בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#76 - מען קען נישט אויספאפן קינדער, זיי טוען וואס די עלטערן האבן ליב
קינדער, צניעות, שמחה, חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען, סגולות, תהלים, עבודת השם

בעזרת ה' יתברך


א' פרשת יתרו, כ"ט שובבי"ם, חמשה עשר בשבט, שנת תשפ"ג לפ"ק


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אויף אייער פראגע, וואס קען מען טון זוכה זיין צו קינדער צדיקים? דער רבי זאגט דורך צניעות באקומט מען גוטע קינדער (ספר המדות אות בנים, סימן ט).


אויך דארף מען דאס ליב האבן; מען קען נישט גיין אנגעטון איידל און ליב האבן פריצות, מען קען נישט אויספאפן די קינדער, די קינדער טוען וואס די עלטערן האבן ליב; אז די עלטערן האבן ליב אידישקייט, זיי האבן ליב איידל, זיי האבן ליב באשיידן, עס איז דא א שמחה ביים טון די מצוות - וועלן די קינדער ליב האבן איידלקייט און טון מצוות.


זאגט יעדן טאג תהילים. מה טוב ומה נעים אויב איר קענט זאגן דעם יום תהילים, און אז נישט - זאגט וויפיל איר קענט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#75 - משניות לייטערט אויס די נשמה, מען ווערט א גרויסער צדיק
שידוכים, עבודת השם, משניות

בעזרת ה' יתברך


מוצאי שבת קודש פרשת וארא, ט"ו שובבי"ם, ערב ראש חודש שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר


מזל טוב פאר'ן מסיים זיין ששה סדרי משנה די צוואנציגסטע מאל.


דער אייבערשטער זאל העלפן דו זאלסט מצליח זיין און טרעפן א גוטע שידוך.


זיי ממשיך צו לערנען משניות; משניות לייטערט אויס די נשמה, מען ווערט א גרויסער צדיק.

#74 - מיט אמונה קען מען אלעס פאררעכטן
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שמחה, קדושה, חינוך הילדים, אמונה, הפצה, יבנאל, עבודת השם, שבת קודש, תשובה, אומאן, בית המדרש, מוהרא"ש, מנוולים, תעניתים, חדר, דאווענען, שובבי"ם, חמשה עשר בשבט

בעזרת ה' יתברך


ליל שישי פרשת בשלח, כ"ו שובבי"ם, י"ב שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


שלום וברכה מיינע טייערע חברים, טייערע ליבע ברידער, תלמידי היכל הקודש בארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


מיר שטייען יעצט אין די לעצטע צוויי וואכן פון שובבי"ם, מיר וויל אלע זוכה זיין צו פאררעכטן וואס מיר דארפן פאררעכטן. פאסטן קענען מיר נישט, סיי מיר האבן נישט קיין כח צו פאסטן, און אפילו אויב מיר האבן יא כח - האט דער רבי אונז געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תצא) מיר זאלן נישט פאסטן; איז וואס זאלן מיר טון צו מתקן זיין וואס מיר דארפן מתקן זיין?


מוהרא"ש זכותו יגן עלינו זאגט, מיט אמונה קען מען אלעס פאררעכטן; ווען א מענטש נעמט אריין אין זיך 'אלעס איז דער אייבערשטער, נישטא גארנישט אויסער אים; דומם, צומח, חי, מדבר, הכל לכל איז ער' - איז אים דער אייבערשטער מוחל אלע עבירות און ער איז זוכה צו אלע תיקונים.


שטארקט זיך מיט אמונה אינעם אייבערשטן, דאס וועט אייך מתקן זיין. דער רבי זאגט (ספר המדות אות אמונה, סימן לג): "עַל יְדֵי אֱמוּנָה, הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא יִסְלַח לְךָ עַל כָּל עֲווֹנוֹתֶיךָ", דורך אמונה וועט דער אייבערשטער דיך מוחל זיין אויף אלע דיינע עבירות; רעד צום אייבערשטן, בעט אויף אמונה, בעט: "הייליגער באשעפער, ווען וועל איך שוין זוכה זיין צו א קלארע לויטערע אמונה? הייליגער באשעפער ווען וועל איך שוין זוכה זיין דיך צו שפירן, דיך צו זען און נאר פון דיר טראכטן, הייליגער באשעפער איך וויל נאר דיר, איך וויל זיך צוריקקערן צו דיר, הייליגער באשעפער איך וויל נכלל ווערן אין דיר"; אזוי איז מען זוכה צו אלע תיקונים.


דעם קומענדיגן וואך האבן מיר חמשה עשר בשבט, ראש השנה פאר די ביימער; זאלט איר מאכן א סעודה אין שטוב, יעדער איינער מיט זיין משפחה מיט די קינדער. געבט אייך אפ מיט די קינדער, לאזט נישט די קינדער אויף הפקר, קינדער זענען אזוי ווי ביימער; אז מען פלאנצט זיי, מען באוואסערט זיי - וואקסן שינע ביימער, קומען שיינע דורות, ווידעראום אז די גאנצע קאפ ליגט אין געלט - וואס קען מען שוין ערווארטן פון די קינדער? וועלן די קינדער אויך נאכלויפן געלט.


ביי אונז אין אמעריקע שרעקט אן די נייעס אז די וואך שבת גייט זיין גאר א שטארקע פראסט, פרעגט מיך איינער אויב ער דארף גיין דאווענען אין שול מיט מנין אדער ער קען בלייבן אין שטוב, האב איך אים געזאגט: "מילא דו זאגסט דו קענסט נישט גיין ארבעטן ווייל עס איז זייער קאלט - איז איין זאך, אבער דאווענען? אז דו וועסט נישט גיין דאווענען ווייל עס איז קאלט, וועלן דיינע קינדער זאגן זיי איז קאלט יעדע וואך, זיי וועלן בכלל נישט גיין אין שול".


פארשטייט זיך, עס דארף גיין מיט שמחה; דאס וויכטיגסטע זאך איז - זיין פרייליך ביים טון מצוות, טון מצוות מיט א חיות, מיט א לעבעדיגקייט; יעדע טריט צום שול, ווען דו גייסט מיט דיינע קינדער - זאלסטו זיי זינגען "ווי גליקליך זענען מיר, מיר זענען פון די אויסדערוועלסטע פאלק, קינדער פון אייבערשטן, מיר גייען דאווענען צום אייבערשטן! די אומות העולם האבן נישט וואס מיר האבן".


אזוי אויך ווען עס קומט צו טון מצוות זאלסטו זינגען פרייליכע טענער, נישט גיהנום טענער 'אויב מען טוט נישט אזוי און אזוי גייט מען אין גיהנום'; לאז אפ די גיהנום, שבת איז נישטא קיין גיהנום, שבת איז נאר דא גן עדן.


יעצט איז פונקט א יאר פון אונזער חדר היכל הקודש אין ירושלים, מה אשיב לה' כל תגמולוהי עלי, אז מיר קענען מחנך זיין אונזערע קינדער מיט אמונה, מיט יראת שמים, מיט קדושה. פאר דעם פרט אליינס, אז מיר קענען לערנען אונזערע קינדער זאלן רעדן און שמועסן מיטן אייבערשטן - איז דאך שוין אלעס כדאי; אז די קינדער זאלן הערן במשך זייערע יארן, פון קינדער-גארטן ביז די חתונה הונדערטער טויזנטער מאל: 'עס איז דא א באשעפער', 'רעד צום באשעפער', 'דער אייבערשטער האט דיך ליב', 'דיינע מצות מאכן א רעש אין הימל', 'יעדע ווארט וואס דו רעדסט צום אייבערשטן הערט מען אין אלע וועלטן', און דאס גלייכן.


אזוי אויך אז מען רעדט צו די קינדער זיך צו היטן פון מניוולים. ליידער רעדט מען נישט, און דארט וואו מען רעדט שוין יא, רעדט מען אונטער די נאז, אז קיין שום קינד האט נישט קיין אנונג וואס מען רעדט. אבער ביי אונז, ביים רבינ'ס חדר - רעדט מען יא, מען זאגט די קינדער: "היט זיך פון מניוולים", "היט זיך פון לייגן די הענט אויפ'ן אות ברית קודש".


וואס זאל איך אייך זאגן מיינע טייערע ברידער, איך בין דער חתן מלמד אין אמעריקע פאר אונזערע חתנים, די קינדער וואס קומען פון רבינ'ס חדר גייען צו די חתונה מיט א ריינעם העמד. אזוי ווי דער רבי האט מבטיח געווען (חיי מוהר"ן, סימן תקיז) די וואס וועלן קומען צו אים פאר די זיבן - וועלן חתונה האבן מיט א ריין העמד, דאס מיינט אן פוגם זיין באות ברית קודש; פאר דעם אליין איז שוין כדאי.


איך בעט אייך מיינע טייערע חברים, אויך די וואס שיקן נאכנישט די קינדער ביים רבינ'ס חדר זאלן רעדן צו די קינדער אין שטוב מזמן לזמן פון קדושה, זיי מדריך זיין נישט צו לייגן די הענט אויפן אות ברית קודש, און ווען מען זעט א קינד דארף אין בית הכסא און ער כאפט זיך אן, דארף מען גלייך זאגן "נישט לייגן די הענט", אים מדריך זיין, עס זאל ווערן ביי אים א טבע שני צו זיין אפגעהיטן. דער דור פאלט און פאלט, היינט דארף מען רעדן צו די קינדער נאכמער ווי אמאל, ווייל עס זענען היינט דא אזעלכע מעשיות וואס איז נישט געווען אמאל.


מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועלן מיר אויך עפענען בקרוב א חדר אין בני ברק, איך דארף נאר צוגרייטן די ריכטיגע מענטשן וואס זאלן זיין געשטעלט אויף דעם.


די וואך איז די יארצייט פון אונזער רבי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, איר זענט דאך סמוך ונראה, קענט איר אויסרעכענען צו זיין ביים ציון אינעם טאג פונעם יארצייט; דאווענען דארט פאר זיך, פאר די משפחה און פאר אלע אידן, איר וועט מיר אויך אודאי מזכיר זיין, איר קענט דערציילן איין גוטע זאך דעם אייבערשטן וואס איך האב ענק מזכה געווען, און בעטן איך זאל האבן כח און קענען אויספירן אלע מיינע פלענער.


איך דארף מקצר זיין, איך וועל אייך שרייבן אן אנדערע מאל מער באריכות. איך בעט אייך נאר איין זאך, זייט אייך מקבל לכבוד דעם יארצייט פון מוהרא"ש צו עוסק זיין יעדן טאג אין הפצה; מיר מוזן מכיר טובה זיין מוהרא"ש, ער האט זיך מוסר נפש געווען, אלעס אוועקגעגעבן אז מיר זאלן וויסן פון רבי'ן מיר זאלן האבן דעם חיים טובים, דארפן מיר דאס ווייטער געבן פאר נאך אידן.


מענטשן קריכן א גאנץ יאר אויף גראדע ווענט, און בפרט יעצט שובבי"ם, מען ווייסט נישט וואס צו טון, מען מיינט אז תיקון שובבי"ם איז לערנען שעות רצופות, אדער פרישות אין שטוב, און מען ווערט אנגעגעסן פון דעם און מען לאזט אלעס אפ. דארפן מיר פארשפרייטן אז תיקון שובבי"ם איז גיין אין שול דריי מאל א טאג דאווענען, תיקון שובבי"ם איז לערנען אביסל חומש מיט'ן תרגום איינגעטיילט יעדן טאג לפי די פרשה, תיקון שובבי"ם איז זיך פרייען מיט די מצוות וואס מען טוט, זיך פרייען מיט די תפילין, מיט די ציצית, מיט שבת קודש, תיקון שובבי"ם איז זיין א ותרן אין שטוב, זיך פירן מיט די ווייב מיט סבלנות, תיקון שובבי"ם איז נישט האבן קיין קשיות אויף די אמונה, וויסן און געדענקען אז דער אייבערשטער איז נאר גוט, "טוֹב ה' לַכֹּל" (תהילים קמה, ט), דער אייבערשטער מאכט נאר גוט, און וואס מיר גייען אריבער - דאס איז נאר גוטס; דאס איז תיקון שובבי"ם.


איך האף דער בריוו וועט אייך געבן אביסל חיזוק, איר וועט זיך אלע באנייען און אנהייבן פון פריש גיין הפצה.


א פרייליכן שבת.

#73 - ביי רוחניות דארף מען אלץ שטרעבן אויף נאך און נאך
שטעטל, עבודת השם, פירושים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וארא, י"ב שובבי"ם, כ"ו טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי ברכות פרק הרואה, הלכה ה, לפי גירסת העין יעקב): "כל ברכיא טבין", אלע ברכות זענען גוט, "וברכיא דאורייתא בישין", און ביי די תורה איז דאס נישט גוט, פשט איז, ביי אלע וועלטליכע זאכן איז גוט ווען מען איז צופרידן, אויסער ביי תורה און מצוות, דארט איז נישט גוט צו זיין צופרידן, דארט דארף מען וועלן נאך און נאך, ווייל וויפיל מען לערנט און וויפיל מצוות מען טוט - דארף מען אלץ שטרעבן אויף נאך און נאך. נאר ביי גשמיות'דיגע זאכן דארף מען זיין צופרידן, ביי אייגענע גשמיות'דיגע געברויבן זאגן די הייליגע חכמים (אבות ד, א): "אֵיזֶהוּ עָשִׁיר, הַשָּׂמֵחַ בְּחֶלְקוֹ", אבער ביי תורה - "וברכיא דאורייתא בישין", איז נישט גוט דאס צופרידנקייט, מען דארף טון נאך און נאך אן אויפהער; והבן למעשה.


שטארק זיך טייערער ... נרו יאיר, "המתחיל במצוה אומרים לו גמור", האסט אנגעפאנגען העלפן בויען די שטעטל - זאלסטו נישט אפלאזן די מצוה, נאר ווייטער בויען - מיט די זעלבע פרישקייט - אונזער שטעטל, בעיקר עס זאל זיין הייזער פאר אנשי שלומינו פאר ביליג. און אויך די מוסדות, מען זאל באצאלן צייטליך די איינגעשטעלטע.

#72 - א מענטש איז נישט קיין מאשין, אנצושטעלן צו טון יעדן טאג די זעלבע
חברים, חיזוק פאר מיידלעך, תהלים, עבודת השם, קבלה טובה, תעניתים, יום הולדת

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויחי, י"א טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז זייער א גוטע געדאנק זיך פארצונעמען לכבוד אייער יום הולדת צו זאגן דעם "יום תהילים" יעדן טאג.


איר דארפט נישט טראכטן וואס וועט זיין אויב איר וועט פארגעסן וכדומה, נעמט זיך אויס צו טון די גוטע קבלה בלי נדר, און אז איר פארגעסט איין טאג, אדער איר זענט פארנומען און איר קומט נישט אן – איז גארנישט.


א מענטש איז נישט קיין מאשין, א מאשין קען מען אנשטעלן צו טון יעדן טאג דאס זעלבע, א מענטש פרובירט צו טון דאס בעסטע, און אז מען קען נישט, מען קומט נישט אן, און די טאג איז אריבער אן די גוטע קבלה – וועט מען פונדאסניי פרובירן.


אייער טאטע האט מיך געפרעגט אויב מיידלעך פאסטן עשרה בטבת; ביי אונז פאסטן די מיידלעך יום הכיפורים און תשעה באב, די אנדערע תעניתים פאסט מען נישט.


אויך וויל איך אייך בעטן, זוכט אויף צווישן די מיידלעך אין אייער קלאס מיידלעך וואס האבן נישט קיין חבר'טעס און חבר'ט זיך מיט זיי, ווייל אז מען געבט אכטונג אויף די צעבראכענע הערצער, מען דערפריידט זיי, דעמאלט צאלט דער אייבערשטער צוריק דעם מענטש מיט אסאך גוטס.


 

#71 - מיר ווילן און שטרעבן צו האבן ערליכע קינדער
קינדער, שידוכים, עבודת השם, נחת

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמות, י"ח טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער זון ... נרו יאיר


איך בין זייער פרייליך צו זען ווי פלייסיג דו לערנסט, דיין יראת שמים, און בעיקר דיין כיבוד אב ואם. יעצט זאגט מיר מאמי תחי' אז דיין מגיד שיעור הרב אלחנן חיים שליט"א זאגט איר ווי פלייסיג דו לערנסט; סיי די גמרא שיעור און סיי די הלכה שיעור, און אויך ביינאכט גייסטו לערנען די גמרא שיעור מיט די אברכים.


דאס איז אונזער ווילן, דאס איז אונזער רייכטום; מיר ווילן נישט קיין שיינע הויז, מיר וויל נישט קיין פארמעגן, מיר ווילן און שטרעבן צו האבן ערליכע קינדער, ערליכע דורות לה' ולתורתו.


פיר זיך ווייטער אויף די גוטע וועג און דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט טרעפן א גוטע שידוך.

#70 - טרייב ארויס די שלעכטע מחשבות, דו וועסט אויפשטעלן א שיינע שטוב
שידוכים, התחזקות, עבודת השם

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמות, י"ח טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


ווען עס קומען אריין מחשבות אז דו גייסט נישט חתונה האבן, דו גייסט נישט טרעפן קיין שידוך – זאלסטו דאס ארויסטרייבן, שריי: "צֵא טָמֵא! גיי ארויס טמא'נע מחשבה!" ווייל די מחשבות זענען פון די סטרא אחרא; דו האסט א שידוך, דו וועסט חתונה האבן, דו וועסט אויפשטעלן א שיינע שטוב, דארפסט זיך נאר דערהאלטן און אויסווארטן.


איך בעט דיר מיין ליבער ברודער, מיין הארציגער חבר, גיי אן מיט דינען דעם אייבערשטן, זיי נישט מוותר אויף די וויכטיגע זאכן, גיס אפ נעגל וואסער ביים בעט, גיי אין מקוה, טובל זיך א טבילה פאר'ן רבי'ן - רבינו נחמן בן פיגא ותלמידיו הקדושים, דריי תפילות מיט מנין, און לערנען יעדן טאג אביסל מקרא, משנה, גמרא והלכה, און זיי זיך מתבודד. זיי נישט מוותר אויף די נקודות.


נאכאמאל, א שידוך האט נישט מיט א נאמען, געלט, כבוד וכו' וכו'; א שידוך האט נאר מיט'ן אייבערשטן.

#69 - ווער עס האט אמונה, דער דינט דעם אייבערשטן מיט יעדע זאך
שמחה, אמונה, עבודת השם, נסיעה, משניות, גמרא, ראש ישיבה, לשון הרע, ארץ ישראל, מעביר סדרה, תמימות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וארא, י"ב שובבי"ם, כ"ו טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיינע ליבע ברידער, תלמידי היכל הקודש פון ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


איך בין נאכאלץ אונטער די גוטע געפיל פון זיין מיט אייך דעם פארגאנגענעם וואך, איך האב זיך זייער מחי' געווען מיט ענק. די אמעריקאנער פרעגן וואס איך זאג צו די ארץ ישראל'דיגע תלמידים, זיי זאגן, זיי שפירן אז דער ראש ישבה איז מער פרייליך דארט.


דער אמת איז, איבעראל איז דא מעלות און מעלות, אבער איין זאך וואס איך זע ביי אייך מער ווי אין אנדערע פלעצער, עס איז דא אסאך מער תמימות ביי אייך; דאס איז א שטארקע זאך פאר'ן התקרבות צום רבי'ן. דעם רבינ'ס זאך קען מען נעמען נאר מיט גרויס תמימות, דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן קנד): "אַי אַי פְּרָאסְטִיק", ער האט זיך געבענקט צו די גרויסע עבודה פון דינען דעם אייבערשטן פשוט. "גַּם אָמַר", נאך האט דער רבי געזאגט: "שֶׁדִּבֵּר עִם כַּמָּה צַדִּיקִים גְּדוֹלִים", ער האט גערעדט מיט אסאך גרויסע צדיקים, "וְאָמְרוּ גַּם כֵּן", זיי האבן אים אויך געזאגט די זעלבע זאך, "שֶׁלֹּא הִגִּיעוּ לְמַדְרֵגָתָם", אז זיי זענען נישט צוגעקומען צו זייערע מדריגות, "כִּי אִם עַל יְדֵי עִנְיָן פְּרָאסְטִיק", נאר דורך די פשוט'ע עבודה, "שֶׁעָסְקוּ בַּעֲבוֹדָתָם בִּפְשִׁיטוּת גָּמוּר בְּהִתְבּוֹדְדוּת וְשִׂיחָה בֵּינוֹ לְבֵין קוֹנוֹ", זיי האבן אסאך גערעדט צום אייבערשטן פשוט'ערהייט און אסאך געשמועסט מיט'ן אייבערשטן, "וְעַל יְדֵי זֶה הִגִּיעוּ לְמַה שֶּׁהִגִּיעוּ, אַשְׁרֵי לָהֶם", און נאר אזוי זענען זיי צוגעקומען צו וואס זיי זענען צוגעקומען, וואויל איז זיי.


דאס זע איך ביי אייך, עס איז דא א שטארקע תמימות, און דאס האב איך ליב, ווייל דורך תמימות ופשיטות קומט מען צו האבן א קלארע אמונה, וואס דאס איז ביים רבי'ן געווען מער פון אלעם. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן לג): "אֵצֶל הָעוֹלָם אֱמוּנָה הוּא דָּבָר קָטָן", ביי די וועלט איז אמונה א קלייניקייט, "וְאֶצְלִי אֱמוּנָה הוּא דָּבָר גָּדוֹל מְאֹד", אבער ביי מיר איז אמונה גאר א גרויסע זאך, "וְעִקַּר הָאֱמוּנָה הִיא בְּלִי שׁוּם חָכְמוֹת וַחֲקִירוֹת כְּלָל", דער עיקר אמונה איז ווען מען גלייבט אן קיין חכמות, אן קיין חקירות, "רַק בִּפְשִׁיטוּת גָּמוּר", נאר מיט א פראסטקייט, "כְּמוֹ שֶׁהַנָּשִׁים וְהַהֲמוֹן עַם הַכְּשֵׁרִים מַאֲמִינִים", אזוי ווי פרויען און פשוט'ע מענטשן פירן זיך, מען גלייבט אז אלעס איז דער אייבערשטער, ער מאכט אלעס, ער טוט אלעס און ער איז אלעס.


איך בין געווען אויפ'ן וועג צוריק צום לופטפעלד האט מען מיר געזאגט אז מען קען שוין אריינגיין אינעם בני ברק'ער שול, (קוים וואס מען האט זיך אריינגעצויגן אינעם נייעם שול אויף רחוב ירושלים, זענען שוין די שכנים געלאפן צום בית דין מיט א גיוואלד, אז מען זאל אונז נישט אריינלאזן דארט ווייל מיר זענען נישט ערליך; וויי גיוואלד, וואס מען ליידט פון לשון הרע, וויי גיוואלד וואס מען רעדט אלץ אויף צדיקי אמת וואס זענען זיך מוסר נפש צו אויסלייזן די שכינה הקדושה און עס אריינברענגען אין די וועלט; אויף זיי רעדט מען לשון הרע מיט הוצאת שם רע), בין איך געפארן אהין מחזק זיין די שול.


מיר האבן גערעדט פון וואס דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן פו) אויף די וואכעדיגע פרשה (שמות ו, ט): "וְלֹא שָׁמְעוּ אֶל מֹשֶׁה מִקֹּצֶר רוּחַ וּמֵעֲבֹדָה קָשָׁה", אידישע קינדער האבן נישט געוואלט אויסהערן משה רבינו - מקוצר רוח, זאגט דער רבי דאס איז ווייניג אמונה; אז מען האט נישט קיין אמונה דארף מען טון עבודות קשות, ווייל ווער עס האט אמונה, ער ווייסט און גלייבט אז יעדע פינטל וואס מען טוט איז חשוב ביים אייבערשטן - דער דארף נישט פאסטן, דער דינט דעם אייבערשטן מיט יעדע זאך, אזוי ווי עס שטייט (משלי ג, ו): "בְּכָל דְּרָכֶיךָ דָעֵהוּ", מיט יעדע זאך זאלסטו וויסן דעם אייבערשטן, נאר אן אמונה מיינט מען אז מען מוז טון עבודות קשות, דאס זאגט דער רבי, מִקֹּצֶר רוּחַ, אז מען האט נישט אמונה - וּמֵעֲבֹדָה קָשָׁה - דארף מען שווער ארבעטן.


טייערע ברידער, טייערע חברים, לאמיר אנהויבן טון די עצות פון רבי'ן, אנהויבן לערנען יעדן טאג אביסל חומש, מעביר סדרה זיין פון אנהויב וואך. אזוי ווי עס ווערט גע'פסק'נט (אורח חיים סימן רפה, סעיף ג): "מִיּוֹם רִאשׁוֹן וְאֵילַךְ חָשׁוּב עִם הַצִּבּוּר", פון זונטאג קען מען שוין אנהויבן מעביר סדרה זיין, און דער משנה ברורה זאגט (שם, סעיף קטן ח) דער גר"א זכר צדיק לברכה האט זיך אזוי געפירט, יעדן טאג האט ער מעביר סדרה געווען אביסל; זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי, דינסטאג ביז רביעי און אזוי ווייטער; אז מען גייט אויף דעם וועג - ענדיגט מען די סדרה יעדע וואך.


אויך זאלט איר לערנען אביסל משניות; משניות מאכט דעם מענטש פריי, מען גייט ארויס פון אלע קטנות הדעת. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ויקרא רבה ז, ג): "אֵין כָּל הַגָּלֻיּוֹת הַלָּלוּ מִתְכַּנְסוֹת אֶלָּא בִּזְכוּת מִשְׁנַיוֹת", משיח וועט קומען נאר בזכות וואס מען לערנט משניות.


ועל כולם לערנט אביסל גמרא, מיר גייען ענדיגן די וואך מסכת נדרים, מיר הייבן אן מסכת נזיר. בעט איך אייך, כאפט אייך מיט, א שאד עס זאל אריבערגיין א טאג אן לערנען גמרא. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ריד): "'תַּלְמוּד' בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל שְׁמָהּ 'לִילִית', עַל כֵּן יֵשׁ כֹּחַ בְּלִמּוּד הַתַּלְמוּד לְהַכְנִיעַ אוֹתָהּ", 'תלמוד' באטרעפט די זעלבע מספר ווי די נאמען פון די קליפה וואס מאכט א מענטש זינדיגן אין פגם הברית, און ווען מען לערנט גמרא איז מען מכניע די קליפה; דערפאר האט דער סמ"ך מ"ם זייער מורא פון א דף גמרא, אלעס וועט ער לאזן דעם מענטש זאל טון, אבי נישט עפענען א גמרא.


והעולה על הכל לאמיר אנהויבן זיין פרייליך, זיך פרייען מיט די מצוות וואס מיר טוען, זיך פרייען מיט דעם אז מיר זענען אידן; דורך התבודדות ותפילה קומט מען צו שמחה.


איך בענק שוין, איך וויל שוין קומען נאכאמאל.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#68 - די וועלט איז דער גיהנום אליינס
צרות, התחזקות, הפצה, עבודת השם, לימוד התורה, מנהגים, תעניתים, דאווענען, מוהרנ"ת ז"ל, עשרה בטבת

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויחי, ט' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


יעדער איינער מוטשעט זיך. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיט) עס איז נישטא קיין מענטש וואס זאל נישט האבן קיין יסורים, אויך די גרויסע עשירים זענען פול מיט יסורים, אזוי ווי עס שטייט (איוב ה, ז): "אָדָם לְעָמָל יוּלָד", א מענטש איז באשאפן געווארן זיך צו מוטשען, "קְצַר יָמִים", דאס לעבן פון א מענטש איז ווייניג, "וּשְׂבַע רֹגֶז", און פול מיט ווייטאג, אזוי אויך זאגט שלמה המלך (קהלת ב, כג): "גַּם כָל יָמָיו", דאס גאנצע לעבן, "כַּעַס וּמַכְאוֹבוֹת", איז פול מיט כעס און ווייטאג; עס איז נישטא קיין שום עצה וואו צו אנטלויפן, נאר צום אייבערשטן און צו די תורה.


וואויל איז דעם מענטש וואס לערנט יעדן טאג און גייט אין שול דאווענען דריי מאל א טאג, דאס וועט בלייבן; "נאר דאס איז יא און מען קען עס באקומען". היינט נאכט איז די יארצייט פון הייליגן רבי נתן זכרונו לברכה, ער פלעגט זאגן: "די וועלט איז נישט און מען קען זי נישט באקומען, תורה ותפילה איז יא און מען קען איר קריגן". די וועלט איז נישט, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיט): "אֶפְשָׁר יֵשׁ גַּם עוֹלָם הַזֶּה גַּם כֵּן בְּאֵיזֶה עוֹלָם", אפשר איז דא אויבן אין הימל א וועלט וואס הייסט 'עולם הזה', "כִּי בְּכָאן נִרְאֶה שֶׁהוּא הַגֵּיהִנּוֹם", דא איז דער גיהנום אליינס, "כִּי כֻלָּם מְלֵאִים יִסּוּרִים גְּדוֹלִים תָּמִיד", ווייל יעדער איז פול מיט יסורים.


היינט נאכט וועלן מיר זיך צאמקומען דאנקען דעם אייבערשטן אויף רבי נתן, מוהרא"ש זכותו יגן עלינו פלעגט רעדן פון רבי נתן אזוי גרויס און אזוי הויך. מוהרא"ש האט געזאגט: "דער חידוש איז רבי נתן"; דער רבי, דאס איז א זאך וואס מיר ווייסן נישט און פארשטייען נישט, למעלה מהשגתינו, רבי נתן איז דער חידוש, און נאר דורך אים ווייסן מיר פון רבי'ן און מיר האבן אונזער גוטע לעבן.


דער עיקר דארפן מיר צוהערן די לעצטע ווערטער וואס רבי נתן האט אונז געזאגט איידער זיין הסתלקות: "עזרא הסופר גייט אוועק פון די וועלט, (עזרא הסופר איז נסתלק געווארן עשרה בטבת, רבי נתן האט מרמז געווען אויף זיך אז ער האט געהאט נשמת עזרא הסופר) און טריף פסול איז זיך מתגבר, אזויפיל ווי עס איז היינט דא אלפים ורבבות טריף פסול; נאר איך האף, אז איין בלעטל פון רבינ'ס ספרים וועט זיין א תיקון אויף אלסדינג", און רבי נתן האט אויסגעפירט: "איך זאג אייך אן, אז אייער עובדא זאל זיין איר זאלט דרוקן די ספרים, סע זאל זיין 'יפוצו מעינותיך חוצה', איר זאלט זיין שטארק מיט 'געלט' מיט 'רצון' און מיט 'טירחא'".


מארגן פאסטן מיר, פרויען פאסטן נישט עשרה בטבת.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#67 - אידישקייט איז נישט געוואנדן אין טעם, און געפיל
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, חנוכה, עבודת השם, געפילן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מקץ, כ"ז כסליו, ג' דחנוכה, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


צינד אן געפיל, צינד אן טעם; אידישקייט איז נישט געוואנדן אין טעם, און געפיל, אידישקייט איז - פאלגן דעם אייבערשטן, טון רצון השם; אז דער אייבערשטער הייסט צינדן די מנורה - צינדט מען די מנורה.


אודאי פרובירט מען צו מאכן אלעס מיט א טעם, מיט געפיל, אבער אז אלעס איז פארלאשן, אלעס איז טינקל, נישטא קיין שום טעם פון חנוכה - צינדט מען די מנורה אזוי ווי די הלכה איז, למטה מעשרה טפחים, אין די נידעריגסטע מדריגה. און אז מען שפירט זיך אויסגעשפיגן פון קדושה, אויסגעשפיגן פון חנוכה - צינדט מען די מנורה אזוי ווי די הלכה, אין רשות הרבים אינדרויסן פון די קדושה, און אז עס איז אלעס טינקל - צינדט מען די מנורה ווי די הלכה, ביינאכט ווען עס איז טינקל.


נעם די עצה פון רבי'ן, גיי אין א ווינקל און קרעכץ ארויס א ווארט, זאג: "רבונו של עולם, ווען וועל איך שוין זוכה זיין צו זיין א איד? איך וויל אזוי שטארק זיין ערליך, איך האלט אין איין פאלן, איך קען נישט מער, איך זע נישט קיין וועג ווי אזוי איך קען צוריק קומען צו זיין ערליך און הייליג, האב רחמנות אויף מיר, העלף מיר".


א פרייליכן ליכטיגן חנוכה.

#66 - א גוטע זאך קומט אן שווער
עבודת השם, מניעות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וישלח, י"ג כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב געהערט פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, וואס האט געהערט פון ר' אליהו חיים רוזן זכרונו לברכה, וואס האט געהערט פון הצדיק רבי אברהם בן רבי נחמן זכותו יגן עלינו: "א זאך וואס קומט אן גרינג - איז מען חושש 'אפשר איז דאס פון די אנדערע זייט, די סטרא אחרא', ווייל א גוטע זאך קומט אן שווער".


דאס איז מורא'דיגע חיזוק.

#65 - דראפע זיך און דערהאלט זיך
התחזקות, עבודת השם

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך בענק זיך נאך דיר.


איך פריי זיך צו הערן אז דו ביסט ווייטער שטארק מיט דיין עבודות השם; דו לעבסט מיט אמונה, דו ביסט זיך מתבודד, דו גייסט אן מיט דיינע שיעורים כסדרן.


דראפע זיך און דערהאלט זיך; דער אייבערשטער זאל דיר שוין שיקן דיין ישועה.

#64 - אלע וואס זאגן משניות מיט א שטארקייט, זענען גרויסע ערליכע אידן
שכר לימוד, קדושה, מוסדות, וויכוחים, עבודת השם, תשובה, משניות, מאוויס, לצנות, התנגדות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וישלח, י"ג כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


משניות צעברעכט תאוות ניאוף. אז דו וועסט זאגן משניות טאג נאך טאג, דו וועסט דאס טון מיט אן עקשנות; דו וועסט נישט קוקן אויף דעם וואס דו האלסט אין איין אראפפאלן אין פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה - רחמנא לצלן, דו וועסט זיין שטארק מיט לימוד התורה הקדושה - וועסטו ארויסגיין פון דיין פלאנטער, דו וועסט ווערן אן ערליכער איד.


הויב אן זאגן משניות אין א רייע דוקא, זאג א פרק נאך א פרק; דאס וועט דיך מאכן פאר א גרויסער צדיק, קוק נישט אויף דעם אז דו פארשטייסט נישט דאס לערנען. דער הייליגער רבי האט אונז מגלה געווען א וועג צו לערנען, עיין שיחות הר"ן (סימן עו) וואו דער רבי זאגט: "אֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד", מען דארף נישט ביים לערנען, "רַק הָאֲמִירָה לְבַד", נאר זאגן די ווערטער. "לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר", זאגן די ווערטער אין א רייע, "וּמִמֵּילָא יָבִין", און מען וועט שוין פון זיך אליינס פארשטיין, "וְאִם לֹא יָבִין תֵּכֶף" און אויב מען וועט נישט פארשטיין - "יָבִין אַחַר כָּךְ", וועט מען שפעטער, מיט די צייט - פארשטיין, עיין שם.


טענה נישט מיט קיין לצים, טענה נישט מיט קיין מחוצפים; בעיקר געב זיך אכטונג פון די צבועים. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה כב:): "הִזָּהֲרוּ מִן הַצְּבוּעִים" געבט זיך אכטונג פון די וואס זעען אויס ווי פנחס און טוען מעשה זמרי; די אלע וואס שפעטן פון לערנען, און שפעטן פון צדיקים וואס זענען מגלה דעם אייבערשטן אויף די וועלט - די אלע זענען בעלי עבירה, גרויסע נואפים. אפילו פון אינדרויסן שטעלן זיי א פנים ווי פנחס - זענען זיי עושה מעשה זמרי.


איך זאג דיר איך האב דאס געזען ביי צענדליגער בחורים און צענדליגער אינגעלייט; די אלע וואס האבן געזאגט משניות מיט א שטארקייט - זענען היינט גרויסע ערליכע אידן. אפילו די וואס זענען געלעגן אין עקלדיגע מעשים רחמנא לצלן וואס מען קען אפילו נישט אראפשרייבן, אלע זענען זיי ארויסגעקראכן פון דעם דורך פאלגן דעם רבי'ן, נאכגיין מוהרא"ש מיט תמימות ופשיטות; הלואי זאלסטו שוין אויך אנהייבן פאלגן דעם רבי'ן.


צאל שכר לימוד, איך קען נישט אנגיין מער נאר אז אלע עלטערן הויבן אן צאלן שכר לימוד. איך ווייס אז דו פלאגסט זיך, דו האסט נישט, אבער פאר עפעס האסטו יא; לעקטער צאלסטו, און נאך זאכן צאלסטו, בעט איך דיר לייג שכר לימוד די ערשטע אויף די ליסטע.


אפהיטן זאל דער אייבערשטער אז איך וועל צאמברעכן און נישט קענען מער אנגיין מיט די מוסד, וואס וועסטו דעמאלט טון?

#63 - איך בין זייער צופרידן פון דיין אויפפירונג
שידוכים, עבודת השם, נחת

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבה תפארת התורה


איך בין זייער צופרידן פון דיין אויפפירונג, דו האסט אנגעהויבן די יאר אזוי שיין, דיין דאווענען און לערנען. איך האב געשריבן פאר דיין טאטע נרו יאיר ווי צופרידן איך בין פון דיין התנהגות.


זיי ממשיך מיט די גוטע וועג, זיי זיך קובע צו לערנען ח"י פרקים משניות און גמרא, און די דריי תפילות מיט מנין - וועסטו בקרוב טרעפן א גוטע שידוך און אויפשטעלן א שיינע אידישע שטוב.


פון דיין ראש ישיבה.

#62 - יעצט ביסטו יונג, קענסטו נישט באגרייפן וואס מיינט עלטערן
עבודת השם, בריוו, חתונה, ראש ישיבה, היטן די צייט, סדר היום, חתן

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת לך לך, ו' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער חתן ... נרו יאיר


יעצט אין טעג און וואכן וואס דו גרייסט זיך צו דיין חתונה - זאלסטו אויסנוצן די צייט מיט תורה ותפילה. האסט באקומען א טייערע כלה, דארפסטו זיך גרייטן אזוי ווי עס דארף צו זיין מיט דיינע שיעורים כסדרן, חומש רש"י, ח"י פרקים משניות און דפים גמרא מיט התבודדות ותפילה; שפיל זיך נישט ווי א קליין קינד וכו'.


ביינאכט גיי נאך געלט, העלף דיין טאטע זאל נישט ווערן א בעל חוב פון דיך חתונה מאכן.


יעצט ביסטו יונג, קענסטו נישט באגרייפן וואס מיינט עלטערן, שפעטער ווען דו וועסט עלטער ווערן וועסטו זיך כאפן וואס מיינט עלטערן. מענטשן רייסן זיך די האר פון קאפ ווען זיי טראכטן פון זייערע יונגע יארן, זייער כיבוד אב ואם.


איך האב דיך זייער ליב, איך האב דיר געברענגט א גאר חשוב'ע כלה, איך ווארט צו זען ווי שיין דו וועסט לעבן מיט די עצות פון רבי'ן.


פאלג מיך, נוץ אויס דיין צייט פאר תורה ותפילה און אין די איבריגע צייט גיי נאך געלט פאר דיינע עלטערן.


אויך זאלסטו מיר שרייבן יעדע וואך א בריוו, ווייל איך וויל ווייטער האבן מיט דיר א נאנטע קשר. יעצט אין ישיבה זע איך דיר יעדן טאג און מיר רעדן יעדן טאג, אבער נאך דיין חתונה הויבט זיך אן א נייע פרשה, דו וועסט שוין נישט קומען אין ישיבה יעדן טאג, איך וויל נישט אונזער שייכות זאל ווערן דערווייטערט, וויל איך דו זאלסט מיר שרייבן יעדע וואך א בריוו, און איך וועל דיר ענטפערן אם ירצה ה'.


דא האסטו אפאר יסודות פאר דיין לעבן. נעגל וואסער, מקוה, די דריי תפילות דאווענען מיט מנין, תיקון הכללי, התבודדות, מעביר סדרה זיין יעדן טאג, משניות, א בלאט גמרא, שמחה און יעדן טאג אהיים רופן דיינע עלטערן.


דיין ראש ישיבה

#61 - נאר דו טראכסט אז מען דארף דיך נישט?
התחזקות, עבודת השם, ספיקות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תולדות, כ"ח מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


וואס מיינסטו, נאר דו טראכסט אז מען דארף דיך נישט? נאר דו האסט די מחשבות? דער הייליגער רבי האט דערציילט (שבחי הר"ן, סימן יב): "הָיָה נִדְמֶה לוֹ תָּמִיד שֶׁאֵין מִסְתַּכְּלִין עָלָיו כְּלָל וְאֵין שׁוֹמְעִין לוֹ כְּלָל" ווען ער פלעגט רעדן צום אייבערשטן האט זיך אים שטענדיג געדאכט אז מען הערט נישט אויס אויבן אין הימל וואס ער בעט, און אז קיינער קוקט נישט אויף אים, "רַק אַדְּרַבָּא, נִדְמֶה לוֹ שֶׁמַּרְחִיקִין אוֹתוֹ מֵעֲבוֹדָתוֹ יִתְבָּרַךְ בְּכָל מִינֵי הַרְחָקוֹת וּכְאִלּוּ אֵין רוֹצִין בּוֹ כְּלָל וּכְלָל" פארקערט, ווי מער ער פלעגט רעדן צום אייבערשטן האט זיך אים אלץ מער געדאכט ווי מען דארף אים נישט, "כִּי הָיָה רוֹאֶה שֶׁחוֹלְפִין וְעוֹבְרִין כַּמָּה וְכַמָּה יָמִים וְשָׁנִים וַעֲדַיִן הוּא רָחוֹק מֵהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ וְלא זָכָה עֲדַיִן לְשׁוּם הִתְקָרְבוּת" ווייל ער האט געזען אז עס גייען אריבער אסאך יארן און ער האט נאכאלץ נישט זוכה געווען צו ווערן נאנט צום אייבערשטן, "עַל כֵּן נִדְמָה בְּעֵינָיו שֶׁאֵין שׁוֹמְעִין דְּבָרָיו כְּלָל, וְאֵין מִסְתַּכְּלִין עָלָיו כְּלָל, רַק אַדְּרַבָּא, מַרְחִיקִין אוֹתוֹ בְּכָל מִינֵי הִתְרַחֲקוּת מֵעֲבוֹדָתוֹ יִתְבָּרַךְ" דערפאר האט זיך אים געדאכט אז קיינער הערט אים נישט אויס, אדרבה, עס האט אים אויסגעזען ווי מען שטופט אים אוועק פון די קדושה, "אַךְ אַף עַל פִּי כֵן הָיָה מְחַזֵּק עַצְמוֹ מְאֹד, וְלֹא הִנִּיחַ אֶת מְקוֹמוֹ", מיט דעם אלעמען האט זיך דער רבי זייער געשטארקט און נישט אויפגעהערט מיט זיין עבודת השם יתברך.


וואס איז מיט דיר? פארוואס זאלסטו אלעס אפלאזן?! קום צוריק, דו קענסט נאך זיין א צדיק, אלע צדיקים זענען דאס אריבער; דער רבי זאגט ער האט אויך געשפירט דאס וואס דו שפירסט. דער רבי זאגט (שם): "וְכַמָּה פְּעָמִים הָיָה שֶׁהָיָה נוֹפֵל בְּדַעְתּוֹ מֵחֲמַת זֶה שֶׁרָאָה שֶׁהוּא מִתְפַּלֵּל וּמַעְתִּיר וּמַפְצִיר כָּל כָּךְ שֶׁיִּתְקָרֵב לַעֲבוֹדַת הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ וְאֵין מִסְתַּכְּלִין עָלָיו כְּלָל, וּמֵחֲמַת זֶה נָפַל לִפְעָמִים בְּדַעְתּוֹ וְלא הָיָה מְדַבֵּר עוֹד כָּל כָּךְ בֵּינוֹ לְבֵין קוֹנוֹ אֵיזֶה יָמִים" אסאך מאל האט זיך געמאכט ביים רבי'ן אז ער איז געווארן זייער צעבראכן, זעענדיג אז ער האט שוין אזוי סאך געדאווענט און געבעטן אבער עס דאכט זיך אים אז מען דארף אים נישט, און ער האט אויפגעהערט מאכן התבודדות, "אַחַר כָּךְ נִזְכַּר בְּעַצְמוֹ וְהִתְבַּיֵּשׁ בְּעַצְמוֹ עַל שֶׁהִרְהֵר אַחַר מִדּוֹתָיו יִתְבָּרַךְ, כִּי בֶּאֱמֶת בְּוַדַּאי הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ חַנּוּן וְרַחוּם וְכוּ', וּבְוַדַּאי הוּא רוֹצֶה לְקָרְבוֹ וְכוּ', וְחָזַר וְנִתְחַזֵּק בְּדַעְתּוֹ, וְהִתְחִיל שׁוּב לְהַעְתִּיר וּלְדַבֵּר לִפְנֵי הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ כַּנַּ"ל", ביז ער האט זיך געכאפט וואס ער האט געטון און ער האט זיך זייער פארשעמט אז ער האט נאכגעלאזט פון די הייליגע עבודת השם, האט ער צוריק אנגעהויבן רעדן צום אייבערשטן, "וְכֵן הָיָה כַּמָּה פְּעָמִים", אזוי איז געווען אסאך מאל, עיין שם.


אשרינו אז מיר האבן אזא רבי, מיר האבן א רבי וואס פארשטייט אונז, מיר האבן א רבי וואס זאגט אונז ווי אזוי מען שפירט אין אנהויב ווען מען דינט דעם אייבערשטן, כדאי מיר זאלן אויך זוכה זיין צו ווערן גרויסע צדיקים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#60 - אהיימקומען נאך א טאג לערנען און דאווענען, און זיך שפירן גאר גוט
בחור, שידוכים, עבודת השם, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


איך פריי זיך זייער יעדעס מאל דו דערציילסט מיר פון דיינע שיעורים, וויפיל און וואס דו לערנסט, אויך דיינע עלטערן האבן פון דיר זייער אסאך נחת.


איך וויל דיר בעטן, יעצט הויבט זיך אן א נייע יאר און מיר האבן אויפגענומען א נייעם מגיד שיעור, הרב ישראל יוסף שניטצלער נרו יאיר. איך האב גערעדט מיט אים, ער ווארט דו זאלסט קומען. ער וועט זיך פרייען, איך וועל זיך פרייען, דיינע עלטערן וועלן זיך פרייען און דו וועסט זיך דאס מערסטע פרייען, דו וועסט זיך שפירן גוט; דו וועסט אהיימקומען נאך א טאג לערנען און דאווענען, וועסט זיך שפירן גאר גוט.


נאך אביסל וועסטו שטיין אין שידוכים, וועסטו טרעפן א גוטע שידוך.


לאז מיך וויסן וואס דו האסט מחליט געווען.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיך ליב.

#59 - די הרגשה פון א שבת צווישן אנשי שלומינו
שידוכים, התחזקות, הפצה, רפואה, תהלים, עבודת השם, סיום, שבת קודש, תכלית, ראש ישיבה, פירושים, קידוש לבנה, אבות ובנים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת לך לך, ה' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


שבת אין ישיבה איז געווען הערליך שיין, קענסט זיך נישט פארשטעלן די הרגשה וואס מען שפירט ווען מען איז א שבת צווישן אנשי שלומינו; די תמימות, די שמחה פון שבת קודש - איז אזוי שטארק. איך וועל דיר שרייבן אויפ'ן שפיץ גאפל אפאר שיינע זאכן וואס איז געווען ביי אונז.


פרייטאג צו נאכטס נאך די סעודת ליל שבת זענען זיך צאמגעקומען בחורים ביי מיר אין שטוב, מען האט געזינגען זמירות שבת און גערעדט התחזקות. עס איז געווען זייער פרייליך, די וואך איז געווען נאך א שידוך אין ישיבה, דער חתן איז ארויפגעקומען צו די באטע. איינער פון די בחורים האט זיך אנגערופן: "דער ראש ישיבה זאל געבן חיזוק פאר די בחורים וואס דארפן שידוכים", האבן מיר גערעדט אז דאס איז דאך די גרעסטע חיזוק, אז מען זעט א צווייטן א חתן ווערן. ווען מען זעט א צווייטן מאכן א שמחה; א שידוך, אדער קינדער - איז דאס די גרעסטע חיזוק צו זען ווי דער אייבערשטער מאכט ניסים, דאס געבט חיזוק אז איך וועל אויך האבן א ישועה.


שבת אינדערפרי פאר'ן דאווענען האב איך נישט פארגעלערנט, איך בין געווען זייער פארקילט. איך בין נאכאלץ פארקילט, איך היס זייער שטארק, עס איז מיר שווער דאס רעדן. נאכן דאווענען ביי די קידוש האב איך יא פארגעלערנט ספורי מעשיות, איך האב זיך זייער אנגעשטרענגט, איך האב אסאך געהיסט, אבער ברוך ה' עס איז געווען שיינע התחזקות.


מיר האלטן ביי די מעשה פון די זיבן בעטלערס (ספורי מעשיות, מעשה יג), דער רבי דערציילט, אמאל איז געווען א גרויסע יריד אין א גרויסע שטאט, זענען אהינגעגאנגען אלע בעטלערס און די קינדער זענען אויך אהינגעגאנגען. האבן די בעטלערס געטראכט 'אפשר קען מען מאכן א שידוך צווישן די צוויי קינדער?' האבן מיר גערעדט, דער רבי ווייזט אונז דא אז מען קען זיין אינמיטן מארק, אינמיטן מאכן געשעפטן - און עוסק זיין אין די העכסטע זאכן. מענטשן טראכטן 'א איד קען מען זיין נאר אין בית המדרש, אין ישיבה, אין כולל, אבער אז מען דריידט זיך אין מארק, מען דריידט זיך צווישן אומות העולם, מען האנדלט - קען מען נישט זיין אן עובד השם'; דא זעען מיר אז דיקא אין מארק איז געווארן די שידוך פון די הייליגע קינדער.


דער רבי לערנט אונז מיר זאלן בענקען און גליסטן צום אייבערשטן סיי וואו מיר זענען; סיי אין שול, סיי אין מארק; מיר זאלן רעדן צום אייבערשטן וואו מיר געפונען זיך, סיי אין שול און סיי אין גאס צי אין מארק.


ביי שלש סעודות איז געווען זייער פייערדיגע דיבורים. מיר האבן גערעדט, עס שטייט אין פסוק (בראשית ו, ט): "אֶת הָאֱלֹקִים הִתְהַלֶּךְ נֹחַ", נח איז געגאנגען מיט'ן אייבערשטן; וואס מיינט דאס ער איז געגאנגען מיט'ן אייבערשטן? ווי אזוי גייט מען מיט'ן אייבערשטן? נאר מיט'ן רבינ'ס ווערטער קען מען דאס פארשטיין. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן א): "כִּי אִישׁ הַיִּשְׂרְאֵלִי צָרִיךְ תָּמִיד לְהִסְתַּכֵּל בְּהַשֵּׂכֶל שֶׁל כָּל דָּבָר, וּלְקַשֵּׁר עַצְמוֹ אֶל הַחָכְמָה וְהַשֵּׂכֶל שֶׁיֵּשׁ בְּכָל דָּבָר, כְּדֵי שֶׁיָּאִיר לוֹ הַשֵּׂכֶל שֶׁיֵּשׁ בְּכָל דָּבָר לְהִתְקָרֵב לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ עַל־יְדֵי אוֹתוֹ הַדָּבָר", א איד דארף שטענדיג אויפזוכן דעם אייבערשטן אין יעדע זאך, דאס הייסט, וואס ער טוט זאל ער טראכטן צי איז דאס די ווילן פונעם אייבערשטן; אויב איז דאס רצונו יתברך  - זאל ער דאס טון און אז נישט - נישט. אזוי אויך, וואס ער זעט און וואס ער הערט זאל ער טראכטן אז דאס איז פאר אים א רמז ווי אזוי זיך צו פירן. דער רבי זאגט (שם) דאס ווערט אנגערופן אות ח', מען לעבט, חיות; מען זעט אין יעדע זאך דעם אייבערשטן. אבער די מדריגה, צו זען אין יעדע זאך דעם אייבערשטן - איז זייער א גרויסע מדריגה, מען דארף האבן א לייטער צו קענען צוקומען צו דעם; אז מען בעט דעם אייבערשטן און מען גלייבט אז אין יעדע זאך איז דא חיות אלוקותו יתברך - דעמאלט קומט מען אן צו שפירן דעם אייבערשטן אין יעדע זאך, דאס איז די אות נ', ביידע אינאיינעם איז די אותיות נח; דאס זאגט די תורה, נח איז געגאנגען מיט'ן אייבערשטן, ער האט אין יעדע זאך געקוקט וואס איז די ווילן פונעם אייבערשטן.


דער רבי ברענגט אונז הויכע מדריגות, זאכן וואס איז געמאכט פאר גרויסע צדיקים - ברענגט דער רבי פאר אונז קליינע מענטשעלעך, מיר זאלן אויך ארומגיין בענקען און גליסטן צום אייבערשטן און אויפזוכן דעם אייבערשטן אין יעדע זאך.


מוצאי שבת האבן מיר געמאכט קידוש לבנה, דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תפג) מען דארף נישט ווארטן קיין ז' שלמים, מען קען שוין מאכן נאך דריי טעג.


נאכדעם איז געווען אבות ובנים. דער מלמד ר' יחזקאל סאמעט נרו יאיר מאכט זייער שיין די אבות ובנים, מען טיילט אויס פאר די קינדער וואס לערנען מיט די טאטעס - טיקעטס, נאש מיט פרסים. איך האב געלערנט מיט מיינע קינדער, אויך האב איך פארגעלערנט דעם בלאט גמרא.


מלוה מלכה האב איך נישט געגעסן מיט די בחורים, עס איז מיר שווער צו זיצן מיט מענטשן און היסן אין זייער פנים. אבער מיין זון הרב אלחנן חיים שליט"א איז אריבערגעקומען מיר ברענגען נחת, ער האט געמאכט א סיום משניות, די זעקס און פופציגסטע מאל. ביים סוף האב איך שוין זייער געהיסט, האבן מיר געבענטשט.


 אזוי אויך וועל איך נישט אויפנעמען היינט קיין קאפלס, ווייל איך היס זייער שטארק, איך קען נישט זיצן און היסן פאר מענטשן אין זייער פנים; בעט פאר מיר איך זאל האבן א גאנצע רפואה.


איך טו וואס מוהרא"ש האט מיר געזאגט צו טון, טרינקען טיי און זאגן תהילים; איך טרינק טיי און איך זאג כי טוב ה' לעולם חסדו, קאפיטל ק' - מזמור לתודה.


איך וויל ענדיגן מיט א קליינע שיינע זאך וואס מוהרא"ש פלעגט דערציילן. איינער האט דערציילט פאר א צווייטן, די יאר ראש השנה האב איך זייער שטארק געוויינט ביי די ווערטער: "אדם יסודו מעפר" א מענטש קומט פון ערד, "וסופו לעפר" און ער גייט צוריק צו ערד; פרעגט אים זיין חבר: "וואס איז דא צו וויינען ביי די ווערטער? מילא ווען דו וואלסט באשאפן געווארן פון גאלד און ביים סוף גייט מען דיר לייגן אין ערד - איז דא וואס צו וויינען, אבער א זאך וואס קומט פון ערד און עס גייט צוריק צו ערד און דו האסט נאך אריינגעכאפט אינדערמיט בלעטער גמרא, אנגעטון טלית און תפילין און זיך מתבודד געווען צום הייליגן באשעפער - וואס איז דא צו וויינען...?"


דאס איז ממש אין קורצן וואס מוהרא"ש האט אלע יארן אונז געלערנט, מיר קומען פון ערד און מיר גייען באלד צוריק צו די ערד; און וואויל איז דעם וואס כאפט אריין, נישט א גלעזל וואדקא, נאר א פרק משניות און א בלאט גמרא און הפצה - אשרי לו!


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#58 - טראכט נישט וואס איז געווען, טראכט פון יעצט
עבודת השם, פירושים, דאווענען, שכחה, נוסח

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת נח, ב' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, טברי'


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע "ה' מַלַךְ"; מוהרא"ש אין סידור עת רצון זאגט: "וצריך להיות בנקוד פתח", מען דארף דאס שרייבן מיט די נקודות פון פתח. דאס איז על פי קבלה פון הייליגן אריז"ל (עיין פרי עץ חיים שער הזמירות, פרק ג), אבער דאס איז נישט צו זאגן מיט א פתח; זאגן זאגט מען דאס בלשון היה, "ה' מָלָךְ" - דער אייבערשטער האט געקעניגט.


ובנוגע פארוואס מען זאגט קודם לשון הוה: "ה' מֶלֶךְ", מען וואלט ווען געדארפט זאגן קודם היה - "ה' מָלָךְ", און נאכדעם הוה ויהיה? איך האב געזען פון הרב רבי יצחק שליט"א (ספר דרכי איש, גליון פא) זייער א שיינע געדאנק. דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כו): "ביי דער וועלט איז שכחה א חסרון, אבער איך זאג אז שכחה איז א גרויסע זאך. ווייל ווען א מענטש וואלט געדענקט יעדע זאך וואס ער האט געטון וואלט ער נישט געקענט לערנען, דאווענען און טון מצות, עס וואלט אים געשטערט אלעס וואס ער האט געטון"; דעריבער ווען עס קומט צום דאווענען זאגט מען קודם "ה' מֶלֶךְ" דער אייבערשטער איז יעצט קעניג, טראכט נישט וואס איז געווען, טראכט פון יעצט, יעצט איז דער אייבערשטער דא, ער איז קעניג, 'יעצט וויל איך זיין גוט', 'יעצט גיי איך דאווענען', נאכדעם קענסטו רעדן צו מיר פונעם עבר און פונעם עתיד ודברי פי חכם חן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#57 - טון די שטוב ארבעט איז די העכסטע זאך פאר א אידישע פרוי
תודה והודאה, חיזוק פאר פרויען, עבודת השם, טערעפי

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וזאת הברכה, י"ד תשרי, ערב סוכות, שנת תשפ"ג לפ"ק


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דער אייבערשטער האט אייך געגעבן א מתנה א וואוילער מאן מיט געזונטע קינדער - דארפט איר דאנקען דעם אייבערשטן און זיך פרייען צו קענען לעבן מיט זיי, אנגרייטן עסן פאר זיי, מאכן וועש פאר זיי; אז איר וועט דאנקען דעם אייבערשטן - וועט איר באקומען נאך און נאך כח.


דאנקען דעם אייבערשטן קענט איר טון אפילו איר זענט נישט אינגאנצן דערביי. ווען מען זאגט "ברוך השם"; צום ביישפיל, איינער פרעגט: "וואס מאכסטו?" "וואס הערט זיך?" און מען ענטפערט: "ברוך השם", אפילו מען איז נישט דערביי, מען זאגט דאס נאר געמאכטערהייט - העלפט דאס אויך; עס מאכט אויס אויפ'ן מענטש. ווייל דאנקען דעם אייבערשטן און אים לויבן געבט כח און א שטארקע מח.


בנוגע אייער פראגע וכו'; אז איר וועט טון די שטוב ארבעט, איר וועט ריין מאכן די שטוב, מאכן די וועש און אנגרייטן עסן פאר די משפחה - וועט איר באקומען כח, איר וועט ווערן געזונט און שטארק. און אז איר וועט גארנישט טון, איר וועט זוכן ווי זיך ארויסצודרייען וכו' וכו' - וועט איר ווערן שוואכער און שוואכער, ביז איר וועט דארפן אנהויבן וואוינען ביי טערעפיסטן און פסיכילאגן השם ישמרינו.


טון די שטוב ארבעט איז די העכסטע זאך פאר א אידישע פרוי; העכער פון דאווענען, העכער פון זאגן תהילים און העכער פון טון חסד מיט אנדערע; נישטא קיין גרעסערע זאך ביי אידישע מאמעס ווי צו אנגרייטן עסן פאר די קינדער און ריין מאכן די שטוב און אזוי ווייטער.


א גוט יום טוב.

#56 - וויל דער אייבערשטער מיר זאלן אים דינען אינאיינעם מיט א ווייב און קינדער
שלום בית, חסידות ברסלב, עבודת השם, הלכה, חמרות ופרישות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ז אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האף דו פירסט זיך אין שטוב אזוי ווי מוהרא"ש האט אונז מדריך געווען, אן קיין חומרות אן קיין פרישות; געב אכטונג נישט פארפעלן דיין פליכט אין שטוב וכו'. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות ניאוף, סימן יג) אויב מען פארפעלט צו געבן פאר די ווייב די פליכט און די ווייב האט פון דעם צער - באקומט מען א שטראף; אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה דערציילן, (כתובות סב:) רבא האט געהאט א תלמיד רב רחומי, איינמאל האט רב רחומי זיך פארלערנט און נישט אהיים געקומען, זיין ווייב האט געווארט און געווארט, זי האט געטראכט: "השתא אתי", יעצט קומט ער שוין: "השתא אתי", יעצט קומט ער שוין, און ער איז נישט אהיים געקומען. עס האט איר זייער וויי געטון, "אחית דמעתא מעינה", זי האט אראפגעלאזט א טרער פון אירע אויגן און ער האט באקומען אן עונש, ער איז געשטארבן; זעט מען פון דעם דאס הארבקייט פון נישט געבן אין שטוב וואס מען איז מחויב, עס איז זייער הארב.


מיר זענען מקורב צום רבי'ן; ביים רבי'ן איז נישט געווען די סארט עבודות פון פרישות, ביים רבי'ן איז געווען 'לעבן מיט'ן אייבערשטן, מיט'ן שלחן ערוך'. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן יב): "וְעִקָּר הַיַּהֲדוּת הוּא, רַק לֵילֵךְ בִּתְמִימוּת וּבִפְשִׁיטוּת", דער עיקר פון אידישקייט איז פאלגן די הייליגע תורה בתמימות ובפשיטות, "בְּלִי שׁוּם חָכְמוֹת", אן קיין חכמות, "וּלְהִסְתַּכֵּל בְּכָל דָּבָר שֶׁעוֹשֶׂה שֶׁיִּהְיֶה שָׁם הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", און מען זאל קוקן אין יעדע זאך וואס מען טוט אויב דער אייבערשטער געפינט זיך דארט, אויב דאס איז רצון השם.


דער אייבערשטער האט מיליאנען מלאכים, שטיקער פייער וואס דינען אים, דאך וויל דער אייבערשטער מיר זאלן אים דינען אינאיינעם מיט א ווייב און קינדער.


איך וועל רעדן מיט דיר מער בפרטיות פנים בפנים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#55 - כל זמן מען געבט נישט אויף, מען האלט אן די מלחמה, איז גוט
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, חברים, שלום בית, התחזקות, מוסדות, עבודת השם, אומאן, ראש השנה, סיפורי צדיקים, אחדות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת כי תצא, י"ג אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, אנשי שלומינו תלמידי היכל הקודש בארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


טייערע ברידער, טייערע חברים, אנשי ארץ ישראל, איך בענק זיך זייער צו ענק, איך האף זיך צו זען מיט ענק אין אומאן ביים הייליגן רבי'ן. די יאר איז נישט לייכט די נסיעה און אויך נישט ביליג; עס איז א שווערערע נסיעה, א טלטול הדרך, און עס איז טייער; איך האף איר שפרינגט אריבער אויף די אלע שוועריקייטן און איר שלעפט אייער גוף צום רבי'ן.


נעכטן ביים ליל שישי שיעור האבן מיר זיך מחזק געווען מיט'ן פסוק וואס די תורה זאגט: "כִּי תֵצֵא לַמִּלְחָמָה עַל אֹיְבֶיךָ, וּנְתָנוֹ ה' אֱלֹקֶיךָ בְּיָדֶךָ, וְשָׁבִיתָ שִׁבְיוֹ", אז מען גייט ארויס אין א מלחמה מיט'ן יצר הרע, מען שלאגט זיך - וועט מען ביים סוף מנצח זיין. כל זמן מען געבט נישט אויף, מען האלט אן די מלחמה - איז גוט, מען טאר נישט ווערן צעבראכן ווען מען פאלט אראפ חס ושלום, מען טאר נישט אויפגעבן ווען מען זעט ווי עס גייט אריבער אזא לאנגע צייט און מען האלט נאך ווייט פון עפעס א פינטעלע קדושה, מען דארף ווייטער מלחמה האלטן ביז מען איז מנצח.


ווי אזוי האלט מען מלחמה? אונזער געווער איז די מויל; יעדע מאל א איד זאגט ארויס די ווערטער: "רבונו של עולם איך וויל זיין אן ערליכער איד, איך וויל זיין אפגעהיטן, איך וויל נישט טון שלעכטס" - איז מען אין א גוטע וועג און מען וועט מנצח זיין, אפילו מען זעט נישט מיט די אויגן ווי וואס ווען ווי - מנצח זיין; אפילו עס איז לאכעדיג, אזויפיל מאל זאגן 'איך וויל זיין גוט' און גארנישט רוקט זיך נישט - דאך וועט מען מנצח זיין, מען וועט אלעס פאררעכטן.


טייערע חברים האלט אייך אינאיינעם. דער רבי האט געזאגט: "תִּרְאוּ לְהִתְקַבֵּץ יַחַד, וּלְהִתְפַּלֵּל יַחַד" איר זאלט זיך האלטן צוזאמען און דאווענען צוזאמען, "כִּי אִם תִּתְפַּלְּלוּ בְּכַוָּנָה, אוּלַי תּוּכְלוּ לְהַמְשִׁיךְ אוֹתִי לְכָאן עוֹד הַפָּעַם", אויב איר וועט זיך האלטן צוזאמען און דאווענען צוזאמען - וועט איר מיר קענען ממשיך זיין צו אייך (חיי מוהר"ן, סימן קפז), דארט וואו מען האלט זיך אינאיינעם און מען האט זיך ליב - איז דער רבי דארט.


מוהרא"ש האט אונז אלע יארן געזאגט: "ווען אנשי שלומינו וואלטן זיך שטארק ליב געהאט - וואלט מען געקענט די גאנצע וועלט צוריקברענגען צום אייבערשטן"; קוקט ווי שיין איר זענט מצליח, איר האט אנגעהויבן מיט א שול אין ירושלים, און פאריאר געעפנט א חדר, און יעצט א שולע, און מען רעדט שוין יעצט פון עפענען מוסדות אין גליל; דאס איז נאר אז מען האלט זיך באחדות.


אויך אין שטוב דארף מען זייער אכטונג געבן עס זאל זיין א שטארקע ליבשאפט. דער רבי האט זייער מקפיד געווען אויף שלום בית, מען האט נישט געקענט קומען צום רבי'ן נאר אז מען איז חתונה געהאט און מען לעבט מיט ליבשאפט; ווייל נאר אז מען איז חתונה געהאט און מען קריגט זיך נישט - קען מען האבן א ריינע מח מחשבה.


אמאל איז דער רבי געזיצן ביים טיש מיט זיינע תלמידים, אינמיטן האט זיך דער רבי אנגערופן: "וִוי וַואגְט זִיך צוּ קוּמֶען צוּ מַיין טִישׁ אֵיינֶער וָואס הָאט נִישְׁט קַיין רֵיינֶע מַחְשָׁבוֹת?!" דער רבי האט זיך אויפגעשטעלט, איבערגעלאזט דעם טיש מיט'ן עולם, אריין אין זיין צימער און מער נישט געוואלט זיצן ביים טיש. ווען דער אינגערמאן - אויף וועם דער רבי האט זיך באצויגן - האט געזען ווי דער רבי גייט אריין אין צימער, האט ער זיך אויפגעשטעלט, ער איז צוגעגאנגען צום רבינ'ס צימער און אנגעהויבן זייער צו וויינען און זיך איינגעבעטן ביים רבי'ן אז דאס גייט מער נישט פאסירן, ביז דער רבי איז צוריק ארויסגעקומען און ווייטער ממשיך געווען מיט'ן זאגן תורה.


וואס איז געווען די מעשה? דער אינגערמאן האט זיך געקריגט אין שטוב מיט די ווייב; זעט מען ווי שטארק דער רבי האט מקפיד געווען מען זאל האבן שלום בית, ווייל אז מען קריגט זיך אין שטוב האט מען נישט קיין מח, און אז מען האט נישט קיין מח איז מען נישט קיין מענטש, וואס דאס ברענגט אז מען זאל אראפפאלן אין א טיפע גרוב רחמנא לצלן.


איך קען נישט מער מאריך זיין, איך דארף אנגרייטן דעם שבת.


א פרייליכן שבת.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#54 - וואס זענען דיינע שיעורים? וואס זענען דיינע טואונגען?
עבודת השם, אומאן, ראש השנה, התחדשות, יונגע יארן

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ראה, כ"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב שוין לאנג נישט געהערט פון דיר, וואס זענען דיינע שיעורים? וואס זענען דיינע טואונגען? זכרנו ימים מקדם, דיינע יונגע יארן אין ישיבה; האסט געלערנט משניות מיט אזא חיות, מיט אן אויסטערלישע פלייסיגקייט, עס האט דיר נישט אינטערעסירט קיין נייעס, קיין פאליטיק; איך האף דו האלסט נאך אן דיין פרישקייט, דיין חיות - בלימוד התורה.


טייערער ברודער, זיי קלוג; גרייט זיך אן אין די יונגע יארן מיט אסאך משניות און גמרא, ווייל נאר דאס בלייבט אויף די עלטערע יארן, און נאר דאס נעמט מען מיט אויף יענע וועלט.


איך האף דו האסט שוין טיקעטס פאר אומאן, מיר פארן מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף דינסטאג פרשת נצבים. מיר פארן קיין פוילן, פון דארט פארן מיר קיין אוקריינא, קיין אומאן, צום ציון קודש הקדשים; דער רבי וועט אונז מתקן זיין.


א כתיבה וחתימה טובה.

#53 - נישט חרטה האבן אויף גוטע זאכן וואס מען האט געטון
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, סגולות, רפואה, עבודת השם, שערן די האר, שיר השירים

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


ערשטנס, איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר זענט זיך ממש מחי' מיט'ן הייליגן רבינ'ס התחזקות; איך פריי זיך צו הערן אז אייער לעבן האט זיך אייך אזוי פארגרינגערט, אלעס איז אזוי שיין און גוט, איר לעבט מיט'ן אייבערשטן.


בנוגע וואס איר שרייבט אז איר האט גענומען אסאך חיזוק פון רבי'ן זיך אפצושערן די האר; וואויל איז אייך, וואויל איז אייער חלק, איר קענט זיך נישט פארשטעלן ווי חשוב איר זענט ביים אייבערשטן. דער הייליגער זוהר זאגט (נשא קכה:): "'תּוּנְבָא לֵיתֵי' א קללה זאל קומען, 'עַל הַהוּא בַּר נָשׁ' אויף דעם מענטש, 'דְּשָׁבַק לְאִנְתְּתֵיהּ' וואס לאזט זיין ווייב, 'דְּתִתְחַזֵי מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר' אז איר האר פון קאפ זאל זיך ארויסזען, 'וְדָא הוּא חַד מֵאִינּוּן צְנִיעוּתָא דְּבֵיתָה' און דאס איז פון די יסודות פון א אידישע שטוב, אז מען זאל נישט זען די האר פון די פרוי; 'וְאִתְּתָא דַּאֲפִּיקַת מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר' און א פרוי וואס גייט מיט אויפגעדעקטע האר, 'לְאִתְתַּקְּנָא בֵּיהּ' זיך שיין צו מאכן, 'גָּרִים מִסְכְּנוּתָא לְבֵיתָא' איז זי גורם אז עס זאל זיין ארימקייט אין שטוב, 'וְגָרִים לִבְנָהָא דְּלָא יִתְחַשְּׁבוּן בְּדָרָא' און זי איז גורם אז אירע קינדער וועלן נישט מצליח זיין און זיי וועלן נישט זיין חשוב, 'וְגָרִים מִלָּה אַחֲרָא דְּשַׁרְיָא בְּבֵיתָא' און זי איז גורם אז די סמ"ך מ"ם און די נישט גוטע זאלן זיין אין איר שטוב.


זאגט ווייטער דער זוהר: 'מַאן גָּרִים דָּא' ווער איז דאס אלעס גורם? 'הַהוּא שַׂעֲרָא דְּאִתְחֲזֵי מֵרֵישָׁהּ לְבַר' די פרוי וואס איר האר זעט זיך ארויס"; און פארקערט איז נאך מער, א פרוי וואס געבט אכטונג אז אירע האר זאל זיך נישט ארויסזען, וועט האבן אלע ברכות און זי וועט האבן נחת פון אירע קינדער.


עס איז דא א דיבור פון הייליגן רבי'ן: "נאך א מסירת נפש טאר מען נישט חרטה האבן"; יעצט ווען איר האט געטון די מסירת נפש זאלט איר נישט טראכטן: 'וואס האב איך געטון? אפשר בין איך נישט קיין ערליכע פרוי, אפשר מאך איך נישט צופרידן מיין מאן'; טרייבט ארויס די מחשבות, יעצט זאלט איר זיך גרויסן און הייבן, זאגט: 'איך בין א גלייכע גוטע, נישט קיין קרומע פרומע'.


אז מען שערט זיך אפ איז מען נישט קרום פרום, אז מען איז פארנומען מיט א צווייטנ'ס רוחניות - דעמאלט איז מען א קרומע פרומע, אבער אז מען טוט זיך אן איידל - איז מען א גלייכע גוטע, אז מען שערט זיך אפ אזוי ווי די הייליגע צדיקים האבן אונז געזאגט - איז מען נישט קיין קרומע פרומע.


בנוגע וואס איר שרייבט אז זייט קאראנע פעלט ביי אייער מאן די כח וכו'; דער רבי האט גוטע סגולות. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תס): "מי שאין לו גבורת אנשים שיאמר שיר השירים משלי וקהלת", דורך זאגן שיר השירים, משלי און קהלת - באקומט מען כח; דאס איז א וואונדערליכע סגולה.


בכלל איז גוט צו וויסן וואס דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רמג): "כָּל הָרְפוּאוֹת שֶׁבָּעוֹלָם כֻּלָּם כְּלוּלִים בְּ'שִׁיר הַשִּׁירִים'", אלע רפואות פון די וועלט ליגן אין שיר השירים; וואויל איז דעם וואס פאלגט די עצות בתמימות ופשיטות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה.

#52 - א טאג אן לערנען און דאווענען, איז נישט קיין טאג
תפילה והתבודדות, עבודת השם, סדר דרך הלימוד, לימוד התורה, תכלית, לצנות, חמשה עשר באב

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת עקב, י"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


זע עס זאל נישט אריבערגיין קיין איין טאג אן לערנען אביסל מקרא, משנה, גמרא און מדרש. א טאג אן לערנען און אן דאווענען - איז קיין טאג, ווייל נאר תורה ותפילה - דאס בלייבט.


מיר שטייען יעצט נאך חמשה עשר באב, וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תענית לא.) "דמוסיף", ווער עס פארמערט צו לערנען, "יוסיף", לייגט מען אים צו טעג צו זיין לעבן; תורה געבט לעבן, תורה געבט אלעס.


קוק נישט אויף לצים וואס שפעטן פונעם סדר דרך הלימוד (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו). מוהרא"ש זאגט אין די צוואה (צוואת מוהרא"ש, אות יג): וֶוען אִיר וֶועט אָנְקוּמֶען אוֹיפְ'ן עוֹלָם הָאֱמֶת דַאן וֶועט אִיר זִיךְ אַלֵיין אִיבֶּערְצַייגְן אִין דִי רִיכְטִיגְקֵייט פוּן דֶעם "סֵדֶר דֶרֶךְ הַלִימוּד" וָואס דֶער רֶבִּי הָאט אוּנְז גֶעגֶעבְּן. עֶס אִיז אַ שָׁאד דִי צַייט זִיךְ צוּ טַעֲנָה'עֶן מִיט מֶענְטְשְׁן אִיבֶּערְ'ן "סֵדֶר דֶרֶךְ הַלִימוּד", "טַעֲמוּ וּרְאוּ כִּי טוֹב ה'" - פְּרוּבִּירְט עֶס אַלֵיין אוֹיס, וֶועט אִיר זֶען וִוי גֶעשְׁמַאק אוּן זִיס דָאס אִיז; עס איז נישט גוט זיך צו טענה'ען מיט קיינעם, אויבן אין הימל וועט מען זען דאס שיינקייט, דאס ווארהייט פונעם סדר דרך הלימוד.


טו צו דער זאך, זאג די ווערטער פון משניות און גמרא - אפילו אן פארשטיין, אפילו מיט גרייזן, אפילו מיט אלע אפילו'ס; זאג די ווערטער פון תורה - וועסטו ווערן א גרויסער צדיק, דו וועסט אלעס מתקן זיין.