדֵק קַנְקַנִּים מְרוֹעָעִים, שֶׁאֵינוֹ מַקִּישׁ עֲלֵיהֶם אַחַת עַד שֶׁהִיא פּוֹקַעַת, וּמַה הוּא בּוֹדֵק? קַנְקַנִים יָפִים, שֶׁאֲפִלּוּ הוּא מַקִּישׁ עָלָיו כַּמָּה פְּעָמִים אֵינוֹ נִשְׁבָּר", דער טעפער וואס מאכט ערדענע כלים, ווען ער וויל אויספרובירן צי די כלים זענען גענוג שטארק קלאפט ער נישט אויף די שוואכע כלים, ווייל זיי קענען זיך גרינג צעברעכן, נאר ער קלאפט אויף די שטארקע כלים, אזוי איז ער עס בודק, "כָּךְ אֵין הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְנַסֶּה אֶלָּא אֶת הַצַּדִּיקִים", אזוי אויך פרובירט דער אייבערשטער נאר אויס די צדיקים ווייל ער ווייסט אז זיי וועלן אים נישט אפלאזן ווען עס גייט זיי שווער.
"אָמַר רַבִּי יוֹסֵי" רבי יוסי זאגט: "הַפִּשְׁתָּנִי הַזֶּה", דער מענטש וואס פלאנצט פלאקס, "בְּשָׁעָה שֶׁהוּא יוֹדֵעַ שֶׁהַפִּשְׁתָּן שֶׁלּוֹ יָפֶה, כָּל שֶׁהוּא כּוֹתְשָׁהּ הִיא מִשְׁתַּבַּחַת, וְכָל שֶׁהוּא מַקִּישׁ עָלֶיהָ הִיא מִשְׁתַּמֶּנֶת, וּבְשָׁעָה שֶׁהוּא יוֹדֵעַ שֶׁפִּשְׁתָּנוֹ רָעָה, אֵינוֹ מַסְפִּיק לְהָקִישׁ עָלֶיהָ עַד שֶׁהִיא פּוֹקַעַת", ווען ער האט גוטע פלאקס קלאפט ער אויף זיי און ער צעהאקט זיי. און ווי מער ער קלאפט אויף זיי ווערן זיי בעסער און בעסער, "כָּךְ אֵין הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְנַסֶּה אֶלָּא אֶת הַצַּדִּיקִים", אזוי אויך טוט דער אייבערשטער אויספרובירן די צדיקים, אזוי ווי עס שטייט "ה' צַדִּיק יִבְחָן".
רבי אליעזר גלייכט דאס צו צו א בעל הבית וואס האט צוויי קוען, "אַחַת כֹּחָהּ יָפֶה וְאַחַת כֹּחָהּ רָע", איין קוה איז א שטארקע קוה און איינס איז א שוואכע קוה, "עַל מִי הוּא נוֹתֵן הָעֹל?" אויף וועלכע קוה לייגט ער ארויף די שווערע עול? "לֹא עַל אוֹתָהּ שֶׁכֹּחָהּ יָפֶה?" צי דען נישט אויף די שטארקע, "כָּךְ אֵין הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְנַסֶּה אֶלָּא אֶת הַצַּדִּיקִים", אזוי אויך טוט דער אייבערשטער אויספרובירן די צדיקים, אזוי ווי עס שטייט "ה' צַדִּיק יִבְחָן".
איך ווארט צו הערן פון דיר אז דו דערהאלטסט זיך, וועסטו זוכה זיין צו א שענערע און בעסערע זיווג.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת ויחי, י' טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך פריי מיר זייער צו הערן אז דיין לעבן האט זיך געטוישט צום גוטן זייט דו ביסט אריין געקומען אין ישיבה, דו שרייבסט מיר אז דו האסט באקומען א נייע הארץ און דו ווילסט שוין היינט טון נאר גוטס. דאס איז גענוי וואס פאסירט מיט א מענטש ווען ער ווערט מקורב צום רבי'ן; דער הייליגער רבי נעמט אוועק פון אים דער "לב האבן" און פלאנצט אים איין אנשטאט דעם א "לב בשר" אזוי ווי עס שטייט (יחזקאל לו, כו): "וְנָתַתִּי לָכֶם לֵב חָדָשׁ וְרוּחַ חֲדָשָׁה אֶתֵּן בְּקִרְבְּכֶם, וַהֲסִרֹתִי אֶת 'לֵב הָאֶבֶן' מִבְּשַׂרְכֶם וְנָתַתִּי לָכֶם 'לֵב בָּשָׂר'"; לב בשר איז די זעלבע אותיות ווי ברסלב (עיין חיי מוהר"ן, סימן שלט).
שטארק דיר ווייטער בלימוד משניות און פרוביר צו זאגן יעדן טאג ח"י פרקים משניות. משניות האט אין זיך א געוואלדיגע כח אז עס נעמט ארויס פונעם מענטש אלע שלעכטס און מאכט די נשמה ריין און לויטער, אזוי אויך האט משניות א כח ארויס צו שלעפן א מענטש אפילו ער איז שוין אראפ געפאלן אין טיפן אפגרינד און ער ליגט אין שאול תחתית. מוהרא"ש פלעגט כסדר זאגן אז די ראשי תיבות פון (תהלים ל, ד): "הֶ'עֱלִיתָ מִ'ן שְׁ'אוֹל נַ'פְשִׁי" איז משנה; דאס הייסט אז א מענטש זאגט משניות נעמט עס אים ארויס פון שאול תחתית.
איך פריי מיר זייער אז דו ביסט שוין ארויס געקראכן פון דיין דעפרעשן און דו שטארקסט דיר מיט אלע כוחות צו זיין פרייליך, אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן כה): "מִצְוָה גְּדוֹלָה לִהְיוֹת בְּשִֹמְחָה תָּמִיד", עס איז א גרויסע מצוה צו זיין שטענדיג פרייליך, "וּלְהִתְגַּבֵּר לְהַרְחִיק הָעַצְבוּת וְהַמָּרָה שְׁחֹרָה בְּכָל כֹּחוֹ", און זיך אנשטרענגען אוועק צו נעמען פון זיך די עצבות און מרה שחורה מיט אלע כוחות. "וְכָל הַחוֹלַאַת הַבָּאִין עַל הָאָדָם, כֻּלָּם בָּאִין רַק מִקִּלְקוּל הַשִֹֹּמְחָה", אלע מחלות און קרענק וואס קומען אויפן מענטש קומט פון עצבות און מרה שחורה. דער רבי זאגט דארט ווייטער: "וְגַם חַכְמֵי הָרוֹפְאִים הֶאֱרִיכוּ בָּזֶה, שֶׁכָּל הַחוֹלַאַת הַבָּאִין עַל הָאָדָם, כֻּלָּם בָּאִין רַק מִקִּלְקוּל הַשִֹֹּמְחָה", אויך די דאקטורים זענען מודה אז אלע פראבלעמען און קרענק קומען פון נישט זיין פרייליך, און שמחה איז א רפואה פאר אלע קרענק; ווען א מענטש איז פרייליך נעמט ער אוועק פון זיך אלע צרות און יסורים.
דאס וואס דו שפירסט אז איך דארף דיר נישט און דו שפירסט זיך איבעריג אין ישיבה; זאלסטו וויסן אז דאס איז נאך א וועג פונעם יצר הרע צו צעברעכן דעם מענטש און אים אוועק שלעפן פונעם צדיק, ער טוט דאס מיט יעדן וואס וויל מקורב ווערן צום רבי'ן.
איך וועל דיר דערציילן א מעשה וואס וועט דיר געבן שטארקע חיזוק, ווען רבי יודל זכרונו לברכה איז מקורב געווארן צום הייליגן רבי'ן האט מען אים געזאגט אז דער רבי איז ברוגז אויף אים, ר' יודל האט נישט געוויסט אז דאס קומט פונעם יצר הרע וואס טוט אלע פעולות צו מרחק זיין דעם מענטש פונעם צדיק, האט ער מורא געהאט אריין צו גיין צום רבי'ן צו דערגיין וואס עס גייט פאר. נאך דריי טעג האט ער זיך שוין נישט געקענט איינהאלטן פון זען דעם רבי'ן, האט ער געטראכט צו זיך: 'זאל זיין וואס זאל זיין, איך מוז אריין גיין צום רבי'ן', דער רבי האט פארשטאנען ברוח קדשו די נסיונות וואס ר' יודל גייט אריבער, גלייך ווען ר' יודל איז אריין געקומען צום רבי'ן האט אים דער רבי געזאגט: "ווען א מענטש וויל מקורב ווערן צום אמת דעמאלט איז זיך דער שקר מתגבר אויפן מענטש, און אז דער מענטש שטארקט זיך אויפן שקר, ער צעברעכט דעם שקר דעמאלט ווערט פון 'שֶׁקֶר' – 'קֶשֶׁר'", און דער רבי האט אויסגעפירט: "דו וועסט שוין בלייבן מקושר צו מיר דיין גאנצע לעבן".
זעט מען פון דעם ווי דער יצר הרע פארלייגט זיך אויף יעדן איינעם באזונדער אים מבלבל צו זיין מיט כל מיני בלבולים און כל מיני מחשבות זרות, אבי ער זאל אפלאזן דעם רבי'ן, דערפאר דארף מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן אז מען זאל מאכן פון שֶׁקֶ"ר א קֶשֶ"ר שֶׁל קַיָּמָא נישט אפצולאזן דעם הייליגן רבי'ן.
איך האב דיר ליב.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן
לכבוד תלמידי היקר ... נרו יאיר
א גרויסן יישר כח פארן העלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש 600 דאללער; בזכות די צדקה זאלסטו זוכה זיין צו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.
... טייערער, אויף דער וועלט פראבירט מען אויס יעדן איינעם מיט זיינע נסיונות; מען וויל זען צו וועם דער מענטש וועט זיך ווענדן בעת צרה.
שטארק דיך ווייטער בעבודתך הקדושה.
א יישר כח פאר מיר העלפן.
פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר ליב.
