בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ויצא, ג' כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי מיר זייער צו הערן אז דו האלסט מיט די לימודים אין סקול און דו לערנסט גוט דורך הלכות שבת וואס מען לערנט אין סקול; אזוי וועסטו וויסן ווי אזוי צו זיין א אידישע מאמע און פירן א אידישע שטוב אויסגעהאלטענערהייט.

דער הייליגער צדיק רבי יונתן אייבשיץ זכר צדיק לברכה שרייבט (יערות דבש חלק ב', ב): "ווער עס האט נישט דורכגעלערנט הלכות שבת אפאר מאל איז נישט מעגליך ער זאל נישט עובר זיין אויף הלכות שבת", עיין שם. דעריבער איז זייער וויכטיג מיט צו האלטן דעם לימוד אין סקול.

איך וועל דיר ענטפערן מיטן אייבערשטנס הילף אויף אלע שאלות וואס דו פרעגסט:

א – צי מען מעג גיין שבת מיט שפיציגע שיך אויף דער ערד אלץ חורש וכו'; מען מעג גיין אויף דער ערד אפילו די שיך איז שפיציג און עס וועט מאכן א גריבל, ווייל עס איז א דבר שאינו מתכוון, מען האט נישט אינזין צו אקערן ממילא איז דאס נישט אסור. אפילו עס איז א זיכערע זאך אז עס וועט מאכן א קריץ (פסיק רישיה) דאך מעג מען דאס טון, ווייל דאס אז דער וועג ווי אזוי מען גייט, דעריבער האבן די חכמים נישט גוזר געווען אויף דעם (עיין משנה ברורה סימן שכ, סעיף קטן לט).

ב – צי מען מעג אויפהייבן שבת קודש עפלעך וואס איז אראפגעפאלן פון בוים; עס ווענדט זיך, אויב זענען די פירות אראפגעפאלן פון בוים אום שבת קודש דעמאלט טאר מען דאס נישט אנרירן; עס איז נישט קיין חילוק איינס אדער מער – ווייל עס איז מוקצה, אבער אויב מען ווייסט קלאר אז די פירות זענען אראפגעפאלן ערב שבת, דעמאלט איז די הלכה אז מען מעג אויפהייבן נאר איינס אויפאמאל דאס צו עסן, ווייל אויב מען הייבט אויף מער ווי איינס איז דאס אסור אלץ די מלאכה פון מעמר.

ג – צי מען מעג שפילן שבת מיט קליקס; מען מעג שפילן מיט קליקס, לעגאו וכדומה און עס איז נישט דא ביי דעם די איסור פון בונה, ווייל דאס איז נישט געמאכט עס זאל בלייבן אויף א לענגערע צייט, דאס איז בלויז געמאכט צו בויען און צו צענעמען, און אפילו עס וועט יא בלייבן פאר א שטיק צייט איז אויך נישט דא ביי דעם קיין איסור.

איך האב זייער הנאה צו הערן אז דו זאגסט תהילים און דו האסט מסיים געווען דעם ספר תהילים די ערשטע מאל אין דיין לעבן; יעצט זאלסטו נאכאמאל אנהייבן ספר תהילים און דיין גאנץ לעבן זאלסטו זאגן תהילים, וועסטו האבן א גוט לעבן.

ווייז דעם בריוו פאר דיין טיטשער מרת ... תחי'.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת תולדות, כ"ו מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

היות דו ביסט שוין ניין יאר, דו ביסט שוין א גרויס מיידל און דו ביסט שוין מער נישט קיין קליין קינד, זאלסטו זיך שפילן נאר מיט מיידלעך און נישט מיט קיין אינגלעך.

אויך די אלע שפילערייען וואס קליינע קינדער נוצן, ווי למשל רולערבלעידס (רעדלעך אויף די שיך) איז נישט קיין צניעות פאר גרויסע מיידלעך.

דו האסט חשוב'ע עלטערן אויף וועם ארויף צו קוקן און וואוילע געשוויסטער וועם נאך צו מאכן; פאלג דיינע עלטערן און ברענג זיי נחת.

ווען דו קומסט אהיים פון שולע זאלסטו העלפן דיין מאמע; זוך נישט ארויס צו לויפן צו די שכנים וכו'. העלפן א מאמע איז זייער א גרויסע מצוה און מען באקומט אויף דעם זייער אסאך שכר.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת פרשת חיי שרה – מברכים החודש, כ"ד מר-חשון שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך האף אז דו פירסט זיך מיט דרך ארץ אין שטוב צו דיינע עלטערן און אין שולע צו דיינע טיטשערס. ביים רבי'ן איז געווען א יסוד היסודות דרך ארץ; דער רבי האט געזאגט: "איך קען יעדן העלפן, חוץ אן עזות פנים"; פאר אן עזות פנים איז דא איין עצה – גיהנום, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ה, כ): "עַז פָּנִים לְגֵיהִנֹּם".

ווען דו לייגסט צדקה אין פושקע זאלסטו לייגן די געלט מיט ביידע הענט און בעטן דעם אייבערשטן פאר הצלחה; דער רבי זאגט (ספר המידות, אות צדקה, סימן כז): "יִתֵּן לִצְדָקָה בִּשְׁתֵּי יָדַיִם, וְיִהְיֶה תְּפִלָּתוֹ נִשְׁמַעַת", מען זאל געבן צדקה מיט ביידע הענט, וועט אנגענומען ווערן די תפילה.

פאלג אלעס וואס דיינע טיטשערס און מנהלת הייסן.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת חיי שרה, כ"א מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך האב זייער הנאה געהאט צו ליינען וואס דו שרייבסט וכו'; זייער גוט טוסטו אז ווען דו גייסט אין גאס צווישן מענער גייסטו אויף די זייט בצניעות וכו' און דו געבסט אכטונג צו זיין ווי מער באשיידן, אין דעם זכות וועסטו זכה זיין צו ערליכע קינדער. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המדות, אות בנים, סימן ט): "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה, מְזַכָּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", א פרוי וואס פירט זיך איידל און צניעות'דיג וועט זוכה זיין צו גוטע קינדער; דאס איז שייך ווען מען איז נאך א מיידל און אויך ווען מען האט חתונה, אז מען היט זיך אפ צו זיין איידל און ערליך איז מען זוכה צו קינדער און איינקלעך ערליכע אידן.

זארג נישט פאר דיין שידוך; דו וועסט מיטן אייבערשטנס הילף טרעפן א גוטע שידוך. איך הער זייער גוטע גריסן אויף דיר, אז דו פירסט זיך מיט גוטע מידות. מוהרא"ש זאגט אויף דעם וואס מיר זאגן ביים דאווענען (פרשת הקטורת; כריתות ו:): "אִם כְּמִדָּתָהּ - כְּשֵׁרָה לַחֲצָאִין", אִם כְּמִדָּתָהּ - איינער וואס האט גוטע מידות, איז שוין א סימן: כְּשֵׁרָה - אז ער איז אן ערליכער איד; ווייל מידות איז א זאך וואס מען קען זיך נישט טוישן אויף דער עלטער.

דערפאר אז איך הער פון די מנהלת תחי' און פון דיינע טיטשערס אז דו פירסט זיך מיט דרך ארץ און מיט איידלקייט וועסטו זיכער באקומען א בחור מיט יראת שמים; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה ב.): "אֵין מְזַוְּגִין לוֹ לְאָדָם אִשָּׁה אֶלָּא לְפִי מַעֲשָׂיו", דער אייבערשטער מאכט שידוכים לויט ווי אזוי דער מענטש איז, ווייל (מכות י:): "בַּדֶּרֶךְ שֶׁאָדָם רוֹצֶה לֵילֵךְ בָּהּ מוֹלִיכִין אוֹתוֹ", אויף דעם וועג וואס א מענטש וויל גיין, אויף דעם וועג פירט מען אים.

ווען מען ווארט פאר א שידוך דארף מען האבן סבלנות, מען דארף בעטן דעם אייבערשטן און ווארטן אז עס זאל קומען די ריכטיגע מינוט ווען די שידוך וועט ווערן; דאס מיינט נישט אז מען זאל אויפהערן צו דאווענען און בעטן פאר א שידוך, מען דארף בעטן און בעטן און נישט אויפהערן בעטן דעם אייבערשטן מען זאל באקומען א גוטע שידוך, אבער מען טאר נישט אריין פאלן אין א פאניק אז עס מוז היינט ווערן וכו' און מען דארף אכטונג געבן נישט צו זיין א דוחק את השעה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות סד.): "כָּל הַדּוֹחַק אֶת הַשָּׁעָה - הַשָּׁעָה דוֹחַקְתּוֹ", ווער עס עקשנ'ט זיך - ער זאגט 'עס מוז יעצט געשען דאס וואס ער וויל', דער וועט ווערן זייער אנטוישט און צעבראכן, נאר מען דארף ווארטן און גלייבן אז די ישועה וועט קומען בקרוב.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת וירא, י"ז מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך האב זייער הנאה צו הערן פון דיר די אלע שיינע זאכן וואס טוט זיך אין סקול; די מיידלעך לעבן באחדות, עס הערשט נישט קיין אנגעצויגנקייט צווישן די מיידלעך ווער עס קען זיין שענער אנגעטון, נאר מיידלעך קומען מיט גענוצטע קליידער. מען שעמט זיך נישט צו קומען אין סקול מיט א מאנטל וואס מען האט באקומען בירושה פון א צווייטן און מען זוכט נישט צו געפעלן מיט די קליידער פאר א צווייטן.

נאך מער פריי איך מיר צו הערן אז אלע מיידלעך שפילן זיך אינאיינעם; עס פאסט פאר א מיידל צו גיין און קומען מיט אן אנדערע מיידל אפילו זי איז יונגער וכו' און מען שפילט מיט אלעמען אינאיינעם.

דו שרייבסט מיר: "ביי אונז אין סקול איז צניעות א זאך וואס איז ארויפגעקוקט"; מיט דעם האסטו מיר געגעבן לעבן. ווייל איך וויל זייער שטארק אויפשטעלן א קהילה וואס פירט זיך בצניעות, אז די פרויען און מיידלעך זאלן נישט אנקוקן צניעות ווי א קנס אדער א שטראף וכו' נאר קוקן אויף צניעות ווי א שיינע זאך, אן איידעלע זאך און א חשוב'ע זאך. די געפיל צו צניעות זאל זיין אז יעדעס מאל מען האט א ספק אויף צניעות זאל מען זיך אליינס פסק'נען לחומרה; צום ביישפיל אויב מען האט א ספק אויף א קלייד צי עס איז א משהו קורץ אדער נישט, זאל מען אליינס מחליט זיין אז מען טוט עס נישט אן; אזוי אויך ביי יעדע זאך.

איך שרייב דיר א שרעקעדיגע זאך וואס מוהרא"ש שרייבט אין א בריוו פאר אלע פרויען (יום ג' לסדר וארא, כ"ב טבת, ה'תשע"ה): "וַאֲנִי מְאֹד מְאֹד מְבַקֵּשׁ אוֹתָךְ שֶׁתִּתְחַזְּקִי יוֹתֵר וְיוֹתֵר בְּעִנְיָנֵי צְנִיעוּת", איך בעט דיר זייער דו זאלסט אכטונג געבן אויף צניעות, "כִּי זֶה הַמִּשְׁמָר שֶׁלָּנוּ שֶׁשּׁוֹמֵר אֶת נְשׁוֹת יִשְׂרָאֵל מִכָּל מִינֵי מַחֲלוֹת וָחֳלָאִים רָעִים", ווייל ווען מען פירט זיך בצניעות ווערט מען אפגעהיטן פון אלע ביטערע מחלות - השם ישמרינו, "וַאֲנִי תּוֹלֶה אֶת מַחֲלַת אִשְׁתִּי תִּחְיֶ' [עָלֶיהָ הַשָּׁלוֹם] מִפְּנֵי שֶּׁלֹא עוֹרַרְתִּי אוֹתָךְ יוֹתֵר וְיוֹתֵר בְּעִנְיָנֵי צְנִיעוּת", איך האלט אז דאס וואס מיין ווייב איז קראנק געווארן מיט די ביטערע מחלה השם ישמרינו קומט מיר ווייל איך האב דיר נישט גענוג מעורר געווען אויף צניעות.

ווען איך האב געליינט דעם בריוו האט מיר געגעבן א ציטער אין מיינע ביינער. איך האב געטראכט צו מיר: 'ווער האט נאך אזוי סאך מעורר געווען אויף צניעות ווי מוהרא"ש?' ווער עס לערנט אין 'אשר בנחל' די בריוו וואס מוהרא"ש שרייבט פאר אנשי שלומינו און פאר די ווייבער, זעט מען כאטש איין מאל א וואך ווי מוהרא"ש איז מעורר אויף צניעות, מיט דעם אלעם שרייבט מוהרא"ש אז מען דארף נאך מער רעדן פון דעם; דעריבער אז דו שרייבסט מיר אז ביי אייך אין קלאס ביי די עלצטע כתה איז צניעות א חשוב'ע זאך פריי איך מיר זייער.

ווייז די בריוו פאר אלע מיידלעך פון דיין קלאס; זאלן זיי וויסן וואס מוהרא"ש האט געוואלט און וואס איז חשוב ביים אייבערשטן.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת וירא, י"ז מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי מיר זייער צו הערן אז דו האלסט מיט די לימודים אין סקול, דו שרייבסט מיר אז מען האט געלערנט די וואך וועגן דאס גרויסקייט פון טון א טובה פאר א צווייטע איד, אז דאס איז גרעסער פון קבלת פני השכינה; דאס איז די גרעסטע זאך ביים אייבערשטן: צו טון א טובה פאר א צווייטן איד.

דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "א נשמה קומט אראפ אויף די וועלט און עס גייט אריבער אויף איר וואס עס גייט אריבער, אבער אלעס לוינט זיך אבי א טובה צו טון פאר א צווייטן איד".

גיי נישט מער אין די געשעפט וואו די גוים רעדן צו דיר און שמייכלען צו דיר רחמנא לצלן; וויסן זאלסטו אז מען דארף אוועק שטיין פון גוים, בפרט די ביליגע גוים וואס ארבעטן אין די גראסעריס, זיי זענען זייער געמיינע מענטשן און זוכן ווי זיי קענען פארכאפן א מיידל; קודם רעדט ער שיינע ווערטער און נאכדעם וועט ער דיר הרג'נען. זאלסט זיין אפן מיט דיין מאמע תחי', ווען זי הייסט דיר גיין אין די גראסערי וואו דער גוי שמייכלט און רעדט צו דיר אויף די שפראך וואס דו פארשטייסט, זאלסטו זאגן: "מאמע איך קען נישט גיין דארט ווייל גוים זוכן מיר צו טשעפען".

זיי אפן מיט דיין טיטשער מרת ... תחי'; זי וועט דיר העלפן דו זאלסט זיין אפגעהיטן פון אלעם שלעכטס.

איך פריי מיר זייער אז דו זאגסט תהילים; נאך אביסל וועסטו טרעפן א גוטע שידוך.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת וירא, י"ד מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך געב דיר א מתנה דעם 'ספר תהילים', זע צו זאגן יעדן טאג אביסל תהילים; אלע ישועות ליגן אין תהילים און ווער עס זאגט תהילים ווערט זיין אמונה געשטארקט. עס ליגט א גרויסע קדושה אין די ווערטער פון תהילים און ווען מען זאגט תהילים איז אזוי ווי דוד המלך האט דאס געזאגט.

מוהרא"ש האט דערציילט, א איד איז געקומען צום הייליגן חפץ חיים זכותו יגן עלינו בעטן א ברכה אויף גוטע קינדער, האט דער הייליגער חפץ חיים גענומען א תהלים וואס איז געווען אויפגעבלאזן פון נאסקייט, ער האט דאס געוויזן פאר דעם איד און אים געזאגט: "דאס איז דער תהילים פון מיין מאמע עליה השלום, וואו זי פלעגט זיך יעדן טאג אויסוויינען אז זי זאל האבן גוטע קינדער, אזוי איז מען זוכה צו גוטע קינדער"; זעט מען פון דעם דאס גרויסקייט פון זאגן תהילים, מען איז זוכה צו האבן קינדער וואס וועלן ליכטיג מאכן די וועלט.

וואויל איז דעם מענטש וואס פירט זיך בתמימות ופשיטות, ער טרינקט אפאר קאפיטלעך תהילים יעדן טאג (שיחות הר"ן, סימן כג); וועט אים גוט זיין אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת וירא, י"ג מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואויל איז דיר אז דו פירסט זיך בצניעות; איך בין זיכער אז דו האסט שוין געזען די בריוו וואס מוהרא"ש האט געשריבן ממש אפאר שעה פאר ער איז נסתלק געווארן. איך ברענג דיר דא די בריוו דיר מחזק צו זיין נאכאמאל צו זען וואס מוהרא"ש האט געוואלט פון אונז, און אלע מיידלעך וואס לערנען אין די סקול וואס מוהרא"ש האט אויפגעשטעלט זאלן וויסן ווי אזוי זיך צו פירן.

שָׁלוֹם רַב צוּ אַלֶע טֵייעֶרֶע פְרוֹיעֶן פוּן אַנְשֵׁי שְׁלוֹמֵינוּ

אִיךְ גֵיי שׁוֹין אַוֶועק פוּן דִי וֶועלְט, אוּן דֶערִיבֶּער בֶּעט אִיךְ אַייךְ אַז אִיר זָאלְט זִיךְ פָארְנֶעמֶען זִיךְ צוּ שְׁטַארְקְן אִין צְנִיעוּת. קוּקְט וואוּ אַ מֶענְטְשׁ קוּמְט אָן צוּם סוֹף, אוּן נֶעמְט אַייךְ פָאר צוּ זַיין צְנִיעוּת'דִיג, אוּן מִיט דֶעם וֶועט אִיר מַאכְן אַ גְרוֹיסְן נַחַת רוּחַ פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְן אוּן פַאר מִיר. דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער וָואס הָאט מִיר גֶעהִיטְן מַיין גַאנְץ לֶעבְּן פוּן דִי אַלֶע וֶועלְכֶע הָאבְּן מִיר גֶעוָואלְט שְׁלֶעכְטְס טוּן, זָאל אַייךְ אוֹיךְ אָפְּהִיטְן פוּן אַלֶעם שְׁלֶעכְטְס. אִיךְ בֶּעט אַייךְ אַז אִיר זָאלְט קוּמֶען צוּ מַיין קֵבֶר אִין יַבְנְאֵל, אִיךְ וֶועל אַייךְ דַאנְקְבַּאר זַיין פַאר דֶעם, אוּן וָואס אִיר וֶועט בֶּעטְן בַּיי מַיין קֵבֶר, וֶועט אִיר בַּאקוּמֶען פוּן הִימְל.

אִיךְ וואוּנְטְשׁ אַייךְ בְּרָכָה אוּן הַצְלָחָה.

ווען מען ליינט די בריוו זעט מען וואס איז געליגן פאר מוהרא"ש אין די לעצטע מינוטן פון זיין לעבן; עס איז אים ממש געגאנגען אין לעבן אז אלע פרויען זאלן זיך פירן בצניעות. מוהרא"ש האט זיך שוין נישט געקענט רירן, ער האט געהייסן מען זאל אים ברענגען דעם אינגערמאן וואס פלעגט טייפן די בריוו, מוהרא"ש האט גערעדט און יענער האט געטייפט דריי בריוו, איינס פאר אלע מענער, און נאכדעם פאר בחורים און פאר די פרויען.

הויזן איז א פריצות פאר א מיידל, נישט קיין חילוק ווען וואס און וואו. הויזן איז פאר א מאן; אפילו בשעת'ן מאכן עקסערזייז זאלסטו נישט אנטון קיין הויזן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי מיר זייער צו הערן אז דו זאגסט תהילים; אלע ישועות ליגן אין תהילים. אזוי אויך אז איינער זאגט תהילים ווערט זיין אמונה געשטארקט, ער פארלאזט זיך אויפן אייבערשטן און אלע פחדים גיין צוביסלעך אוועק פון אים. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות בטחון, סימן א'): "מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ בִּטָּחוֹן, אֵין לוֹ שׁוּם פַּחַד", ווער עס האט בטחון האט נישט קיין פחדים פון קיינעם; מען לעבט מיט די מחשבה אז דער אייבערשטער איז מיט מיר, ביי מיר און נעבן מיר; איך ליג אין זיינע הענט, אזוי ווי דוד המלך זאגט (תהלים קלא, ב): "כְּגָמֻל עֲלֵי אִמּוֹ כַּגָּמֻל עָלַי נַפְשִׁי", איך בין ווי א קינד וואס פארלאזט זיך אויף די מאמע אן קיין שום דאגות און אן קיין שום פחדים.

וואויל איז דעם מענטש וואס פירט זיך בתמימות ופשיטות, ער טרינקט אפאר קאפיטלעך תהילים יעדן טאג (שיחות הר"ן, סימן כג); דורך דעם וועט אים זיין גוט אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי מיר צו הערן פון דיינע טיטשערס אז דו פירסט זיך מיט דרך ארץ; ביים רבי'ן איז געווען א יסוד "דרך ארץ", דער רבי האט געזאגט: "ווען קעניגן וואלטן געוואוסט וואסערע דרך ארץ איך לערן אויס פאר מיינע תלמידים, וואלטן זיי געשיקט זייערע קינדער צו מיר איך זאל זיי אויסלערנען דרך ארץ"; אז א מיידל פירט זיך אויף מיט דרך ארץ אין שטוב צו די עלטערן און אין שולע צו די טיטשערס – איז זי א ריכטיגע תלמידה פון בית פיגא און דאס הייסט א תלמידה פון היכל הקודש.

רעד נאר מיט מיידלעך וואס רעדן שיינע און איידעלע זאכן; אויב א חבר'טע רעדט פון נישט איידעלע זאכן זאלסט זוכן אן אנדערע פרענד.

זאג אביסל תהילים יעדן טאג ווייל אין ספר תהילים ליגן אלע ישועות.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת לך לך, י' מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דיין געהאלט וואס מען צאלט דיר איז נישט דיינס, דאס איז דיין טאטנ'ס געלט; די גאנצע געלט וואס מען מאכט אלס מיידל געהער פאר די טאטע. וואס צו טון מיט די געלט דאס וועט דיין טאטע אפמאכן; אז ער וויל דאס אוועק לייגן דיר חתונה צו מאכן קען ער דאס לייגן אין א גמ"ח וכדומה. דו זאלסט געבן די געלט פאר דיינע עלטערן, זאלן זיי טון מיט דעם וואס זיי ווילן.

בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג אז דו זאלסט טרעפן א גוטע שידוך, אן ערליכן בחור; דער עיקר דארף מען זוכן א בחור וואס האט אמונת חכמים, ער פירט זיך נישט מיט זיין אייגענע שכל נאר ער פאלגט וואס צדיקים זאגן. ווייל נאר אז מען גייט בדרך התורה האט מען א גוטע לעבן, אבער איינמאל מען גייט מיטן אייגענעם שכל קען מען זייער ווייט פארקריכן. דעריבער זאלסטו אסאך בעטן דעם אייבערשטן אז דו זאלסט באקומען א חתן וואס האט אמונת חכמים.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע דיינע וועגן.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת לך לך, י' מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

שטארקט אייך מיט אייער צניעות, ווייל צניעות איז דאס שטאלץ פון אידישע קינדער; דאס אז איר זענט איינער אליינס פון צווישן אלע אייערע חבר'טעס וואס גייען אנגעטון אזוי שטארק צניעות'דיג דארף אייך ברענגען שטאלץ און גאוה.

איר זאלט חס ושלום נישט טראכטן קיין איין רגע אז איר זענט נעבעכדיג וכו', נאר שטאלצירט מיט אייער לבוש און האלטס אייך גרויס מיט אייער צניעות'דיגע קליידער; ווען עס קומט צו אידישקייט - דארט איז א מצוה צו האבן גאוה, אזוי ווי מיר געפונען ביי דעם אידישן קעניג יהושפט וואס האט פארמאגט א גרויסע רייכטום – געלט, כבוד און אלסדינג - דאך זאגט דער פסוק (דברי הימים-ב יז, ו): "וַיִּגְבַּהּ לִבּוֹ בְּדַרְכֵי ה'", ער האט זיך געהאלטן גרויס מיט זיינע גוטע מעשים וואס ער האט געטון פארן אייבערשטן; ער האט נישט געהאט קיין גאוה פון זיין געלט, פון זיין פאלאץ אדער פון זיינע טייערע קליידער, נאר פון זיינע גוטע מעשים – אז ער האט אויסגערוימט אלע עבודה זרה'ס פון לאנד.

דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות, אות בנים, סימן ט): "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה מְזַכָּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", א פרוי וואס גייט אנגעטון בצניעות וועט זוכה זיין צו גוטע קינדער; איר קענט זיך נישט פארשטעלן וואס דער אייבערשטער באצאלט פאר א מיידל וואס גייט אנגעטון צניעות'דיג בשעת ווען אלע אירע חבר'טעס גייען נישט אזוי שטארק צניעות'דיג.

די הייליגע חכמים זאגן (מדרש רות רבה ד, ט): פארוואס האט בועז געוואלט חתונה האבן מיט רות? ווייל ער האט געזען אויף איר אז זי איז אנדערש פון אלע מיידלעך; אלע מיידלעך וואס זענען געקומען צו אים אין פעלד קלויבן לקט שכחה און פאה פון די זאנגען האבן זיך אראפגעבויגן אויפצוהייבן פון די אראפגעפאלענע תבואה און ווען מען בייגט זיך אראפ הייבט זיך אויף די קלייד און דאס איז נישט צניעות'דיג, אבער רות האט זיך נישט אראפ געבויגן נאר זי האט זיך אראפגעזעצט אויף אן אויפן אז איר קלייד זאל זיך נישט אויפהייבן. נאך זאגן חז"ל (שם) אז ער האט געזען ווי די מיידלעך לאכן ארום מיט די בחורים וואס האבן דארט געארבעט, אבער רות האט נישט גערעדט מיט פרעמדע מענער און נישט געלאכט פון זייערע ווערטלעך, דאס האט אים באאיינדרוקט אז די מיידל איז א גרויסע צדקת און פון דעם פאר-פאלק איז ארויס געקומען דוד המלך.

איך האף אז אין אייער הארץ זענט איר נישט מקנא די אנדערע מיידלעך וואס קומען פון שטובער וואו מען איז נישט אזוי מקפיד צו גיין אזוי ווי מען גייט ביי אייך. טראכטס נישט: 'א שאד איך בין אין א משפחה וואס מען גייט אזוי יאנטשי אנגעטון', נאר דאנקט דעם אייבערשטן: "רבנו של עולם, איך דאנק דיר אז איך בין געבוירן אין א משפחה וואס מען פירט זיך ערליך און איידל". איר האט טייערע עלטערן ערליכע אידן, אז איר וועט זיך פירן ווי זיי וועט איר בקרוב טרעפן א גוטע ערליכע שידוך און זוכה זיין אז פון אייך וועט ארויס קומען ערליכע דורות וואס וועלן ליכטיג מאכן די גאנצע וועלט.

ווי לאנג איז מען דען א מיידל? מען געבט זיך איין דריי און מען ווערט א כלה, מען האט חתונה, מען האט קינדער און מען האט שוין גרויסע קינדער; יעצט פרעג איך אייך: ווער וויל נישט שעפן נחת? יעדער וויל נחת, אבער נישט יעדער איז גרייט צו טון די זאך וואס ברענגט נחת, אז דער רבי זאגט צו בנים הגונים פארן גיין אנגעטון צניעות'דיג וואס דארף מען מער פון דעם.

איך האף אז דער בריוו וועט אייך מחזק זיין.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת לך לך, ז' מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד ... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך האב זייער הנאה צו הערן אז דו ביסט צופרידן פון די סקול - 'בית פיגא'.

דער סקול הייסט אויפן נאמען פונעם הייליגן רבינ'ס מאמע - די הייליגע צדיקת פיגא. זי איז געווען א טאכטער פון די גרויסע צדיקת אדל וואס איז געווען א טאכטער פון הייליגן צדיק דער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו.

דער רבי האט געוואלט מען זאל אים רופן אויף זיין מאמע'ס נאמען - "רבינו נחמן בן פיגא", אנדערש ווי מען פירט זיך געווענליך אז נאכן פטירה רופט מען ביי דעם טאטענ'ס נאמען. ווייל זיין מאמע האט אריין געלייגט אין אים אסאך יראת שמים; זי פלעגט גיין יעדן טאג מיטן רבי'ן צום ציון פון איר זיידע דער הייליגער בעל שם טוב זי"ע, דארט האט זי געבעטן דעם אייבערשטן אז דער רבי זאל אויסוואקסן אן ערליכער איד.

דו פרעגסט וואס דו קענסט מקבל זיין יעצט ווען דו ווערסט צוועלף יאר, דו ווערסט א בת מצוה; מוהרא"ש פלעגט זאגן פאר אלע אינגלעך בעפאר זייער 'בר מצוה' אז זייער ערשטע מצוה וואס זיי זאלן טון איז די מצוה פון "כיבוד אב ואם". בשעת די סעודת בר מצוה פלעגט מוהרא"ש זאגן פארן בר מצוה בחור'ל ער זאל אנגיסן א גלעזל טרינקען פאר זיין טאטע, כדי צו מקיים זיין די מצות עשה פון (שמות כ, יא): "כַּבֵּד אֶת אָבִיךָ וְאֶת אִמֶּךָ"; דאס זעלבע איז ביי א מיידל, אז דו ווערסט יעצט מחויב במצות זאלסטו זיך פארנעמען אכטונג געבן צו מכבד זיין דיינע עלטערן און מורא האבן פון זיי, זאלסט שטענדיג זיין גרייט צו העלפן דיין טאטע מאמע מיט אלעס וואס זיי דארפן.

געווענליך זוכן זיך קינדער ארויס צו דרייען פון זיין אין שטוב, מען לויפט שטענדיג שפילן מיט די שכנים אדער אינדרויסן פון שטוב; מען דארף טאקע שפילן און מען דארף פארברענגען מיט חבר'טעס, עס איז זייער געזונט זיך אויס צו געבן מיט שפילן וכדומה, אבער מען דארף געדענקען אז אויב די מאמע בעט מען זאל בלייבן אין שטוב העלפן דארף מען אלעס לייגן אין די זייט און בלייבן אין שטוב.

ביי אונז אין סקול שיקט מען נישט אהיים קיין 'היים ארבעט' נאר ווייל מיר ווילן אז די קינדער זאלן העלפן די מאמע מיט איר ארבעט; אונזער 'היים ארבעט' איז העלפן די מאמע אין שטוב.

איך פריי מיר זייער אז דו האסט שוין מסיים געווען צוויי מאל תהילים און דו גייסט שוין ענדיגן נאכאמאל תהילים, אלע ישועות ליגן אין ספר תהילים; אבער אויב די מאמע בעט מען זאל איר העלפן דארף מען צומאכן דעם תהילים און העלפן די מאמע.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת לך לך, ז' מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד ... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

יעצט ווען דו ביסט אריין אין דיין זעכצנטע יאר זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן יעדן טאג אז דו זאלסט זוכה זיין צו טרעפן א גוטע שידוך און דו זאלסט זוכה זיין אויפצושטעלן א ערליכע שטוב, קינדער און אייניקלעך וואס וועלן זיין ערליכע אידן.

מען דארף אסאך תפילה אויף גוטע קינדער; דער הייליגער סאטמארער רבי דער בעל דברי יואל זכותו יגן עלינו האט געזאגט פאר א פאר–פאלק וואס זענען געקומען בעטן א ברכה אויף גוטע קינדער: "זוכה זיין צו גוטע קינדער דארף מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן - נאך פון פאר די חתונה".

יעצט אז דו ביסט שוין זעכצן יאר זאלסטו זאגן דעם 'יום תהילים' יעדן טאג און אסאך בעטן דעם אייבערשטן פאר א גוטע לעבן; וועט דער אייבערשטער העלפן אז דו וועסט בקרוב טרעפן א גוטע שידוך און זוכה זיין צו קינדער עבדי השם יתברך.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת לך לך, ו' מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד ... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואויל איז דיר אז דו ביסט שטארק נזהר אין די מצוה פון כיבוד אב ואם אפילו דו האסט גרויסע בזיונות פון זיי השם ירחם.

חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (ירושלמי פאה ג.) אז מען האט געפרעגט ר' אליעזר: "עַד הֵיכָן הוּא כִּיבּוּד אָב וָאֵם?" ביז וויפיל איז א מענטש מחויב צו מכבד זיין זיינע עלטערן, האט רבי אליעזר געענטפערט: "וְלִי אַתֶּם שׁוֹאֲלִין?!" וואס פרעגט איר מיר, "לְכוּ שָׁאֲלוּ לְדָּמָה בֶּן נְתִינָה", גייטס פרעגן דמה בן נתינה. "רֹאשׁ פְּטַרְבּוֹלֵי הָיָה", ער איז געווען פון די גרעסטע גענעראלן אין די מיליטער, "פַּעַם אַחַת הָיְתָה אִמּוֹ מְסֲטַרְתּוֹ", איינמאל האט אים זיין מאמע געשלאגן מיט א שיך "בִּפְנֵי כָּל בּוּלֵי שֶׁלּוֹ", פאר אלע סאלדאטן וואס זענען געווען אונטער אים, "וְנָפַל קוֹרְדְקוֹן שֶׁלָּהּ מִיָדָהּ", און די שיך איז אראפ געפאלן פון אירע הענט, "וְהוֹשִׁיט לָהּ שֶּׁלֹּא תִּצְטַעֵר", האט ער זיך אראפ געבויגן אויפצוהויבן די שיך און דאס געגעבן פאר זיין מאמע אז זי זאל זיך נישט דארפן אראפ בייגן און זיך מצער זיין.

בזכות דעם וואס דו ביסט מכבד דיינע עלטערן וועסטו זוכה זיין בקרוב צו א גוטע שידוך; ביז דו טרעפסט דיין שידוך זאלסטו זיך מחזק זיין מיט אלע כוחות, טראכט נישט אז א צווייטער האט א בעסערע לעבן פון דיר ווייל יעדער איינער האט זיינע שווערקייטן. איינער האט בזיונות פון די עלטערן, ביים צווייטן זעט אויס פון אינדרויסן ווי אלעס קלאפט, אלע מיינען דאס זענען שיינע עלטערן אבער שטילערהייט ליידן די קינדער נעבעך וכו'; דעריבער קוק נישט אויף א צווייטן נאר דאנק דעם אייבערשטן אויף אלעס גוטס וואס ער טוט מיט דיר. נאך אביסל וועסטו טרעפן א גוטע שידוך.

זאג יעדן טאג דעם 'יום תהילים'; אינעם ספר תהילים ליגן אלע ישועות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת האזינו, ז' תשרי, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד ... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

פיר זיך אויף מיט דרך ארץ און פאלג דיינע עלטערן, פיר זיך איידל און באשיידן, מאך זיך א גוטע נאמען - וועסטו בקרוב טרעפן א גוטע שידוך.

זאלסט זיך נאר חבר'ן מיט גוטע מיידלעך; א גוטע מיידל איז די וואס רעדט שטענדיג איידל, זי מאכט נישט אוועק א צווייטן, זי טשעפעט נישט קיינעם, זי רעדט צו אירע טיטשערס מיט דרך ארץ, און זיכער צו איר טאטע מאמע - מיט אזעלכע מיידלעך זאלסטו זיך חבר'ן, אבער אז דו הערסט מיידלעך רעדן פון נישט איידעלע זאכן זאלסטו אוועק גיין פון זיי, ווייל עס וועט דיר אויך שאטן.

קויף דיר נישט קיין סעלפאון, עס וועט דיר נאר ברענגען פראבלעמען.

א גמר חתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת כי תצא, י"א אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד מרת ... תחי'.

וואויל איז אייך און וואויל איז אייער חלק אז איר וועט ארויס העלפן אין סקול אנגרייטן די לימודים פארן קומענדיגן יאר תשע"ט הבא עלינו לטובה.

איך קען נישט גענוג דאנקען דעם אייבערשטן פאר די מתנה וואס ער האט אונז געגעבן אז מיר האבן זוכה געווען צו האבן א סקול וואו מיר קענען מחנך זיין אונזערע טעכטער זיי זאלן לעבן מיטן אייבערשטן. אונזערע קינדער - אינגלעך און מיידלעך - קענען זאגן וואס דער הייליגער קדושת לוי זכותו יגן עלינו האט געזאגט פאר זיין שווער ווען ער האט אים געפרעגט: "וואס האסטו געלערנט ביי דיין רבי'ן?" האט ער געזאגט: "איך האב געלערנט אז עס איז דא א גאט אויף דער וועלט", האט דער שווער אים אויסגעלאכט און געזאגט: "ווער ווייסט דען נישט אז עס איז דא א גאט אויף דער וועלט; איך וועל אריין רופן די דינסט און איך וועל איר פרעגן צי זי ווייסט אז עס איז דא א גאט אויף דער וועלט, וועט זי אויך וויסן", אזוי האט ער געטון און די דינסט רופט זיך אן: "וואסערע פראגע איז דאס? אודאי איז דא א גאט אויף דער וועלט!"

פרעגט ער דעם הייליגן קדושת לוי זכותו יגן עלינו: "פארוואס האסטו געדארפט אוועק פארן פון שטוב פאר אזא לאנגע צייט צו לערנען אז עס איז דא א גאט אויף דער וועלט, די דינסט ווייסט אויך אז עס איז דא א גאט אויף דער וועלט?!" האט דער הייליגער בארדיטשובער רב זי"ע געענטפערט פאר זיין שווער: "זי זאגט אז עס איז דא א גאט אויף דער וועלט, אבער איך לעב מיט דעם".

דאס זאגן מיר ווען מען פרעגט אונז פארוואס דארף מען א ברסלב'ע חדר, פארוואס דארף מען א ברסלב'ע סקול; אלע אינגלעך און מיידלעך ווייסן דאך אז עס איז דא איין גאט אויף דער וועלט?! נאר דער ענטפער איז: "זיי זאגן אז עס איז דא א גאט אויף דער וועלט, אבער אונזערע קינדער לעבן מיט דעם".

איר האט אוודאי געהערט און מיטגעהאלטן די מעשה וואס איז געווען דעם זוממער אין מיידל קעמפ מיטן בער; מיר האבן געהאט דעם זוממער אין קעמפ א בער און די פאליציי זענען געקומען און אים געשאסן וכו'. איינע פון די מיידלעך פון "בית פיגא" איז געווען צופרי אין פעלד אינדרויסן פון קעמפ, זי האט געהאלטן אינמיטן מאכן התבודדות, פלוצלינג באמערקט זי א שווארצע זאך וואס שאקלט זיך, קודם האט זי געמיינט אז דאס איז סתם א שווארצע בעג וואס שאקלט זיך פון די ווינט. פלוצלינג זעט זי א גרויסע בער, דער בער האט זיך אויפגעשטעלט אויף די צוויי פיס און געשטאנען אנטקעגן איר פנים אל פנים, צוויי פיס אוועק פון איר, די מיידל האט זיך נישט פארלוירן, זי האט אנגעהויבן בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער ראטעווע מיך פון דעם בער, העלף מיר ער זאל מיר גארנישט טון", זי האט אנגעהויבן גיין צוריק וועגס ביז זי איז אריין אין איר שטוב.

אזא מעשה פאסט פאר די מעשה ביכלעך; א יונג מיידל פון צוועלף יאר זאל נישט ווערן פארלוירן ווען זי שטייט צוויי פיס נעבן א גרויסע בער... סתם א קינד וואלט אוועק גע'חלש'ט אויפן פלאץ, נישט נאר א קינד נאר אפילו א דערוואקסענער מענטש וואלט אויך צעטומלט געווארן פון שרעק, אבער זי איז געווען רואיג און געבעטן דעם אייבערשטן ער זאל איר העלפן.

פון דעם זעט מען וואספארא חינוך מיר געבן פאר די קינדער, מען לערנט זיי אויס זיי זאלן לעבן מיט התבודדות; ווען מען לעבט מיט תפילה והתבודדות באקומט מען ישוב הדעת און מען ווערט נישט פארלוירן ווען מען טרעפט זיך אין א צרה.

בנוגע צייכענען די טעסטס וכו'; מען קען נישט צייכענען אלע טעסטס אייניג, וואס זאל טון א קינד וואס האט נישט אזא גוטע קאפ אויפצוכאפן די לימודים? פארוואס זאל אזא קינד ווערן צעקלאפט וואך נאך וואך ווען מען דערזעט זיך מיט א שוואכע צייכן וכו'?! דעריבער דארף מען צייכענען די טעסט לויטן קינד; פאר א קינד וואס פראבירט צו פארשטיין און מיטהאלטן וכו' דארף מען צייכענען א גוטע צייכן, (מען שרייבט צו אין די זייט די ריכטיגע ענטפער וכו') אבער מען קען נישט צייכענען בשום אין אופן לויט די בחינה.

ווען מיר האבן ווען א סקול וואס געבט ארויס מיידלעך דאקטורים, לויערס, בוק-קיפערס וכו' דעמאלט דארף מען טאקע זען ווער עס קען יא און ווער עס קען נישט, אבער ברוך השם מיר האבן דאס נישט און מיר ווילן נישט דאס פאר אונזערע קינדער, מיר ווילן אונזערע מיידלעך זאלן חתונה האבן און זיין אידישע מאמע'ס, איז פארוואס זאל א קינד אויפוואקסן אלע יארן אין סקול מיט די געפיל אז 'איך בין צווייט-קלאסיג ווייל איך האב א שוואכע קאפ?!'

בנוגע די ענגלישע טיטשערס, צי זיי זאלן רעדן נאר ענגליש וכו'; ווען מען לערנט מיט די מיידלעך די ענגלישע שפראך, שרייבן וכו', דעמאלט זאלן זיי רעדן ענגליש אבער ווען זיי לערנען מיט די קינדער אנדערע לימודים זאלן זיי רעדן אידיש כדי אידיש זאל זיין זייער ערשטע שפראך; די ענגלישע טיטשערס זענען גארנישט אנדערש פון די אידישע טיטשערס, ביידע פון זיי דארפן האלטן פאר זייערע אויגן וואס דער עיקר איז און ביידע טיטשערס דארפן געדענקען אויפצוהייבן אלע קינדער וכו' און אריין לייגן אין זיי ליבשאפט און ווארימקייט וכו'.

בנוגע לערנען היסטאריע מיט די מיידלעך, ווער עס איז געווען דער ערשטער פרעזידענט וכו'; דאס פעלט בכלל נישט אויס. מיר דארפן האלטן שטענדיג פאר די אויגן אז די מיידלעך גייען חתונה האבן און זיין מאמעס, וואס וועלן זיי מיט נעמען פון זייערע יונגע יארן? וויפיל פראצענט נעמט א מיידל מיט אויף נאך די חתונה פון אלע יארן פון סקול? ברוך ה' ביי אונזער סקול נעמען די מיידלעך מיט יעדע מינוט פון זייערע יארן אין סקול; אנגעהויבן מיטן דאווענען, דאס וועלן זיי טון זייער גאנץ לעבן. נאכן דאווענען טאנצן די מיידלעך - דאס איז אן עיקר פאר זיי, אז מען טאנצט און מען איז פרייליך פאלן אוועק אלע פראבלעמען, נאך די חתונה וועלן זיי טאנצן מיט זייערע קינדער אין שטוב, דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן. הלכות ברכות, הלכות שבת דאס זענען זייער וויכטיגע הלכות; א אידישע מאמע דארף קענען הלכות שבת ישר והפוך, אז נישט ווי קען זי אריין גיין אין קאך שבת אן מחלל שבת זיין, דער הייליגער צדיק רבי יונתן אייבשיץ זכר צדיק לברכה שרייבט (יערות דבש חלק ב', ב): "ווער עס האט נישט דורכגעלערנט הלכות שבת אפאר מאל איז נישט מעגליך ער זאל נישט עובר זיין אויף הלכות שבת", עיין שם. נישט אלע קינדער קומען פון שטובער וואס די עלטערן קענען הלכות וכו', ווער זאל אויסלערנען פארן קינד ווען די קלייד ווערט שמוציג אז מען טאר דאס נישט אפוואשן מיט וואסער ווייל דאס איז חילול שבת דאורייתא?! אז מען לערנט נישט אין סקול הלכות שבת ווער וועט אויסלערנען ווי צו מאכן אום שבת א גרינצייג סאלאט אן חילול שבת?! ווער וועט אויסלערנען ווי צו אנגרייטן די אייער שבת ווען מען קען עובר זיין אויף אפאר איסורים בורר, לש, טוחן וכו' וכו'?!

אזוי אויך לגבי דעם פראגראם פון "מעשיות פון תפילה", יעדע מיידל דערציילט א מעשה פון תפילה; דאס וועלן זיי מיט נעמען מיט זיך זייער גאנץ לעבן, סיי אויף די וועלט און סיי אויף יענע וועלט. זיי וועלן שטענדיג וויסן א וועג ארויס פון א פראבלעם.

אזוי אויך דארפן זיי קענען שרייבן; זיי וועלן שרייבן מצוה צעטלעך פאר זייערע קינדער אין אידיש, און אזוי אויך דארף מען קענען שרייבן ענגליש וכו'.

איך זיך נישט אהער צו שטעלן אונזער סקול אין פארגלייך צו אנדערע סקול'ס, איך גיי אויף גאר אן אנדערע וועג ווי זיי; איך וויל אויפשטעלן ערליכע אידישע שטובער, געזונטע מאמעס און געטרייע ווייבער פאר זייערע מענער. איך בין מתפלל יעדן טאג פאר יעדן תלמיד און תלמידה אז זיי זאלן מצליח זיין אין לעבן, אלע זאלן זוכה זיין אויפצושטעלן ערליכע אידישע שטובער; איז וואויל איז פאר אייך אז איר וועט מיר העלפן מיטן אנגרייטן די לימודים פאר די טיטשערס.

מיר דארפן דאנקען אונזער מנהלת מרת ... תחי' פארן אויספירן איר שליחות מיט די גרעסטע נאמנות וואס איז שייך; זי לייגט אריין אלע אירע כוחות אין די קינדער זיי זאלן אויסוואקסן אזוי ווי עס דארף צו זיין. קיינער ווייסט נישט וויפיל כח און מיה מיר לייגן אריין אין יעדן קינד; אפילו די וואס באדאנקען זיך, ווייסן נישט באמת וואס פאר אן ארבעט ליגט אונטער יעדן קינד. נישט אייביג קען מען אריין מישן עלטערן וכו', אסאך מאל דארפן מיר האבן שלאפלאזע נעכט צו טון דאס בעסטע פאר די קינדער אן דעם וואס איינער זאל אפילו וויסן דערפון, דעריבער וויל איך איר זאלט ארבעטן צוזאמען מיט איר, יעדע זאך זאל ווערן אויסגעשמועסט מיט איר.

איר פארשטייט אליינס אז איינע פון די שווערסטע זאכן איז פירן א מוסד; ווען אלע וואלטן געטראכט אייניג, ווען אלע וואלטן געהאט די זעלבע מיינונג, וואלט געווען א מחי' צו פירן א מוסד, אבער דער אייבערשטער האט אנדערש באשאפן די וועלט, יעדער מענטש טראכט אנדערש, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות נח:): "כְּשֵׁם שֶׁפַּרְצוּפֵיהֶן שׁוֹנוֹת כַּךְ דֵעוֹתֵיהֶן שׁוֹנוֹת", אלע טראכטן אנדערש; ממילא דארף מען קענען יעדן איינעם אויסהערן און זען וואס מען קען בעסער מאכן וכו'.

די אלע עלטערן וואס שיקן ביי אונז אינעם מוסד האבן אנדערע מיינונגען, יעדער וויל א משהו אנדערש פונעם צווייטן וכו'; דארף מען זיין זייער שטארק נישט צו ווערן צעפאלן ווען יעדער איינער וויל עפעס אנדערש. אבער מיט איין זאך זענען מיר פאראייניגט, אלע ווילן מיר אויפציען קינדער וואס לעבן מיטן אייבערשטן, אלע עלטערן זענען אייניג מיט דעם אז מיר ווילן אויפציען די קינדער מיט אמונה אין הייליגע צדיקים, בפרט אינעם הייליגן רבי'ן. אלע ווילן מיר אויפציען קינדער זאלן זיין געזונט צו קענען חתנה האבן, קינדער וואס ווייסן זיך צו היטן פון נישט גוטע מעשים וואס פאסירט צווישן מיידלעך השם ישמרינו. די מנהלת רעדט צו די מיידלעך קלארע ווערטער וכו' זיי זאלן וויסן זיך צו היטן פון נישט גוטע מעשים און פון נישט געזונטע נאנטקייט וכו', דער אייבערשטער זאל אונז שומר ומציל זיין פון דעם.

געלויבט דעם אייבערשטן אז יעצט איז אריבער גאנצע צען יאר זינט מיר האבן געעפענט די ישיבה; זייער אסאך טענות איז דא אויף די ישיבה, פארוואס טוט מען נישט אזוי? פארוואס מאכט מען נישט אזוי וכו' וכו'? איין זאך האלט איך שטענדיג פאר די אויגן: 'ווי אזוי קען איך געבן פאר די תלמידים הדרכה פאר צען יאר ארום? וואס נאך קען איך זיי אנגרייטן פאר זייער גרויסער סורפרייז וואס ערווארט זיי - "זייער לעבן"; זיי זאלן זיך קענען אן עצה געבן מיט דעם?'

אנדערע זאגן אז ווען מען פירט א ישיבה דארף מען קוקן אויף "יעצט"; 'יעצט' זאל עס האבן א פנים פון א ישיבה למצוינים, 'יעצט' זאל זיין א הערליכע בילד וכו' וכו', עס אינטערעסירט זיי נישט וואס גייט זיין שפעטער מיט די תלמידים. אבער מיר פרובירן צו קוקן אויף שפעטער - ווען דער בחור גייט חתונה האבן, ער גייט ארויס גיין פון די כותלי הישיבה, ער גייט זוכן פרנסה - ווי אזוי קען מען אים צוגרייטן ער זאל וויסן אז מען דארף דאווענען דריי מאל א טאג, מען דארף האבן שיעורים אין די הייליגע תורה; מיר גרייטן אים צו א וועג ער זאל קענען לערנען אויפן באס, טרעין און אפיס וכו', ער זאל וויסן ווי אזוי זיך אויס צו קומען מיט א ווייב און קינדער.

אזוי אויך מיט די סקול; מען קען נישט קוקן אויף 'יעצט' וכו', נאר מען דארף אלץ טראכטן: 'וואס קענען מיר געבן פאר די קינדער פאר זייער לעבן?'

פרובירט אויס וואס איך זאג אייך; שטעלטס אפ א פרוי - נישט קיין חילוק ווער זי זאל זיין - און פרעגט איר: "וואס האסטו היינט צו טאגס פון אלע יארן וואס דו האסט געלערנט אין סקול?" "וויפיל פראצענט פון סקול דארפסטו האבן פאר דיין לעבן?", דער תירוץ וועט זיין: "גאר א קליינע פארצענט"; ווייל מען קוקט אלץ אויף 'יעצט', קיינעם גייט נישט אן צו מחנך זיין קינדער צו זיין געטרייע ווייבער פאר זייערע מענער, זיי זאלן וויסן אז חבר'טעס איז נישט די לעבן, אז פרענדס איז פונקט גוט אמאל אמאל זיך צו טרעפן וכו', אבער דער טאג טעגליכער לעבן איז די מאן און די ליכטיגע קינדער. אדער אריין באקן אין קינדער דאס גרויסקייט פון רעדן צום אייבערשטן, דאס גרויסקייט פון זאגן תהילים; וואו אין די וועלט האט איר אזא זאך אז מיידלעך זאלן יעדן טאג ענדיגן דעם יום תהילים?! וואו אויף די וועלט האט איר אזא זאך אז מיידלעך זאלן לעבן און אטעמען מיטן אייבערשטן ווי די "בית פיגא" מיידלעך?!

איך בעט יעדן טאג פאר אלע וואס ארבעטן אינעם מוסד - סיי מיט די אינגלעך און סיי מיט די מיידלעך – אז זיי זאלן מצליח זיין. אזוי אויך יעצט ווען מיר פארן שוין באלד קיין אומאן, דארט ביים הייליגן רבינ'ס ציון בין איך מתפלל פאר אלע תלמידים, ובפרט פאר די וואס העלפן מיר מיט די מוסדות וואס דאס איז ביי מיר די חשוב'סטע זאך.

איך האב אביסל מאריך געווען אינעם בריוו ווייל דאס איז נוגע אויך פאר אלע טיטשערס און פאר אלע וואס ארבעטן מיט קינדער.

אין דעם זכות וואס איר וועט העלפן די סקול זאלט איר האבן נחת פון אייערע קינדער געזונטערהייט צוזאמען מיט אייער מאן נרו יאיר.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת חקת, ה' תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד אלע תלמידות פון "בית פיגא" ברסלב שתחיו.

געלויבט דעם הייליגן באשעפער אז מיר ענדיגן נאך א יאר סקול.

עס איז אריבער א שיינע יאר ביי אייך אין סקול; איך האב געהערט גריסן פון אייערע טיטשערס און פון אייער מנהלת אויף אייך ווי שיין איר האט זיך אויפגעפירט דעם גאנצן יאר - מיט דרך ארץ און גוטע מידות. ביים הייליגן רבי'ן איז די ערשטע זאך געווען "דרך ארץ"; דער הייליגער רבי האט געזאגט: "וֶוען קֵסָרִין אוּן קֶענִיגְן וָואלְטְן גֶעוואוּסְט וָואסְפַארַא דֶּרֶך אֶרֶץ אִיך לֶערְן מִיט מַיינֶע מֶענְטְשְׁן, וָואלְטְן זֵיי גֶעשִׁיקְט זֵיֶיערֶע קִינְדֶער לֶערְנֶען בַּיי מִיר דֶּרֶך אֶרֶץ", דאס זעט מען ממש ביי אייך אין סקול, אלע תלמידות פירן זיך איידל און טייער ווי קעניגליכע קינדער.

יעצט ווען די יאר איז אריבער דארפן מיר זיך מאכן א חשבון הנפש צי מיר האבן גענוג אכטונג געגעבן אויף א צווייטע מיידל'ס כבוד, אויב מען האט חס ושלום וויי געטון א צווייטן קינד. אסאך מאל כאפט מען זיך נישט, מען זאגט א ווארט וואס קען שטעכן אזוי ווי א מעסער אין יענעמס הארץ, אדער מיט א לַא קען מען יענעם זייער וויי טון.

יעצט ווען איר קומט אין קעמפ, און מען גייט פארברענגען א זומער אין "מחנה בית פיגא ברסלב", וויל איך אייך זייער שטארק בעטן איר זאלט זיין זייער פארזיכטיג ווי אזוי איר פירט זיך אויף צו א צווייטע מיידל; מען דארף זיין זייער סענסעטיוו צו א צווייטן, קיינמאל נישט וויי טון א צווייטן, קיינמאל נישט לאכן פון א צווייטן, און קיינמאל נישט שפילן א שפיל אויב מען לאזט נישט א צווייטן שפילן מיט דעם שפיל. אויף אלע עבירות איז דער אייבערשטער מוחל, אבער אז מען טשעפעט א צווייטן האט מען נישט קיין מחילה ביז מען בעט יענעם איבער.

זוכט אויף די מיידלעך וואס זיצן שטענדיג שטיל און איינזאם, און חבר'ט זיך מיט מיידלעך וועם קיינער קוקט נישט אן; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה ט.): "בַּמִּדָּה שֶׁאָדָם מוֹדֵד, בָּהּ מוֹדְדִים לוֹ", מען פירט זיך פון הימל צום מענטש אזוי ווי דער מענטש פירט זיך צו א צווייטן; אויב מען איז מקרב א צווייטן דעמאלט וועט דער אייבערשטער אים מקרב זיין, און אויב מען איז מרחק א צווייטן, דעמאלט וועט מען אים פון הימל אויך מרחק זיין.

טייערע "בית פיגא" תלמידות, איך בעט אייך פון טיפעניש פון מיין הארץ איר זאלט מיר דאס צוליב טון; האט אביסל הכרת הטוב פאר די סקול, עס איז מיר נישט גרינג צו פירן די סקול, איך ארבעט זייער שווער פאר אייך אלע אז איר זאלט זיין צופרידן, בעט איך אייך אז די טובה זאלט איר מיר צוריק טון: איר זאלט זיך נישט קריגן מיט א צווייטן און איר זאלט קיינמאל נישט וויי טון א צווייטן; אז איר זעט א מיידל איז נאכגעלאזט, זי שטערט דעם סדר וואו מען שלאפט וכו', זאלט איר חס ושלום איר נישט פארשעמען, נאר איר זאלט דאס פארציילן פאר מרת ... תחי', זי וועט שוין וויסן ווי אזוי צו רעדן שיינערהייט וכו', ווייל אויב מען פארשעמט א צווייטן ברבים קען מען פארלירן די חלק אין עולם הבא, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא מציעא נט.): "הַמַּלְבִּין פְּנֵי חֲבֵירוֹ בָּרַבִּים, אֵין לוֹ חֵלֶק לָעוֹלָם הַבָּא", ווער עס פארשעמט א חבר ברבים, האט נישט קיין חלק אין עולם הבא; נאך זאגן אונז די הייליגע חכמים (שם): "נוֹחַ לוֹ לָאָדָם שֶׁיַּפִּיל עַצְמוֹ לְכִבְשַׁן הָאֵשׁ, וְאַל יַלְבִּין פְּנֵי חֲבֵירוֹ בָּרַבִּים", ענדערש זאל א מענטש זיך לאזן אריין ווארפן אין א ברענעדיגע קאלך אויוון ווי צו פארשעמען א חבר.

דערפאר, אז איר שפירט ווי א מיידל איז נאכגעלאזט, עס גייט א גערוך פון איר וכו', אדער זי רוימט נישט איר בעט; אירע חפצים פליען ארום די גאנצע שטוב, טאר מען איר נישט פארשעמען חס ושלום. גייט רעדט דאס דורך מיט מרת ... תחי', זי וועט שוין וויסן ווי אזוי צו רעדן צו די מיידל אז זי זאל נישט חס ושלום פארשעמט ווערן.

איר ווייסט נישט ווי גליקליך איר זענט מיט אייער מנהלת מרת ... תחי', זי איז פאר אייך א מתנה פון הימל. הערט אויס יעדע ווארט וואס זי זאגט אייך, דאס וועט אייך העלפן פאר אייער גאנץ לעבן, זי וועט שוין וויסן ווי אזוי צו רעדן מיט די מיידלעך; חס ושלום איר זאלט פארשעמען א צווייטן, דאס איז א שפיל מיט פייער. אז מען פארשעמט א צווייטן און יענער וויינט צום אייבערשטן נעמט זיך דער אייבערשטער אן פאר יענעם אפילו יענער איז נישט גערעכט.

איך האב אייך געגעבן א מתנה א ספר תהילים; זעט צו זאגן יעדן טאג תהילים. אין תהילים ליגן אלע ישועות, אין ספר תהילים ליגט אלע רפואות, אז איר קענט זאגן יעדן טאג דעם 'יום תהילים' איז גאר גוט, אבער אז איר האט נישט קיין צייט זאגט כאטש וויפיל איר קענט.

איך האף צום אייבערשטן אז איר וועט הנאה האבן דעם זוממער, און איר וועט אהיים קומען אנגעפילט מיט אמונה.

א פרייליכן זוממער.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ואתחנן, י"ג מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד מרת ... תחי', מנהלת בית חינוך לבנות "בית פיגא" ברסלב.

מזל טוב פאר אייער זון'ס אפשערן; דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט זען אסאך נחת ביי אייערע קינדער אין דעם זכות וואס איר געבט זיך אוועק טאג און נאכט פאר אונזערע טעכטער אז זיי זאלן אויפוואקסן אזוי ווי דער רבי האט געוואלט.

עס ווערט געברענגט פונעם בארדיובער רב זכר צדיק לברכה, א תלמיד פונעם הייליגן חתם סופר זכותו יגן עלינו (אין די הקדמה פון זיין ספר דברי אברהם [הקדמת נכד המחבר]) אז ער איז אמאל אריין צו זיין רבי'ן דער חתם סופר זי"ע און געזען אז ער איז זייער צוטראגן, האט ער אים געפרעגט פארוואס ער איז אזוי צוטראגן, האט זיך דער חתם סופר אויסגערעדט פאר אים: "איך בין רב אין שטאט און איך האב א ישיבה; איך דארף געבן שיעורים פאר די בחורים, איך דארף שרייבן תשובות, און איך האב נישט קיין צייט זיך אומצוקוקן אויף מיינע קינדער, עס איז שוין דריי וואכן וואס איך קום נישט אן צו פארהערן מיין זון שמעון (רבי שמעון סופר)", שרייבט ער, אז ער האט געבעטן פון זיין רבי'ן רשות צו זאגן א דבר תורה, עס שטייט אין פסוק (תהלים לז, כו): "כָּל הַיּוֹם חוֹנֵן וּמַלְוֶה, וְזַרְעוֹ לִבְרָכָה", דער צדיק בארגט א גאנצן טאג פאר אנדערע און זיינע קינדער ווערן געבענטש, לכאורה – איז דען דער צדיק אזא גרויסער עושר?! ער האט א באנק? ער האט אזוי סאך געלט צו קענען בארגן א גאנצע טאג פאר מענטשן?! זאגט ער - ניין, דער צדיק האט טאקע נישט קיין גרויס פרנסה, אבער וואס טוט ער יא? ער בארגט אוועק זיין גאנצע 'טאג' פאר אידישע קינדער, "כָּל הַיּוֹם" - זיין גאנצע טאג, "חוֹנֵן וּמַלְוֶה" - געבט ער אוועק פאר אנדערע. דארף מען פארשטיין, אז ער געבט אוועק זיין גאנצע טאג פאר אנדערע, וואס וועט זיין מיט זיינע קינדער? פירט דער פסוק אויס: אין דעם זכות וואס ער איז "כָּל הַיּוֹם חוֹנֵן וּמַלְוֶה" - "וְזַרְעוֹ לִבְרָכָה", וועט אים דער אייבערשטער בענטשן מיט גוטע קינדער; אז דו טוסט פארן אייבערשטנ'ס וועגן וועט דער אייבערשטער דיר באצאלן.

האט ער געזאגט פארן הייליגן חתם סופר: דער רבי איז דאך "כָּל הַיּוֹם חוֹנֵן וּמַלְוֶה", דעם גאנצן טאג געבט דער רבי אוועק פארן ציבור, ממילא "וְזַרְעוֹ לִבְרָכָה", וועלן געבענטש ווערן דעם רבינ'ס קינדער. דער פנים פונעם חתם סופר האט אויפגעלאכטן הערנדיג די טרעפליכע ווערטער און ער האט עס אנגענומען. ביי שלש סעודות האט ער איבערגעזאגט ברבים דער ווארט בשם זיין תלמיד.

זעט מען אז ווען מען טוט פאר א צווייטן העלפט דער אייבערשטער מען זאל האבן הצלחה מיט די אייגענע קינדער.

בנוגע פארן מיט מיידלעך צו טריפס; איר ווייסט דאך אז מוהרא"ש האט נישט געהאלטן פון נעמען קינדער אויף טריפס. מוהרא"ש שרייבט פאר די מנהלת פון בית פיגא אין יבניאל אז מען זאל נעמען די מיידלעך נאר צו מקומות הקדושים און אויפן וועג זיך אפשטעלן אין א פארק וכו' אבער נישט גיין אויף סכנה'דיגע טריפס.

דער הייליגער סאטמארער רבי זכותו יגן עלינו פלעגט צו פאסטן אין א טאג וואס די קינדער פון קעמפ זענען געפארן צו א טריפ, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי ברכות פרק ד, הלכה ד): "כָּל הַדְּרָכִים בְּחֶזְקַת סַכָּנָה", ווען מען פארט אויף א וועג איז מען אין א סכנה; מה שאין כן אויב מען פארט צו א הייליגע פלאץ איז מען אפגעהיטן ווייל (פסחים ח.): "שְׁלוּחֵי מִצְוָה אֵינָן נִיזוֹקִין"; דערפאר אז מען פארט צו א ציון פון א צדיק מתפלל זיין איז מען במשך די גאנצע נסיעה אפגעהיטן פון שלעכטס, אבער סתם ארויס נעמען די קינדער צו ווייטע נסיעות, ווער רעדט נאך ביינאכט וכו', איז זיכער נישט קיין לכתחילה'דיגע זאך.

זיער גוט האט איר געטון אז איר האט גענומען די מיידלעך די וואך קיין קרית יואל צום ציון פון הייליגן סאטמארער רבי זי"ע זיי זאלן דארט מתפלל זיין; הגם עס זענען דא וואס זאגן אז פרויען זאלן נישט גיין אויף א בית החיים וכו', דאס איז סתם אזוי ווען מען גייט צו א בית החיים - איז נישט כדאי אז פרויען זאלן גיין, אבער צו קברי צדיקים איז נישט קיין שום פראבלעם. אדרבה, וואויל איז פאר א פרוי וואס קען גיין צו א ציון פון א צדיק; צו א ציון פון א צדיק קען מען גיין אלעמאל נישט קיין חילוק אין וואסערע זמנים וכו'.

דעריבער פריי איך מיר אז איר האט זיי גענומען צו קברי צדיקים; דאס איז אונזער זאך - מחנך זיין קינדער מיט אמונת חכמים, זיי זאלן אויפוואקסן מיט תפילה, זיי זאלן אלעמאל וויסן אז אויב זיי וועלן דארפן א ישועה זאלן זיי גיין צו קברי צדיקים מתפלל זיין. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות צדיק, סימן קעג): "עַל יְדֵי הִשְׁתַּטְחוּת עַל קִבְרֵי הַצַּדִּיקִים, הַקָדוֹשׁ בָּרוּך הוּא עוֹשֶֹה לוֹ טוֹבוֹת, אַף עַל פִּי שֶׁאֵינוֹ רָאוּי לְכַך"; דערפאר איז א גרויסע זאך צו גיין מתפלל זיין ביי קברי צדיקים, ווייל דארט איז א פלאץ וואס די תפילות גייען ארויף אין הימל, אפילו ווען דער מענטש איז נישט ראוי.

אז מען וועט זיי ברענגען אין קעמפ א באלאן מיט וואסער צו טאנצן אויף דעם וועלן זיי זיין פרייליך און צופרידן; עס פעלט נישט אויס מער פון דעם. בפרט די מיידלעך וואס זענען אלץ געווען ביי אונז אין קעמפ, וואס דארף מען זיי עפענען די אויגן צו נישט וויכטיגע זאכן?

דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין אויפצוברענגען אונזערע קינדער בקדושה וטהרה.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת שלח, כ"ה סיון, שנת תשע"ח לפ"ק

לכבוד די חשוב'ע תלמידות פון בית פיגא ברסלב שתחיו

וויסן זאלט איר אז איר האט געמאכט א גרויסער קידוש השם מיטן אהערשטעלן א פלעי אזוי שיין און אזוי טאלאנטפול.

מיר האלטן אין איין באקומען גוטע גריסן אויף די מיידלעך פון בית פיגא, מענטשן זאגן: "מען זעט נישט מיידלעך זאלן זיין אזוי פרייליך און ערליך".

מיינע משפחה מיטגלידער שתחיו זענען געקומען צו די פלעי; מיין מאמע זאל זיין געזונט און שטארק זאגט מיר אז זי קען זיך נישט בארואיגן פון די פלעי, אויך  האב איך א שוועסטער וואס איז געקומען צו פארן פון לעיקוואד - א וועג פון צוויי שעה צו פארן – צו זען די פלעי, נאר ווייל איר לעבן און איר גאנצע חיות איז נאר פונעם רבי'ן.

דעריבער וויל איך ענק מחזק זיין איר זאלט זיך ווייטער פירן מיט דרך ארץ; איר ווייסט דאך אוודאי אז ביים רבי'ן איז געווען א יסוד "דרך ארץ". דער רבי האט געזאגט: "ווען קעניגן וואלטן געוואוסט וואסערע דרך ארץ איך לערן אויס פאר מיינע תלמידים, וואלטן זיי געשיקט זייערע קינדער צו מיר איך זאל זיי אויסלערנען דרך ארץ"; אז מען פירט זיך אויף מיט דרך ארץ אין שטוב צו די עלטערן און אין שולע צו די טיטשערס - דאס איז א ריכטיגע תלמידה פון בית פיגא און דאס הייסט א תלמידה פון היכל הקודש.

רעדט נאר מיט מיידלעך וואס רעדן שיינע און איידעלע זאכן; אויב א חבר'טע רעדט פון נישט איידעלע זאכן זאלט איר זיך זוכן אן אנדערע פרענד. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניבול פה, סימן ג): "בַּעֲווֹן נִבּוּל פֶּה", דורך די עבירה פון רעדן ניבול פה, "צָרוֹת וּגְזֵרוֹת מִתְחַדְּשׁוֹת", קומען צרות און נייע גזירות; "וּבַחוּרֵי יִשְׂרָאֵל מֵתִים חַס וְשָׁלוֹם", יונגע קינדער שטארבן חס ושלום, "וִיתוֹמִים וְאַלְמָנוֹת צוֹעֲקִים וְאֵינָם נַעֲנִין", נאך זאגט דער רבי (שם, סימן ד): "הַמְנַבֵּל פִּיו, אֲפִילּוּ חוֹתְמִין עָלָיו גְּזַר דִּין שֶׁל שִׁבְעִים שָׁנָה לְטוֹבָה, הוֹפְכִין עָלָיו לְרָעָה", ווער עס רעדט ניבול פה, אפילו מען האט אים פארזיגלט א גוטע גזירה פאר זיבעציג יאר, צערייסט מען די גוטע גזירה און ער ברענגט אויף זיך שלעכטס, "גַּם מַעֲמִיקִין לוֹ גֵּיהִנּוֹם", אויך אז מען רעדט ניבול פה מאכט מען זיך טיפער דעם גיהנום.

דערפאר בעט איך אייך אלע טייערע תלמידות פון בית פיגא, פאר ענקער טובה וועגן: רעדט נישט מיט פרענדס, שכנים, משפחה - נישט איידעלע שמועסן, ווייל אפילו מען רעדט נישט קיין ניבול פה, נאר מען הערט בלויז ווי מען רעדט ניבול פה איז אויך זייער ביטער, אזוי ווי דער רבי זאגט (שם): "גַּם לַשּׁוֹמֵעַ וְשׁוֹתֵק", נישט נאר דער וואס רעדט ניבול פה באקומט די נישט גוטע זאכן, נאר אויך דער וואס הערט און שווייגט. נאך זאגט דער רבי (שם, סימן ה): "חָמוּר הָאוֹמֵר בְּפִיו מִן הָעוֹשֶׂה מַעֲשֶׂה", דער וואס רעדט ניבול פה, מען פארציילט א מעשה וואס איז נישט איידל וכו', איז נאך פיל ערגער ווי דער וואס האט געטון די מעשה; זעט מען וואסערע צרות מען ברענגט אויף זיך ווען מען רעדט ניבול פה.

איר קענט זיך נישט פארשטעלן וואספארא נחת רוח איר מאכט פאר מוהרא"ש מיט דעם וואס איר זענט ערליך און צניעות'דיג; נאך אביסל וועט איר אלע טרעפן גוטע שידוכים און איר וועט אויפשטעלן ערליכע שטובער לויטן רבי'ס וועג.

הערט זיך צו צו אייער טיטשער מרת ... תחי', וואס זי זאגט זאלט איר פאלגן. מרת ... תחי' איז א מתנה פאר אונזער סקול; די גאנצע פלעי איז איר צו פארדאנקען און די גאנצע סקול שטייט אדאנק אירע כוחות. איר זענט גליקליך צו האבן אזא מנהלת און אזא טיטשער ווי מרת ... תחי', דעריבער זאלט איר אויסהערן וואס זי לערנט מיט אייך, וועט אייך זיין גוט אויף דער וועלט און אויף יענע וועלט.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת בלק, י"ג תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד די תלמידות פון מחנה "בית פיגא" ברסלב, שתחיו.

איך בעט ענק זייער עטץ זאלטס אכטונג געבן אויף די געלט פונעם מוסד; געדענקט אז יעדע פרוטה פונעם מוסד געהערט פארן רבי'ן, דעריבער דארף מען זייער אכטונג געבן נישט שאדן מאכן קיין איין פרוטה. ווען ענק גייען ארויס פון באנק דארף מען פארמאכן די לעקטער מיט די ערקאנדישן, און ווען מען ענדיגט עסן לייגט מען אוועק די מילך און אלע זאכן וואס דארפן ליגן אין פרידזשידער כדי עס זאל נישט פארדארבן ווערן און גיין לאיבוד.

עטץ קענטס זיך נישט פארשטעלן וואספארא נחת איך האב פון ענק ווען איך הער צוריק גוטע גריסן ווי שיין ענק פירן זיך אויף; בעיקר ווי עטץ געבטס אכטונג אויף א צווייטע מיידל'ס געפילן. מען קריגט זיך נישט, מען מאכט נישט חוזק פון א צווייטן און מען בארעדט נישט א צווייטן. אלע שמועסן זענען פאזעטיוו, געשמאק, שיין און אנגענעם.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה ט.): "בְּמִדָּה שֶׁאָדָם מוֹדֵד - בָּהּ מוֹדְדִין לוֹ", ווי אזוי א מענטש פירט זיך מיט א צווייטן אזוי פירט מען זיך מיט אים; אז ענק וועלן אכטונג געבן אויף א צווייטן וועט דער אייבערשטער אכטונג געבן אויף ענק.

ווען ענק האבן אביסל צייט זאלט עטץ זאגן תהילים; יעצט אין קעמפ איז אזוי געשמאק צו זיצן אויפן פעלד צווישן די גראז מיט א תהילים און זינגען צום אייבערשטן.

ענק ווייסן אודאי די מעשה מיטן רבי'ן (שיחות הר"ן, סימן קסג), ווען דער רבי האט געוואוינט אין זלאטיפאליע איז ער אמאל געגאנגען שפאצירן מיט זיין טאכטער שרה, אזוי שפאצירנדיג האט דער רבי איר געזאגט: "ווען דו וואלסט ווען זוכה געווען צו הערן דאס געזאנג פון די גראז, ווי יעדע גראז זינגט און לויבט דעם אייבערשטן, ווי גוט און ווי איינגענעם איז צו הערן ווי זיי זינגען זייערע לידער"; מיר הערן נישט ווי די גראז זינגען אבער מיר שפירן אז עס איז עפעס אנדערש ווען מיר געפונען זיך צווישן זיי, עס רעדט זיך מער צום אייבערשטן.

דעריבער בעט איך ענק אלע טייערע תלמידות שתחיו, ווען ענק האבן צייט זיצטס צווישן די גראז מיט א תהילים און זינגטס צום אייבערשטן; יעדע קאפיטל תהילים וואס מען זאגט ווערט אוועק געלייגט פארן מענטש און פאר זיינע דורות, דאס ברענגט אלע ישועות און אלע ברכות.

א גרויסן יישר כח פאר ענק אלעמען באזונדער פארן זיך אויפפירן מיט אחדות און ליבשאפט איינער צום צווייטן, אין דעם זכות זאלן מיר אויסגעלייזט ווערן פון דעם גלות און משיח וועט אונז טראגן קיין ירושלים, אמן.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת חקת, ח' תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד מרת ... תחי'.

אזוי ווי עס קומט יעצט זוממער וויל איך אייך בעטן אויב איר קענט העלפן די מיידל קעמפ מיטן לייגן שלאפן די מיידלעך.

בשעת איר לייגט זיי שלאפן זאלט איר שמועסן מיט זיי; פארציילט זיי שיינע מעשיות פון צדיקים, מעשיות פון תפילה, אז עס זאל זיי איינגעבאקן ווערן אין הארץ אז וואס זיי דארפן זאלן זיי נאר בעטן דעם אייבערשטן.

ווען מען רעדט אומדירעקט האט מען א גרעסערע השפעה ווי ווען מען רעדט דירעקט; ווען מיידלעך הערן חיזוק אויף אמונה נישט ביי אן עמטליכע שיעור, גייט דאס שטערקער אריין אין זיי ווי ווען זיי הערן א שיעור וכו'. דעריבער ווען איר לייגט זיי שלאפן זאלט איר אביסל שמועסן מיט זיי איבער דאס גרויסקייט פון לעבן מיט אמונה, וואס אזוי איז דער לעבן פיל גרינגער; א מענטש וואס גלייבט אינעם אייבערשטן, ער ווייסט אז עס איז נישט דא קיין שום טבע מקרה מזל, נאר אלעס איז דער אייבערשטער - איז אים גרינגער דאס לעבן.

אויך זאלט איר שמועסן מיט זיי פון צניעות; פארציילט זיי ווי מוהרא"ש האט געוויינט צו די פריש חתונה געהאטע ווייבלעך זיי זאלן זיך אפשערן די האר. מוהרא"ש האט געזאגט: "ענדערש זאל מען טראגן א שייטל, אבי מען זאל זיך אפשערן די האר".

ליידער האט זיך אריין געכאפט צווישן היימישע משפחות אז מען גייט מיט די אייגענע האר, היימישע ווייבלעך לאזן זיך וואקסן די האר; דאס קומט ווייל מען ווייסט נישט וואספארא צרות דאס ברענגט אויף די גאנצע שטוב.

איר האט דאך אליינס געהערט כמה וכמה פעמים פון מוהרא"ש זכרונו לברכה ווי ער האט צוגעזאגט אלע ישועות און אלע ברכות פאר די פרויען וואס שערן זיך אפ זייער האר; ווי מער מען רעדט צו די מיידלעך ווען זיי זענען נאך יונג און זיי האבן נאך נישט דעם נסיון - אין די יארן ווען עס איז זיי נאך נישט נוגע - דעמאלט גייט דאס אריין אין זיי, און אזוי ארום וועלן זיי אויך זיין פון די ערליכע פרויען וואס פירן זיך ווי אלע צדיקים האבן אונז געלערנט.

וויפיל מאל האבן מיר געהערט פון מוהרא"ש ווי ער האט נאכגעזאגט פון הייליגן סאטמאר'ער רבי זכותו יגן עלינו ווי ער פלעגט וויינען צו די פרויען "כל נדרי" ביינאכט אז מען זאל נישט לאזן וואקסן קיין ביי-האר. ער האט אויסגעוועלט דעם הייליגסטן צייט פון יאר: "כל נדרי ביינאכט", דעמאלט האט ער געוויינט און געבעטן אלע פרויען זיי זאלן נישט לאזן וואקסן ביי-האר! ער פלעגט חזר'ן וואס דער הייליגער צדיק ר' פנחס'ל קאריצער זי"ע האט געזאגט: "די גאנצע גאולה הענגט אויף א האר"; דאס הייסט אז די 'ביי האר' האלט אפ משיח פון קומען.

היינט האלט מען שוין נישט ביי ביי-האר, ליידער האט זיך אריין געכאפט צווישן היימישע אינגעלייט אז די ווייבער גייען אייגענע האר; מען מאכט ליצנות פון ערליכע אידן און פון פריערדיגע צדיקים וואס האבן אזוי געוויינט און געשריגן וועגן דעם. איין זאך כאפט מען נישט, אז מען מאכט פון זיך אליינס ליצנות און מען טוט זיך אליינס שלעכטס; מען ברענגט אריין די סטרא אחרא אין שטוב און מען פארטרייבט פון דארט די שכינה, אזוי ווי דער הייליגער תנא רבי שמעון בן יוחאי זאגט (נשא קכה:): "'תּוּנְבָא לֵיתֵי' א קללה זאל קומען, 'עַל הַהוּא בַּר נָשׁ' אויף דעם מענטש, 'דְּשָׁבַק לְאִנְתְּתֵיהּ' וואס לאזט זיין ווייב, 'דְּתִתְחַזֵי מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר' אז איר האר פון קאפ זאל זיך ארויסזען. 'וְדָא הוּא חַד מֵאִינּוּן צְנִיעוּתָא דְּבֵיתָה', און דאס איז פון די יסודות פון א אידישע שטוב, אז מען זאל נישט זען די האר פון די פרוי. 'וְאִתְּתָא דַּאֲפִּיקַת מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר' און א פרוי וואס גייט מיט אויפגעדעקטע האר, 'לְאִתְתַּקְּנָא בֵּיהּ' זיך שיין צו מאכן, 'גָּרִים מִסְכְּנוּתָא לְבֵיתָא' איז זי גורם אז עס זאל זיין ארימקייט אין שטוב, 'וְגָרִים לִבְנָהָא דְּלָא יִתְחַשְּׁבוּן בְּדָרָא' און זי איז גורם אז אירע קינדער וועלן נישט מצליח זיין און זיי וועלן נישט זיין חשוב, 'וְגָרִים מִלָּה אַחֲרָא דְּשַׁרְיָא בְּבֵיתָא' און זי איז גורם אז די סמ"ך מ"ם און די נישט גוטע זאלן זיין אין איר שטוב. 'מַאן גָּרִים דָּא?' ווער איז דאס אלעס גורם? 'הַהוּא שַׂעֲרָא דְּאִתְחֲזֵי מֵרֵישָׁהּ לְבַר' די פרוי וואס איר האר זעט זיך ארויס". און פארשטייט זיך אז פארקערט איז נאך מער; א פרוי וואס געבט אכטונג אז אירע האר זאל זיך נישט ארויסזען וועט האבן אלע ברכות, און זי וועט האבן נחת פון אירע קינדער.

פארוואס האבן די צדיקים געוויינט? וואס האבן זיי געוואלט - אונז שלעכט טון? האבן זיי דען געוואלט ארויפלייגן אויף אונז נאך זאכן וואס מען טאר נישט?! עס איז נאריש צו הערן ווי אינגעלייט רעדן מיט א לייכטזיניגקייט, כאילו די צדיקים זענען נאר דא צוצונעמען פון אונז די הנאה פון דער וועלט; זיי האבן געוויינט נאר פאר אונז. ווייל מיר זעען גארנישט און מיר ווייסן גארנישט, מיר זענען פשוט'ע מענטשן, הלואי זאלן מיר ווערן אנגערופן 'פשוט'ע מענטשן'... מיר זעען נישט פון וואס צרות קומען, אזוי אויך ווייסן מיר נישט וואס ברענגט ערליכע קינדער, מיר ווייסן נאר וואס די הייליגע צדיקים זאגן, און אז זיי האבן געוויינט און געבעטן אז די פרויען זאל זיך נישט לאזן וואקסן די האר - דארפן מיר דאס טון.

אז איר וועט רעדן מיט די מיידלעך וואס מיר האבן אייך דא געשריבן וועט איר מאכן א נחת רוח פארן אייבערשטן און פאר מיר פערזענליך.

בזכות דעם וואס איר העלפט מיר זאלט איר זוכה זיין צו זען נחת ביי אייערע קינדער, און דער אייבערשטער זאל אייך געבן הצלחה אין אלע אייערע ענינים.

  בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת חקת, ד' תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך הער פון דיינע טיטשערס זייער שיינע זאכן אויף דיר; זיי זאגן אז דיין דרך ארץ איז צום באוואונדערן, אויך געבסטו אכטונג אויף די געפילן פון א צווייטן אז קיינער זאל נישט ווערן באליידיגט דורך דיר, מדה כנגד מדה וועט דער אייבערשטער אכטונג געבן אויף דיר אז דו זאלסט נישט באליידיגט ווערן.

מוהרא"ש האט דערציילט א מעשה, אמאל איז געווען א איד וואס פלעגט יעדע וואך געבן געלט פארן הייליגן צדיק רבי ר' זושא פון האניפאלי זכותו יגן עלינו. דער איד האט זייער שטארק מצליח געווען אין זיינע געשעפטן, איינמאל איז ער געקומען צום הייליגן רבי ר' זושא ברענגען געלט אזוי ווי זיין מנהג איז געווען, אבער נאר די רעבעצין איז געווען אין שטוב, זי האט אים געזאגט אז רבי ר' זושא איז נישט אין שטוב ווייל ער איז געפארן צו זיין רבי'ן. ווען דער איד האט דאס געהערט איז ער געבליבן שטיין פארוואונדערט, ער האט געטראכט צו זיך: 'איך האב געמיינט אז ער אליינס איז א רבי, יעצט הער איך אז ער האט א רבי...' האט זיך דער איד געמאכט אזא חשבון: 'מה-דאך ווען איך האב געברענגט געלט פאר ר' זושא וואס ער איז נישט קיין רבי האב איך זייער שיין מצליח געווען, איז דאך זיכער אז אויב איך וועל פון היינט און ווייטער טראגן דאס געלט פאר דעם רבי'ן פון רבי זושא וועל איך זיכער ווערן א גרויסער עושר'. דער איד האט געפרעגט די רעביצין ווער עס איז דער רבי פון ר' זושא, האט זי אים געזאגט אז זיין רבי איז דער גרויסער מגיד פון מעזריטש זכותו יגן עלינו. דער איד האט זינט דעמאלט אויפגעהערט ברענגען געלט פאר דעם הייליגן רבי זושא זי"ע, ער האט געטראגן דאס געלט גלייך קיין מעזריטש צום הייליגן מגיד, אבער פון דעמאלט אן האט זיך דאס רעדל געגעבן א דריי און ער איז ער אלץ געגאנגען מטה מטה.

דער איד האט נישט געקענט פארשטיין וואס עס גייט דא פאר, פארוואס פארלירט ער זיין געלט... האט ער מחליט געווען צו גיין פרעגן דעם הייליגן רבי ר' זושא אליינס. האט אים דער הייליגער רבי ר' זושא געענטפערט: די הייליגע חכמים זאגן (סוטה ט.): "בַּמִּדָּה שֶׁאָדָם מוֹדֵד, בָּהּ מוֹדְדִים לוֹ", ווי אזוי א מענטש פירט זיך דא אויף דער וועלט אזוי פירט מען זיך מיט אים פון הימל; ווילאנג דו האסט מיר געברענגט געלט און דו האסט נישט געזוכט צו געבן דוקא פארן גרעסטן צדיק האט מען פון הימל אויך נישט נאכגעקוקט ווער דו ביסט; צי דו ביסט א גרויסער צדיק. אבער ווען דו האסט מיר אויפגעהערט צו ברענגען געלט ווייל דו האסט געזוכט צו געבן נאר פארן גרעסטן צדיק, האט מען אין הימל אנגעפאנגען קוקן אויף דיר מיט א פארגרעסערונג גלאז צי דו ביסט יא ווערד מען זאל דיר געבן געלט..." הערנדיג די פארכטיגע ווערטער האט זיך דער איד אונטער גענומען ווייטער צו ברענגען געלט פארן רבי'ן רבי זושא זי"ע, און פון דעמאלט אן האט ער ווייטער מצליח געווען.

זעט מען פון דעם אז ווען א מענטש געבט אכטונג אויף א צווייטן איד וועט מען פון הימל אים אפהיטן. דעריבער בעט איך דיר זייער דו זאלסט זיך חבר'ן מיט אלע מיידלעך, בפרט מיט די מיידלעך וואס קיינער וויל נישט זיין זייער חבר'טע, וועט דער אייבערשטער דיר אפהיטן פון הימל.

זאלסט האבן א געזונטן זוממער.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת קרח, ב' תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

זע אז דו זאלסט נישט איינטיילן פאר אנדערע מיידלעך ווי אזוי זיך צו פירן; דו זע זיך צו פירן אזוי ווי מען דארף, זאלסט טון דיין ארבעט פון רייניגן אזוי ווי דו דארפסט און לאז אפ אנדערע קינדער.

קיינער גלייכט נישט א מענטש וואס קריטיקירט; מענטשן האבן ליב איינער וואס געבט גוטע ווערטער פאר א צווייטן. אז דו וועסט געבן א גוט ווארט פאר אנדערע וועלן אלע דיר געבן גוטע ווערטער, אבער אז דו וועסט איינטיילן פאר אנדערע וואס צו טון וועלן אלע זיך אפלאזן פון דיר. איך בעט דיר זייער ... תחי' זאלסט זיך אויסקומען מיט אנדערע מיידלעך; דו געב נאר אכטונג אויף דיר וועט אלעס זיין מסודר.

זע צו זאגן תהילים יעדן טאג; יעדע קאפיטל תהילים וואס מען זאגט ווערט אוועק געלייגט אין אן אקאונט, און חס ושלום ווען עס איז דא דינים אויפן מענטש נעמט מען אפיר די קאפיטלעך תהילים און דאס ראטעוועט דעם מענטש פון אלעם שלעכטס.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת קרח, ב' דראש חודש תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך מיין אז דיין ווייב האט נישט גוט פארשטאנען די נעכטיגע שיעור; איך האב נישט געמיינט צו זאגן אז מען לערנט נישט מיט די מיידלעך שפראך, שרייבן און רעכענען וכו'; דאס לערנט מען שוין יעצט און אם ירצה ה' דאס וועלן מיר ווייטער לערנען. איך האב גערעדט פון דעם וואס מען לערנט מיט קינדער אין אנדערע סקול'ס זאכן וואס האט נישט מיטן לעבן, זאכן וואס איז ארויס געווארפן צייט - דאס לערנט מען נישט ביי אונז, מיר לערנען אויס די קינדער אמונה פשוטה, זיי וואקסן אויף אז עס איז דא א באשעפער אויף די וועלט.

אז דו וועסט מיר פרעגן: "וואס הייסט, אנדערע מיידלעך וואקסן נישט אויף אז עס איז דא א באשעפער אויף דער וועלט?" יא, אבער דער חילוק איז נאר אז אלע 'ווייסן' אז עס איז דא א באשעפער אויף דער וועלט, אבער ביי אונז 'לעבט מען מיט דעם בייטאג און ביינאכט', אזוי ווי עס איז באקאנט די מעשה וואס איז געווען ביים הייליגן קדושת לוי זכותו יגן עלינו. אלץ אינגערמאן איז ער געפארן צו זיין הייליגער רבי דער גרויסער מגיד פון מעזריטש זכותו יגן עלינו און דארט געלערנט פאר עטליכע יאר, ווען ער איז אהיים געקומען האט אים זיין שווער געפרעגט: "וואס האסטו געלערנט ביי דיין רבי'ן?" האט ער געזאגט: "אִיך הָאבּ גֶעלֶערְנְט אַז עֶס אִיז דָא אַ גָאט אוֹיף דֶער וֶועלְט", האט דער שווער אים אויסגעלאכט און געזאגט: "ווער ווייסט דען נישט אז עס איז דא א גאט אויף דער וועלט?! איך וועל רופן די דינסט און איר פרעגן צי זי ווייסט אז עס איז דא א גאט אויף דער וועלט, וועט זי אויך וויסן", אזוי האט ער געטון און די דינסט רופט זיך אן: "וואסערע פראגע איז דאס? אודאי איז דא א גאט אויף דער וועלט, האט דער הייליגער בארדיטשובער רב זי"ע געענטפערט פאר זיין שווער: "יָא יָא, זִי זָאגְט אַז עֶס אִיז דָא אַ גָאט אוֹיף דֶער וֶועלְט, אָבֶּער אִיך לֶעבּ מִיט דֶּעם".

דאס זעלבע איז מיט אונזערע קינדער, זיי וואקסן אויף מיט אמונה, סיי די אינגלעך און סיי די מיידלעך. איך האב געהערט א מעשה וואס האט זיך לעצטנס אפגעשפילט מיט א מיידל ביי אונז אין סקול, זי האט זיך לא עלינו צוקלעמט אירע פינגער, די פינגער איז איר אראפ געקומען און מען האט איר געדארפט אריין פירן אין שפיטאל, בשעת מען האט געווארט אז די הצלה זאל קומען איז זי געשפרינגען און געשריגן: "אייבערשטער איך האב דיר ליב", "אייבערשטער איך האב נישט קיין קשיות אויף דיר"; נו פרעג איך דיר, וואו הערט מען אזא מעשה, אז א יונגע מיידל פון צוועלף יאר זאל לעבן מיט אזא אמונה, נישט ווערן ברוגז אויפן אייבערשטן ווען עס גייט נישט גוט? דאס איז א פרי פון "בית פיגא"; דאס לערנט מען און מען באקט עס און מען קנעט עס אריין אין די קינדער.

 חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תענית כב:): ווען דער הונקעדיגער פרעה האט געשאסן דעם אידישן קעניג יאשיהו המלך, שטייט (דברי הימים-ב לה, כג): "וַיֹּרוּ הַיֹּרִים לַמֶּלֶךְ יֹאשִׁיָּהוּ, וַיֹּאמֶר הַמֶּלֶךְ לַעֲבָדָיו הַעֲבִירוּנִי כִּי הָחֳלֵיתִי מְאֹד", מען האט אים געשאסן אזוי פיל מאל ביז ער איז געווארן געלעכערט ווי א זיפ; בשעת דער קעניג יאשיהו המלך איז אויסגעגאנגען האט מען געזען ווי זיינע ליפן שאקלען זיך, האט ירמיהו הנביא געמיינט: "שֶׁמָּא חַס וְשָׁלוֹם מִילְתָא דְּלֹא מְהַגְנָא אָמַר אַגַּב צַעֲרֵיהּ", אפשר פון גרויס צער רעדט ער חס ושלום אנטקעגן די אמונה, "גָּחִין", האט ירמיהו הנביא זיך צוגעבויגן צו הערן וואס ער רעדט, "וְשַׁמְעֵיהּ דְּקָא מַצְדִּיק עֲלֵיהּ דִּינָא אֲנַפְשֵׁיהּ", האט ער געהערט ווי ער נעמט אן זיינע יסורים מיט ליבשאפט, ער האט געזאגט דעם פסוק (איכה א, יח): "צַדִּיק הוּא ה', כִּי פִיהוּ מָרִיתִי", דער אייבערשטער איז גערעכט מיט אלעס וואס ער טוט מיט מיר, ווייל איך האב אים נישט געפאלגט; "פָּתַח עֲלֵיהּ הַהִיא שַׁעְתָּא", האט ירמיהו הנביא געזאגט אויף אים דעם פסוק (איכה ד, כ): "רוּחַ אַפֵּינוּ מְשִׁיחַ ה' נִלְכַּד בִּשְׁחִיתוֹתָם", דער משיח פונעם אייבערשטן איז נפטר געווארן; ווען מען זעט א מענטש ליגט מיט יסורים, ער איז געלעכערט ווי א זיפ רחמנא לצלן און האט נישט קיין קשיות אויפן באשעפער - דער איז משיח. דאס וועט משיח אין אונז אריין ברענגען און דאס לערנט מיט אונז דער הייליגער רבי; אפילו עס גייט איבער שווערעקייטן אין לעבן זאל מען זיך נישט פארלירן נאר מצדיק זיין דעם דין אויף זיך און זאגן: "איך האב דיר ליב אייבערשטער!" דאס לערנט מען מיט אונזערע קינדער פון זייער יוגנט.

דאס איז מיין גאנצע שטרעבן מיט די מוסדות; ארויס צו געבן ערליכע אינגעלייט און ערליכע אידישע מאמעס, אלעס אנדערש איז הבל הבלים. די אלע וואס שיקן זייערע טעכטער זיך לערנען ענגליש וכו' וכו' וואס וועלן די מיידליך טון מיט זייער ענגליש ווען זיי וועלן חתונה האבן? וואס וועלן זיי טון מיט זייער לייסענס וכו' וכו'? דאס וועט זיי נאר שטערן אין זייער לעבן, דאס וועט זיי אוועק נעמען פון זייערע מענער און דאס וועט זיי אוועק נעמען פון זיין א מאמע פאר די קינדער, אדער וועלן זיי בכלל נישט וועלן ברענגען קינדער רחמנא לצלן; דאס האב איך געמיינט ביי די שיעור נעכטן פאר די פרויען, אבער נישט צו זאגן אז מען וועט נישט לערנען קיין ענגליש.

מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן אויף גוטע קינדער; מוהרא"ש האט דערציילט, א איד איז אמאל געקומען צום הייליגן חפץ חיים זכותו יגן עלינו בעטן א ברכה אויף גוטע קינדער, האט דער הייליגער חפץ חיים גענומען א תהלים וואס איז געווען אויפגעבלאזן פון נאסקייט און דאס געוויזן פאר דעם איד און אים געזאגט: "דאס איז דער תהלים פון מיין מאמע עליה השלום, וואו זי פלעגט יעדן טאג וויינען צום אייבערשטן זי זאל זוכה זיין צו גוטע קינדער, אזוי איז מען זוכה צו גוטע קינדער".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט זען אסאך נחת פון דיינע קינדער.