בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#45 - עס איז נישט דא נאך אזא צער ווי די צער פון א בחור
קדושה, בחור, שידוכים, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד הבחור ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בעט דיר זייער, דראפע דיר און דערהאלט זיך מיט אלע דיינע כוחות. ווער נישט צעבראכן ווען דו זעסט ווי עס גייט אריבער א יאר נאך א יאר און דו טרעפסט נישט דיין שידוך; דו האסט שוין געמיינט פון לאנג צוריק אז דו וועסט שוין זיין חתונה געהאט וכו'.


קיינער פארשטייט נישט די צער וואס א בחור גייט אריבער, "עס איז נישט דא נאך אזא צער ווי די צער פון א בחור"; ווייל מען האלט אין איין אראפ פאלן אין פגם הברית אין הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן וואס דאס מאכט נאכדעם זייער בעצבות און מרה שחורה'דיג, און וויפיל מען וויל ארויס קריכן פון דעם האלט מען אין איין צוריק פאלן.


איך בעט דיר זייער, נעם אריין אין דיר די אמונה. וויסן זאלסטו אז דער אייבערשטער האט דיר אנגעגרייט א שידוך נאך פון פאר דו ביסט געבוירן געווארן, און דו וועסט געהאלפן ווערן בקרוב ממש; דו זאלסט ווייטער טון אלע סגולות וואס די הייליגע צדיקים האבן אונז געגעבן, בפרט די סגולות וואס דער רבי זאגט - זאלסטו מקיים זיין בתמימות ופשיטות.


זע צו זאגן יעדן טאג די "קָרְבָּנוֹת הַנְּשִׂיאִים"; דער רבי זאגט (ספר המידות, אות חיתון, סימן ו): "מִי שֶׁקָּשֶׁה לוֹ לִמְצֹא זִוּוּגוֹ, יַרְגִּיל אֶת עַצְמוֹ לִקְרוֹת בְּקָרְבְּנוֹת הַנְּשִׂיאִים", וועם עס גייט שווער צו טרעפן א שידוך, זאל ער זאגן אסאך די 'קָרְבָּנוֹת הַנְּשִׂיאִים'; (די קריאה וואס מען ליינט חנוכה, פון (במדבר ז, א): "וַיְהִי בְּיוֹם כַּלּוֹת משֶׁה לְהָקִים אֶת הַמִּשְׁכָּן", ביזן סוף. דאס איז געדרוקט אין יעדע סידור ביי קריאת התורה - קריאה לחנוכה). נאכדעם ווען מען ענדיגט זאגן די 'קָרְבָּנוֹת הַנְּשִׂיאִים', בעט מען דעם אייבערשטן - יעדער איינער אויף זיין שפראך:


"רבונו של עולם! העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו טרעפן מיין זיווג בזכות וואס איך האב געפאלגט וואס דער הייליגער רבי זאגט, אז מען זאל זאגן 'קָרְבָּנוֹת הַנְּשִׂיאִים'; העלף מיר באשעפער איך זאל שוין זוכה זיין צו טרעפן מיין זיווג. עס איז מיר אזוי שווער צו זיין א פלג גוף, עס איז מיר זייער שווער צו זיין ערליך איך האלט אין איין אראפפאלן אין די עבירה פון פגם הברית הוצאת זרע לבטלה, דאס מאכט מיר אזוי צובראכן און צושאסן איך וויל אזוי שטארק זיין פרייליך און עס גייט מירנישט עס מיעט זיך צו עצבות ווען איך בין אליינס; אייבערשטער, איך וויל חתונה האבן וכו' וכו'".


שטארק זיך טייערער ... נרו יאיר; דו מאכסט א קידוש השם מיט דיין התנהגות, דיינע מידות און דיין התנהגות איז אויסנאם. איך בעט דיר זיי נישט צעבראכן, נאך אביסל וועט קומען דיין ישועה.


דאנק דעם אייבערשטן אז דו ווייסט פון רבי'ן און פון זיינע תלמידים וואס זענען אונז מחזק, מעודד ומשמח. בפרט אז מיר ווייסן פון מוהרא"ש וואס האט זיך זיין גאנץ לעבן מוסר נפש געווען פאר מיידלעך און בחורים, "מיין זאך איז בחורים" - פלעגט מוהרא"ש זאגן; "איך בין אראפ געקומען אויף די וועלט אויפצוהייבן בחורים און זיי ווייזן א וועג ווי אזוי זיך צו דערהאלטן". מוהרא"ש פלעגט זאגן פאר בחורים זיי זאלן טענה'ען יעדן טאג צום אייבערשטן: "רבונו של עולם! איך וויל נישט זינדיגן אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה; רבונו של עולם! איך וויל זיין אפגעהיטן פון עבירות; וואס זאל איך טון אז איך פאל אראפ נאכאמאל און נאכאמאל, איך וויל נישט רעדן קיין ניבול פה, איך ווייס אז עס איז נישט גוט צו רעדן די רייד, העלף מיר אייבערשטער איך זאל זיך היטן פון רעדן ניבול פה".


שרייב מיר נאך בריוו וועסטו מיר מחי' זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#44 - פרעג דעם אייבערשטן אויב דו זאלסט זיך ארויסציען
תפילה והתבודדות, שלום בית, שטעטל, תפלות אויף אידיש, לצנות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פנחס, כ"ב תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין הערליכע בריוו.


איך בין זיך מחי' יעדעס מאל דו שרייבסט מיר; דו ביסט ממש א בור סיד שאינו מאבד טיפה, יעדעס ווארט, יעדעס חיזוק וואס דו הערסט שרייבסטו אראפ אזוי שיין; מי יתן אז איינער זאל קומען און דאס שיין צוזאמנעמען און ארויס געבן וועלן נאך מענטשן זיך מחי' זיין און מחזק זיין.


בנוגע ארויס קומען וואוינען אינעם ברסלב'ן שטעטל וכו'; דאס איז תלוי אין דיר און אין דיין ווייב, ווי אזוי איר וועט מחליט זיין וועט זיין גוט. דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רסט): "מַה צְרִיכִין לְהִתְבַּלְבֵּל? אֵיךְ שֶׁעוֹשִׂין עוֹשִׂין וּבִלְבַד שֶּׁלֹּא לַעֲשׂוֹת רַע חַס וְשָׁלוֹם", מען דארף זיך נישט מבלבל זיין פון גארנישט, "ווי מען טוט טוט מען, אבי מען טוט נישט קיין שלעכטס חס ושלום"; איך ענטפער נישט פאר קיינעם פון די תלמידים צי מען זאל זיך ארויסציען אינעם שטעטל.


די בעסטע זאך פאר ענק אויב איר ווילט וויסן וואס צו טון; יא צו קומען וואוינען דא אדער בלייבן וואו איר וואוינט, - אז איר זאלט דאס אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן יעדן טאג ביז איר וועט באקומען א תשובה מן השמים. מאך זיך א תפילה פאר דיר און דיין ווייב און בעט דאס יעדן טאג: "הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל וויסן וואו זאל איך וואוינען, זאל איך זיך ארויסצוען קיין קרית ברסלב אדער בלייבן וואו איך וואוין"; שמועס אויס אלע חסרונות און מעלות פון די פלאץ וואו דו וואוינסט יעצט און אלע מעלות און חסרונות פון זיך אהין ציען, דורכדעם וועט דיר קלאר ווערן און קלאר ווערן פאר דיין ווייב וואס איר זאלט טון, און אזוי זאלט איר טון.


דאס טו איך ווען איך ווייס נישט וואס צו טון, איך גיי אויף א שפאציר און איך וויין זיך אויס צום אייבערשטן: "אייבערשטער וואס טו איך? איך ווייס נישט וואס צו טון, יא צי ניין?" ביז עס ווערט מיר קלאר וואס איך האב צו טון. אזוי טו איך - נישט איין מאל און נישט צוויי מאל נאר אן א שיעור מאל, ביז עס קומט אויס צו טון וואס דער אייבערשטער וויל.


איין זאך זאג איך דיר יא קלאר, אז אויב דו וועסט רעדן צו מיינע תלמידים - וואס איך האב זיי ארויסגענומען פון בלאטע און אפגעוואשן - ליצנות אויף מיר וכו', אויף דעם לֹא יֹאבֶה ה' סְלֹחַ לוֹ; נישט אלץ מיר אויס, ווייל מיר גייט נישט אן וואס דו זאגסט אויף מיר; מה אני ומה חיי, איך בין גארנישט און איך דארף אסאך תשובה טון אויף מיינע חטאים, עוונות ופשעים; אבער אז דו וועסט רעדן צו מיינע תלמידים וואס זייער גאנצע אידישקייט איז תלוי אין די דיבורים וואס זיי הערן פון רבי'ן, אז דו וועסט חוזק מאכן פון מיר דירעקט אדער בעקיפין און פון די זאכן וואס מיר טוען - אויף דעם וועסטו באצאלן זייער א טייערע פרייז.


זיי געזונט און שטארק.

#43 - אז מ'געבט זיך איבער צום אייבערשטן, ווערט אלעס גוט
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בלק, ט"ז תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער הודעה.


איך וועל נאך היינט רעדן מיט אייער מאן, אים מחזק זיין ער זאל זיין געטריי צו אייך וכו', וכו'.


איך בעט אייך זייער מרת ... תחי'; געבט זיך איבער צום אייבערשטן, וועט זיך אלעס איבערדרייען לטובה. דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן פב): פארוואס גייט פאר א מענטש שלא כסדר? ווייל דער מענטש וויל עפעס, אבער ווען א מענטש לייגט זיך אריין אין די אמונה, ער בייגט איין דעם קאפ, ער ווייסט און גלייבט אז אלעס איז דער אייבערשטער און ער וויל גארנישט – דעמאלט גייט אים אלעס כסדר.


דער אייבערשטער האט אייך געגעבן דעם מאן און איר האט מיט אים ליכטיגע קינדער, דארפט איר וויסן אז דאס איז דאס בעסטע פאר אייך; אוודאי דארף מען בעטן ווען עס גייט נישט גוט, אבער מען דארף זייער אכטונג געבן נישט צו ווערן דעפרעסט פון דעם וואס מען בעט און מען בעט אבער מען זעט נישט די ישועה. מען דארף וויסן אז דער אייבערשטער טוט נאר גוטס.


דעריבער בעט איך אייך זייער, הייבטס אן ארבעטן אויף די אמונה; גלייבן אז דאס איז דאס בעסטע פאר אייך און פון די אנדערע זייט זאלט איר בעטן פאר אייך און אייער מאן אז איר זאלט זיך פארשטיין איינער דעם אנדערן.


קוקטס אויף אייער מאן מיט "רחמנות אויגן"; ער איז נישט קיין שלעכטער און ער וויל נישט זיין שלעכט, נאר זיין מח-מחשבה ארבעט אנדערש וכו'. זאלט איר פון אייער זייט זען אים צו מכבד זיין און איך וועל רעדן צו אים ער זאל אכטונג געבן אויף אייך וכו', וכו'.


איר האט מיר געבעטן א תפילה וואס צו זאגן יעדן טאג, שרייב איך אייך דא א קליינע תפלה וואס איר זאלט זאגן יעדן טאג וועט זיך אלעס איבערדרייען לטובה.


"רבונו של עולם, איך דאנק דיר און איך לויב דיר פאר אלע חסדים וואס דו טוסט מיט מיר, בפרט אז איך ווייס פון הייליגן רבינ'ס עצות. הייליגער באשעפער איך בין זייער צעבראכן, איך שפיר ווי איך קען נישט מער אויסהאלטן פון מיין מאן, מיר פארשטייען זיך נישט און איך האב אים נישט ליב; עס באדערט מיר פארוואס איך האב אים מער נישט ליב. נאך די חתונה האב איך אזוי הנאה געהאט יעדן טאג פון לעבן; יעדע מינוט, יעדע רגע איז געווען א פארגעניגן מיט מיט מיין מאן נרו יאיר, אבער יעצט שפיר איך ממש ווי איך קען מער נישט, איך עקל זיך פון אים און איך ווער ממש משוגע פון אים.


הייליגער באשעפער, איך וויל מיר נישט גט'ן חס ושלום; מיר האבן ליכטיגע קינדער און אויב מיר וועלן זיך חס ושלום גט'ן וועט זיין זייער ביטער פאר זיי און פאר מיר. אבער אזוי ווי עס איז יעצט קען איך עס נישט נעמען, איך האלט שוין מער נישט אויס, יעדע רגע איז מיר ממש א גיהנום. איך בעט דיר אייבערשטער, העלף מיר איך זאל צוריק ליב האבן מיין מאן. איך טו תשובה אויף אלע מיינע עבירות, זיי מיר מוחל, איך גיי שוין זיין ערליך און וואויל; העלף מיר איך זאל צוריק פרייליך ווערן און איך זאל קענען פרייליך מאכן מיין מאן און קינדער.


 העלף עס זאל אריינגיין אין מיין מאן א רוח טהרה; ער זאל אפלאזן אלע נארישקייטן און צוריק אנהייבן לערנען און דאווענען, ער זאל מיר נישט טשעפען.


הייליגער באשעפער, העלף מיר בזכות די צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיינעט וועגן, ובפרט בזכות רבינו הקדוש – רבינו נחמן בן פיגא זכותו יגן עלינו, ובזכות מורינו מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, אמן".


איך בעט אייך זייער נאכאמאל און נאכאמאל, זייטס נישט ברוגז אויפ'ן אייבערשטן; געבט זיך אונטער און הייבטס אן זוכן גוטס אין אייער מאן נרו יאיר.


זייטס נישט ברוגז אויף דעם וואס איך שרייב אייך אזוי; גלייבטס מיר, מיין הארץ איז צעריסן און צעשניטן טראכטנדיג פון אייער לעבן, אבער איך מוז אייך זאגן אז עס איז אויך תלוי אין אייך; אז איר וועט קוקן גוט און דאנקען דעם אייבערשטן – וועט אייך לייכטער ווערן.


שרייבטס מיר יעדן טאג וואס הערט זיך, ווייל איך וועל נישט רוען ביז איר מיט אייער מאן וועלן זיך ליב האבן כשנים קדמוניות.


א גוט שבת.

#42 - בעט דעם אייבערשטן אויפצוהערן קוקן מאוויס
תפילה והתבודדות, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, מאוויס, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בהעלותך, י"ז סיון, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו לעבסט אפן מיט דיין מאן נרו יאיר און דו האסט אראפגענומען פון זיך דעם טאפלט'ן לעבן וכו'; יעצט וועט דיר זיין גרינגער דאס לעבן בכלל און בפרט צו קענען בייקומען אלע שווערע נסיונות. יעצט וועט ענקער שלום בית ווערן בעסער און בעסער ווען דו וועסט נישט לעבן א טאפלטע לעבן.


בנוגע דיין עדיקשן וואס דו ביסט צוגעקלעבט צו קוקן מאווי"ס השם ישמרינו; אויף דעם איז נאר דא איין עצה - די עצה פון התבודדות, צו בעטן דעם אייבערשטן יעדן טאג ער זאל דיר ארויס נעמען פון די תאוה.


אפילו דו ווילסט נישט בעטן אויף דעם, אזוי ווי דו שרייבסט אינעם בריוו אז דו ווילסט אפילו נישט בעטן אויפצוהערן קוקן מאוויס; דאס איז נישט אמת, ווייל באמת ווילסטו טון וואס דער אייבערשטער זאגט און וואס די תורה זאגט, נאר וויבאלד דו האסט זיך צוגעוואוינט צו קוקן אין דיינע יונגע יארן וכו' איז דיר זייער שווער דאס אפצולאזן, אבער באמת ווילסטו א גוט לעבן, א זיס לעבן און ערליכע קינדער, וואס דאס קומט בזכות דעם וואס מען פירט זיך ערליך. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדרים כ.) אז אויב מען קוקט אויף עבירות: "הַוְיָין לוֹ בָּנִים שֶׁאֵינָן מְהוּגָנִין", וועט מען האבן קינדער וואס זענען נישט ערליך; דערפאר זאלסטו בעטן יעדן טאג דעם אייבערשטן אז דו זאלסט האבן כח דאס אפצולאזן.


איך שרייב דיר דא א קליינע תפילה וואס דו זאלסט זאגן יעדן טאג:


"הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער אִיךְ דַאנְק דִיר פַאר מַיין שֵׁיינֶע לֶעבְּן וָואס דוּ הָאסְט מִיר גֶעגֶעבְּן; הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זַיין פְרֵיילִיךְ אוּן שְׁפִּירְן שְׁטֶענְדִיג וִוי דוּ בִּיסְט מִיט מִיר, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ זֶען עֶרְלִיכֶע דוֹרוֹת, קִינְדֶער וָואס וֶועלְן דִיר דִינֶען.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל קֶענֶען פְרֵיילִיךְ מַאכְן מַיין מַאן, עֶס זָאל זַיין נָאר לִיבְּשַׁאפְט צְוִוישְׁן מִיר אוּן מַיין מַאן. הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל אוֹיפְהֶערְן קוּקְן מָאוִויס, עֶס צִיעֶט מִיר שְׁטֶענְדִיג צוּ קוּקְן נָאךְ אוּן נָאךְ, אִיךְ בִּין זֵייעֶר צוּגֶעקְלֶעבְּט צוּ דֶעם, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל דָאס אָפְּלָאזְן אוּן אַיינְזֶען דִי נַארִישְׁקַייט פוּן קוּקְן מָאוִויס.


אֵייבֶּערְשְׁטֶער זַיי מִיר מוֹחֵל אוֹיף אַלֶעס וָואס אִיךְ הָאבּ גֶעקוּקְט בִּיז אַהֶער, אִיךְ בִּין נִישְׁט שׁוּלְדִיג, קֵיינֶער הָאט מִיר נִישְׁט גֶעזָאגְט אִין מַיינֶע יוּנְגֶע יָארְן וִוי שֶׁעדְלִיךְ דָאס אִיז, אִיךְ הָאבּ זִיךְ צוּגֶעוואוֹינְט אַלְץ יוּנְגֶע מֵיידְל צוּ קוּקְן אוּן יֶעצְט אִיז מִיר זֵייעֶר שְׁוֶוער זִיךְ אָפְּצוּלָאזְן פוּן דֶעם, בֶּעט אִיךְ דִיר אֵייבֶּערְשְׁטֶער זַיי נִישְׁט בְּרוֹגֶז אוֹיף מִיר, אִיךְ גֵיי פְּרוּבִּירְן דָאס בֶּעסְטֶע וָואס אִיךְ קֶען אוּן הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל אָנְהֵייבְּן לֶעבְּן אַ פְרֵיילִיכֶע לֶעבְּן".


זע צו האבן א שיעור אין רבינ'ס ספרים; מאך זיך א שיעור אין ספר אשר בנחל אין אידיש, אדער אין ספר עצתו אמונה וואס איז צוזאמגענומען פון רבינ'ס ספרים עצות און חיזוק זיך צו שטארקן צו זיין א איד. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן שמט): "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ", מען קען ווערן א גרויסער בעל תשובה אז מען לערנט זיין ספר, "וְאָמַר, שֶׁמִּי שֶׁיֵּשֵׁב וְיַעֲסֹק בִּסְפָרָיו, רַק בְּלִי קִנְטוּר וְנִצָּחוֹן, וְיִסְתַּכֵּל בּוֹ בֶּאֱמֶת, אָז בְּוַדַּאי יִהְיוּ נִבְקָעִין אֶצְלוֹ כָּל גִּידֵי קַשְׁיוּת לְבָבוֹ", נאך האט דער רבי געזאגט, אז ווער עס וועט לערנען זיין ספר מיט אן אמת וועט זיך אים עפענען אלע זיינע פארשטאפטע אדערן.

#41 - מנהגים ביי שבת ליכט
שבת קודש, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בחוקותי, כ"ו אייר, מברכים החודש, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער מנהג ביי אונז איז צו צינדן צוויי אויל ליכט כנגד זכור און שמור, נאך פיר ליכט קעגן דעם שם הוי"ה און ביי יעדע קינד וואס ווערט געבוירן לייגט מען צי נאך א ליכט.


ווען מען וויילט שבת אין דער פרעמד צינדט מען צוויי ליכט.


דער הייליגער רבי נתן האט געבעטן זיינע טעכטער און שנירן, אז ווען זיי צינדן אן די שבת ליכט זאלן זיי בעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, אזוי ווי איך צינד אן די ליכט און איך מאך ליכטיג די שטוב, זאלסטו אנצינדן דעם רבינ'ס ליכט אויף די גאנצע וועלט אז עס זאל ווערן פאר יעדן ליכטיג, און יעדער איינער זאל שפירן דעם אייבערשטן".


א גוט שבת.

#40 - מיט תפילה קען מען טוישן די בריאה
תפילה והתבודדות, רפואה, צדיקים, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בחוקותי, כ"ד אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב געהערט די שלעכטע נייעס פון דיין טאכטער זאל זיין געזונט אז זי איז נעבעך אין שפיטאל און זי ליגט בלי הכרה השם ירחם, וויל איך דיר מחזק זיין אז דו זאלסט זיך שטארקן מיט אמונה און גלייבן אינעם אייבערשטן אז דער אייבערשטער פירט די וועלט און ער ווארט אויף תפילות און מעשים טובים.


מיט תפילה קען מען טוישן די בריאה; אפילו די דאקטורים זאגן אז עס איז דערנאך קען מען דאס נאך טוישן מיט תפילה. דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן רנ): "הַטֶּבַע מְחַיֵּב כָּךְ, וּתְפִלָּה מְשַׁנָּה הַטֶּבַע", תפילה איז משנה די טבע.


דעריבער בעט איך דיר זייער מיין טייערער חבר, פארליר זיך נישט! דער אייבערשטער איז זייער גרויס און ער קען העלפן דעם מענטש אפילו עס זעט נישט אויס ווי עס איז נאך דא אן האפענונג. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות צדיק, חלק ב', סימן כ): "עַל יְדֵי הַזְכָּרַת שֵׁמוֹת הַצַּדִּיקִים יְכוֹלִים לְהָבִיא שִׁנּוּי בַּמַּעֲשֶׂה בְּרֵאשִׁית, כְּלוֹמַר לְשַׁנּוֹת הַטֶּבַע", דורכ'ן דערמאנען די נעמען פון צדיקים קען מען טוישן די טבע; דעריבער איז גוט מען זאל זאגן כסדר די נעמען פון די צדיקים וואס מען געדענקט אויף אויסנווייניג, צום ביישפיל: "אברהם, יצחק, יעקב, משה, אהרן, יוסף, דוד און שלמה, רבי שמעון בר יוחאי, רבי יצחק לוריא אשכנזי, רבי ישראל בעל שם טוב, רבי נחמן בן פיגא מברסלב, רבי נתן מברסלב וכו' וכו'", און נאכדעם זאלסטו בעטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר בזכות די הייליגע צדיקים וואס איך האב יעצט מזכיר געווען זאלסטו מיר שיקן א רפואה שלימה פאר מיין טאכטער; העלף מיר טאטע, איך האב נישט צו וועמען זיך צו ווענדן נאר צו דיר", דורכדעם וועסטו זוכה זיין צו זען גרויסע נסים.

#39 - זארג נישט, טו די סגולות פון הייליגן רבי'ן, וועסטו געהאלפן ווערן
קינדער, סגולות, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בהר, ט"ו אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


זארג נישט, דו וועסט נאך זוכה זיין צו א שטוב מיט קינדער; דו זאלסט זיך מחזק זיין מיט אמונה אזוי וועסטו קענען מחזק זיין דיין ווייב זי זאל אויך זיין רואיג.


טו די סגולות פון הייליגן רבי'ן; נעם דעם ספר המדות און קוק די וואונדערליכע סגולות וואס דער רבי זאגט אין אות בנים, כדי זוכה זיין צו קינדער. דער רבי זאגט דארט (אות בנים, סימן סב): "דְּרִיכַת הַקֶּשֶׁת בְּלַ"ג בָּעוֹמֶר הִיא סְגֻלָּה לְבָנִים", שיסן מיט א פייל און בויגן ל"ג בעומר איז א מסוגל פאר קינדער; זאלסטו דאס טון בתמימות ופשיטות. קויף דיר א פייל און בויגן און שיס מיט דעם, אויך זאל דיין ווייב שיסן מיט דעם. נאכדעם זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן:


"רבונו של עולם העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו קינדער; בזכות התנא אלוקי רבי שמעון בר יוחאי ובזכות אלע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיינעט וועגן – געב מיר ערליכע קינדער וואס וועלן לערנען די הייליגע תורה, קינדער וואס וועלן לעבן בדרך התורה, אמן".


נאכאמאל, זארג נישט; א שאד צו זארגן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין ק:): "לֹא תֵעִיל דַוְיָא בְּלִבְּךָ", א מענטש זאל נישט דאגה'נען ווייל דאס שאדט פאר'ן לעבן, "דְגַבְרֵי גִיבָּרִין קָטַל דַוְיָא", אסאך שטארקע מענטשן זענען שוין אוועקגעפאלן פון דאגות.


זע צו לערנען יעדן טאג לכל הפחות א בלאט גמרא; אפילו דו פארשטייסט נישט – זאג די ווערטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#38 - אויב מען איז פרייליך האט מען שוין ממילא אלצדינג
חיזוק פאר מיידלעך, שמחה, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת אמור, י"ב אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מוהרא"ש זאגט אז דער עיקר זאל א מענטש בעטן דעם אייבערשטן אויף 'שמחה', ווייל אויב מען איז פרייליך האט מען שוין ממילא אלצדינג. א פרייליכער מענטש דארף גארנישט, ער איז מלא שמחה מיט וואס ער האט יא און ער קוקט שטענדיג אויף דאס וואס ער האט יא. אבער ווען מען איז נישט פרייליך זעט מען שטענדיג וואס מען האט נישט; אפילו מען זאל האבן כל טוב רעדט מען זיך ווייטער אפ און מען איז נישט צופרידן.


דעריבער זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן אז דו זאלסט זיין פאזעטיוו און פרייליך, איך שיק דיר א קליינע תפילה וואס דו זאלסט בעטן יעדן טאג:


"הייליגער באשעפער, איך דאנק דיר פאר מיין שיינע לעבן וואס דו האסט מיר געגעבן. שכוח אייבערשטער פאר אלעס גוטס וואס דו טוסט מיט מיר, איך האב אזויפיל גוטס; איך האב אזא טייערע משפחה, אזא גוטע טאטע מאמע. שכוח אייבערשטער אז יעדער אין די משפחה איז געזונט און שטארק, שכוח אייבערשטער אז איך לערן אין 'בית פיגא' - די הייליגע ברסלב'ע סקול וואו מען לערנט מיט מיר די ריינע אמונה, איך זאל וויסן אז: "אלעס איז דער אייבערשטער און דער אייבערשטער איז אלעס"; מיינע טיטשערס חזר'ן שטענדיג מיט אונז אז מיר זאלן בעטן דעם אייבערשטער אויף אלעס וואס מיר דארפן.


הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל שטענדיג זיין פרייליך, איך זאל זען דאס גוטס וואס דו געבסט מיר און איך זאל אנערקענען ווי רייך איך בין; איך האב אויגן צו זען, אויערן צו הערן, א נאז צו אטעמען און שמעקן, און א מויל צו עסן און רעדן, געזונטע הענט און געזונטע פיס, ווי גליקליך בין איך! איך דאנק דיר פאר דעם אלעס.


הייליגער באשפער העלף מיר איך זאל נישט קוקן אויף א צווייטן און איך זאל נישט מקנא זיין א צווייטן, נאר איך זאל זיין צופרידן מיט וואס איך האב און איך זאל קוקן גוט אויף יעדן איינעם. ווען איך זע ווי מיין חבר'טע האט עפעס א שיינע קלייד זאל איך מיר פרייען פאר איר, אזוי אויך ווען איך זע אז מיין שוועסטער איז מצליח זאל איך מיר פרייען פאר איר און איך זאל איר פארגינען. איך בעט דיר אייבערשטער נעם ארויס פון מיר מיינע שלעכטע מידות וואס ליגט אין מיר; פארוואס באדערט מיר ווען עס גייט גוט פאר א צווייטן? פארוואס מאך איך אוועק ווען מיין שוועסטער זאגט עפעס? פארוואס לאך איך פון מיין חבר'טע? העלף מיר אייבערשטער איך זאל זיין פאזעטיוו".


אז דו וועסט בעטן דעם אייבערשטן יעדן טאג אויף שמחה וועסטו זיין די גליקליכסטע אויף די וועלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#37 - נאר דער אייבערשטער געבט קינדער
פחדים, קינדער, חיזוק פאר פרויען, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת אמור, י' אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו מיט די גוטע בשורה.


איר שרייבט מיר אז ווען איר זענט געווען ביי מיר מיט אייער מאן דערציילן אייער פראבלעם אז איר קענט נישט האבן קיין קינדער, און איך האב אייך דעמאלט געזאגט: "מיט אמונה און תפילה וועט איר האבן נאטורליך נאך קינדער" - האט איר געלאכט פון דעם, און יעצט זעט איר מיט אייערע אויגן אז דער אייבערשטער געבט קינדער. אזוי ווי מיר געפונען אין די ווערטער פון די הייליגע חכמים (תענית ב.): "שְׁלֹשָׁה מַפְתְּחוֹת בְּיָדוֹ שֶׁל הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", דריי שליסלען איז נאר אין די הענט פונעם אייבערשטן, איינע פון די דריי שליסלעך איז "מַפְתֵּחַ שֶׁל חַיָּה", דאס הייסט קינדער; וויל איך אייך זאגן אז ווען איך האב גערעדט מיט אייך און אייער מאן איז ביי מיר געווען ברור כשמש אז איר וועט זוכה זיין צו ליכטיגע קינדער. נישט דער דאקטער געבט קינדער און נישט דער דאקטער געבט לעבן, נאר אלעס קומט פונעם אייבערשטן; מען דארף אין דעם גלייבן אזוי ווי מען זעט דאס מיט די אויגן, דעמאלט איז מען זוכה צו גרויסע ניסים.


בנוגע אייערע פחדים וכו'; איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך שטארקן מיט אמונה וועט איר זיין געזונט און שטארק, ווייל אמונה איז די רפואה פאר אלסדינג. א שאד מענטשן זאלן זיך פייניגן מיט מחלות קשים ומרים ווען עס איז דא א וועג ארויס צו גיין פון דעם גרינגערהייט; דורך אמונה גייען אוועק אלע פראבלעמען, אלע דמיונות און אלע שרעק וכו' וכו'. לייגט אייך אריין אין אמונה וועט איר זען ווי אלעס איז א גרויסער דמיון און איר וועט לעבן רואיג און צופרידן.


איך שרייב אייך אפאר אמונה ווערטער וואס איר זאלט זאגן יעדן טאג אויפן קול פאר זיך אליין; דאס איז נישט קיין תפילה, דאס איז אמונה ווערטער וואס איר דארפט דאס חזר'ן צו זיך אליינס; איר זאלסט ארויס זאגן די ווערטער אויפן קול און הערן וואס איר רעדט, וועט איר זען אז ביז א קורצע צייט וועט אוועק גיין פון אייך אלע שרעק און דמיונות וכו' וכו':


"אִיךְ גְלֵייבּ מִיט מַיין גַאנְצֶע אֱמוּנָה אַז אַלֶעס וָואס פַּאסִירְט מִיט מִיר אִיז מִיט אַ פּוּנְקְטְלִיכֶער חֶשְׁבּוֹן פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן אוּן קֵיינֶער קֶען מִיר גָארְנִישְׁט טוּן; קֵיינֶער קֶען מִיר נִישְׁט שְׁלֶעכְטְ'ס טוּן וַוייל דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער אִיז דָא נֶעבְּן מִיר, עֶר הִיט מִיר אוּן גֶעבְּט אַכְטוּנְג אוֹיף מִיר.


אִיךְ גְלֵייבּ אַז דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער אִיז דָא; עֶר אִיז מִיט מִיר, בַּיי מִיר אוּן נֶעבְּן מִיר אוּן אַלֶעס וָואס אִיךְ זֶע אִיז אַ פַארְשְׁטֶעלַאכְץ פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן. אַלֶעס אוֹיף דִי וֶועלְט אִיז עֶר אַלֵיין; עֶר גֶעבְּט מִיר לֶעבְּן, עֶר גֶעבְּט מִיר קִינְדֶער אוּן אַלֶעס וָואס אִיךְ דַארְף.


עֶס קֶען מִיר גָארְנִישְׁט גֶעשֶׁען; נִישְׁט קַיין שְׁלֶעכְטְ'ס אוּן נִישְׁט קַיין גוּטְ'ס, נָאר אַז דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער בְּרֶענְגְט עֶס, אוּן אוֹיבּ עֶפֶּעס שְׁטֶערְט מִיר וֶועל אִיךְ אִים בֶּעטְן עֶר זָאל מִיר הֶעלְפְן אוּן עֶר וֶועט מִיר הֶעלְפְן".


דאס זאלט איר חזר'ן יעדן טאג אן א שיעור מאל; זאגטס עס אויפן קול איר זאלט דאס הערן. דאס וועט אוועק נעמען פון אייך אלע אייערע פחדים און אומזיסטיגע שרעק.

#36 - זוכה זיין צו א געזונטע הייליגע קינד
קינדער, חיזוק פאר פרויען, סגולות, הדרכות, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת קדושים, א' דראש חודש אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן די גוטע בשורה אז איר ווארט למזל טוב; דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט זוכה זיין צו האבן בנקל גרינגערהייט, גרינג האבן און גרינג ערציען לתורה ולמצוות.


בנוגע וואס מען עסט נישט אין די טעג וכו'; דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות קשוי לילד, סימן א): "אִשָּׁה שֶׁאוֹכֶלֶת צְנוֹן בְּעִבּוּרָה, תֵּלֵד בְּקִשּׁוּי", א פרוי וואס וועט עסן רעטעך אין די טעג וואס זי ווארט וועט האבן שוועריקייטן ביים געבוירן, דעריבער איז גוט זיך צוריק צו האלטן פון עסן אין די טעג רעטעך. אויך איז גוט מקפיד צו זיין נישט צו עסן אין די טעג וואס מען ווארט וכו' און אין די טעג וואס מען זייגט רויע קנאבל און רויע צוויבל, אזוי זאגט דער רבי (ספר המידות, אות הריון, סימן ד): "עֻבָּרוֹת וּמֵינִיקוֹת לֹא יֹאכְלוּ שׁוּמִין וּבְצָלִים".


דער אייבערשטער האט געמאכט אין מדבר אז מען האט געקענט שפירן אלע טעמים אין די מן חוץ פון צוויבל און קנאבל כדי עס זאל נישט שאטן פאר די פרויען אין די צייטן, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (הובא ברש"י במדבר יא, ה): "אָמַר רַבִּי שִׁמְעוֹן, מִפְּנֵי מַה הַמָּן מִשְׁתַּנֶּה לְכָל דָּבָר חוּץ מֵאֵלּוּ? מִפְּנֵי שֶׁהֵן קָשִׁים לְמֵּנִיקוֹת".


איר פרעגט וואס איר קענט טון כדי זוכה זיין צו א געזונטע הייליגע קינד; מוהרא"ש פלעגט זאגן פאר אלע פרויען וואס ווארטן וכו' אז זיי זאלן מזכיר זיין שמות הצדיקים, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות, אות צדיק, חלק ב', סימן כ): "עַל יְדֵי הַזְכָּרַת שֵׁמוֹת הַצַּדִּיקִים יְכוֹלִים לְהָבִיא שִׁנּוּי בַּמַּעֲשֶׂה בְּרֵאשִׁית, כְּלוֹמַר לְשַׁנּוֹת הַטֶּבַע", דורכ'ן דערמאנען די נעמען פון צדיקים קען מען טוישן די טבע; דעריבער איז גוט מען זאל זאגן כסדר די נעמען פון די צדיקים וואס מען געדענקט אויסנווייניג, צום ביישפיל: אברהם אבינו, יצחק אבינו, יעקב אבינו, משה רבינו, אהרן הכהן, יוסף הצדיק, דוד המלך און שלמה המלך, רבי שמעון בר יוחאי, רבי יצחק לוריא אשכנזי, רבי ישראל בעל שם טוב, רבי נחמן בן פיגא מברסלב, רבי נתן מברסלב, מוהרא"ש מיבנאל וכו' וכו' און נאך נעמען פון צדיקים וואס מען געדענקט, און נאכדעם זאל מען זאגן די תפילה: "יְהִי רָצוֹן מִלְּפָנֶיךָ אָבִי שֶׁבַּשָׁמַיִם, אִין דִי זְכוּת וָואס אִיךְ הָאבּ דֶערְמַאנְט דִי נֶעמֶען פוּן דִי צַדִּיקִים; בִּזְכוּת זֵייעֶר תּוֹרָה, זֵייעֶרֶע מַעֲשִׂים טוֹבִים אוּן זֵייעֶר מְסִירַת נֶפֶשׁ וִוי זֵיי הָאבְּן זִיךְ מוֹסֵר נֶפֶשׁ גֶעוֶוען פַאר דַיינֶעט וֶועגְן זָאלְסְטוּ מִיר הֶעלְפְן אִיךְ זָאל גֶעבּוֹירְן גְרִינְג אַ גֶעזוּנְט קִינְד בְּרַמַ"ח אֵיבָרִים וּשְׁסָ"ה גִּידִים, אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין אַרִיבֶּער צוּ גֵיין דִי אַלֶע טֶעג וָואס אִיךְ וַוארְט גְרִינְגֶערְהֵייט. נֶעם אַוֶועק פוּן מִיר אַלֶע מִינֵי עַיִן הָרַע'ס אַז קֵיינֶער זָאל מִיר נִישְׁט קֶענֶען שֶׁעדִיגְן. הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן עֶרְלִיכֶע קִינְדֶער וָואס וֶועלְן טוּן דַיין וִוילְן זֵייעֶר גַאנְץ לֶעבְּן. רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זַיין גֶעזוּנְט אוּן שְׁטַארְק מַיין גַאנְצֶע לֶעבְּן, אִיךְ זָאל אֵייבִּיג טוּן נָאר גוּטֶע מַעֲשִׂים וָואס דוּ וֶועסְט הָאבְּן פוּן דֶעם אַ נַחַת רוּחַ, יִהְיוּ לְרָצוֹן אִמְרֵי פִי וְהֶגְיוֹן לִבִּי לְפָנֶיךָ, יְ"יָ צוּרִי וְגוֹאֲלִי, אָמֵן כֵּן יְהִי רָצוֹן".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#35 - נישט אריינמישן אין מחלוקת צווישן עלטערן
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, מחלוקת, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת אחרי א', י' ניסן, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב געוויינט ווען איך האב געליינט דיין בריוו.


קיינער אין די וועלט וועט נישט פארשטיין וואס דו גייסט אריבער; דו ביסט א יונג קינד וואס האלט אינמיטן וואקסן און דיין לעבן איז דיר אזוי פארפלאנטערט... נאר דער אייבערשטער קען דיר העלפן, נאר ער פארשטייט דעם מענטש אין א צרה. דערפאר זאלסטו זיך צוגעוואוינען צו בעטן דעם אייבערשטן יעדע זאך וואס דו דארפסט און פארצייל אים אלעס וואס באדערט דיר, וועסטו זען גרויסע ניסים.


דאס וואס דו שרייבסט אז דיינע עלטערן שלאגן זיך הענט און פיס, עס גייט מכות אין שטוב און דיין מאמע פרעגט דיר אויב זי זאל זיך גט'ן וכו', דו פרעגסט מיר וואס דו זאלסט איר ענטפערן; דאס בעסטע זאך פאר דיר וואלט געווען ווען דו קענסט גיין שלאפן ביי דיין באבע אז דו זאלסט נישט דארפן ווערן אריינגעדרייט אין די מחלוקת. דו האסט א וואוילע באבע אין ..., זי פירט א וואוילע שטוב איז גוט פאר דו זאלסט איינשטיין ביי איר, דארט וועסטו זען א ביישפיל פון א אידישע מאמע.


איך וועל שרייבן פאר דיין מנהלת תחי' זי זאל דאס אויסארבעטן מיט דיר, אז דו זאלסט איינשטיין ביי דיין באבע.


איך שרייב דיר דא א תפילה וואס דו זאלסט בעטן דעם אייבערשטן יעדן טאג:


"הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער אִיךְ דַאנְק דִיר פַאר מַיין לֶעבְּן, אִיךְ דַאנְק דִיר אַז אִיךְ בִּין גֶעזוּנְט אוּן אִיךְ דַאנְק דִיר פַאר אַלֶעס וָואס דוּ גֶעבְּסְט מִיר. אִיךְ בֶּעט דִיר אֵייבֶּערְשְׁטֶער הֶעלְף אַז מַיינֶע עֶלְטֶערְן זָאלְן לֶעבְּן בְּשָׁלוֹם, זֵיי זָאלְן זִיךְ נִישְׁט קְרִיגְן אוּן זֵיי זָאלְן זִיךְ נִישְׁט שְׁלָאגְן. הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער אִיךְ קֶען נִישְׁט צוּקוּקְן דִי קְרִיגֶערַייעֶן צְוִוישְׁן מַיין טַאטֶע אוּן מַאמֶע; יֶעדֶע נַאכְט קוּמֶען פָאר טַעְנֶה'רֵייעֶן אוּן קְרִיגֶערַייעֶן צְוִוישְׁן זֵיי בִּיז זֵיי שְׁלָאגְן זִיךְ רַחְמָנָא לִצְּלָן, אִיךְ וֵוייס נִישְׁט וָואס צוּ טוּן וֶוען אִיךְ זֶע וִוי זֵיי קְרִיגְן זִיךְ, אִיךְ הָאבּ לִיבּ מַיין טַאטֶע אוּן אִיךְ הָאבּ לִיבּ מַיין מַאמֶע, אִיךְ וֶוער אַזוֹי דֶערְשְׁרָאקְן, אִיךְ וֶוער מַמָּשׁ צֶערִיסְן צְוִוישְׁן זֵיי; וֶוען מַיין מַאמֶע הֵייסְט מִיר עֶפֶּעס טוּן זָאגְט מִיר מַיין טַאטֶע אַז אוֹיבּ אִיךְ גֵיי עֶס טוּן גֵייט עֶר מִיר שְׁלָאגְן, אוּן וֶוען מַיין טַאטֶע הֵייסְט מִיר עֶפֶּעס טוּן שְׁרַייט מַיין מַאמֶע אִיךְ זָאל עֶס נִישְׁט טוּן; הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער רַאטֶעוֶוע מִיר, אִיךְ וֶוער צֶערִיסְן אִינְדֶערְמִיט, אִיךְ קֶען נִישְׁט מֶער, אִיךְ הַאלְט עֶס נִישְׁט אוֹיס".


אזוי זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן יעדן טאג ביז דו וועסט זען דיין ישועה; ווען עס ווערט א קריגעריי אין שטוב זאלסטו נישט בלייבן שטיין דארט, נאר זע צו לויפן צום אייבערשטן וועסטו זען גרויסע נסים.


איך האב דיר געגעבן א מתנה א 'ספר תהילים'; זע צו זאגן תהילים ווייל אין דעם ליגט אלע ישועות. זאג אין א סדר יעדן טאג תהילים, אויב דו האסט צייט צו זאגן דעם 'יום תהילים' זאלסטו זאגן דעם 'יום תהלים' און אז דו האסט נישט קיין צייט זאלסטו זאגן וויפיל דו קענסט.


שרייב מיר כאטש איין מאל א וואך א בריוו.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#34 - א שאד זיך צו זארגן אזויפיל
פחדים, קינדער, שידוכים, חיזוק פאר פרויען, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת טהרה, ד' ניסן, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


א באזארגטע מאמע תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער ערשטע בריוו און אויך אייער צווייטע בריוו.


איך האב אויך געטראכט אז דאס איז סתם לחץ וכו'; איר שרייבט דאך אליינס אז וויפיל איר פרובירט צו נישטערן און זוכן זאגן אלע די זעלבע זאך, אז דער חתן איז א געשמאקער און א גוטער, און דאס וואס ער באווייזט זיך שעמעוודיג און צוריק געצויגן דאס איז ביי אסאך חתנים; איז דאך ממש א שאד פאר אייערע שלאפלאזע נעכט און פאר אייערע פחדים.


דאס איז אלעס מעשה שטן צו שטערן אייערע שענסטע צייט אין לעבן; איר האט געארבעט, געאקערט און געזייט אזויפיל יארן, יעצט ענדליך ווען איר שניידט שוין די פירות נאכדעם וואס אייער טאכטער איז א כלה געווארן בשעה טובה ומוצלחת דארפט איר יעצט נאר טאנצן, דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן, אבער אנשטאט טאנצן פאר שמחה וויינט איר א גאנצן טאג.


איר פרעגט אין אייער צווייטע בריוו: "חוץ פון ווייטער דאווענען וואס איך פרוביר צו טון, ליגט אויף מיר א חוב עפעס צו טון? אדער זאל איך לאזן די זאך לויפן?" וויל אייך זאגן אז איר האט נאך איין זאך צו טון; חוץ פון דאווענען ליגט אויף אייך א פליכט צו טון נאך א זאך וואס דאס וועט אייך העלפן, איר דארפט אנהייבן צו דאנקען דעם אייבערשטן פאר די גרויסע נס וואס ער האט געמאכט מיט אייך אז אייער טאכטער איז א כלה געווארן; אודאי זאלט איר ממשיך זיין צו בעטן פאר די כלה, אבער נישט מיט די וועג וואס איר בעט ביז יעצט - מיט עצבות, פחדים און דמיונות וכו' וכו' נאר מתוך שמחה.


דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קעה): "עִקַּר מַעֲלַת הַבְּכִיָּה, שֶׁתִּהְיֶה מֵחֲמַת שִׂמְחָה", ווען מען וויינט צום אייבערשטן זאל מען וויינען מתוך שמחה, דערפאר זעט מען אז די ראשי תיבות פון דאס ווארט "בְּכִיָּ"ה" איז "בְּ'שִׁמְךָ יְ'גִילוּן כָּ'ל הַ'יּוֹם (תהלים פט, יז)", מען וויינט צום אייבערשטן ווייל מען ווייסט אז מיר זענען אין זיינע הענט און ער קען אונז העלפן, נישט חס ושלום וויינען פון פחד און שרעק וואס דאס איז נישט גוט.


איך שיק אייך א תפילה וואס איר זאלט יעדן טאג זאגן צום אייבערשטן ביז די חתונה פון אייער טאכטער און אויך נאך די חתונה:


"רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם אִיךְ דַאנְק דִיר אוּן אִיךְ לוֹיבּ דִיר פַאר אַלֶע חֲסָדִים וָואס דוּ טוּסְט מִיט מִיר; דוּ הָאסְט מִיר גֶעגֶעבְּן אַזַא שֵׁיינֶע לֶעבְּן, דוּ הָאסְט מִיר גֶעגֶעבְּן אַ טַייעֶרֶע מַאן מִיט זִיסֶע אוּן לִיכְטִיגֶע קִינְדֶער, יְיַשֶׁר כֹּחַ אֵייבֶּערְשְׁטֶער פַאר אַלֶעס וָואס דוּ גֶעבְּסְט מִיר. בַּאזוּנְדֶער דַאנְק אִיךְ דִיר טַאטֶע אוֹיף דִי גְרוֹיסֶע נֶס וָואס דוּ הָאסְט גֶעמַאכְט מִיט מִיר אַז מַיין טָאכְטֶער ... תִּחְיֶ' אִיז אַ כַּלָּה גֶעוָוארְן בְּשָׁעָה טוֹבָה וּמֻצְלַחַת; מָה אָשִׁיב לַה' - וָואס קֶען אִיךְ דִיר בַּאצָאלְן, כָּל תַּגְמוּלוֹהִי עָלָי - פַאר אַלֶעס גוּטְס וָואס דוּ גֶעבְּסְט מִיר, אֵיין זַאךְ קֶען אִיךְ טוּן: כּוֹס יְשׁוּעוֹת אֶשָּׂא וּבְשֵׁם ה' אֶקְרָא, אִיךְ וֶועל פוּן הַיינְט אוּן וַוייטֶער דִיר דַאנְקֶען אוּן לוֹיבְּן; אִיךְ וֶועל אַלֶעמֶען דֶערְצֵיילְן דִי גְרוֹיסֶע נִסִּים אוּן חֲסָדִים וָואס דוּ טוּסְט מִיט מִיר כְּסֵדֶר.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ מַאכְן אַלֶע מַיינֶע קִינְדֶער; זֵיי זָאלְן הָאבְּן אַ גוּט לֶעבְּן אוּן זֵיי זָאלְן אוֹיפְשְׁטֶעלְן עֶרְלִיכֶע אִידִישֶׁע דּוֹרוֹת. הֶעלְף מַיין טָאכְטֶער ... דִי כַּלָּה, זִי זָאל גֵיין צוּ דִי חוּפָּה גְרִינְג אוּן פְרֵיילִיךְ; זִי זָאל אוֹיפְשְׁטֶעלְן צוּזַאמֶען מִיט אִיר מַאן עֶרְלִיכֶע אִידִישֶׁע דּוֹרוֹת בִּזְכוּת אַלֶע הֵיילִיגֶע צַדִּיקִים וָואס הָאבְּן זִיךְ מוֹסֵר נֶפֶשׁ גֶעוֶוען פַאר דִיר, בִּפְרַט דֶער הֵיילִיגֶער רֶבִּי - רַבֵּינוּ נַחְמָן בֶּן פֵיגֶא זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, אוּן רַבֵּינוּ אֱלִיעֶזֶר שְׁלֹמֹה בֶּן מַלְכָּה זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, אָמֵן".


דער אייבערשטער זאל אייך העלפן איר זאלט זיך פרייען מיט די שמחה און מיט די ניסים וואס דער אייבערשטער טוט מיט אייך.

#33 - מ'דארף ארבעטן צו זיין פרייליך און צופרידן
חיזוק פאר מיידלעך, שמחה, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת צו, י"ב אדר ב', שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו געשריבן אין גראמען.


איך האב זייער הנאה צו הערן אז דיין לעבן איז דיר בעסער געווארן זייט דו ביסט אריין געקומען אין 'בית פיגא' - וואו מען לערנט די ריינע אמונה, מען זאל וויסן און געדענקען אז דער אייבערשטער פירט דער וועלט און אלעס וואס מען דארף זאל מען נאר בעטן פונעם אייבערשטן.


איך בעט דיר זייער דו זאלסט ארבעטן אויף דיר אויף די מדה פון שמחה; דיינע תפילות זאלן זיין בעיקר אויף צו בעטן דעם אייבערשטן דו זאלסט זיין פרייליך. ווייל א פרייליכע מענטש האט שוין ממילא אלסדינג און א מענטש וואס איז נישט פרייליך וועט קיינמאל נישט זיין צופרידן, וואס ער וועט נאר האבן וועט ער זוכן חסרונות אויף וואס צו קרעכצן.


דעריבער האט אונז מוהרא"ש שטענדיג געזאגט מיר זאלן בעטן אויף שמחה ווייל דער מענטש וואס איז פרייליך קוקט אויף דער וועלט אינגאנצן אנדערש. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן אונז (ברכות נח.) אז עס איז געווען א צדיק - דער הייליגער תנא בן זומא – וואס ווען ער פלעגט עסן ברויט פלעגט ער זאגן פאר'ן אייבערשטן: "איך דאנק דיר אייבערשטער פאר'ן באשאפן אזויפיל מענטשן זיי זאלן מיר אנגרייטן ברויט"; ער פלעגט זאגן: "אדם הראשון, ווען ער האט געוואלט עסן ברויט האט ער געדארפט ארבעטן זייער שווער ביז ער האט געקענט האלטן א שטיקל ברויט אין די האנט; ער האט קודם געדארפט אקערן, זייען, נאכדעם האט ער געווארט עס זאל ארויסוואקסן ווייץ און ער האט דאס געדארפט אליינס אפשניידן, ער האט געארבעט שווער צו מאכן בינטלעך פון די תבואה, נאכדעם האט ער גענומען די בינטלעך תבואה און דאס געדרעשט און געווינט-שאוועלט, נאדכעם ווען ער האט שוין געזען די ווייץ קערלעך האט ער עס געדארפט צעמאלן און זופן, ענדליך ווען ער האט שוין געזען מעל פאר די אויגן, נאך אזויפיל ארבעט, האט ער עס געדארפט קנעטן און וועלגערן און אפבאקען - אזויפיל מלאכות האט אדם הראשון געדארפט טון ביז ער האט געקענט האלטן א שטיק ברויט, און איך שטיי אויף אינדערפרי און איך טרעף פערטיגע פיינע ברויט! ישר כח אייבערשטער פאר אזא גוטע און שיינע וועלט וואס דו האסט באשאפן נאר פאר מיר".


אזוי אויך פארציילן אונז די הייליגע חז"ל (ברכות, שם) ווי דער הייליגער תנא בן זומא פלעגט דאנקען דעם אייבערשטן ווען ער האט זיך אנגעטון זיינע קליידער, ער פלעגט זאגן: "קוק ווי גוט דער אייבערשטער איז צו מיר, ער געבט מיר קליידער אנצוטון; וויפיל האט אדם הראשון געדארפט ארבעטן ביז ער האט זיך געמאכט א קלייד... ער האט געדארפט נעמען א שעפעלע און אפשניידן פון איר אביסל וואל, דאס אויסוואשן, אויסקעמען, מאכן דערפון פעדעמער און אויפנייען א קלייד, און איך שטיי אויף אינדערפרי און איך טרעף פערטיגע קליידער, יישר כח אייבערשטער פאר מיין זיסע געשמאקע לעבן!" ער האט געקוקט אויף די לעבן מיט א פאזעטיווע בליק; ווען ער איז געווען אויפ'ן הר הבית און געזען פיל אידן דארט, פלעגט ער זאגן: "יישר כח אייבערשטער אז דו האסט באשאפן אזויפיל מענטש וועלכע זאלן מיר באדינען"; ער האט געקוקט אויף די וועלט מיט א גוט אויג.


דעריבער זאגן אונז די הייליגע חכמים (ברכות נז:): "הָרוֹאֶה בֶּן זוֹמָא בַּחֲלוֹם יְצַפֶּה לְחָכְמָה", ווער עס חלומ'ט זיך ביינאכט פון בן זומא איז א גוטע סימן, דאס איז א סימן אז ער גייט באקומען חכמה; ווייל דאס איז די גרעסטע חכמה - צו קוקן גוט אויפ'ן לעבן, וויסן אז דער אייבערשטער פירט דער וועלט און ער טוט נאר וואס איז גוט.


דעריבער זאלסטו ארבעטן מיט אלע דיינע כוחות צו קוקן אויפ'ן לעבן מיט א גוטע אויג; יעדע זאך וואס דו האסט דאנק און לויב דעם אייבערשטן דערויף. אנשטאט קרעכצן און וויינען זאלסטו נאר דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן.


איך שיק דיר דא א קליינע תפילה וואס דו זאלסט בעטן יעדן טאג דעם אייבערשטן.


"הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, אִיךְ דַאנְק דִיר פַאר אַלֶעס וָואס דוּ גֶעבְּסְט מִיר; דוּ טוּסְט מִיר חֶסֶד אָן אַ צָאל. וִויפִיל אִיךְ זָאל דִיר דַאנְקֶען אוּן לוֹיבְּן וֶועל אִיךְ נִישְׁט אָנְקוּמֶען דִיר צוּ לוֹיבְּן אוֹיף דִי חֲסָדִים וָואס דוּ גֶעבְּסְט מִיר. אָבֶּער אִיךְ בֶּעט דִיר אֵייבֶּערְשְׁטֶער, הֶעלְף מִיר, דֶער יֵּצֶר הָרָע לָאזְט מִיר נִישְׁט אָפּ, עֶר בְּרֶענְגְט שְׁטֶענְדִיג אַרַיין אִין מִיר עַצְבוּת אוּן מָרָה שְׁחוֹרָה, עֶר מַאכְט מִיר טְרַאכְטְן פוּן אַ צְוֵוייטְן, עֶר מַאכְט מִיר מְקַנֵּא זַיין אַ צְוֵוייטְן, עֶר מַאכְט מִיר נִישְׁט זַיין צוּפְרִידְן; בֶּעט אִיךְ דִיר אֵייבֶּערְשְׁטֶער, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זִיךְ קֶענֶען שְׁטַארְקְן אוֹיף אִים אוּן קֶענֶען לֵייגְן מַיין מֹחַ צוּ טְרַאכְטְן נָאר פַּאזֶעטִיוו. הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל שְׁטֶענְדִיג זַיין פְרֵיילִיךְ אוּן זֶען דָאס גוּטְס וָואס דוּ טוּסְט מִיט מִיר, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל קוּקְן אוֹיף דִי וֶועלְט מִיט אַ פַּאזֶעטִיוֶוער בְּלִיק, אִיךְ זָאל זַיין פְרֵיילִיךְ מִיט וָואס אִיךְ הָאבּ אוּן אִיךְ זָאל זַיין צוּפְרִידְן מִיט וָואס דוּ גֶעבְּסְט מִיר. הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, נֶעם אָן מַיין תְּפִלָה אוּן הֶעלְף מִיר שׁוֹין אִין זְכוּת פוּן אַלֶע צַדִיקִים, וּבִּפְרַט אִין דִי זְכוּת פוּן הֵיילִיגְן רֶבִּי'ן רַבֵּינוּ נַחְמָן בֶּן פֵיגָא זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ אוּן אִין זְכוּת פוּן מוֹהֲרָא"שׁ מִבְּרֶסְלֶב זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ וָואס הָאט גֶעמַאכְט דִי תְּפִלָה, אָמֵן כֵּן יְהִי רָצוֹן".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#32 - הנהגות צו האבן געזונטע און ערליכע קינדער
קינדער, חיזוק פאר פרויען, רפואה, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויקרא, ג' אדר ב', שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך פריי זיך זייער צו הערן די גוטע נייעס אז איר ווארט שוין וכו', וועל איך אייך שרייבן אפאר הנהגות ווי זיך צו פירן אין די חדשים.


די ערשטע זאך – איר זאלט נישט אויפהערן דאנקען דעם אייבערשטן אויף די גרויסע ניסים וואס ער טוט מיט אייך; געוויינט אייך צו צו זאגן יעדן טאג תהילים, אז איר קענט זאגן דעם גאנצן 'יום תהילים' איז זייער גוט און אז איר קענט נישט זאגן דעם גאנצן יום זאלט איר זאגן אין א רייע וויפיל איר קענט און ביי יעדע קאפיטל זאלט איר דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אויף אידיש אויף די ניסים וואס ער טוט מיט אייך. מען מעג אויסרעדן אינמיטן תהילים צום אייבערשטן, מען מעג און עס איז גוט אריין צו פלעכטן אידישע ווערטער צום אייבערשטן אינמיטן די פסוקים.


אויך זאלט איר דערמאנען נעמען פון הייליגע צדיקים, ווייל דער רבי זאגט (ספר המידות, אות צדיק, חלק ב', סימן כ): "עַל יְדֵי הַזְכָּרַת שֵׁמוֹת הַצַּדִּיקִים יְכוֹלִים לְהָבִיא שִׁנּוּי בַּמַּעֲשֶׂה בְּרֵאשִׁית, כְּלוֹמַר לְשַׁנּוֹת הַטֶּבַע", דורך זאגן נעמען פון צדיקים קען מען טוישן די טבע; איז גוט ווען איר בעט דעם אייבערשטן זאל איר ארויסזאגן די נעמען פון די צדיקים וואס איר געדענקט אויסנווייניג, צום ביישפיל: אברהם, יצחק, יעקב, משה, אהרן, יוסף, דוד און שלמה, רבי שמעון בר יוחאי, רבי יצחק לוריא אשכנזי, רבי ישראל בעל שם טוב, רבי נחמן בן פיגא מברסלב, רבי נתן מברסלב וכו' וכו', און נאך נעמען פון צדיקים וואס איר געדענקט, און נאכדעם זאלט איר זאגן די תפילה:


"הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל גֶעבּוֹירְן גְרִינְג אַ גֶעזוּנְט קִינְד בְּרַמַ"ח אֵיבָרִים וּשְׁסָ"ה גִּידִים אוּן אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין אַרִיבֶּער צוּ גֵיין דִי אַלֶע טֶעג וָואס אִיךְ וַוארְט - גְרִינְגֶערְהֵייט. נֶעם אַוֶועק פוּן מִיר אַלֶע מִינֵי עַיִן הָרַע'ס אַז קֵיינֶער זָאל מִיר נִישְׁט קֶענֶען שֶׁעדִיגְן. הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן עֶרְלִיכֶע קִינְדֶער וָואס וֶועלְן טוּן דַיין וִוילְן זֵייעֶר גַאנְץ לֶעבְּן. רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זַיין גֶעזוּנְט אוּן שְׁטַארְק מַיין גַאנְצֶע לֶעבְּן, אִיךְ זָאל אֵייבִּיג טוּן נָאר גוּטֶע מַעֲשִׂים וָואס דוּ וֶועסְט הָאבְּן פוּן דֶעם אַ נַחַת רוּחַ. הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, נֶעם אָן מַיין תְּפִלָה אוּן הֶעלְף מִיר שׁוֹין אִין זְכוּת פוּן אַלֶע צַדִיקִים, וּבִּפְרַט אִין דִי זְכוּת פוּן הֵיילִיגְן רֶבִּי'ן רַבֵּינוּ נַחְמָן בֶּן פֵיגָא זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ אוּן אִין זְכוּת פוּן רַבֵּינוּ אֱלִיעֶזֶר שְׁלֹמֹה מִבְּרֶסְלֶב זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, וָואס הָאט גֶעמַאכְט דִי תְּפִלָה, יִהְיוּ לְרָצוֹן אִמְרֵי פִי וְהֶגְיוֹן לִבִּי לְפָנֶיךָ יְ"יָ צוּרִי וְגוֹאֲלִי, אָמֵן כֵּן יְהִי רָצוֹן".


אין די טעג וואס מען ווארט עסט מען נישט קיין רויע קנאבל און צוויבל.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#31 - דער אייבערשטער הערט צו די געבעט פון א חולה
רפואה, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת פקודי, כ"ז אדר א', שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב געהערט די נישט גוטע בשורה פון אייער ברודער ... נרו יאיר אז איר גייט אריבער שרעקליכע יסורים, איר ליידט פון די ביטערע מחלה השם ירחם; ער האט מיר געבעטן איך זאל אייך שרייבן אפאר ווערטער אייך צו שטארקן.


שטארק אייך מיט אמונה אינעם אייבערשטן; מיר דארפן חזר'ן די פשוט'ע אמונה: "אֲנִי מַאֲמִין בֶּאֱמוּנָה שְׁלֵמָה, שֶׁהַבּוֹרֵא יִתְבָּרַךְ שְׁמוֹ הוּא בּוֹרֵא וּמַנְהִיג לְכָל הַבְּרוּאִים, וְהוּא לְבַדּוֹ עָשָׂה וְעוֹשֶׂה וְיַעֲשֶׂה לְכָל הַמַּעֲשִׂים", איך גלייב מיט מיין גאנצע אמונה אז דער אייבערשטער האט אלעס באשאפן און ער פירט אלעס. ער טוט אלעס, ער האט אלעס געטון און ער וועט אלעס טון; ווי מער א מענטש חזר'ט די ריינע אמונה ווערט ער מער פרייליך און ער ווערט רואיג, און אז מען איז פרייליך און רואיג גייט מען ארויס פון אלע צרות ויסורים.


וויסן זאלט איר אז דער אייבערשטער הערט צו די געבעט פון א חולה מער פון אנדערע; ווען דער חולה אליינס בעט דעם אייבערשטן הערט דער אייבערשטער צו די תפילות, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (רש"י בראשית כא, יז; בשם מדרש בראשית רבה) אז מען זעט ביי ישמעאל, ווען זיין מאמע הגר האט אים געלייגט אונטערן בוים נאכדעם וואס זי האט נישט געקענט אויסהאלטן צו זען ווי אזוי איר קינד גייט שטארבן, זאגט די תורה (בראשית כא, יז): "וַיִּשְׁמַע אֱלֹקִים אֶת קוֹל הַנַּעַר", דער אייבערשטער האט צוגעהערט דאס געוויין פון 'ישמעאל', נישט דאס געוויין פון זיין 'מאמע', "מִכָּאן שֶׁיָּפָה תְּפִלַת הַחוֹלָה מִתְּפִלַּת אֲחֵרִים עָלָיו, וְהִיא קוֹדֶמֶת לְהִתְקַבֵּל", פון דא זעט מען אז די תפילה פונעם חולה איז זייער חשוב ביים אייבערשטן.


נאך זאגן די הייליגע חכמים (שבת יב:): "מִנַּיִן שֶׁהַשְּׁכִינָה סוֹעֵד אֶת הַחוֹלָה?" פון וואו זעט מען אז דער אייבערשטער האלט אונטער דעם חולה? ווייל עס שטייט (תהלים מא, ד): "ה' יִסְעָדֶנּוּ עַל עֶרֶשׂ דְּוָי", דער אייבערשטער האלט אונטער דעם חולה; נאך זאגן חז"ל (שם): ווען מען קומט מבקר חולה זיין איינעם זאל מען זיצן מיט גרויס כבוד, ווייל: "שְׁכִינָה לְמַעְלָה מֵראשׁוֹתָיו שֶׁל חוֹלֶה", דער אייבערשטער רוט אויף דעם קאפ פון א חולה; נאך זאגן חז"ל (שם): "אָמַר רָבִין, מִנַּיִן שֶׁהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא זָן אֶת הַחוֹלָה? שֶׁנֶאֱמַר (תהלים מא, ד): ה' יִסְעָדֶנּוּ עַל עֶרֶשׂ דְּוָי", דער אייבערשטער שפייזט דעם חולה.


דערפאר זאלט איר נעמען פון די מאמרי חז"ל שטארקייט צו בעטן דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף אייך; רעדט צום אייבערשטן אויף אייער אייגענע שפראך - אויף אידיש, דערציילט אים אזוי ווי איר וואלט עפעס דערציילט פאר א נאנטע חבר'ט, דערציילט אים ווי צעבראכן איר זענט, זאגט אים: "רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, הָאבּ רַחְמָנוּת אוֹיף מִיר. הֶעלְף מִיר אֵייבֶּערְשְׁטֶער, אִיךְ דַארְף אַ רְפוּאָה שְׁלֵימָה. קוֹים וָואס אִיךְ לֶעבּ, אִיךְ גֵיי אַרִיבֶּער שְׁרֶעקְלִיכֶע פַּיין, עֶס אִיז מִיר זֵייעֶר בִּיטֶער, הֶעלְף מִיר אֵייבֶּערְשְׁטֶער, דוּ בִּיסְט דָאךְ דֶער רוֹפֵא נֶאֱמָן; הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער אִיךְ וִויל חֲתוּנָה הָאבְּן, אִיךְ וִויל אוֹיפְשְׁטֶעלְן אַ שְׁטוּבּ אוּן הָאבְּן קִינְדֶער אוּן אֵיינִיקְלֶעךְ. אַלֶע מַיינֶע חַבֶר'טֶעס הָאבְּן חֲתוּנָה אֵיינֶע נָאכְ'ן אַנְדֶערְן אוּן אִיךְ לִיג דָא אִין שְׁפִּיטָאל מִיט שְׁרֶעקְלִיכֶע פַּיין פוּן דִי ...; עֶס אִיז מִיר אַזוֹי בִּיטֶער דָא אִין שְׁפִּיטָאל. עֲנֵנִי ה' עֲנֵנִי, בִּזְכוּת אַלֶע צַדִּיקִים וָואס הָאבְּן זִיךְ מוֹסֵר נֶפֶשׁ גֶעוֶוען פַאר דַיינֶעט וֶועגְן, בִּזְכוּת זֵייעֶר תּוֹרָה, זֵייעֶר תְּפִילָה אוּן זֵייעֶר עֶרְלִיכְקַייט; בִּזְכוּת אַבְרָהָם אָבִינוּ, בִּזְכוּת יִצְחָק אָבִינוּ, בִּזְכוּת יַעֲקֹב אָבִינוּ, בִּזְכוּת מֹשֶׁה רַבֵּינוּ, בִּזְכוּת אַהֲרֹן הַכֹּהֵן, בִּזְכוּת יוֹסֵף הַצַּדִּיק, בִּזְכוּת דָּוִד הַמֶּלֶךְ, בִּזְכוּת שְׁלֹמֹה הַמֶּלֶךְ, בִּזְכוּת רַבִּי שִׁמְעוֹן בַּר יוֹחָאִי, בִּזְכוּת רַבִּי יִצְחָק לוּרְיָא אַשְׁכְּנַזִי, בִּזְכוּת רַבִּי יִשְׂרָאֵל בַּעַל שֵׁם טוֹב, בִּזְכוּת רֶבִּי נַחְמָן בֶּן פֵיגֶא מִבְּרֶסְלֶב, בִּזְכוּת רֶבִּי נָתָן מִבְּרֶסְלֶב, בִּזְכוּת רַבֵּינוּ אֱלִיעֶזֶר שְׁלֹמֹה מִבְּרֶסְלֶב; יִּהְיוּ לְרָצוֹן אִמְרֵי פִי וְהֶגְיוֹן לִבִּי לְפָנֶיךָ, ה' צוּרִי וְגוֹאֲלִי. אָמֵן כֵּן יְהִי רָצוֹן".


דער אייבערשטער דער רופא נאמן, זאל אייך שיקן א רפואה שלימה בתוך שאר חולי ישראל.


איך ווארט צו הערן פון אייך איר זאלט מיר בקרוב מבשר זיין די גוטע בשורה אז איר זענט ארויס געקראכן פון די ביטערע מחלה.

#30 - וואויל איז דיר אז דו האסט צעבראכן דיין סמארטפאון
קדושה, בחור, סמארטפאון, משניות, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תרומה, א' דר"ח אדר א', שנת תשע"ט לפרט קטן


 


 לכבוד ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו מיטן צובראכענע סמארטפאון.


איך האב זיך זייער געפריידט צו דיין בריוו און צו טרעפן אינעם ענוועלאפ א צעבראכענעם סמארטפאון; דו האסט מיט דעם מקיים געווען די מצוה פון: "וּבִעַרְתָּ הָרָע מִקִּרְבֶּךָ (דברים יז, ז)", ווייל א סמארטפאון אן א פילטער איז אלע דריי עבירות וואס א איד דארף זיך לאזן הרג'נען נישט עובר צו זיין דערויף: 'עבודה זרה', 'גילוי עריות', און 'שפיכת דמים'.


א סמארטפאון נעמט אוועק פונעם מענטש די אמונה, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק א', סימן לא) אז 'ברית' און 'אמונה' זענען תלוי איינס אינעם צווייטן, אזוי ווי עס שטייט (תהלים פט, כט): "וּבְרִיתִי נֶאֱמֶנֶת לוֹ"; דאס הייסט אז ווען מען איז פוגם בברית, בפרט ווער רעדט נאך אז מען קוקט שמוציגע מאוויס - פארנאגראפיע רחמנא לצלן און מען זינדיגט אין הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, הייבט מען אן צו האבן קושיות און ספיקות אויפ'ן אייבערשטן, און ווי מער מען פאלט אריין אין עבירות אלץ מער ווערט אויסגעריסן די אמונה און מען זינקט אין כפירה. ווייל עבירות פארלעשט די אמונה, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות, אות אמונה, סימן כב): "הַפֶּשַׁע שֶׁל אָדָם מַכְנִיס כְּפִירָה בָּאָדָם", די עבירות ברענגט כפירה; דערפאר איז א סמארטפאון אזא שעדליכע זאך.


אז דו האסט געהאט די שטארקייט אוועק צו ווארפן דיין סמארטפאון זאלסטו יעצט האבן שכל נישט צו זיין ווי א הונט וואס גייט צוריק צו וואס ער ברעכט אויס; שלמה המלך זאגט (משלי כו, יא): "כְּכֶלֶב שָׁב עַל קֵאוֹ, כְּסִיל שׁוֹנֶה בְאִוַּלְתּוֹ", דער נאר איז צוגעגליכן צו א הונט וואס גייט צוריק צו דאס וואס ער האט אויסגעבראכן און עסט דאס נאכאמאל אויף, ער האט נישט די פארשטאנד אז ער האט דאס אויסגעבראכן ווייל דאס איז נישט גוט פאר אים, אזוי טוט אויך דער נאר נאכאמאל נארישקייטן.


מאך זיך א שיעור אין משניות; הייב אן פון אנהייב סדר זרעים, זאג א פרק נאך א פרק ביז דו וועסט ענדיגן סדר זרעים, נאכדעם זאלסטו אנהייבן סדר מועד ביז דו וועסט ענדיגן גאנץ ששה סדרי משנה. און ווען דו ענדיגסט ששה סדרי משנה זאלסטו אנהייבן נאכאמאל משניות, אזוי זאלסטו טון דיין גאנץ לעבן. דאס וועט דיר אפהיטן פון אלעם שלעכטס.


דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "אֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפ געפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם. וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג "כך וכך", וועט ער סוף כל סוף ארויס גיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


בעט דעם אייבערשטן ער זאל דיר העלפן דו זאלסט האבן כח זיך צו שטארקן אויפן יצר הרע; אפילו דו האסט נישט קיין דיבורים וואס צו רעדן זאלסטו זאגן אפאר ווערטער, זאג: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל האבן כח נישט צו קוקן קיין עבירות, העלף מיר אייבערשטער איך זאל נישט קוקן קיין מאוויס און איך זאל נישט קוקן קיין שמוץ. איך לויף שטענדיג צוריק צו דעם, איך בין ממש ווי א הונט וואס קערט זיך צוריק צו זיין שמוץ, העלף מיר אייבערשטער איך זאל האבן כח בייצושטיין די שווערע נסיונות"; אזוי זאלסטו רעדן צום אייבערשטן וועסטו האבן כח זיך צו שטארקן אויף דיינע נסיונות.


שרייב מיר נאך בריוו; לכל הפחות איין מאל א וואך.

#29 - שטארק זיך ווייטער מיט דיינע גוטע מעשים, וועסטו טרעפן דיין שידוך
בחור, שידוכים, וואקאציע, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.


זייער גוט האסטו געטון אז דו ביסט נישט מיטגעפארן דעם פארגאנגענעם שבת מיט דיינע חברים אויף א פלאץ וואו איז נישט דא קיין מנין; דאס ווייזט אז דו האסט יראת שמים. עס איז מיר א גרויסע וואונדער אז חסידי'שע בחורים פארן אוועק אויף שבת צו א פלאץ וואו איז נישט דא קיין מנין און נישט קיין מקוה, דאס ווייזט אויף קלות ראש.


שטארק זיך ווייטער מיט דיינע גוטע מעשים; מיט'ן דאווענען יעדן טאג שחרית מנחה ערבית מיט מנין, אויך זאלסטו ממשיך זיין מיט דיינע לימודים; לערן יעדן טאג אביסל חומש רש"י מיט'ן תרגום, אויך זאלסטו לערנען יעדן טאג ח"י פרקים משניות דאס צו מסיים זיין יעדן חודש, און דער עיקר זאלסטו לערנען אסאך גמרא וועסטו זוכה זיין צו ניצול ווערן פון אלעם שלעכט'ס.


זארג נישט פאר דיין שידוך; נאך אביסל וועסטו טרעפן דיין שידוך. זאג די קרבנות הנשיאים יעדן טאג, ווייל דער דער רבי זאגט (ספר המידות, אות חיתון, חלק ב', סימן ו): "מִי שֶׁקָּשֶׁה לוֹ לִמְצֹא זִוּוּגוֹ, יַרְגִּיל אֶת עַצְמוֹ לִקְרוֹת בְּקָרְבְּנוֹת הַנְּשִׂיאִים", ווער עס טרעפט נישט זיין שידוך זאל זאגן די פרשה פון די קרבנות הנשיאים. בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג די תפילה וואס מוהרא"ש האט געשריבן פאר בחורים און מיידליך צו זאגן; איך ברענג דיר די תפילה פונעם ספר: "דיין שידוך וועט אנקומען":


"רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין צוּ טְרֶעפְן אַ גוּטֶע שִׁידוּךְ, אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן שְׁנֶעל אוּן גְרִינְג אוּן נִישְׁט דַארְפְן וַוארְטְן מֶער אַזוֹי לַאנְג.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער אִיךְ וֵוייס אַז אִיךְ הָאבּ זִיךְ נִישְׁט אוֹיפְגֶעפִירְט וִוי עֶס דַארְף צוּ זַיין, אוּן אַז אִיךְ בִּין נִישְׁט אֵייבִּיג גֶעוֶוען אַזוֹי וואוֹיל אוּן עֶרְלִיךְ. אִיךְ בֶּעט דִיר אָבֶּער, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, אַז דוּ זָאלְסְט נִישְׁט קוּקְן אוֹיף דֶעם אוּן צוּלִיבּ דֶעם צוּרִיק הַאלְטְן מַיין שִׁידוּךְ. זֵיי מִיר מוֹחֵל אוֹיף אַלֶעס וָואס אִיךְ הָאבּ נִישְׁט גוּט גֶעטוּן, אוּן הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שׁוֹין שְׁנֶעל חֲתוּנָה הָאבְּן, אוּן דָאס וֶועט מִיר הֶעלְפְן אוּן רַאטֶעוֶוען אַז אִיךְ זָאל מֶער נִישְׁט טוּן קַיין עֲבֵירוֹת אוּן אִיךְ זָאל שׁוֹין זַיין וואוֹיל אוּן עֶרְלִיךְ.


וָואס זָאל אִיךְ טוּן, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם? פוּן מַיין זַייט בִּין אִיךְ גְרֵייט חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן הַיינְט נַאכְט! וָואס קֶען אִיךְ טוּן אַז אִיךְ הָאבּ נָאכְנִישְׁט גֶעטְרָאפְן מַיין שִׁידוּךְ? אִיךְ וַוארְט אוּן אִיךְ וַוארְט אוּן אִיךְ בֶּעט דִיר שׁוֹין אַזוֹי לַאנְג אַז אִיךְ וִויל שׁוֹין חֲתוּנָה הָאבְּן, אוּן דֶערְוַוייל אִיז עֶס נָאכְנִישְׁט אָנְגֶעקוּמֶען.


דִי חַזַ"ל זָאגְן אוּנְז אַז וֶוען אֵיינֶער הָאט חֲתוּנָה נָאךְ דִי צְוָואנְצִיג יָאר, וֶועט עֶר שׁוֹין זַיין גַאנְץ לֶעבְּן טְרַאכְטְן פוּן עֲבֵירוֹת, אוּן דוּ זָאגְסְט אוֹיף אַזַא מֶענְטְשׁ אַז זַיינֶע בֵּיינֶער זָאלְן צוּגֵיין. פַארְוָואס זָאל מִיר קוּמֶען אַזַא הַארְבֶּער עוֹנֶשׁ אַז אִיךְ זָאל מַיין גַאנְץ לֶעבְּן טְרַאכְטְן פוּן עֲבֵירוֹת, אוּן אַז מַיינֶע בֵּיינֶער זָאלְן צוּגֵיין? וָואס בִּין אִיךְ דֶען שׁוּלְדִיג? פַארְוָואס קוּמְט עֶס מִיר? אִיז מִיר נִישְׁט גֶענוּג דִי שְׁרֶעקְלִיכֶע פַּיין אוּן וֵוייטָאג וָואס אִיךְ הָאבּ פוּן דֶעם אַלֵיין אַז אִיךְ הָאבּ נָאכְנִישְׁט חֲתוּנָה גֶעהַאט?


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן סַבְלָנוּת אוּן גֶעדוּלְד, אוּן אוֹיסְוַוארְטְן מִיט רוּאִיגְקֵייט בִּיז אִיךְ וֶועל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל נִישְׁט הָאבְּן קַיין קֻשְׁיוֹת אוֹיף דִיר. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל גְלֵייבְּן מִיט אַ שְׁטַארְקֶע אֱמוּנָה אַז דוּ טוּסְט אַלֶעס נָאר צוּם גוּטְן, אוּן יֶעדֶע זַאךְ הָאט אַ פּוּנְקְטְלִיכֶער חֶשְׁבּוֹן, אוּן מִיט דֶעם זָאל אִיךְ זִיךְ שְׁטַארְקְן אוּן נִישְׁט זַיין אַזוֹי צוּבְּרָאכְן פוּן מַיינֶע שְׁוֶוערִיקַייטְן.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, נָאר דוּ קֶענְסְט מִיר פַארְשְׁטֵיין! נָאר דוּ וֵוייסְט מַיינֶע גֶעפִילְן! וִוי אַזוֹי אִיךְ שְׁפִּיר זִיךְ אַזוֹי פַארְשֶׁעמְט אוּן דֶערְנִידֶערְט פוּן מִיר אַלֵיין! אַז אַלֶע מַיינֶע חֲבֵרִים הָאבְּן שׁוֹין חֲתוּנָה גֶעהַאט אוּן נָאר אִיךְ בִּין גֶעבְּלִיבְּן אַלֵיין! הֶעלְף מִיר אַז דִי בִּזְיוֹנוֹת זָאלְן זַיין פַאר כַּפָּרַת עַווֹנוֹת אַז מִיט דֶעם זָאל אִיךְ אָפְּקוּמֶען אַלֶע מַיינֶע עֲבֵירוֹת, אִיךְ זָאל מֶער נִישְׁט דַארְפְן לַיידְן אַזוֹיפִיל אוּן אִיךְ זָאל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן בְּקָרוֹב.


אִיךְ וֵוייס אוּן אִיךְ גְלֵייבּ, הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, אַז דוּ וֶועסְט מִיר זִיכֶער נִישְׁט פַארְלָאזְן. סוֹף כָּל סוֹף וֶועל אִיךְ זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן. אוּן דֶערְפַאר בֶּעט אִיךְ דִיר, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, אַז וֶוען אִיךְ וֶועל שׁוֹין חֲתוּנָה הָאבְּן זָאל אִיךְ זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן אַ גוּטֶע שָׁלוֹם בַּיִת, אִיךְ זָאל זִיךְ קֵיינְמָאל נִישְׁט קְרִיגְן אִינְדֶערְהֵיים, עֶס זָאל שְׁטֶענְדִיג הֶערְשְׁן בַּיי אוּנְז אַהֲבָה וְאַחְוָה וְשָׁלוֹם וְרֵעוּת, מִיר זָאלְן זִיךְ לִיבּ הָאבְּן אוּן הָאבְּן אַ גְלִיקְלִיךְ לֶעבְּן אִינְאֵיינֶעם, אוּן אִיךְ זָאל זִיךְ קֵיינְמָאל נִישְׁט דַארְפְן גֶט'ן חַס וְשָׁלוֹם.


הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שְׁטֶענְדִיג זַיין אַ וַתְּרָן, אִיךְ זָאל אֵייבִּיג מְוַותֵּר זַיין אוּן נִישְׁט זִיךְ קְרִיגְן נָאר שְׁטֶענְדִיג אַרוֹיסְהֶעלְפְן. מִיר זָאלְן הָאבְּן אַ פְרֵיילִיכֶע הוֹיז, עֶס זָאל זִיךְ שְׁפִּירְן דִי שִׂמְחָה אִין דִי לוּפְט בַּיי אוּנְז אִינְדֶערְהֵיים. אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן גֶעזוּנְטֶע אוּן עֶרְלִיכֶע קִינְדֶער, אִיךְ זָאל זֵיי אוֹיפְצִיעֶן אוֹיפְ'ן עֶרְלִיכְן אִידִישְׁן וֶועג אוּן זֶען אַסַאךְ אִידִישׁ נַחַת פוּן זֵיי. מַיין שְׁטוּבּ זָאל זַיין אָפְן פַאר אַנְדֶערֶע אִידִישֶׁע קִינְדֶער אַרַיינְצוּנֶעמֶען אוֹרְחִים אוּן צוּ טוּן אַסַאךְ צְדָקָה אוּן חֶסֶד.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, נֶעם אָן מַיין תְּפִלָה, אוּן הֶעלְף מִיר שׁוֹין, אִין זְכוּת פוּן אַלֶע צַדִיקִים וּבִּפְרַט אִין דִי זְכוּת פוּן הֵיילִיגְן רֶבִּי'ן רַבֵּינוּ נַחְמָן בֶּן פֵיגָא זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, אוּן אִין זְכוּת פוּן רַבֵּינוּ אֱלִיעֶזֶר שְׁלֹמֹה בֶּן מְנַחֶם זְאֵב זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, וָואס הָאט גֶעמַאכְט דִי תְּפִלָה, אָמֵן כֵּן יְהִי רָצוֹן".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#28 - נערוון ביים מאכן התבודדות
תפילה והתבודדות, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת משפטים, כ"ג שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו האסט מיר ממש מחי' געווען מיט דעם וואס דו שרייבסט מיר אז דו האסט היינט מסיים געווען די פינפטע מאל ששה סדרי משנה; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין מב.): "בְּמִי אַתָּה מוֹצֵא מִלְחַמְתָּהּ שֶׁל תּוֹרָה", ביי וועם געפונט זיך די תורה קלאר? "בְּמִי שְׁיֵשׁ בְּיָדוֹ חֲבִילוֹת שֶׁל מִשְׁנָה", ביי דעם וואס לערנט משניות.


בנוגע דאס וואס דו האסט נערוון ביים מאכן התבודדות, דו ווייסט נישט צי דו ביסט יוצא וכו' און צי דו האסט גענוג געבעטן וכו'; דער עיקר זאלסטו בעטן אויף שמחה וועסטו שוין במילא אלעס האבן. בעט דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל זיין פרייליך און איך זאל זיך נישט מבלבל זיין פון קיין שום זאך אויף די וועלט. העלף מיר איך זאל האבן א קלארע אמונה און שטענדיג געדענקען אז דו ביסט מיט מיר. נעם אוועק פון מיר דעם יצר הרע וואס הייסט 'נערוון', ער לאזט מיר נישט אפ. יעדע זאך וואס איך טו ברענגט ער מיר אריין נערוון; ווען איך רעדט צו דיר האב איך נאכדעם יסורים פון דעם נאריש'ן יצר הרע, ער הייבט מיר אן זאגן: 'האסט נישט גענוג געבעטן, האסט נישט גענוג אויסגעשמועסט וכו' וכו''; הייליגער באשעפער מאך מיר פרייליך"; אזוי זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן יעדן טאג וועט אוועק גיין פון דיר די קליפה וואס רופט זיך: "נערוון", וואס פון דעם קומען אלע פראבלעמען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#27 - התבודדות איז גרינג אבער שווער
תפילה והתבודדות, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, חמשה עשר בשבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דו ווילסט באמת ארויס גיין פון דיין פראבלעם איז דא פאר דיר נאר איין עצה, די עצה פון הייליגן רבי'ן - 'התבודדות'.


פון איין זייט איז 'התבודדות' גרינג צו טון און עס איז אן אומזיסטיגע עצה; עס קאסט נישט קיין געלט און עס אויך איז נישט קיין שווערע עבודה. אבער מצד שני איז די עצה א שווערע זאך צו טון, ווייל עס פעלט זיך אויס פאר דעם תמימות ופשיטות און א שטארקע אמונה; מען קען נישט מאכן 'התבודדות' נאר אז מען האט א שטארקע תמימות אין זיך, מען דארף גלייבן אז דער אייבערשטער געפונט זיך איבעראל און הערט צו יעדע ווארט. אבער כל זמן דער מענטש האט נישט קיין שטארקע אמונה קומט אים אן זייער שווער צו דאווענען שחרית מנחה מעריב און זיכער איז אים שווער זיך אויס צו רעדן דאס הארץ צום אייבערשטן אויף זיין שפראך, ווייל ער שפירט נאך נישט ווי ער רעדט צום אייבערשטן, ער מיינט אז קיינער הערט נישט אויס וואס ער רעדט.


דאס מאכט אים ער זאל מזלזל זיין אינעם דאווענען, און דאס איז טאקע די סיבה פארוואס מענטשן זענען מזלזל אין תפילה; ווייל די אמונה איז ביי זיי שוואך, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סב): "וּבֶאֱמֶת, אִם הָיָה יוֹדֵעַ הָאָדָם יְדִיעָה בְּלֵב שָׁלֵם 'שֶׁמְּלֹא כָל הָאָרֶץ כְּבוֹדוֹ, וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא עוֹמֵד בִּשְׁעַת הַתְּפִילָּה, וְשׁוֹמֵעַ הַתְּפִלָּה", ווען א מענטש וואלט ווען געוואוסט ביי זיך קלאר אז דער אייבערשטער שטייט נעבן אים בשעת ער דאוונט און ער הערט צו יעדעס ווארט וואס ער בעט אים, "בְּוַדַּאי הָיָה מִתְפַּלֵּל בְּהִתְלַהֲבוּת גָּדוֹל, וְהָיָה מְדַקְדֵּק מְאֹד לְכַוֵּן אֶת דְּבָרָיו", וואלט ער זיכער געדאוונט אזוי ווי עס דארף צו זיין און ער וואלט מכוון געווען יעדע איינציגע ווארט ווי אזוי ער זאגט עס ארויס.


דאס רעדן צום אייבערשטן בויט אויף די אמונה אינעם מענטש, ווי מער מען רעדט צום אייבערשטן אלץ שטערקער ווערט אויפגעבויט די אמונה. מען הייבט אן שפירן אז דער אייבערשטער איז דא און דעמאלט גייען אוועק אלע פחדים און דמיונות; אז דו וועסט רעדן צום אייבערשטן יעדן טאג וועט אוועק גיין פון דיר אלע דמיונות און פחדים, דיינע נערוון וועלן דיר ווערן שטארק.


זייער גוט טוסטו אז דו דערציילסט נישט דיינע פחדים פאר דיין ווייב תחי', וואס דארף זי וויסן דיינע שוואכקייטן.


דו שרייבסט מיר אז דו האסט עס נאך פאר קיינעם נישט דערציילט ווייל דו שעמסט זיך; זייער גוט טוסטו, זאלסט עס ווייטער נישט דערציילן פאר קיינעם, דערצייל עס נאר פארן אייבערשטן, זאג אים: "רבונו של עולם מיין קאפ דריידט זיך מיר, איך שפיר יעדע מינוט ווי עפעס גייט פאסירן מיט מיר, איך האב אזוי מורא, איך ווייס אליינס נישט פון וואס איך האב מורא. בעט איך דיר אייבערשטער העלף מיר ארויס גיין פון די שלעכטע מחשבות, איך ווייס אז אלע מחשבות רעות זענען עצת היצר, דער יצר הרע וויל מיר דערשרעקן מיט אומזיסטיגע שרעק און די אלע מחשבות זענען נאריש און פוסט, פונדעסטוועגן זענען זיי אזוי שטארק אז זיי נעמען מיר פשוט איבער מיין גאנצע מח אז איך קען נישט טראכטן פון עפעס אנדערש, און דאס מאכט מיר זייער אפגעשוואכט.


הייליגער באשעפער, טאטע זיסער, העלף מיר איך זאל גלייבן באמונה שלימה אז דו ביסט דא מיט מיר, און גארנישט קען צו מיר פאסירן נאר אויב דו באפעלסט; העלף מיר איך זאל שפירן ווי דו ביסט מיט מיר, העלף מיר איך זאל האבן אזא קלארע אמונה אז עס זאל מיר נישט אנגיין וואס מענטשן זאגן אויף מיר, אזוי וועל איך האבן א שטארקע מח מיט שטארקע נערוון. ווייל שטארקע נערוון קומט פון א שטארקע אמונה.


העלף מיר איך זאל שטענדיג געדענקען אז עס איז גארנישט דא אויסער דיר, העלף מיר בזכות אלע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיר, בזכות דער הייליגער תנא רבי שמעון בר יוחאי, בזכות דער הייליגער רבי יצחק לוריא אשכנזי, בזכות דער הייליגער רבי ישראל בעל שם טוב, בזכות דער הייליגער רבי – רבי נחמן בן פיגא מברסלב, און אינעם זכות פון זיין תלמיד רבי נתן מברסלב, ובזכות רבינו אליעזר שלמה מברסלב; יהיו לרצון אמרי פי והגיון לבי לפניך, ה' צורי וגואלי. אמן כן יהי רצון".


איך פריי מיר זייער צו הערן פון דיר, שרייב מיר נאך בריוו.

#26 - וועגן כשרות, צניעות, ליכט צינדען
צניעות, חיזוק פאר פרויען, צדקה, כשרות, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, חמשה עשר בשבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר זענט העכסט צופרידן פון די מלמדים פון אייערע זון און פון די טיטשערס פון אייערע טעכטער; איר אנערקענט די ארבעט וואס זיי לייגן אריין אין די קינדער.


מיר האבן זייער געטרייע מלמדים און טיטשערס וואס לייגן אריין זייער גאנצע הארץ אין די קינדער; דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן ווייטער האבן די ריכטיגע מלמדים און טיטשערס וואס וועלן אויפברענגען אונזערע קינדער בדרך התורה.


בנוגע הכשרים וכו'; זייער גוט טוט איר אז איר האט געמאכט א קבלה נאר צו עסן פלייש פון קהילת סאטמאר. מוהרא"ש שרייבט אזוי אין שאלות ותשובות ברסלב (מכתב שנא): "פה בארצות הברית ההכשר הכי טוב בבשר, זה מקהילת סאטמאר וכו'", דא אין אמעריקא איז סאטמאר'ע פלייש א גוטע הכשר; און ווען עס קומט צו אנדערע עסן זאלט איר אויך אכטונג געבן וואס איר נעמט אריין אין שטוב, ווייל וואס מען עסט ווערט נאכדעם איבערגעדרייט פאר בלוט פונעם מענטש, און אז איר ווילט וויסן וואס פאר א הכשר איז א גוטע הכשר און וואס נישט - זאלט איר פרעגן אייער דיין אדער מורה דרך.


בנוגע אייער שאלה, אז ווען מען קלאפט ביי אייך אין שטוב פאר צדקה שיקט איר אייערע קינדער געבן צדקה מיט א קארטל פון חיזוק יומי וואו עס שטייען די נומערן צו הערן 'קול ברסלב', און איר ווילט וויסן צי אין פאל די קינדער זענען נישט דארט און איר אליינס געבט צדקה, צי עס איז צניעות מיט צו געבן מיט'ן נדבה א קארטל וכו'; עס איז נישט דא קיין גרעסערע זאך ווי מקרב זיין אידישע קינדער צום אייבערשטן, מיר אלע דארפן עוסק זיין אין הפצה, אבער א פרוי זאל עוסק זיין אין הפצה נאר ביי פרויען, דעריבער איז נישט כדאי ווען איר געבט צדקה מיט צו געבן וכו' נאר ווען איר שיקט אייערע קינדער צום טיר אדער דורך אייער מאן נרו יאיר.


בנוגע אז איר צינדט שבת ליכט פריער פונעם זמן הדלקת הנרות און איינער האט אייך געזאגט אז דאס איז א שאלה; אשריך ואשרי חלקיך אז איר צינדט שוין אן די שבת ליכט פרי, אזוי האט זיך געפירט דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו און אזוי האט מען זיך געפירט ביים רבי'ן, מען האט געצינדן די שבת ליכט צוויי שעה פאר נאכט, דאס קומט אויס בערך א האלבע שעה פאר אונזער זמן וואס איז צוואנציג מינוט פאר די שקיעה; איר זאלט ווייטער צינדן פרי די שבת ליכט אפילו עס זענען דא פוסקים וואס האלטן אז מען קען נישט צינדן אזוי פרי, אבער עס זענען דא פוסקים וואס זאגן שוין אז מען קען צינדן אפילו פארן פלג המנחה (עיין שאלות ותשובות ארץ צבי, סימן קיג); בפרט היינט אז עס איז דא לעקטער אין יעדע שטוב איז דאך ניכר אז די ליכט צינדט מען פאר שבת. דערפאר זאלט איר ווייטער אפווארטן דעם שבת גענוג פרי און ווייטער אנהאלטן אייער גוטע מנהג.


פארשטייט זיך אז איר זאלט אויסנוצן די הייליגע מינוטן ביי די שבת ליכט צו בעטן פאר אייערע קינדער און אייניקלעך אז זיי זאלן זוכה זיין צו זיין ערליכע אידן, ווייל די תפילות וואס מען בעט ווען מען צינדט אן די שבת ליכט איז זייער חשוב ביים אייבערשטן.


מוהרא"ש פלעגט שטענדיג דערציילן פאר די פרויען אז רבי נתן האט געבעטן זיין ווייב און זיינע טעכטער אז ווען זיי צינדן אן די שבת ליכט זאלן זיי בעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם אזוי ווי איך צינד אן די ליכט, אזוי זאל אנגעצינדן ווערן דעם הייליגן רבינ'ס ליכט אין אלע אידישע הערצער"; אזוי אויך זאלט איר בעטן ביי די ליכט: "רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, טַאטֶע זִיסֶער! גֶעבּ מִיר אַ שֵׁיינֶע שַׁבָּת אוּן אַ שֵׁיינֶע לֶעבְּן. אַ לֶעבְּן מִיט שָׁלוֹם, אַ לֶעבְּן מִיט לִיבְּשַׁאפְט; הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זִיךְ אוֹיסְקוּמֶען מִיט מַיין מַאן אוּן אִיךְ זָאל אִים שֶׁעצְן. רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם הֶער אוֹיס מַיין גֶעבֶּעט, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל הָאבְּן עֶרְלִיכֶע קִינְדֶער וָואס וֶועלְן דִיר דִינֶען מִיט לִיבְּשַׁאפְט. רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם אַזוֹי וִוי אִיךְ צִינְד יֶעצְט אָן דִי שַׁבָּת לִיכְט, מַאךְ אוּנְז לִיכְטִיג אוּנְזֶער לֶעבְּן אוּן מַאךְ לִיכְטִיג פַאר אַלֶע אִידִישֶׁע קִינְדֶער; אַלֶע זָאלְן וִויסְן פוּן דִּיר אוּן אַלֶע זָאלְן וִויסְן פוּן הֵיילִיגְן רֶבִּי'ן. צִינְד אָן ...'ס הַארְץ עֶר זָאל דִיר דִינֶען מִיט לִיבְּשַׁאפְט אוּן צִינְד אָן דִּי הֶערְצֶער פוּן מַיינֶע קִינְדֶער".


דער אייבערשטער זאל אייך העלפן איר זאלט האבן נחת פון אייערע קינדער, איר זאלט זיי מגדל זיין אינאיינעם מיט אייער מאן געזונטערהייט.

#25 - אפילו ווען עס זעט אויס שלעכט, ווייס איך ער איז גערעכט
שידוכים, התחזקות, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, חמשה עשר בשבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


אפילו איך האב דיר שוין נעכטן געשריבן, דאך שפיר איך אז איך דארף דיר שרייבן נאך א בריוו, דיר מחזק זיין אויף דעם וואס מען האט אפגעלאזט דיין שידוך.


איך בעט דיר טייערער ... נרו יאיר, שטארק זיך מיט אלע כוחות נישט צו פארלירן די אמונה און גלייב אז דער אייבערשטער טוט נאר וואס איז גוט פארן מענטש. זאג און זינג צו זיך: "אלעס וואס דער אייבערשטער טוט איז דאך אזוי גוט, אפילו ווען עס זעט אויס שלעכט ווייס איך ער איז גערעכט", אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ס:): לְעוֹלָם יְהֵא אָדָם רָגִיל לוֹמַר: "כָּל מַה דְּעָבֵיד רַחְמָנָא לְטָב עָבֵיד", א מענטש זאל זיך צוגעוואוינען צו זאגן: "אלעס וואס דער אייבערשטער טוט איז גוט"; נישט אלע מאל זעען מיר דאס גוטס, און נישט אלעמאל פארשטייען מיר פארוואס דער אייבערשטער טוט אזוי, אבער מיר דארפן גלייבן מיט א שטארקע אמונה אז דער אייבערשטער איז גוט און טוט נאר גוט'ס.


נעם עס אן ווי א שיינע מתנה, זאג פאר'ן אייבערשטן: "רבונו של עולם איך דאנק דיר פאר דאס וואס זי האט אפגעלאזט דעם שידוך; איך גלייב אז דאס איז גוט פאר מיר, העלף מיר אייבערשטער איך זאל האבן כח ווייטער אויסצואווארטן אויף מיין שידוך. הייליגער באשעפער עס איז מיר אזוי שווער צו זיין אליינס, איך האב שוין געמיינט אז אט אט גיי איך חתונה האבן און איך גיי ווערן אן אדם השלם, און יעצט האט די כלה מחליט געווען אז זי וויל נישט גיין ווייטער, העלף מיר אייבערשטער איך זאל שוין טרעפן מיין שידוך"; אזוי זאלסטו זיך אויסרעדן צום אייבערשטן, וועט דער אייבערשטער דיר העלפן אז דו וועסט זוכה זיין בקרוב צו טרעפן דיין שידוך.

#24 - הער אויף וויינען, הייב אן קוקן אויף די גוטס וואס דו האסט
חיזוק פאר מיידלעך, תודה והודאה, צרות, תפלות אויף אידיש

 


בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בא, ג' שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך פארשטיי נישט פארוואס דו וויינסט אזוי, פארוואס זאלסטו נישט קוקן אויף די חסדים וואס דער אייבערשטער טוט מיט דיר?! דו האסט אזוי געוויינט צו מיר אז עס האט זיך געקענט דאכטן אז דו האסט עפעס א גרויסע צרה; געלויבט דעם אייבערשטן אז דו ביסט געזונט און שטארק, דו האסט אלע רמ"ח אברים ושס"ה גידים, דו קומסט פון א גוטע שטוב, דו האסט טייערע עלטערן, דו ביסט באליבט ביי דיינע חבר'טעס - איז פארוואס זאלסטו אזוי וויינען?!


דו דארפסט אנהייבן דאנקען דעם אייבערשטן אויף אלע חסדים וואס ער טוט מיט דיר; אנשטאט וויינען און קרעכצן א גאנצן טאג זאלסטו אים דאנקען. דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ב) אז תפילה איז אזוי ווי א שווערד, דאס איז דער געווער פון א איד. זאגט דער רבי: "וּמִי שֶׁזָּכָה לַחֶרֶב הַזֶּה", ווער עס איז זוכה צו האבן דעם געווער, "צָרִיךְ לֵידַע אֵיךְ לִלְחֹם עִם הַחֶרֶב", דארף וויסן ווי אזוי צו נוצן דעם געווער, "שֶׁלּא יַטֶּה אוֹתָהּ לְיָמִין אוֹ לִשְׂמאֹל", ער זאל נישט בייגן דעם שווערד נישט רעכטס און נישט לינקס נאר דאס האלטן גראד אינמיטן; מוהרא"ש איז דאס מסביר, אז פונקט אזוי ווי בגשמיות ווען איינער האלט א געווער אין זיין האנט דארף ער וויסן ווי אז צו מלחמה האלטן מיט דעם, אזוי אויך ווען עס קומט צו תפילה דארף מען וויסן ווי אזוי דאס צו נוצן, עס דארף גיין פון ביידע זייטן; קודם דארף מען דאנקען דעם אייבערשטן, וואס דאס ברענגט אריין א שטארקע שמחה אינעם מענטש. א מענטש דארף שטענדיג קוקן אויף אראפ, אז עס זענען דא מענטשן וואס זענען מיליאן מאל ערגער פון אים און דאך זענען זיי זיך מחזק, אזוי וועט ער האבן כח צו בעטן דעם אייבערשטן אויף וואס ער דארף. זאג נישט: "וואס גייט מיר אן אז פאר א צווייטן איז ערגער פון מיר? וועט דאס מיר דען העלפן?" זאג נישט אזוי, ווייל אז דו וועסט אזוי זאגן וועסטו נישט האבן קיין כח צו האלטן די געווער צו בעטן אויף מער; האלט די געווער פון ביידע זייטן, שטענדיג דאנק און לויב דעם אייבערשטן אויף די ניסים וואס ער טוט מיט דיר אזוי וועסטו האבן כח צו בעטן אויף נאך מער.


דערפאר בעט איך דיר זייער: "הער אויף צו וויינען, און הייב אן קוקן אויף די גוט'ס וואס דו האסט"; עס פעלט דיר גארנישט, עס פעלט דיר נאר איין זאך: "דו זאלסט מכיר זיין אז דער אייבערשטער איז דער בעל הבית, און מיר קענען זיך נישט געבן קיין ריר נאר אז ער הייסט".


הייב אן קוקן ווי רייך דו ביסט; מוהרא"ש ברענגט פון ספר מדרש שמואל אז עָ'שִׁ'י'ר' איז די ראשי תיבות: "עֵ'ינַיִם שִׁ'נַּיִם יָ'דַיִם רַ'גְלַיִם"; ווען א מענטש האט אויגן - ער קען זען, ציינער - צו עסן, הענט און פיס - דער איז דער גרעסטער עושר אויף דער וועלט! וויפיל אידישע קינדער גייען נעבעך אריבער ביטערע שווערע צרות; עס זענען דא בלינדע, טויבע, הינקעדיגע און פארלאזירטע רחמנא לצלן.


איז די ערשטע זאך ווען דו שטייסט אויף אינדערפרי זאלסטו אנהייבן דאנקען דעם אייבערשטן, זאג: "איך דאנק דיר באשעפער אז איך האב אויגן און איך קען זען, איך דאנק דיר אייבערשטער אז איך האב אויערן און איך קען הערן, א נאז צו שמעקן, א מויל צו רעדן; יישר כח אייבערשטער אז איך האב הענט און פיס, איך דאנק דיר אז איך קען זיך באוועגן".


הייב אן אריין טראכטן אין די גרויסע ניסים וואס דער אייבערשטער טוט מיט דיר וועסטו שוין נישט וויינען מער, אדרבה, דו וועסט ווערן אזוי פרייליך אז דו וועסט נאך פרייליך מאכן דיינע עלטערן און דיינע חבר'טעס.


איך האף אז דו וועסט אננעמען מיינע ווערטער, וועט דיר זיין גוט אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.


ליין איבער דעם בריוו יעדן טאג.


 

#23 - אמונה מאכט שטארק די נערוון
אמונה, חיזוק פאר פרויען, רפואה, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בא, ראש חודש שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך בעט אייך זייער איר זאלט אריין נעמען אין זיך אז דער אייבערשטער פירט די וועלט; דורכדעם וועט אייך גרינגער ווערן און איר וועט זיין רואיג און צופרידן.


אמונה מאכט שטארק די נערוון, און אזוי אויך פארקערט; אז מען האט נישט קיין שטארקע אמונה, מען שפירט נישט דעם אייבערשטן, מען מיינט אז זאכן פאסירן סתם אן קיין חשבון, מען קוקט אויף דער וועלט ווי עס פירט זיך חס ושלום מיט טבע מקרה מזל - דעמאלט לעבט מען שטענדיג מיט פחדים און שלעכטע מחשבות; מען באשולדיגט זיך כסדר, וואס פון דעם קומען אלע נערוון קראנקהייטן לא עלינו ולא עליכם; די איינציגסטע רפואה פאר די וואס האבן שוואכע נערוון איז "אמונה".


דערפאר האט דער רבי זייער אסאך גערעדט פון אמונה; ער האט געזאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ה): דער עיקר דארף א מענטש ארבעטן צוצוקומען צו אמונה, ווייל אן אמונה איז זייער שווער דאס לעבן. עס זענען דא זייער אסאך קרענק וואס קומט נאר צוליב דעם ווייל מען האט נישט קיין אמונה; דאס גייט ארויף אויף יסורי הנפש וואס מענטשן ליידן זיך נעבעך צאם. זאגט דער רבי ווייטער: "כִּי עַל יְדֵי נְפִילַת הָאֱמוּנָה, בָּאִים מַכּוֹת מֻפְלָאוֹת שֶׁאֵין מוֹעִיל לָהֶם - לֹא רְפוּאוֹת, וְלֹא תְּפִלָּה, וְלא זְכוּת אָבוֹת", ווייל ווען א מענטש האט נישט קיין אמונה און ער ליידט נעבעך פון די מחלות וואס קומט פון חסרון אמונה, דעמאלט העלפט אים נישט קיין רפואות, עס העלפט נישט קיין תפילה און אויך נישט זכות אבות; דאס גייט ארויף אויף די יסורים וואס מענטשן מאכן נעבעך מיט פון אלע סארט יסורי הנפש, עס פייניגט זיי פון אינעווייניג - יעדער מיט זיינע שלעכטע מחשבות, און די איינציגסטע רפואה אויף דעם איז אמונה.


דערפאר בעט איך אייך זייער איר זאלט זיך שטארקן מיט אמונה; גיבט א קוק די ניסים וואס דער אייבערשטער טוט מיט אייך, איר האט א טייערע מאן נרו יאיר מיט א ליכטיג קינד, און נאך אביסל האט איר שוין נאך א ליכטיג קינד, דעריבער זאלט איר נאר דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן, און אים בעטן ער זאל אייך געבן כח איר זאלסט הנאה האבן פונעם לעבן.


איך שיק אייך דא א תפילה וואס איר זאלט זאגן יעדן טאג; איך זאג אייך צו אז אויב איר וועט זאגן די תפילה יעדן טאג - לכל הפחות איין מאל, וועט איר ביז א קורצע צייט ווערן געזונט און שטארק; איר וועט האבן שטארקע נערוון, איר וועט מער נישט האבן קיין פחדים מיט דמיונות, און איר וועט זיך נישט באשולדיגן וכו'.


איר קענט זאגן די תפילה, נישט איין מאל און נישט צוויי מאל - נאר יעדעס מאל איר שפירט ווי אייערע מחשבות קומען צו לויפן און שטורמען אייער קאפ, איר שפירט ווי אייער קאפ דריידט זיך מיט אלע נעגעטיווע מחשבות, זאלט איר נעמען די תפילה און דאס זאגן אויפן קול, וועט איר זען ביז א קורצע צייט ווי עס וועט אייך בעסער ווערן.


"גְרוֹיסֶער בַּאשֶׁעפֶער, אִיךְ דַאנְק דִיר פַאר אַלֶעס גוּטְס וָואס דוּ גִיבְּסְט מִיר, אִיךְ דַאנְק דִיר פַאר מַיין שֵׁיינֶע לֶעבְּן וָואס דוּ הָאסְט מִיר גֶעגֶעבְּן; פַאר מַיין טַייעֶרֶע מַאן, פַאר מַיין טַייעֶר לִיכְטִיג קִינְד אוּן פַאר אַלֶעס גוּטְס וָואס דוּ גִיבְּסְט מִיר.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זַיין פְרֵיילִיךְ אוּן אִיךְ זָאל הַנָּאָה הָאבְּן פוּן מַיין שֵׁיינֶע לֶעבְּן; וָואס זָאל אִיךְ טוּן אַז אִיךְ הָאבּ נִישְׁט הַנָּאָה פוּן מַיין לֶעבְּן, אִיךְ בִּין אַזוֹי שְׁטַארְק דֶעפְּרֶעסְט אוּן אִיךְ וֵויין אַ גַאנְצְן טָאג, עֶס קוּמֶען אַרַיין אִין מִיר שְׁלֶעכְטֶע מַחְשָׁבוֹת פוּן וֶועלְכֶע אִיךְ קֶען נִישְׁט פָּטוּר וֶוערְן.


דֶערְפַאר בֶּעט אִיךְ דִיר טַאטֶע זִיסֶער, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל גְלֵייבְּן אַז אַלֶעס וָואס גֵייט אַרִיבֶּער אוֹיף מִיר קוּמְט פוּן דִיר. הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל הָאבְּן אֶמוּנָה אוּן אִיךְ זָאל לֶעבְּן מִיט אֶמוּנָה; אִיךְ זָאל לֶעבְּן מִיט דִיר אוּן דִיר שְׁפִּירְן. הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, עֶס אִיז מִיר אַזוֹי עֶנְג, מַיין קָאפּ דְרֵיידְט זִיךְ מִיר אַ גַאנְצְן טָאג מִיט שְׁלֶעכְטֶע מַחְשָׁבוֹת. אִיךְ טְרַאכְט אַ גַאנְצְן טָאג נָאר שְׁלֶעכְטְס אוֹיף מִיר; אִיךְ בַּאשׁוּלְדִיג זִיךְ אוּן אִיךְ הָאבּ זִיךְ נִישְׁט לִיבּ, מַיינֶע מַחְשָׁבוֹת פַּיינִיגְן מִיר, אִיךְ שְׁפִּיר אַסַאךְ מָאל וִוי אִיךְ הַאלְט עֶס מֶער נִישְׁט אוֹיס, אִיךְ שְׁפִּיר אַז מַיינֶע נֶערְוְון פְּלַאצְן מִיר פוּן אַלֶע שְׁלֶעכְטֶע מַחְשָׁבוֹת.


אִיךְ בֶּעט דִיר אֵייבֶּערְשְׁטֶער, טַאטֶע זִיסֶער, הָאבּ אוֹיף מִיר רַחְמָנוּת! הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל נָאר טְרַאכְטְן פַּאזֶעטִיוו, אִיךְ זָאל נִישְׁט טְרַאכְטְן שְׁלֶעכְטֶע מַחְשָׁבוֹת; הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זִיךְ נִישְׁט בַּאשׁוּלְדִיגְן נָאר אִיךְ זָאל גֶעדֶענְקֶען אַז אַלֶעס קוּמְט פוּן דִיר.


בַּאשֶׁעפֶער, קוּק צוּ מַיינֶע טְרֶערְן, קוּק וִוי אִיךְ וֵויין, קוּק אוֹיף מַיין צֶעבְּרָאכְן הַארְץ; אַתָּה חוֹנֵן לָאָדָם דַּעַת - דוּ גְרוֹיסֶער בַּאשֶׁעפֶער גִיבְּסְט שֵׂכֶל פַאר יֶעדְן אֵיינֶעם, וּמְלַמֵּד לֶאֱנוֹשׁ בִּינָה - דוּ גִיבְּסְט פַארְשְׁטַאנְד פַאר אַלֶעמֶען, בֶּעט אִיךְ דִיר טַאטֶע: וְחָנֵנוּ מֵאִתְּךָ חָכְמָה בִּינָה וָדַעַת, גִיבּ מִיר אוֹיךְ שֵׂכֶל אוּן פַארְשְׁטַאנְד אִיךְ זָאל מִיר נִישְׁט פַּיינִיגְן.


בַּאשֶׁעפֶער, אַסַאךְ מָאל שְׁפִּיר אִיךְ וִוי מַיין לֶעבְּן אִיז מִיר גָארְנִישְׁט וֶוערְד; אִיךְ טְרַאכְט שְׁלֶעכְטֶע מַחְשָׁבוֹת, אִיךְ וִויל אַנְטְלוֹיפְן פוּן מַיין לֶעבְּן, אָבֶּער אִיךְ וֵוייס דָאךְ דֶעם אֱמֶת אַז עֶס אִיז נִישְׁט דָא וואוּ צוּ אַנְטְלוֹיפְן, נָאר צוּ דִיר טַאטֶע זִיסֶער.


דֶערְפַאר קוּם אִיךְ צוּ דִיר אוּן אִיךְ בֶּעט דִיר: הֶעלְף מִיר! הֶעלְף מִיר בִּזְכוּת דַיינֶע צַדִּיקִים וָואס הָאבְּן זִיךְ מוֹסֵר נֶפֶשׁ גֶעוֶוען זֵייעֶר גַאנְצֶע לֶעבְּן פַאר דַיינֶעט וֶועגְן; הֶעלְף מִיר בִּזְכוּת דִי אָבוֹת הַקְּדוֹשִׁים אַבְרָהָם יִצְחָק אוּן יַעֲקֹב, הֶעלְף מִיר בִּזְכוּת דִי אִמָּהוֹת הַקְּדוֹשׁוֹת שָׂרָה רִבְקָה רָחֵל אוּן לֵאָה, אוּן בִּזְכוּת דֶער הֵיילִיגֶער רֶבִּי רַבֵּינוּ נַחְמָן מִבְּרֶסְלֶב זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, בִּזְכוּת זַיין תַּלְמִיד רֶבִּי נָתָן זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ אוּן בִּזְכוּת מוֹהֲרָא"שׁ זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, אָמֵן".


 די תפילה זאלט איר האלטן מיט זיך און יעדן טאג זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן, וועט איר האבן א רפואה שלימה בקרוב ממש.

#22 - אייער רפואה ליגט אין אייער אייגענע הענט
פחדים, חיזוק פאר פרויען, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בא, ראש חודש שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער ערשטע בריוו און אויך אייער צווייטע בריוו.


אייער ישועה ליגט אין אייער הענט; נאר איר אליינס קענט זיך ארויס דרייען פון אייער שווערע מצב, איר דארפט זיך נאר איבער געבן צום אייבערשטן.


דער אייבערשטער האט אייך געגעבן אזא שיינע לעבן, איר האט א וואונדערליכע מאן, א ערליכער איד, א ירא שמים, א מתמיד, באשאנקען מיט גוטע מידות און איר האט ליכטיגע קינדער; פארוואס זאלט איר נישט קוקן אויף די חסדים וואס דער אייבערשטער טוט מיט אייך? פארוואס זאלט איר זיך פייניגן מיט שלעכטע מחשבות און א גאנצן טאג טראכטן: 'וואס גייט זיין?' 'אפשר גיי איך שטארבן?' 'אפשר האב איך יענע מחלה חס ושלום?' דאס טרייבט אריין אין אייך אומזיסטיגע שרעק, עדי כדי כך אז אייער לעבן שטעלט זיך אפ.


וויסן זאלט איר אז אייער רפואה ליגט אין אייער הענט; אז איר וועט אריין נעמען אין זיך דעם אייבערשטן וועט אייך גוט זיין. חזר'ט צו זיך די ווערטער: "גארנישט קען פאסירן מיט מיר אן דעם אייבערשטן; איך לעב - נאר ווייל דער אייבערשטער מאכט מיר לעבן, איך אטעם - נאר ווייל דער אייבערשטער גיבט מיר לופט צו אטעמען; אלעס וואס איך האב קומט נאר פונעם אייבערשטן".


אז איר וועט זיך חזר'ן די אמונה וועט איר שפירן א זיסע טעם אין לעבן; יעדעס מאל עס קומט אין אייך אריין א שרעקעדיגע מחשבה זאלט איר עס נישט אוועק שטופן - ווייל עס וועט אייך נאר ווערן ערגער, נאר איר זאלט עס אויסרעדן צום אייבערשטן.


למשל, איר שרייבט מיר אז זייט אייער ... עליה השלום איז אוועק, ווארפט איר זיך פאר שרעק אז אפשר גייט איר אויך האבן יענע מחלה און שטארבן השם ירחם; ווען עס כאפט אייך אן אזא מחשבה זאלט איר גלייך בעטן שטילערהייט: "הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל נישט האבן די ביטערע מחלה און קיין שום מחלה"; אזוי אויך ווען עס קומט אריין אין אייער געדאנק סיי וואס פאר א שלעכטע מחשבה זאלט איר עס נישט אוועק שטופן ווייל עס וועט ווערן אסאך ערגער. אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן עב) אז ווי מער מען שטופט אוועק נעגעטיווע מחשבות אלץ מער ווערן זיי שטערקער; נאר גלייך ווען עס קומט אריין אין אייך א שלעכטע מחשבה זאלט איר מאכן פון דעם א תפילה.


איך שיק אייך א תפילה וואס איר זאלט בעטן יעדן טאג, און ווען איר וועקט זיך אויף ביינאכט, אנשטאט לויפן צו אייער מאן און אים אויפוועקן יעדע נאכט ווען ער קען אייך סיי ווי נישט העלפן, ער קען נאר מיט וויינען מיט אייך, זאלט איר נעמען די תפילה און בעטן דעם אייבערשטן, דורכדעם וועט איר האבן א גאנצע רפואה.


"הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זַיין פְרֵיילִיךְ, הֶעלְף מִיר אֵייבֶּערְשְׁטֶער אִיךְ זָאל נִישְׁט זַיין דֶערְשְׁרָאקְן פוּן אַלֶע שְׁרֶעקֶעדִיגֶע מַחְשָׁבוֹת וָואס בּוּזשֶׁעוֶוען אִין מִיר. אִיךְ שְׁפִּיר וִוי מַיינֶע כּוֹחוֹת לָאזְן זִיךְ אוֹיס; אִיךְ קֶען זִיךְ נִישְׁט קָאנְצֶעטְרִירְן אוֹיף גָארְנִישְׁט אוּן אִיךְ קֶען נִישְׁט אָנְגֵיין מִיט דִי שְׁטוּבּ אַרְבֶּעט, עֶס פַּיינִיגְן מִיר מַיינֶע מַחְשָׁבוֹת אָן אוֹיפְהֶער.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, דוּ בִּיסְט דָאךְ דֶער וָואס גִיבְּט שֵׂכֶל אוּן פַארְשְׁטַאנְד, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זִיךְ מִתְגַּבֵּר זַיין אוֹיף דֶער יֵּצֶר הָרָע וָואס דְרֵיידְט מִיר אַ קָאפּ, אוּן אִיךְ זָאל נָאר טְרַאכְטְן פוּן דִיר אוּן פוּן דַיינֶע חֲסָדִים וָואס דוּ טוּסְט מִיט מִיר.


יוֹדֵעַ מַחְשָׁבוֹת הוֹשִׁיעָה נָא! הֶעלְף מִיר טַאטֶע אִיךְ זָאל זַיין גֶעזוּנְט פִיזִישׁ אוּן גֵייסְטִישׁ; אִיךְ זָאל קֶענֶען טְרַאכְטְן גְרָאד אוּן וִויסְן אַז עֶס אִיז גָארְנִישְׁט דָא אוֹיף דִי וֶועלְט אוֹיסֶער דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן אוּן אַז דוּ בִּיסְט בַּאהַאלְטְן אִין דִי וֶועלְט.


הֶעלְף מִיר אֵייבֶּערְשְׁטֶער עֶס זָאל מְקוּיָם וֶוערְן בַּיי מִיר דִי בְּרָכָה וָואס שְׁטֵייט אִין דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה (דְבָרִים ז, טו): "וְהֵסִיר ה' מִמְּךָ כָּל חֹלִי", דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער וֶועט אַוֶועק נֶעמֶען פוּן עֶנְק אַלֶע קְרֶענְק; וָואס דִי הֵיילִיגֶע חֲכָמִים זָאגְן (יְרוּשַׁלְמִי שַׁבָּת יד, ג): 'זֶּה רַעֲיוֹן' אַז דָאס מֵיינְט מֶען דֶעם 'רַעֲיוֹן', אַזוֹי וִוי רַבִּי אֱלִיעֶזֶר זָאגְט אוֹיפְן פָּסוּק (דְבָרִים כח, מח): "וְנָתַן עֹל בַּרְזֶל עַל צַוָּארֶךָ - זֶּה הָרַעֲיוֹן". וַוייל וֶוען מֶען הָאט דִּמְיוֹנוֹת אוּן שְׁלֶעכְטֶע מַחְשָׁבוֹת שְׁפִּירְט דָאס פַארְן מֶענְטְשׁ אַזוֹי וִוי אַ שְׁוֶוערֶע אַייזְן לִיגְט אוֹיף זַיין הַאלְז, עֶר אִיז שְׁטֶענְדִיג אַרוּם גֶענוּמֶען מִיט דְרוּק אוּן דִּמְיוֹנוֹת רַחְמָנָא לִצְּלָן. בֶּעט אִיךְ דִיר טַאטֶע זִיסֶער, נֶעם אַרָאפּ פוּן מִיר דֶעם עוֹל בַּרְזֶל, דִי דִּמְיוֹנוֹת אוּן פְּחָדִים וָואס הוֹיעֶרְן אוֹיף מִיר; הֶעלְף מִיר בִּזְכוּת אַלֶע צַדִּיקִים וָואס הָאבְּן זִיךְ מוֹסֵר נֶפֶשׁ גֶעוֶוען פַאר דַיינֶעט וֶועגְן: בִּזְכוּת רַבִּי שִׁמְעוֹן בַּר יוֹחָאִי, בִּזְכוּת רֶבִּי יִצְחָק לוּרְיָא אַשְׁכְּנַזִי, בִּזְכוּת רֶבִּי יִשְׂרָאֵל בַּעַל שֵׁם טוֹב, בִּזְכוּת רֶבִּי נַחְמָן בֶּן פֵיגֶא מִבְּרֶסְלֶב, בִּזְכוּת רֶבִּי נָתָן מִבְּרֶסְלֶב, בִּזְכוּת רַבֵּינוּ אֱלִיעֶזֶר שְׁלֹמֹה מִבְּרֶסְלֶב. יִּהְיוּ לְרָצוֹן אִמְרֵי פִי וְהֶגְיוֹן לִבִּי לְפָנֶי ה' צוּרִי וְגוֹאֲלִי, אָמֵן כֵּן יְהִי רָצוֹן".


איך בעט אייך זייער, יעדעס מאל ווען עס קומען צו גיין די שווארצע מחשבות, די קליפות כאפן זיך אריין אין אייך, זאלט איר נעמען די תפילה און דאס זאגן שטייט און קלאר, אזוי וועלן אוועק גיין פון אייך אלע אומזיסטיגע שרעק.

#21 - ווארף אוועק דיין סמארט-פאון
קדושה, בחור, סמארטפאון, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמות, י"ח טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בעט דיר - פאר דיין אייגענע לעבן: ווארף אוועק דיין סמארט-פאון; איך האב אזוי רחמנות אויף דיר צוליב די צרות וואס דו מאכסט נעבעך מיט, יעדע נאכט קוקסטו מאוויס און דאס מאכט דיר מורא'דיג צעבראכן. דו נארסט זיך אליינס אפ, ווייל קודם זאגסטו צו דיר אליינס אז דו גייסט קוקן נאר דאס און נאר יענס, אבער למעשה טרעפסטו זיך אין שאול תחתית. דאס מאכט אז דו זאלסט קומען אין ישיבה אזוי צעבראכן און אזוי דעפרעסט, ממש עס כאפט א ציטער ווען מען קוקט אויף דיר, דו ביסט אזוי מרה שחורה'דיג פון די עבירות וואס דו קוקסט.


דערפאר בעט איך דיר מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, איך ווייס אז דו ווילסט זיין גוט, און ווי דו מוטשעסט זיך מיט דיר אליינס צו זיין ערליך אפילו דו פאלסט אראפ נאכאמאל און נאכאמאל; דו האלסט שוין ביי די פערטע סמארט-פאון, נאכדעם וואס דו האסט שוין אוועק געווארפן אפאר מאל דעם פאון אבער דו האסט עס נאכאמאל געקויפט. פאלג די עצה פון הייליגן רבי'ן, גיי התבודדות און שריי צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, ראטעווע מיר! איך זינק אין טומאה, איך זינק אין שמוץ און איך קען זיך נישט ארויס זען דערפון. טאטע! האב רחמנות אויף מיר; עס איז מיר אזוי שלעכט, עס איז מיר אזוי ביטער, איך וויל אזוי שטארק ארויס קריכן פון מיינע עבירות אבער עס גייט מיר נישט.


געב מיר כח טאטע איך זאל אויפהערן קוקן שמוץ; לֵב טָהוֹר בְּרָא לִי אֱלֹקִים, געב מיר א נייע הארצעלע, וְרוּחַ נָכוֹן חַדֵּשׁ בְּקִרְבִּי, און באנייע מיר מיין ווילן - טאטע זיסער; העלף מיר איך זאל זיין א איד".


דו קענסט זיך נישט פארשטעלן טייערער ... נרו יאיר וואס געשעהט מיט אזעלכע תפילות; דער זוהר הקדוש זאגט (פרשת בלק, קצה.): ווען א מענטש וויינט זיך אויס צום אייבערשטן, זאגט דער אייבערשטער: "לֹא בָּעִינָא הָכָא בֵּי דִינָא דִיְדוּנוּן בֵּינָנָא", איך וויל נישט אז בית דין של מעלה זאל זיך אריין מישן ווען דער מענטש קומט מיט זיינע טענות צו מיר, "אָנָא וְהוּא בִּלְחוֹדָנָא", נאר איך וויל זיין אליינס מיט דעם מענטש, "וְלֵית תֵּיאוּבְתָּא לְקוּדְשָׁא-בְּרִיךְ-הוּא אֶלָּא כַּד מְקַבֵּל לוֹן וְאוֹשְׁדוּ קַמֵּיהּ", דער אייבערשטער האט נישט קיין גרעסערע פארגעניגן ווי ווען א מענטש וויינט זיך אויס פאר אים, "דְּהָא כָּל נִטוּרֵי תַּרְעִין לֹא שַׁבְקִין הָכִי לְמֵיְעַל כַּמָה דְשַׁבְקִין לְמִסְכְּנִין", אלע טירן פון הימל זענען אפן פאר א צעבראכענעם מענטש וואס וויינט זיך אויס פארן אייבערשטן, "דְּהָא בְּלֹא רְשׁוּתָא עָאֳלִין", און זיינע תפילות גייען ארויף אן קיין רשות; דאס הייסט, ווען א מענטש גייט אין א ווינקל וואו קיינער איז נישט דארט, ער רעדט זיך אויס זיין הארץ צום אייבערשטן און ער פארציילט אים אלעס – די תפילות גייען גלייך ארויף צום אייבערשטן, ווייל דער אייבערשטער ענטפערט פאר אן ארימאן שנעלער ווי ער ענטפערט פאר דעם גרעסטן צדיק.


דער זוהר זאגט דארט ווייטער אז ווען דוד המלך האט געזען די חשיבות פונעם ארימאנ'ס תפילה האט ער אויסגעטון די בגדי מלכות, זיך געזעצט אויף דער ערד און געבעטן דעם אייבערשטן (תהלים פו, א): "תְּפִלָּה לְדָוִד, הַטֵּה ה' אָזְנְךָ עֲנֵנִי", הייליגער באשעפער העלף מיר און הער אויס מיין געבעט, "כִּי עָנִי וְאֶבְיוֹן אָנִי", ווייל איך בין אזוי ווי אן ארימאן; זעט מען פון דעם אז דער אייבערשטער איז זייער נאנט צו א מענטש וואס איז ביי זיך צעבראכן וכו'.


טייערער ... נרו יאיר פאלג דעם רבי'ן וואס האט אונז געהייסן עוסק זיין אין תפילה והתבודדות; ווען א מענטש פאלגט דעם רבי'ן, ער גייט אויף א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און ער שמועסט זיך אויס זיין הארץ צום אייבערשטן, ער פארציילט אים אלעס וואס שטערט אים, און אז ווי שטארק ער וויל זיין אן ערליכער איד גייט עס אים נישט, ער דערציילט פארן אייבערשטן ווי ער פאלט אריין אין די ביטערע עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן און ער וויינט זיך אויס אז ער וויל זיין ערליך, דורכדעם נעמט ער אראפ פון זיך אלע דינים און דער אייבערשטער איז אים מוחל אויף זיינע זינד.


מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט (עיין אשר בנחל מכתב אלף, רפג; ועוד) אז עס איז דא א מלאך אין הימל וואס זיין נאמען איז עזריא"ל, ער איז ממונה ארויף צו טראגן די תפילות פון בחורים וואס פאלן נעבעך אראפ אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, ער נעמט די תפילות און שמועסן צום אייבערשטן און בויט דערמיט אין הימל הערליכע פאלאצן, און ברענגט אראפ אויף די נשמות א פרישע חיות און א פרישע מוט.


שטארק זיך; נאך אביסל וועסטו טרעפן דיין שידוך.