בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת ויקהל-פקודי, החודש, מברכים החודש, כ"ד אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר

טייערער ליבער ..., שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט, אזויפיל אידן זענען זיך מחי' מיט די שיינע בריוו פון עצתו אמונה, אזויפיל מענטשן נעמען דאס פאר זייער וועג ווייזער, פאר זייער מורה דרך; גאנצע שטובער האבן אויפגעהערט ליינען מאגאזינען, זיי נעמען מער נישט אריין קיין שום ליין מאטריאל.

איך זאג דיר נאכאמאל, די מטרה מיינע פון דרוקן די בריוו איז נאר פאר אנשי שלומינו. איך וויל רעדן צו אלע מיינע תלמידים און צו אלע שטובער, טאטעס און מאמעס, דאס איז מיין וועג ווי איך קען אנקומען צו זיי, (על כל פנים ווער עס וויל מיך אויסהערן). אז די מפיצים ווילן דאס מפיץ זיין - קענען זיי דאס טון, און אז נישט - איז נישט; די בריוו שרייב איך פאר מיינע תלמידים ותלמידות.

וואויל איז דיר אז דו ארבעסט אזוי געטריי אז דאס זאל זיין שיין און בא'טעמ'ט.

איך וויל דיר בעטן זאלסט מאכן א נייעם דעקל, א קאלירטע דעקל פאר די וועכנטליכע קונטרסים, און יעדע יאר פסח זאלסטו בייטן דעם דעקל, אזוי אז עס זאל זיך אויפפרישן ביי אנשי שלומינו, עס זאל זיין פריש.

דא האסטו די מעשה פון הייליגן בעל שם טוב'ס נסיעה קיין ארץ ישראל, איך וועל צעטיילן די מעשה אויף קליינע מעשה'לעך פאר די קומענדיגע וואכן.

מעשה:

דִי זוּן הָאט נָארְוָואס אוֹיפְגֶעשַׁיינְט, עֶס אִיז אַ שֵׁיינֶע וֶועטֶער, אַ שֵׁיינֶע בְּלוֹיעֶ הִימְל, עֶס בְּלָאזְט אַ וִוינְט, דִי וַואסֶער אִיז אוֹיךְ שֵׁיין בְּלוֹי; שְׁטֵייט זִי אוּן קוּקְט אַרוֹיף צוּם הִימְל אוּן זָאגְט: "הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, מִיר הָאבְּן גָארְנִישְׁט, וָואס וֶועט דָא זַיין? הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, מַיין טַאטֶע דֶער גְרוֹיסֶער צַדִיק הָאט גָארְנִישְׁט אוֹיף יוֹם טוֹב פֶּסַח, אֲפִילוּ דִי אֵיין הֶעמְד וָואס אִיךְ הָאבּ גֶעהַאלְטְן אִינְמִיטְן אוֹיסְוַואשְׁן לְכָבוֹד יוֹם טוֹב - אִיז אַוֶועקְגֶעפְלוֹיגְן מִיטְן וִוינְט..."

דִי צַדֵיקֶת אָדְל, דִי טָאכְטֶער פוּן הֵיילִיגְן בַּעַל שֵׁם טוֹב זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ גֶעפוּנְט זִיךְ בַּיים יַם אִין טֶערְקֵיי, זִי אִיז מִיטְגֶעפָארְן מִיט אִיר טַאטֶע. זֵיי פַארְן יֶעצְט קַיין אֶרֶץ יִשְׂרָאֵל, אוֹיף פֶּסַח זֶענֶען זֵיי אִין דִי שְׁטָאט אִיסְטַאנְבּוּל. דִי צַדֵיקֶת אָדְל אִיז גֶעגַאנְגֶען צוּם יַם אוֹיסְוַואשְׁן אַ הֶעמְד אַז אִיר טַאטֶע זָאל הָאבְּן אַ פְרִישֶׁע הֶעמְד לְכָבוֹד יוֹם טוֹב, זֵיי הָאבְּן גָארְנִישְׁט, זֵיי זֶענֶען גֶעפָארְן אָן קַיין גֶעלְט אוּן אָן עֶסְן. דֶער בַּעַל שֵׁם טוֹב הָאט נִישְׁט גֶעוָואלְט וַוארְטְן בִּיז מֶען וֶועט אַיינְפַּאקְן עֶסְן, עֶר הָאט גֶעוָואלְט אָנְקוּמֶען וִוי שְׁנֶעלֶער קַיין אֶרֶץ יִשְׂרָאֵל, עֶר וִויל זִיךְ טְרֶעפְן מִיטְן הֵיילִיגְן צַדִיק רֶבִּי חַיִים בֶּן עַטֲר, דֶער אוֹר הַחַיִים הַקָדוֹשׁ זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ.

דִי צַדֵיקֶת אָדְל הָאט זִיךְ נִישְׁט פַארְלוֹירְן, זִי הָאט גֶעבֶּעטְן דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן: "הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער הֶעלְף אוּנְז, מַאךְ אַ נֵס, עֶס אִיז שׁוֹין עֶרֶב פֶּסַח מִיר הָאבְּן גָארְנִישְׁט אוֹיף יוֹם טוֹב, הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער מִיר דַארְפְן מַצּוֹת, וֵויין, פִישׁ אוּן פְלֵיישׁ פַאר יוֹם טוֹב, הֶעלְף אוּנְז מִיר זָאלְן הָאבְּן אַ גֶעהֶערִיגֶע שְׁטוּבּ וואוּ צוּ זַיין".

פְּלוּצְלוּנְג זֶעט זִי וִוי עֶס קוּמְט צוּ פָארְן אַ גְרוֹיסֶער וָואגְן, דִי וָואגְן שְׁטֶעלְט זִיךְ אָפּ, אוֹיפְן וָואגְן זִיצְט אַ פָּארְפָאלְק, אַ מַאן אוּן וַוייבּ, זֵייעֶר רַייכֶע מֶענְטְשְׁן. זֵיי פְרֶעגְן אָדְל: "מִיר זוּכְן זֵייעֶר דֶעם צַדִיק דֶער בַּעַל שֵׁם טוֹב, אֶפְשָׁר וֵוייסְט אִיר פוּן אִים צוּ זָאגְן? אֶפְשָׁר הָאט אִיר גֶעהֶערְט וואוּ עֶר אִיז?" אָדְל זָאגְט: "אִיךְ בִּין אַ טָאכְטֶער פוּן דֶעם צַדִיק, מַיין טַאטֶע זִיצְט אִין שׁוּל, עֶר לֶערְנְט אוּן דַאוֶוענְט, וָואס קֶען אִיךְ אַייךְ הֶעלְפְן?" זֵיי זָאגְן זֵיי הָאבְּן גֶעבְּרֶענְגְט אַלֶעס פַאר יוֹם טוֹב, דֶער בַּעַל שֵׁם טוֹב זָאל אַלֶעס הָאבְּן.

דִי צַדֵיקֶת אָדְל זָאגְט גְלַייךְ: "שְׁכֹּחַ אֵייבֶּערְשְׁטֶער! שְׁכֹּחַ אֵייבֶּערְשְׁטֶער! אִיךְ דַאנְק דִיךְ אַזוֹי שְׁטַארְק אַז דוּ הָאסְט גֶעמַאכְט אַ נֵס, מַיין טַאטֶע אוּן אִיךְ וֶועלְן הָאבְּן אַלֶעס אוֹיף יוֹם טוֹב".

טֵייעֶרֶע קִינְדֶער, מִיר לֶערְנֶען זִיךְ פוּן דִי מַעֲשֶׂה נִישְׁט צוּ וֶוערְן פַארְלוֹירְן. אֲפִילוּ מֶען הָאט גָארְנִישְׁט - זָאל מֶען בֶּעטְן דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן עֶר זָאל מַאכְן נִיסִים, אוּן אַז מֶען הָאט עֶפֶּעס פַארְלוֹירְן, עֶפֶּעס אִיז אַרוֹיסְגֶעפַאלְן פוּן הַאנְט זָאל מֶען זִיךְ דֶערְמַאנֶען פוּן דִי צַדֵיקֶת אָדְל, וָואס זִי הָאט גֶעטוּן וֶוען דִי הֶעמְד אִיז אַרוֹיסְגֶעפְלוֹיגְן פוּן אִיר הַאנְט.

קִינְדֶער מִיר וֶועלְן דֶערְצֵיילְן קוּמֶענְדִיגֶע וָואךְ וֶוער דִי מֶענְטְשְׁן זֶענֶען גֶעוֶוען, וָואס זֵיי הָאבְּן גֶעוָואלְט פוּן הֵיילִיגְן בַּעַל שֵׁם טוֹב.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

 

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויקרא, כ"ח אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש בני ברק

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

מזל טוב פאר דיין נייע געבוירענע מיידל, ויקרא שמה בישראל, פיגא - נאכן הייליגן רבינ'ס מאמע. דער אייבערשטער זאל העלפן זי זאל אויסוואקסן א גרויסע צדיקת און דו זאלסט האבן אסאך נחת פון איר און פון אלע דיינע קינדער.

דו שרייבסט אז דו ביסט אן אייניקל פון רבינ'ס עלטערן - שמחה און פיגא - דורך דעם רבינ'ס ברודער רבי יחיאל. עס איז דא א בריוו וואס דער רבי האט געשריבן פאר זיין ברודער רבי יחיאל, א מורא'דיגע בריוו, יעדער קען נוצן די בריוו פאר התחזקות, דער רבי שרייבט אים (חיי מוהר"ן, סימן קסה):

"הִגִּיעַנִי מִכְתָּבוֹ פֹּה זַאסְלַאב", איך האב ערהאלטן דיין בריוו, "וְהָיָה לִי צַעַר גָּדוֹל מִזֶּה", איך האב זייער אסאך ווייטאג, "אֵיךְ מָלְאוּ לִבָּם הָאֲנָשִׁים הָרְשָׁעִים הָאֵלֶּה וְהֵעִזּוּ פְּנֵיהֶם כָּל כָּךְ נֶגְדְּךָ", ווי קען זיין מען זאל זיך צו דיר אויפפירן מיט אזא עזות, "וְתָמֵהַּ אֲנִי אֵיךְ לֹא נִמְצָא טוֹב לְעֻמַּת רַע כְּנֶגְדָּם לְבַעֵר הָרַע", און איך וואונדער זיך, ווי קען זיין עס זאל נישט זיין מענטשן וואס זאלן זיך אנעמען פאר דיר?

"אֲהוּבִי אָחִי נַפְשִׁי וּלְבָבִי", מיין ליבער ברודער, "אַל תִּירָא וְאַל תֵּחַת מִפְּנֵיהֶם", האב נישט מורא פון זיי, "רַק חֲזַק וֶאֱמַץ בַּתּוֹרָה וּבְיִרְאַת ה' כָּל הַיּוֹם, כַּמְדֻבָּר בֵּין שְׁנֵינוּ", שטארק זיך אין תורה און אין יראת ה', "וּזְכוּת אֲבוֹתֶיךָ מְסַיַּעְתְּךָ, כִּי כָּל זֶה לְגַדֵּל אוֹתְךָ וּלְהַרְבּוֹת כְּבוֹדְךָ וּלְגַדֵּל שִׂכְלְךָ", ווייל דאס אלעס וואס דו גייסט אריבער איז נאר פאר דיין טובה, דיך ברענגען נענטער צום אייבערשטן, "כִּי כְּמוֹ שֶׁאִי אֶפְשָׁר לְכָל מִינֵי זֵרְעוֹנִים לָבוֹא לְתַכְלִית גִּדּוּלָם אֶלָּא עַד שֶׁנּוֹתְנִין מִתְּחִלָּה הַגַּרְעִין בֶּעָפָר וְאַחַר כָּךְ הַגַּרְעִין נִתְבַּלֶּה וְאַחַר בְּלוֹתוֹ יִפְרַח וְיָצִיץ וְנַעֲשֶׂה אִילָן גָּדוֹל", אזוי ווי אלע פרוכט און אלע גרינצייג, אלעס וואס וואקסט - קען נאר וואקסן נאר נאכדעם וואס מען דעקט צו די זומען, די קערל - אונטער די ערד, און די קערל ווערט פארפוילט, "כֵּן הַדָּבָר הַזֶּה שֶׁעַל יְדֵי זֶה שֶׁמַּשְׁפִּילִין אוֹתְךָ עַד עָפָר, עַל יְדֵי זֶה תִּתְגַּדֵּל וְתָצִיץ וְתִפְרַח בָּעוֹלָם", אזוי אויך מיט דיר, דורכדעם וואס מען פארשעמט דיך און מען דערנידערט דיך, דורכדעם וועסטו וואקסן און גרויס ווערן אויף דער וועלט, "אִלּוּ הָיוּ יוֹדְעִין אֵלּוּ הָרְשָׁעִים מִזֶּה", ווען די שלעכטע מענטשן וואלטן ווען געוויסט וואס פאר א טובה זיי טוען דיר מיט דעם וואס זיי רודפ'ן דיך, "בְּוַדַּאי לֹא הָיוּ מְבַזִּין אוֹתְךָ", וואלטן זיי דיך זיכער נישט געפייניגט, "כִּי כָּל כַּוָּנָתָם לְרַע", ווייל זייער גאנצע כוונה איז נאר דיר שלעכטס צו טון.

אגב, מיינע קינדער שיחיו זענען אייניקלעך פון הרב החסיד רבי אברהם עביר ראזענבערג זכרונו לברכה מזאווידקא דורך מיין שווער'ס שווער, הרב החסיד רבי יצחק דוד פרידמאן זכרונו לברכה. ער איז געווען אן איידעם ביי הרב החסיד רבי שלמה גפן בן ר' מענדל גרשון חתן ר' מאיר גראס, וואס ער איז געווען אן איידעם ביי ר' סנדר פערלמאן, און ער איז געווען אן איידעם ביי אן אייניקל פון רבי אברהם עביר ראזענבערג זכרונו לברכה מזאווידקא, און עס איז דא א יש אומרים אז דער רבי אברהם עביר איז אן אייניקל פון רבינ'ס עלטערן דורך רבי יחיאל, עס איז נישט קלאר.

שטארק זיך און שטארק אלע חברים. וויפיל איר בענקט צו מיר - בענק איך זיך אסאך מער צו ענק. איך האב געוואלט קומען צו ענק בעפאר פסח, אבער לא איסתייע מילתא. עס קען זיך דאכטן אז מיר זענען ווייט, אבער מיר זענען זייער נאנט, עס זעט נאר אזוי אויס.

אמאל פלעגסטו מיר שרייבן מער איינצלהייטן וואס טוט זיך ביי ענק אין שול, איך האב דאס זייער ליב געהאט. לעצטנס הער איך נישט פון דיר, איך וויל זיין צווישן אייך; שרייב מיר כאטשיג איין מאל א וואך עפעס פון דיר און עפעס פון שול.

געב א באזונדערע גרוס פאר האברך ... און פאר ... זיי שרייבן מיר יעדן טאג ווי לאנג זיי גייען הפצה און וויפיל זיי האבן מפיץ געווען, דאס איז ביי מיר זייער חשוב. אויך די בני ברק'ער בחורים וואס גייען הפצה - לאז זיי אלע גרוסן.

דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין די יאר צו עסן פונעם קרבן פסח, מיר גלייבן באמונה שלימה אז מיר וועלן נאך די יאר עסן דעם קרבן פסח.

 

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויקהל-פקודי, כ"א אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר

איך בענק זיך נאך דיר און איך טראכט אסאך פון דיר, איך ווארט צו הערן ווי דו שטארקסט זיך מיט'ן הייליגן רבינ'ס עצות און וואו דו האלסט מיט דיינע שיעורים כסדרן.

טייערער ברודער, דער אייבערשטער האט דיך ליב און ער האט א תענוג פון יעדע מצוה וואס דו טוסט, זאלסטו זיך פרייען מיט דיינע גוטע מעשים. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קלט): "הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מִשְׁתַּעֲשֵׁעַ בָּהּ", דער אייבערשטער האט א פארגעניגן, "אַף אִם נַעֲשֵׂית עַל יְדֵי קָטָן שֶׁבִּקְטַנִּים", אפילו פון וואס גאר קליינע מענטשן ווי אונז טוען, "וּבְלִי כַּוָּנָה וּשְׁלֵמוּת הָרָאוּי לְהַמִּצְוָה", אפילו מיר טוען דאס אן כוונה און נישט ווי עס דארף צו זיין, "עִם כָּל זֶה יֵשׁ לְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא תַּעֲנוּג גָּדוֹל מֵהַמִּצְוָה", מיט דעם אלעם האט דער אייבערשטער א גרויסע פארגעניגן פון די מצוה.

טייערער ברודער, בינד זיך צו צום רבי'ן. מאך זיך א שיעור אין רבינ'ס ספרים - וועט דיר דאס מאכן פאר א גרויסער צדיק.

איך בענק נאך דיר.

 

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ויקהל-פקודי, י"ט אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר

בענק צום אייבערשטן, דאס וועט דיך ברענגען צו די העכסטע מדריגות. אפילו דו זעסט ווי עס גייט דיר נישט, דו ביסט נישט מצליח צו טון אסאך - דאך זאלסטו בענקען, וועלן און האפן, אזוי וועסטו זוכה זיין צו קומען צו די העכסטע מדריגות.

עס איז באוויסט ביי אנשי שלומינו, אז ווען רבי נתן איז מקורב געווארן צום רבי'ן, ער איז געקומען צום רבי'ן און געזען דעם ספר שבחי האריז"ל - האט ער געבעטן דעם רבי'ן אויב ער קען דאס בארגן, האט דער רבי געזאגט: "יא", און דער רבי האט געשמייכלט און געזאגט: "אבער זאלסט נישט זיין ווי די חסידים וואס בארגן א ספר און פארגעסן עס צוריק צו געבן".

רבי נתן איז אריבער דעם ספר אפאר מאל און צו מארגנס האט ער דאס צוריק געברענגט. דער רבי פרעגט אים: "וואס האסטו געזען אינעם ספר?" זאגט רבי נתן: "צוויי זאכן. איינס, דער אריז"ל האט געזאגט פאר זיין תלמיד רבי חיים וויטאל אז אינעם היינטיגן דור קען א מענטש צוקומען צו די מדריגה פון רבי עקיבא מיט מיעוט פעולות, מיט ווייניג טון", האט זיך דער רבי אנגערופן: "יא יא, מיט ווייניג טון אבער מיט אסאך בענקען", און דער רבי פרעגט אים: "וואס איז די צווייטע זאך?" זאגט רבי נתן: "עס שטייט אינעם ספר, ווי מער דער אריז"ל האט אויסגעלויבט זיין תלמיד רבי חיים וויטאל - אלץ מער איז ער געווארן ביי זיך כלא כלום, ווי גארנישט, און עס איז אים געווען א וואונדער פארוואס זיין רבי רעדט פון אים", דער רבי האט דאס געהערט, ער האט געקוקט אויף רבי נתן און אים גארנישט געזאגט.

עס איז דא אסאך צו רעדן פון דעם, איך יאג זיך, איך דארף לויפן צו די בחורים. דער עיקר וויל איך זאלסט ארויסנעמען פון דעם סיפור דאס וואס דער רבי האט געזאגט: "מען קען זוכה זיין צו קומען צו גרויסע מדריגות דורך ווייניג טון אבער דורך אסאך בענקען".

די וואך גייען מיר ענדיגן ספר שמות. די וואך גייט צוויי פרשיות, ויקהל און פקודי, איז גוט שוין היינט זונטאג אנצוהייבן מעביר סדרה זיין יעדן טאג אביסל, איינגעטיילט לויט די וואך. אז מען לערנט יעדן טאג חומש, תרגום מיט רש"י - איז מען זוכה צו רוח הקודש, מען ווערט געראטעוועט פון אלעם שלעכטס.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

 

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת כי תשא, ט"ז אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר

היינט נאכט וועט זיין א שיעור, איך האף דו וועסט קומען; איך האף דו וועסט קומען זיך מחזק זיין, הערן נאכאמאל די זיסע ווערטער, די חיזוק פון רבי'ן; איך האף דו וועסט נישט אוועקלויפן יעצט פאר שולחן עורך.

איך ווייס דו ביסט אזוי צעבראכן, דו זעסט נישט פון וואו דיין ישועה וועט קומען, דאך בעט איך דיר, ברודער, אנטלויף נישט פאר שלחן עורך. דער הייליגער רבי האט דערציילט (כוכבי אור, סיפורים נפלאים), עס איז געווען א גוי וואס האט זיך געדריידט מיט ארעמעלייט, און ער האט געהערט ווי די אידן שמועסן צווישן זיך אז נאך אביסל קומט שוין דער יום טוב פסח; האט ער זיך אינטערעסירט וואס איז דאס פסח, האט מען אים דערציילט ווי שיין דער יום טוב איז. מען פראוועט א סדר און אלע אידן - אפילו ארעמעלייט - עסן א געשמאקע רייכע סעודה; מען זיצט ביים טיש ווי קעניגן, מען עסט און מען טרינקט און מען איז פרייליך. די ארעמעלייט האבן אים געזאגט אז עס לוינט זיך צו פאסטן אפאר טעג פאר יום טוב כדי מען זאל זיין גוט הונגעריג צום סדר. דער גוי האט געטראכט צו זיך: 'איך מוז דאס אויספרובירן; איך וועל זיך פארשטעלן ווי א איד אז איך זאל כאטש איין מאל אין לעבן האבן א גוטע סעודה'.

פסח ביינאכט האט זיך דער גוי איינגעליידנט ביי א איד צו זיין ביי אים ביים סדר, ענדליך הויבט מען שוין די סדר, ער זיצט ביים סדר און ער ווארט צו עסן די שיינע סעודה. ווען עס איז געקומען צו מרור און ער האט שוין נישט אויסגעהאלטן זיין הונגער, האט ער געטראכט צו זיך אז מען האט אים דא זיכער אויסגעשפילט, ווייל ער ווארט אזוי לאנג אויף די סעודה און מען דריידט ארום מיט אים; האט ער זיך אויפגערעגט און אנטלאפן.

שפעטער ווען ער האט געטראפן זיינע חברים האט ער זיי דערציילט די גאנצע מעשה, אז מען האט אים געלאזט אויסהונגערן ביז מען האט אריינגעברענגט א שארפע עסן וכו' וכו', האבן זיי אים געזאגט: "א שאד דו ביסט אנטלאפן פאר שולחן עורך, ווען דו ווארטסט ווען אויס נאך אביסל וואלסטו געהאט א הערליכע סעודה".

דראפע זיך און דערהאלט זיך.

 

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת כי תשא, ט"ו אדר, שושן פורים, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר

געלויבט דעם אייבערשטן פאר די גרויסע חסדים אז מיר האבן זוכה געווען צו אזא הייליגע טאג פורים, מיט אזעלכע הייליגע מצוות. דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן בלייבן פארבינדן מיט מרדכי ואסתר א גאנץ יאר, מיר זאלן נישט אפלאזן די אמונה, די קדושה.

היינט שושן פורים איז אויך פורים. רבי נתן איז אמאל געפארן צום רבי'ן אויף פורים און ער איז נישט אנגעקומען אין צייט, ער איז אנגעקומען אויף שושן פורים. ער איז געווען זייער צעבראכן, ער האט דערציילט דעם רבי'ן אז ער האט זייער שטארק געוואלט קומען צום רבי'ן און זיין ביים רבי'ן אויף פורים. האט אים דער רבי געזאגט: "שושן פורים איז אויך פורים".

מיר וועלן מאכן א סעודה אין ישיבה נאכמיטאג, מיר וועלן דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אז מיר האבן דעם הייליגן רבינ'ס עצות.

מיין ליבער ברודער, לאמיר אנטלויפן פון אחשורוש און פון המן, און לויפן צו מרדכי הצדיק. די הייליגע חכמים זאגן (מגילה יג:): "אֶסְתֵּר הַמַלְכָּה הָיְתָה עוֹמֶדֶת מֵחֵיקוֹ שֶׁל אֲחַשְׁוֵרוֹשׁ, וְטוֹבֶלֶת, וְיוֹשֶׁבֶת בְּחֵיקוֹ שֶׁל מָרְדְכַי", זאגט דער הייליגער רבי נתן, אפילו א מענטש איז שוין אראפגעפאלן אין שמוציגע עבירות, ער איז בחיקו של אחשורוש - זאל ער טון וואס אסתר המלכה האט אונז געלערנט, זיך נישט פארלירן, נאר גיין אין מקוה און לויפן צום צדיק, צו מרדכי הצדיק, צום הייליגן רבינ'ס שויס; פורים עפנט זיך די אויערן, עס שטאפט זיך אויף דאס הארץ, מען דערהערט דעם רבינ'ס געשריי: "גיוואלד קיין ייאוש איז נישט פארהאנען".

איך דארף מקצר זיין.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

 

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת משפטים, ל"ח שובבי"ם, כ"ד שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

... תחי', בית שמש

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך בין זייער איבערגענומען פון וואו איר נעמט אזא שטארקייט צו שטיין קעגן די שווערע נסיונות; עס איז אזוי שיין צו הערן ווי איר שטארקט זיך.

אייער טאטע שליט"א האט מיר דערציילט אז איר זענט זייער א גוט קינד און איר שטארקט זיך זייער.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן כח ווייטער צו דינען דעם אייבערשטן און נישט קוקן קיין שלעכטע זאכן. אז איר וועט זיין שטארק - וועט איר באקומען א גוטער חתן, איר וועט האבן אמת'ע ליבשאפט, עס וועט אייך זיין גוט א גאנץ לעבן.

איך שיק אייך מיט א מתנה, א ספר תהילים, מיט אייער טאטע שליט"א. זאגט יעדן טאג אביסל תהילים, און ווען איר ענדיגט תהילים זאלט איר אריינשרייבן די וויפילטע מאל דאס איז, אזוי וועט איר מאכן א נחת רוח דעם אייבערשטן.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה ב.): "אֵין מְזַוְּגִין לוֹ לְאָדָם אִשָּׁה אֶלָּא לְפִי מַעֲשָׂיו", קומט אויס, אזוי ווי דער חתן פירט זיך - אזוי פירט זיך די כלה, און אזוי ווי די כלה פירט זיך - אזוי דער חתן; אז איר וועט נישט האבן און נישט קוקן אין קיין נישט גוטע טעלעפאן - וועט אייער חתן - אייער מאן - אויך האבן ריינע אויגעלעך, ער וועט נאר קוקן אויף אייך, און נאר טראכטן פון אייך; איך בין זיכער איז דאס ווילט איר.

זייט שטארק, דער אייבערשטער איז מיט אייך.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת תצוה, ו' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוועלע.

דו שרייבסט ביסט פארלוירן, דו קענסט נישט מער וכו'; בעט איך דיר, פארליר נישט דיין אמונה; האסט אלעס פארלוירן אבער דעם אייבערשטן פארליר נישט.

דער הייליגער רבי פון סאטמער זכותו יגן עלינו פלעגט וויינען נאך די מלחמה ביי די הייליגע דרשות, ער פלעגט זאגן: "מיר האבן אלעס פארלוירן, אבער דעם אייבערשטן האבן מיר נישט פארלוירן"; ברודער, מיט די ווערטער קען מען זיך גוט מחזק זיין.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת תצוה, ט' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר

מיר שטייען יעצט אין זייער הייליגע טעג, עס קומט יעצט די הייליגע פורים טעג, עס אז א צייט וואס מען קען זיך באנייען; "קִיְּמוּ וְקִבְּלוּ הַיְּהוּדִים" (אסתר ט, כז), זאגן די הייליגע חכמים (שבת פח.): "הַדוּר קִבְּלוּהָ בִּימֵי אֲחַשְׁוֵרוֹשׁ", מען איז יעצט מקבל נאכאמאל די תורה; פארקערט וואס המן האט גע'טענה'עט (אסתר ג, ח): "יֶשְׁנוֹ עַם אֶחָד", זאגן חכמינו זכרונם לברכה (מגילה יג:) ווען המן האט פארגעשלאגן פאר אחשורוש צו הרג'ענען די אידן האט אחשורוש מורא געהאט, "אמר ליה מסתפינא מאלקיו", ער האט געזאגט איך האב מורא פונעם אייבערשטן, "דלא ליעביד לי כדעבד בקמאי", ער זאל נישט טון מיט מיר אזוי ווי ער האט געטון מיט אלע אנדערע וואס האבן געטשעפעט מיט די אידן, "אמר ליה ישנו מן המצות", האט המן געזאגט, דארפסט נישט מורא האבן, די אידן זענען אלט פון טון מצוות; דאס זאגט המן, דאס זאגט עמלק; אבער דער הייליגער רבי שרייט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עח): "גִיוַואלְד, זַייט אַייךְ נִישְׁט מְיַיאֵשׁ! קַיין יֵאוּשׁ אִיז גָארְנִישְׁט פַארְהַאנֶען!" הויב אן פונדאסניי.

קריג זיך נישט אין שטוב מיט דיין ווייב, זיי מותר, געב נאך; ביסט א ברסלב'ער חסיד - דארפסטו טון וואס דער רבי האט געזאגט. ווען בחורים פלעגן קומען צום רבי'ן פלעגט דער רבי אוועק שיקן, דער רבי פלעגט זאגן: "קום צוריק מיט א טלית". ווייל זוכה זיין צו טהרת המח והמחשבה איז נאר אז מען איז אן אדם השלם, מען איז חתונה געהאט. אויך האט דער רבי פארטריבן די וואס האבן נישט געהאט קיין שלום בית, ווייל ביים רבי'ן איז געווען זייער וויכטיג טהרת המח והמחשבה.

על כן בעט איך דיר זייער, לאז אפ די אלע מצוה'לעך וואס דו טוסט; לויף נישט אוועק פון שטוב מיטן אויסרייד אז דו גייסט טון חסד מיט דעם און מיט יענעם, בלייב אין שטוב, העלף דיין ווייב מיט די קינדער.

דעם שבת זאלסטו גיין אין שול, עס איז א חיוב צו הערן די קריאה פון שבת זכור, פון מחיאת עמלק. איך האב געזאגט אין שטעטל, אלע וואס דאווענען אין די שולן וואס מאכט זיך מזמן לזמן אז עס איז נישטא קיין מנין - דארפן די וואך מער אכטונג געבן עס זאל זיין מנין, און אז עס איז נישטא קיין מנין - דארף מען גיין צו א שול מיט מנין הערן די קריאה, עס איז א מצות עשה, און עס איז כדאי צו ברענגען די קינדער אפילו מען דארף גיין א ווייטע וועג.

איך וויל דיר בעטן, היות די בחורים אין ישיבה העלפן מיר זייער, זיי גייען פורים צאמנעמען געלט פון די וואס האבן א געפיל צו די ישיבה; אויב דו ווייסט פון חברים, משפחה און באקאנטע וואס נעמען אויף געלט גייערס און האבן א געפיל - זאלסטו זיך פארבינדן מיט שמעון פיש נרו יאיר, וועסטו מיר זייער העלפן.

עס קומט יעצט פסח מיר דארפן באצאלן די איינגעשטעלטע אויך דארף איך באצאלן חובות וואס איך האב געבארגט פאר די מוסד. בעט איך דיר, אויב דו קענסט העלפן מיט ברענגען אדרעסן - איז דאס זייער חשוב.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

ליל שישי פרשת תרומה, ג' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך בעט אייך זייער איר זאלט אפלאזן די וועג פון זיך קלאפן; איר זענט נישט שלעכט, איר זענט זייער טייער ביים אייבערשטן, איר האט גארנישט שלעכטס געטון. איר דארפט גלייבן באמונה שלימה אז אלעס איז דער אייבערשטער, אלעס איז אנגעשריבן פינקטליך וואס, ווען און וואו; וואו מען וואוינט, וואו מען גייט און וואו מען קומט, די מאן, די ווייב, די קינדער וכו' וכו'.

גענוג זיך געקלאפט, פון יעצט דארפט איר נאר זיין פרייליך, התבודדות וואס קומט פון שמחה איז גאר אנדערש. דער רבי זאגט (ספר המדות אות תפילה, סימן פא): "תְּפִלָּה שֶׁהִיא בְּשִׂמְחָה הִיא עֲרֵבָה וּמְתוּקָה לַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", ווען מען דאווענט בשמחה איז דאס זיס און איינגענעם פארן אייבערשטן; די תפילות גיין ארויף זייער הויך.

איך האף איר וועט אננעמען מיינע ווערטער, וועט אייך גוט זיין אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת תרומה, ב' דראש חודש אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר

א שאד אז דו לערנסט נישט דעם הייליגן רבינ'ס ספרים, ווייל עס איז נישט מעגליך צו קענען אויסהאלטן די שוועריקייטן בזה העולם נאר אז מען האט די חיזוק פון רבי'ן, ווייל יעדער איינער גייט אריבער ביטערע שווערע נסיונות, און מען דארף אסאך חיזוק.

מאך זיך א שיעור אין רבינ'ס ספרים, בפרט אין די בריוו פון ספר הקדוש אשר בנחל - וועסטו נישט פאלן. אויך וועט דיך דאס דערמאנען פון תכלית, פון אריינכאפן יעדן טאג אביסל תורה און גיין דאווענען דריי מאל א טאג די דריי תפילות.

אמאל איז דאקטער לאנדא פון אומאן אריין צו רבי נתן אין שטוב און געהערט ווי רבי נתן רעדט פון תכלית, ער הערט זיך צו וואס רבי נתן רעדט, "אָדָם לְעָמָל יוּלָד" (איוב ה, ז), מענטשן מוטשען זיך פאר גארנישט, נאר תורה ותפילה איז תכלית, נאר דאס איז ווערד, נאר דאס בלייבט איבער פונעם מענטש. דער דר. לאנדא טראכט צו זיך: 'וואס ווייסט דען רבי נתן וואס מיינט גוט אז ער רעדט פון גוטס? ווייסט ער דען ווי גליקליך איך בין, אז היינט האב איך פארדינט אסאך געלט און געקויפט א טייערע צירונג פאר מיין ווייב, וואס האט דען רבי נתן אפילו אן אנונג וואס גוטס מיינט?' און רבי נתן זאגט ווייטער: "א מענטש קען פארדינען געלט און אפילו קויפן א טייערע צירונג פאר זיין ווייב, און ער קומט אהיים און געבט איר די מתנה, און זי איז נישט צופרידן, עס ווערט א גאנצע מחלוקה פון דעם, ער אנטלויפט פון שטוב און זוכט נאר ווי אזוי זיך צו הרג'ענען"; ווען דער דר. לאנדא האט דאס געהערט האט ער געטראכט: 'א בטלן דער רבי נתן, וואס רעדט ער? וואס ווייסט ער פון זיין לעבן צו זאגן...?'

דער דאקטאר לאנדא איז אהיים, ער האט געגעבן פאר זיין ווייב די מתנה וואס ער האט איר געקויפט און זי האט דאס נישט ליב געהאט. עס האט זיך אנגעהויבן א קריגעריי צווישן זיי, ביז ער איז ארויסגעלאפן פון שטוב. עס איז אים געווארן אזוי ביטער אז ער האט אנגעהויבן טראכטן פון זיך הרג'ענען. ער איז געלויפן צו רבי נתן און געזאגט: "איי ווי גוט האט איר צוגעטראפן; פינקט די ווערטער פון דעם שמועס האט ביי מיר פאסירט", און רבי נתן האט אים ווייטער מחזק געווען, ביז ער האט אים ארויסגעטריבן די שלעכטע מחשבות פון זיך הרג'ענען, והבן למעשה.

נעם א גמרא און לערן דעם בלאט גמרא, דאס איז תכלית; אנדערע זאכן איז קיין תכלית.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת יתרו, ל"ג שובבי"ם, י"ט שבט, שנת תשפ"ג לפ"ק

 

לכבוד מיינע טייערע חברים, טייערע ליבע ברידער, תלמידי היכל הקודש ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו

קוקט נישט אויף קיינעם, זייט נישט מקנא קיינעם; יעדער איינער האט זיך זיין פעקל צרות. פון אינדרויסן זעט מען דאס נישט, פון אינדרויסן קען זיך דאכטן אז 'יעדן איינעם גייט גוט, אויסער איך לייד', אבער דער הייליגער רבי זאגט אונז קלאר אז יעדער ליידט. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיט): "שֶׁכָּל בְּנֵי הָעוֹלָם כֻּלָּם מְלֵאִים יִסּוּרִים, וְאֵין גַּם אֶחָד שֶׁיִּהְיֶה לוֹ עוֹלָם הַזֶּה, וַאֲפִילּוּ הָעֲשִׁירִים הַגְּדוֹלִים אֵין לָהֶם שׁוּם עוֹלָם הַזֶּה כְּלָל", עס איז נישטא וועם מקנא צו זיין, עס איז נאריש מקנא צו זיין. מוהרא"ש זאגט, אלע מחלוקות, אלע קריגערייען וואס איז דא צווישן מענטשן, משפחה וכדומה - איז קנאה, נאכדעם גייט עס צו שנאה, ביז רציחה רחמנא לצלן, די אותיות פון שקר; עס הויבט זיך אן מיטן מיטלסטן אות ק'נאה, נאכדעם ש'נאה, ביז ר'ציחה. און דער מענטש איז איין שטיק צער זיין גאנצע לעבן, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנב:): "כָּל מִי שֶׁיֵּשׁ בּוֹ קִנְאָה, עַצְמוֹתָיו מַרְקִיבִין", ווער עס איז מקנא א צווייטן - ווערן זיינע ביינער פארפוילט; בפשטות גייט עס ארויף אויף נאך די פטירה, אז אויב א מענטש האט קיינעם נישט מקנא געווען - וועט זיין גוף נישט פארפוילט ווערן אין קבר. מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט, אז דאס גייט ארויף אויף לעבעדיגע מענטשן; א מענטש וואס האט קנאה, ווערן אים זיינע ביינער פארפוילט בחיים חיותו.

אזוי אויך ביים לערנען, דאווענען און עבודת השם - טאר מען נישט מקנא זיין א צווייטן. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן לד) יעדער מענטש האט אין זיך א נקודה וואס א צווייטער האט נישט; אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תענית כא:) עס איז געווען א דאקטער וואס האט געהייסן אבא אומנא, ער פלעגט באקומען יעדן טאג א בת קול פון הימל: "שָׁלוֹם עָלֶיךָ אַבָּא אוּמְנָא"; אביי פלעגט באקומען נאר איין מאל א וואך א גרוס פון הימל, יעדן ערב שבת פלעגט ער הערן א בת קול פון הימל: "שָׁלוֹם עָלֶיךָ אַבַּיֵי"; רבא פלעגט באקומען דעם בת קול נאר איין מאל א יאר, יעדן ערב יום כיפור פלעגט ער הערן: "שָׁלוֹם עָלֶיךָ רָבָא"; זאגט די גמרא אז אביי האט געהאט חלישות הדעת פארוואס ער באקומט נאר איינמאל א וואך א בת קול און אבא אמנא באקומט יעדן טאג א בת קול, האט מען אים געענטפערט פון הימל: "לָא מָצִית לְמֶעֱבַד כְּעֻבְדָּא דְּאַבָּא אֻמָּנָא", דו קענסט נישט טון וואס אבא אומנא טוט; אזוי ווי דער תם פלעגט זאגן: "דאס איז יענעמס מעשה, און דאס איז מיין מעשה".

מיר דארפן זיך לערנען פונעם תם. דער רבי האט אונז דערציילט די מעשה פונעם חכם און תם (ספורי מעשיות, מעשה ט) דער תם איז געווען א שוסטער און ער האט זיך נישט געקענט דערלערנען ווי אזוי מען מאכט שיינע שיך, ער פלעגט מאכן א שיך וואס האט געהאט דריי עקן, עס האט נישט אויסגעזען ווי א שיך, דאך - פארציילט דער רבי - פלעגט דער תם נעמען זיין שיך און זיך מחי' זיין דערמיט, און געזאגט: "וואס פאר א שיינע שיך האב איך געמאכט, ווי זיס איז מיין שיך, ווי האניג'דיג איז מיין שיך, וואס פאר א צוקערדיגע שיך, א וואוילע שיך", זיין ווייב - ווען זי פלעגט הערן ווי איר מאן דער תם איז זיך אזוי מחי' מיט זיין שיך און ער לויבט זיין שיך אזוי שטארק - פלעגט זי אים פרעגן: "אויב איז עס יא אזוי, פארוואס נעמען אנדערע שוסטערס אסאך מער געלט ווי דו נעמסט פאר דיין שיך?" פלעגט איר דער תם ענטפערן: "וואס האט דאס צו טון מיט מיר? דאס איז זיין מעשה און דאס איז מיין מעשה, און וואס דארף מען רעדן פון א צווייטן, לאמיר זען וויפיל איך פארדין מִיַּד לְיַד וכו'"; דא ליגט דער סוד פון מצליח זיין אין לעבן, א מענטש זאל זיך מחי' זיין מיט זיך; אפילו ער האט א פנים ווי א שיך מיט דריי עקן - דאך זאל ער דאנקען דעם אייבערשטן אז דער אייבערשטער האט אים אזוי באשאפן.

דאס איז סיי בגשמיות און סיי ברוחניות. אזוי ווי רבי נתן זאגט (לקוטי הלכות פסח ט, אות כב) אזוי ווי א מענטש דארף זיך מחזק זיין נישט צו האבן קיין התפעלות פון שלעכטע מענטשן וואס מאכן חוזק פון אים ווען ער דינט דעם אייבערשטן און מען דארף זיין זייער שטארק נישט צו ווערן צעפאלן, אזוי אויך און נאך אסאך מער - זאגט רבי נתן – דארף א מענטש זיין ביי זיך זייער שטארק נישט צו ווערן צעבראכן פון זיינע ערליכע חברים, ווען ער זעט ווי זיי שטייגן און זענען מצליח בעבודת השם, און 'איך זע אויס אזוי ווי איך זע אויס וכו'', "וְכָל זֶה אִי אֶפְשָׁר לְבָאֵר בִּכְתָב, רַק כָּל אֶחָד יָבִין בְּעַצְמוֹ כְּפִי עִנְיָנָיו, וּכְנֶגֶד כָּל מִינֵי מְנִיעוֹת וַחֲלִישׁוּת הַדַּעַת שֶׁבָּעוֹלָם צְרִיכִין לֵילֵךְ בַּדֶּרֶךְ הַנַּ"ל, בִּבְחִינַת אֶחָד הָיָה אַבְרָהָם, לַחֲשֹׁב כְּאִלּוּ הוּא יְחִידִי בָּעוֹלָם".

א פרייליכן שבת.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת בשלח, כ"ה שובבי"ם, י"א שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר, מגיד שיעור בישיבתינו הקדושה בירושלים

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי זיך צו הערן אז די בחורים פירן זיך מיט דרך ארץ. לערן זיי אויס אזוי ווי דו האסט געזען אין ישיבה, לערן אויס די בחורים צו העלפן רייניגן, לערן זיי אויס זיך צו פירן מיט דרך ארץ.

איך האב זייער הנאה צו זען דיינע חידושי תורה וואס דו ביסט מחדש אויף תיקונים, בפרט אז די חידושים זענען אויף לעובדה ולמעשה; עס איז מחזק. קוק אביסל פריער (דף קיח.) ווי דער הייליגער זוהר אז מגלה אזעלכע גרויסע סודות, אז יעדער איינער קען תשובה טון. "וְאַף עַל גַּב דְּקַיִ"ן אִיהוּ זוּהֲמָא, יָכִיל לְמֶעֱבַד נָקִ"י", אפילו קין וואס קומט פון אזא שמוץ - קען תשובה טון און ווערן אינגאנצן ריין; קי"ן איז די זעלבע אותיות ווי נק"י, נישט קיין חילוק ווער זאל זיין - קען תשובה טון, עיין שם.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת בשלח, כ"ה שובבי"ם, י"א שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר

פארליר זיך נישט, געב נישט אויף, דער אייבערשטער וועט דיר העלפן. אזוי ווי אידישע קינדער זענען געשטאנען ביים ים און נישט געקענט טראכטן פון וואו עס וועט קומען די ישועה, און דער אייבערשטער האט געשפאלטן דעם ים, אזוי איז ביי יעדן איינעם יעדן טאג; מען זארגט זיך מיט אזויפיל זארג: 'פון וואו וועט קומען מיין הילף? ווען וועט קומען די ישועה און ווי אזוי?' און פלוצלונג שפאלט זיך דער ים און אלעס ווערט מסודר.

דער פראבלעם איז נאר אז עס ווערט א פרישע דאגה און מען פארגעסט אז נעכטן און אייער נאכטן און אייער אייער נעכטן האט מען אויך געזארגט און געמיינט אז עס איז עק וועלט און דער אייבערשטער האט געהאלפן, איז וואס זארגסטו מיט א פרישקייט? פארוואס זאלסטו זיך נישט פארלאזן אויפ'ן אייבערשטן?

היינט נאכט וועט זיין די וועכנטליכע ליל שישי שיעור אין ישיבה, איך וויל דו זאלסט קומען צום שיעור. אויך וועט מען קענען מיטהאלטן די שיעור אין שטעטל, מאנסי, מאנרא, לעיקוואד, קאנאדע; עס איז זייער וויכטיג צו קומען כאטשיג די איינמאל א וואך זיך אויפפרישן מיטן רבינ'ס שכל און רבינ'ס עצות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת בשלח, כ"ג שובבי"ם, ט' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר

פארוואס לאזטו זיך אזוי נאך? פארוואס ביסטו אזוי געפאלן ביי דיר?! דער אייבערשטער איז דאך מיט דיר, ביי דיר און נעבן דיר; אלעס וואס פאסירט איז דאך נאר פונעם אייבערשטן, און אז עס איז פונעם אייבערשטן - איז דאס זיכער גוט; איז פארוואס זאלסטו זיך אזוי נאכלאזן?!

שטארק זיך מיט אלע דיינע כוחות. גיי אין א ווינקל און זאג אפאר ווערטער צום אייבערשטן אין דיין אייגענע שפראך, בעט אים ער זאל אויף דיר רחמנות האבן, ער זאל דיך ארויסנעמען פון דיין פלאנטער און דיך מקרב זיין צו אים, בעט אים ער זאל אננעמען דיין תשובה.

איך זיץ מיט די בחורים אזוי ווי אלע יארן, פון אינדערפרי ביז אויף דער נאכט. ברוך ה' עס זענען דא פרישע מקורבים, זייער פיינע בחורים. איך פרוביר עוסק זיין אין שידוכים, איך וועל דיר נאך שרייבן, איך דארף מקצר זיין.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת בא, ט"ז שובבי"ם, ראש חודש שבט, שנת תשפ"ג לפ"ק

 

לכבוד ... נרו יאיר

דו קענסט תשובה טון, ביסט נאך נישט דערנאך, דער אייבערשטער ווארט דו זאלסט זיך צוריקקערן צו אים, אפילו דו האסט רחמנא לצלן פוגם געווען באות ברית קודש - קענסטו נאכאלץ פאררעכטן, קענסט תשובה טון. גיי אין מקוה און זאג די צען קאפיטלעך תהילים [קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ], און בעט דעם אייבערשטן ער זאל דיר מוחל זיין. זיי זיך מתוודה, דערצייל דעם אייבערשטן אלעס וואס דו האסט געטון און בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר.

דער הייליגער צדיק רבי ישראל סאלאנטער זכותו יגן עלינו איז אמאל שפעט ביינאכט אריין צום שוסטער, ער האט זיך אנטשולדיגט אז ער קומט אזוי שפעט ביינאכט אין אזא שפעטע שעה, אבער זיין שיך האט זיך ממש יעצט צעריסן און ער וויל וויסן צי ער קען דאס נאך פאררעכטן. האט זיך דער שוסטער אנגערופן: "ווי לאנג די ליכט ברענט, קען איך פאררעכטן די שיך"; רבי ישראל סאלאנטער זכותו יגן עלינו איז זייער נתעורר געווארן פון די ווערטער, ער האט געטראכט צו זיך 'דאס מיינט מען מיר', ער האט דאס גענומען ווי א בת קול פון הימל וואס זאגט: 'ווי לאנג די ליכט ברענט, ווי לאנג איך לעב, מיין נשמה איז אין מיר, (די נשמה ווערט אנגערופן א ליכט אזוי ווי עס שטייט [משלי כ, כז]: 'נֵר ה' נִשְׁמַת אָדָם'), קען איך נאך אלעס פאררעכטן'.

איך דארף מקצר זיין, איך דארף אנגרייטן א שיעור פאר די פרויען צאמקום. זע דיין ווייב זאל קענען ארויסגיין פון שטוב שעפן אביסל פרישע כוחות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת וארא, ט' שובבי"ם, כ"ג טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש ספרינג וואלי

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי זיך זייער אז עס איז שוין דא א מנין פרייטאג צו נאכטס, און אויך ביי שלש סעודות; איז שוין כדאי צו מאכן שבת אינדערפרי א מנין.

בנוגע וועם צוצושיקן צום עמוד, זיין בעל תפילה; קענסט צושיקן געסט צו זיין בעל תפילה, עס איז נישט קיין פראבלעם, דער עיקר זאלסטו צושיקן די וואס דאווענען שיין, נישט סתם אבי אפזאגן דאס דאווענען שטילערהייט אן קיין טעם און אן קיין קול.

העיקר זאלסטו מחזק זיין יעדער איינער וואס קומט אריין אין שול.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת בא, י"ז שובבי"ם, ב' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר

גלייב דעם רבי'ן, גלייב אז דו קענסט יא תשובה טון; לאז אפ דיינע אויבער'חכמ'ישקייט, לאז אפ דיינע סברות אז דו ביסט שוין דערנאך. דער רבי זאגט דאך (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיב): "אִם אַתָּה מַאֲמִין, שֶׁיְּכוֹלִין לְקַלְקֵל", אויב דו גלייבסט אז דו קענסט טון שלעכטס, "תַּאֲמִין שֶׁיְּכוֹלִין לְתַקֵּן", גלייב אויך אז דו קענסט פאררעכטן; דער אייבערשטער נעמט אן דיין תשובה, ער ווארט דו זאלסט זיך צוריקקערן צו אים. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תורת כהנים, בחוקותי) דער אייבערשטער זאגט: "מִיַּד שֶּׁהֵם מִתְוַדִּים עַל עֲוֹנוֹתֵיהֶם, מִיַּד אֲנִי חוֹזֵר וּמְרַחֵם עֲלֵיהֶם", ווען א מענטש איז זיך מתוודה אויף זיינע עבירות - בין איך אים גלייך מוחל, און איך פיר זיך מיט אים מיט רחמנות.

בעט דעם אייבערשטן דיינע קינדער און אייניקלעך זאלן זיין ערליכע אידן, תפילות פון עלטערן - דאס מאכט די קינדער זאלן זיין ערליך. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תנא דבי אליהו רבה, פרק יח): "מַעֲשֶׂה בְּכֹהֵן אֶחָד שֶׁהָיָה יְרֵא שָׁמַיִם בַּסֵּתֶר, וְהָיוּ לוֹ עֲשָׂרָה בָּנִים מֵאִשָּׁה אַחַת, שִׁשָּׁה זְכָרִים וְאַרְבַּע נְקֵבוֹת", עס איז געווען א כהן זייער אן ערליכער איד וואס האט געהאט צען קינדער - זעקס זון און פיר טעכטער, "וּבְכָל יוֹם וָיוֹם הָיָה מִתְפַּלֵּל וּמִשְׁתַּטֵּחַ וּמִתְחַנֵּן וּמְבַקֵּשׁ רַחֲמִים וּמְלַחֵךְ בִּלְשׁוֹנוֹ עָפָר, כְּדַי שֶׁלֹא יֵצֵא אֶחָד מֵהֶן לִידֵי עֲבֵירָה וְלִידֵי דְּבַר מְכֹעָר", ער פלעגט זיך יעדן טאג אראפווארפן אויף דער ערד וויינען און בעטן דעם אייבערשטן אז אלע זיינע קינדער זאלן זיין ערליכע אידן; "אָמְרוּ לֹא יָצְתָה אוֹתָהּ שָׁנָה וְלֹא שֵׁנִית וְלֹא שְׁלִישִׁית, עַד שֶׁבָּא עֶזְרָא וְהֶעֱלָה אֶת יִשְׂרָאֵל מִבָּבֶל, וְהֶעֱלָה אֹתוֹ כֹּהֵן עִמָּהֶם. לֹא נִכְנַס אֹתוֹ כֹּהֵן לְבֵית עוֹלָמוֹ, עַד שֶׁרָאָה כֹּהֲנִים גְּדוֹלִים וּפִרְחֵי כְּהוּנָה מִבָּנָיו וּמִבְּנֵי בָּנָיו עַד חֲמִשִּׁים שָׁנָה, וְאַחַר כָּךְ נִכְנַס אוֹתוֹ כֹּהֵן לְבֵית עוֹלָמוֹ", ביז ער האט זוכה געווען ארויף צו גיין קיין ארץ ישראל מיט אלע זיינע קינדער צוזאמען מיט עזרא הסופר, און אלע זיינע קינדער זענען געווארן כהנים גדולים אין בית המקדש, און דער כהן האט זוכה געווען צו קינדער און אייניקלעך וואס אלע פון זיי האבן געטון די עבודה אינעם בית המקדש; זעט מען פון דעם אז תפילה איז די עצה זוכה זיין צו ערליכע קינדער.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת שמות, י"ח טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך פאר אם ירצה ה' היינט נאכט קיין ארץ ישראל אויף א קורצע נסיעה, איך האף צום אייבערשטן צו זיין צוריק מאנטאג פארטאגס. איך גיי צו מוהרא"ש און צו רבי שמעון בר יוחאי, און נאך קברי צדיקים. איך גיי נאכאמאל וויינען פאר דיר פאר א שידוך, איך וויין פאר דיר יעדן טאג, אויך ביי יעדע פתיחת הארון הקודש בעט איך דו זאלסט שוין טרעפן דיין שידוך.

יעדן טאג רעד איך מיט מיין ווייב וואס מען קען טון פאר דיר פאר א שידוך, אויך געבט מיר מיין מאמע תחי' איינמאל א וואך א פסק אז איך טו נישט גענוג פאר דיר און פאר נאך. מיין מאמע קען דיין מאמע, זי בעט אויך פאר דיר; איך האף צו פועל'ן יעצט פאר דיר א שידוך.

ברודער, דראפע זיך און דערהאלט זיך.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת שמות, י"ח טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר

ווען עס קומען אריין מחשבות אז דו גייסט נישט חתונה האבן, דו גייסט נישט טרעפן קיין שידוך – זאלסטו דאס ארויסטרייבן, שריי: "צֵא טָמֵא! גיי ארויס טמא'נע מחשבה!" ווייל די מחשבות זענען פון די סטרא אחרא; דו האסט א שידוך, דו וועסט חתונה האבן, דו וועסט אויפשטעלן א שיינע שטוב, דארפסט זיך נאר דערהאלטן און אויסווארטן.

איך בעט דיר מיין ליבער ברודער, מיין הארציגער חבר, גיי אן מיט דינען דעם אייבערשטן, זיי נישט מוותר אויף די וויכטיגע זאכן, גיס אפ נעגל וואסער ביים בעט, גיי אין מקוה, טובל זיך א טבילה פאר'ן רבי'ן - רבינו נחמן בן פיגא ותלמידיו הקדושים, דריי תפילות מיט מנין, און לערנען יעדן טאג אביסל מקרא, משנה, גמרא והלכה, און זיי זיך מתבודד. זיי נישט מוותר אויף די נקודות.

נאכאמאל, א שידוך האט נישט מיט א נאמען, געלט, כבוד וכו' וכו'; א שידוך האט נאר מיט'ן אייבערשטן.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וארא, י"ב שובבי"ם, כ"ו טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר, בראכפעלד

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דארפסט נישט פארלערנען שיחות הר"ן כסדרן, דער עיקר זאלסטו פארלערנען שיחות וואס זענען מחזק, מעודד ומשמח. פארלערנען אין היכל הקודש איז א גרויסע אחריות, ווייל ווען איינער קומט אין היכל הקודש קומט ער פאר איין סיבה: צו הערן עפעס א ווארט וואס וועט אים געבן א שטופ ווייטער צו גיין אין לעבן, ווייטער צו דינען דעם אייבערשטן.

איך בעט אלע גבאים פון היכל הקודש די בכל אתר ואתר, געבט אכטונג מען זאל רעדן אין שול נאר דבורי התחזקות, מען זאל נישט פארלערנען סתם א שיינע ווארט אויף די פרשה, מען דארף רעדן נאר פון חיזוק. מען האט נישט קיין השגה וואס מענטשן מאכן מיט, שווערע ביטערע נסיונות; זה בכה וזה בכה, און ווען מען קומט אין שול - וויל מען הערן עפעס גוטע ווערטער, עפעס חיזוק - מיט וואס זיך צו מחזק זיין צו קענען ווייטער אנגיין מיט דינען דעם אייבערשטן.

מוהרא"ש האט מיך גערופן אין אומאן א נאכט פאר זכור ברית און געשמועסט מיט מיר ביי זיך אין שטוב, מוהרא"ש האט געהאלטן אינמיטן לערנען ליקוטי מוהר"ן די צווייטע חלק סימן ב', אינמיטן שמועסן זאגט מיר מוהרא"ש: "קוק אריין די ווערטער פון רבי'ן", מוהרא"ש זאגט מיר איך זאל זאגן וואו ער טייטלט מיטן פינגער, איך האב אנגעהויבן זאגן: "וְהָאֱמֶת מֵאִיר בְּרִבּוּעַ הַדִּבּוּר הַנַּ"ל עַל יְדֵי שְׁלשָׁה שֵׁמוֹת הַנַּ"ל שֶׁהֵם קֵל, אֱלֹקִים, ה', שֶׁהֵם בְּחִינַת תְּפִלָּה, וְתוֹרָה, וְשִׁדּוּכִים וְזִוּוּגִים", און מוהרא"ש געבט מיר צו פארשטיין: "זעסט וואס שטייט דא? דער רבי זאגט, נאר די דריי זאכן איז גערעדט; יעדע מאל דו רעדסט - זאלסטו רעדן פון די דריי זאכן: פון תורה, פון סדר דרך הלימוד; זיי מחזק די בחורים און אינגעלייט צו לערנען כל התורה כולה אויפ'ן רבינ'ס וועג, אפילו אן פארשטיין. רעד פון תפילה והתבודדות; זיי מחזק די צוהערער זאלן זיך צוקלעבן צום אייבערשטן, יעדע זאך בעטן דעם אייבערשטן. דריטנס, רעד פון שידוכים און שלום בית; אזוי זאלסטו טון, אז מען איז דיך מכבד צו רעדן - זאלסטו רעדן נאר פון חיזוק אויף די דריי נקודות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

 

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת וארא, ט' שובבי"ם, כ"ג טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד מיינע טייערע ליבע ברידער, תלמידי היכל הקודש, ה' עליהם יחיו

מה אשיב לה', כל תגמולוהי עליו; חסדי ה' איך האב זוכה געווען צו זיין נאכאמאל אין ארץ ישראל, זיין א שבת אין ירושלים מיט תלמידי היכל הקודש, און איך בין צוריק אין אמעריקע מיט פרישע כוחות, מיט א פרישע התקרבות.

איך האב געהאט גרויסע ניסים ביי די נסיעה, איך וועל פרובירן זיך אביסל מצמצם זיין און אראפשרייבן אביסל פון די הערליכע נסיעה.

במשך די נסיעה פון דריי טעג איז געווען צוועלף שיעורים, פול מיט חיזוק פון רבי'ן, רבי נתן און מוהרא"ש. אויך בין איך געווען איינגעשפארט ביי די פאליציי.

איך וועל אנהויבן שרייבן די נסיעה, איך האף דו וועסט זיך מחזק זיין, און זיך אויך קענען באנייען.

איך בין ארויסגעפארן פון אמעריקע מיטוואך נאכט עלף אזייגער, די וועג איז געווען זייער פיין. איך האב געלערנט אויפ'ן וועג תיקונים, איך האב געהאט קאפ-וויי האב איך זיך צוגעלייגט. נאך דריי שעה פארן האב איך געדאווענט שחרית, עס איז געווען א מנין אויפ'ן פליגער, אבער איך בין נישט געווען בכח צו גיין צום מנין, איך האב געדאווענט פאר מיר ביחידות, און צוריק איינגעשלאפן.

שפעטער האב איך געדאווענט מנחה און ווייטער געלערנט תיקונים, מיר זענען אנגעקומען אין ארץ ישראל דאנערשטאג, צען מינוט פאר פיר. אראפקומענדיג פון פליגער האט מיך אפגעווארט איינער אונז נעמען פריוואט, מיר זאלן נישט דארפן אריבערגיין צווישן אלע. אלעס איז געווען זייער שיין און פיין, ביזן אריבערגיין די גרעניץ; דארט האט מען אונז מודיע געווען אז איך קען נישט אריבערגיין, איך דארף ווארטן אויף די פאליציי. איך האב זיך גארנישט פארלוירן, איך בין געבליבן פרייליך און געדאנקט דעם אייבערשטן.

ווען די פאליציי זענען אנגעקומען איז דארט שוין געווען האברך אברהם ר. נרו יאיר, ער האט געבעטן די פאליציי אויב זיי זענען מסכים מען זאל מיך נישט לייגן אין די פאליציי קאר, נאר איך זאל גיין מיט אים, און צוזאמען מיט מיר וועט קומען א פאליציי. ער האט גערעדט הארציג צו זיי, ער האט זיי געזאגט אז דא רעדט מען פון א רב וואס האט תלמידים; מען זאל אלעס מאכן בדרך כבוד. אזוי איז טאקע געווען, זיי האבן מסכים געווען איך זאל פארן צום פאליציי סטאנציע מיט האברך אברהם נרו יאיר, מיט א פאליציי וואס געבט אכטונג איך זאל נישט אנטלויפן.

מיר זענען אנגעקומען צום פאליציי סטאנציע אין עירפארט, מען האט מיך אריינגעזעצט אין א קליינע צימער. איך האב געפרעגט דעם פאליציי מאן: "מה פשעי, מה חטאתי?" זאגט ער: "איך ווייס נישט, מען דארף ווארטן אז די פאליציי פון יהודה ושומרון זאלן קומען מיך חוקר זיין".

אינצווישן האב איך זיך גוט מתבודד געווען. איך האב ברוך ה' נישט פארלוירן פאר קיין איין רגע מיין אמונה. איך האב נאך גארנישט געהאט געגעסן פון פאר'ן ארויספארן, איך האב אויך גארנישט געטרינקען. דער פאליס-מאן האט מיר געמאכט א שווארצע קאווע אן מילך, דאס האט מיר געגעבן אביסל כח. איך האב אים געבעטן אויב ער קען בעטן פון איינעם אינדרויסן מיר צו ברענגען א ספר, האט דער פאליציי-מאן מיך געברענגט א תהילים, איך האב געענדיגט דעם יום תהילים פון דאנערשטאג און פרייטאג.

איך בין געפארן מיט דריי באגלייטער. מיין איידעם הרב נתנאל נרו יאיר, החתן יוסי ז. נרו יאיר און יענקי פ. נרו יאיר. זיי זענען נישט מיט געקומען מיט מיר צום פאליציי סטאנציע אין עירפארט, זיי זענען געגאנגען נעמען די פעקלעך, שפעטער האט מען מיר געברענגט דעם ספר תיקוני זוהר. איך האב געלערנט תיקונים און געשפירט אזא ליכטיגקייט. אויך האב איך זוכה געווען צו מחדש זיין אביסל אויף ספר תיקוני זוהר, איך וועל דיר דאס שרייבן אין אן אנדערע געלעגנהייט.

עס האט געהייסן אז איך פאר קיין טברי' געבן א שיעור אין אונזער נייעם בית המדרש היכל הקודש, די שיעור האט געדארפט פארקומען אום ניין אזייגער, די גבאים האבן נישט געוויסט וואס צו זאגן; זאל מען זאגן דעם עולם אהיימגיין אדער נישט, מען האט געהאפט אז עס וועט נישט נעמען לאנג. למעשה, ביז די פאליציי, די חוקרים - זענען אנגעקומען, האט זיך געשלעפט און געשלעפט.

די חקירות האט גענומען אפאר שעה. בחסדי השם האט מען מיך געלאזט גיין עלף אזייגער ביינאכט, מען האט מיר צוריק געגעבן מיין פאספארט.

וואס איז געווען? איינער האט מפרסם געווען אין די נייעס חדשים פריער אז איך האב א שייכות מיט דעם בחור מ. ק. וואס איז נעבעך פארלוירן געווארן שוין כמעט א יאר, ווייל די לעצטע פלאץ וואו מען האט אים געזען איז געווען פאריאר ווען איך בין געפארן קיין ארץ ישראל מיט א חלק ישיבה צו מקומות הקדושים און צו די הקמת המצבה פון מיין זיידע, קארלסבורגער רב זכר צדיק לברכה.

איידער די חקירות האבן זיך געענדיגט האבן זיי מיך געפרעגט אויב איך בין מסכים צו מאכן א פאליגראף; א טעסט מיט א מאשין אויב איך זאג אמת. איך האב זיי געזאגט "אוודאי", ווייל וואס איז דא וואס מורא צו האבן, איך זאג דאך נישט קיין ליגנט. זיי האבן אפגעשמועסט איך זאל קומען אין ירושלים פרייטאג אינדערפרי מאכן דעם פאליגראף.

האברך אברהם נרו יאיר האט גלייך אנגעגרייט א גרויסן עורך דין, דער לויער האט געווארט אינדרויסן פון פאליס סטעישן, ער האט מיך אויסגעפרעגט ווי אזוי די חקירות ודרישות זענען געווען וכו'. איך האב אים אלעס דערציילט, אויך פונעם מארגנדיגן טאג, פון די פאליגראף; האט ער געזאגט: "בשום אין אופן", איך זאל נישט גיין, ער האט געזאגט אז מען וויל מיך אריינלייגן אין א פאסטקע רחמנא לצלן. ער האט גערופן דעם חוקר און געשריגן אז ער האט דא געטון נגד זייער חוק.

אינדרויסן האבן מיך אפגעווארט די טייערע איבערגעגעבענע אינגעלייט, די גבאים פון ירושלים. יצחק ש. נרו יאיר, שמעון ע. נרו יאיר און יצחק נרו יאיר. מיר האבן זיך זייער געפריידט זיך צו זען איינער מיטן צווייטן.

זיי האבן אויסגעקוקט אביסל דערשראקן, מיר האבן זיך מחזק געווען, מיר האבן גערעדט פון דעם וואס דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קפה): "וְכָל מַה שֶּׁיֵּשׁ לוֹ יוֹתֵר יְגִיעוֹת וְטִרְחוֹת וְכוּ' יֵשׁ לוֹ כְּלִי גָּדוֹל בְּיוֹתֵר לְקַבֵּל אַחַר כָּךְ בְּתוֹכוֹ שֶׁפַע קְדֻשָּׁה וְטָהֳרָה", ווי מער מניעות מען האט ווען מען ווערט מקורב צום צדיק - אלץ מער קדושה באקומט מען; אזוי אויך זאגן די הייליגע חכמים (עיין ברכות ה.): "ארץ ישראל אינו נקנית אלא ביסורין"; ווי מער מען גייט אריבער - אלץ מער קדושה איז מען זוכה צו באקומען.

יעצט און אזוי אויך פריערדיגע מאל, ווען איך קום קיין ארץ ישראל איז עס אלץ מיט יסורים. זייט מיר האבן אנגעהויבן אויפשטעלן בתי מדרשים היכל הקודש אין ארץ ישראל; אנגעהויבן אין ירושלים, בני ברק, צפת, בראכפעלד און יעצט די נייע שול אין טברי' - איז אלץ דא פאר מיר גרויסע מניעות צו קומען, אבער דער רבי געבט אונז אזויפיל חיזוק, אז מען מאכט פון די מניעות - נעימות.

בשעת די חקירות האב איך זיך מתבודד געווען מיט א פארמאכטע מויל, ביי יעדע פראגע וואס זיי האבן מיך געפרעגט האב איך געשעפשעט מיט פארמאכטע ליפן צום אייבערשטן און געבעטן: "רבונו של עולם, וואס ווילן זיי פון מיר? וואס האב איך דא חוטא געווען אז מען נעמט מיך מיט פאליציי? מען גייט מיך דא איינשפארן..."

איך האב זיך דערמאנט דעם סיפור פון הייליגן רבי נתן זכותו יגן עלינו, ווען ער איז געגאנגען צו די חתונה פון זיין זון און מען האט אפגעווארט מיט שטעקענעס אים צו שלאגן. רבי נתן איז אריינגעלאפן אין וואלד זיך באהאלטן פון זיי, נאכדעם האט מען אים געטראפן זינגען אין וואלד דעם באקאנטן ניגון וואס מיר זינגען אויף אשת חיל, האט ער געזינגען: "אונזער גרויסקייט און אונזער שיינקייט, וועט מען זען ווען משיח וועט קומען..." און רבי נתן האט געזאגט: "אפילו א פשוט'ער בעל עגלה, א פראסטער טרעגער - ווען ער גייט חתונה מאכן זיין קינד - האט ער א שיינע קבלת פנים, איז וואס קומט מיר אזא קבלת פנים?" אזוי האט רבי נתן געפרעגט, און ער האט געענטפערט: "מוז זיין, נאר ווייל איך רעד פון הייליגן רבי'ן, און דער סמ"ך מ"ם קען דאס נישט ליידן". דער לויער האט מיר געזאגט: "דו גייסט נישט מאכן דעם פאליגראף", ער וועט אנגרייטן זונטאג אין זייער בית המשפט איך זאל קענען אהיימפארן בשלום.

איך האב זיך גלייך געמאכט א חשבון, איך מוז שוין פארן קיין יבנאל און מירון, אזוי האבן מיר געטון. איך האב געבעטן יענקי פ. אז איך וויל פארן גלייך קיין יבנאל צו מוהרא"ש זכותו יגן עלינו.

די גבאים פון ירושלים זענען אהיימגעפארן און מיר האבן זיך ארויסגעלאזט קיין יבנאל. אויפ'ן וועג האבן מיר זיך אפגעשטעלט אין א גאז סטאנציע, אויפ'ן שאסיי נומער זעקס, נעמען געז. איך האב זיך אפגעשטעלט דאווענען תפילת ערבית ביחידות, איך האב געוואלט דאווענען מעריב פאר חצות.

א גאנצע וועג האבן מיר זיך מחזק געווען, א מענטש מאכט זיך א פלאן, אבער דער אייבערשטער מאכט סאך א בעסערע פלאן. איך האב געשפירט אביסל ווייטאג ביים הארץ, איך האב דאס גלייך צאמגעשטעלט מיט וואס דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ב): "כְּשֶׁיֵּשׁ, חַס וְשָׁלוֹם, צָרָה לָאָדָם", ווען א מענטש איז אין א צרה, "נִתְקַבְּצִים כָּל הַדָּמִים וְעוֹלִים אֶל הַלֵּב", לויפן אלע בלוט צום הארץ זיך צו באשיצן.

בערך צוויי אזייגער זענען מיר אנגעקומען צום ציון פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו. איך האב געזאגט די צען קאפיטלעך, די תיקון הכללי [קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ] און זיך מתבודד געווען. אויפ'ן וועג האב איך געזאגט פאר'ן דרייווער: "ווען איינער איז נאושעס, עס איבלט אים, בעט ער דעם דרייווער 'פאָר שנעלער, ווייל איך גיי כמעט אויסברעכן', אזוי אויך בעט איך דיר, פאר שנעלער ווייל איך גיי שוין אויספלאצן אין א געוויין, איך קען זיך שוין כמעט נישט איינהאלטן", איך האב געשפירט אזוי צעבראכן, אבער ווען איך בין אנגעקומען צו מוהרא"ש'ס ציון האב איך אנגעהויבן אזוי דאנקען דעם אייבערשטן פאר'ן מיך מקרב זיין אין היכל הקודש, פאר'ן מיך מקרב זיין צום רבי'ן; איך האב נישט געקענט אויפהערן זאגן "שכוח אייבערשטער" און "שכוח מוהרא"ש" פאר'ן רחמנות האבן אויף מיר, פאר'ן מיך ווייזן א וועג צו קענען לעבן מיט אמונה, מיט תורה, מיט תפילה וכו' וכו'.

מיר זענען געפארן קיין טברי' צום הייליגן תנא רבי מאיר בעל הנס. איך האב נישט געוואלט אריינגיין איידער איך מאך זיך ריין די שיך, אין יבנאל איז מיר געווארן פארשמירט די שיך, עס איז געווען א גרויסע בלאטע אין יבנאל, אונטן פון די טרעפ וואו מען גייט ארויף צום ציון. מיר האבן זיך אלע אפגערייניגט די שיך, ווייל אז מען גייט צו א ציון פון א צדיק - גייט מען מיט די גרעסטע דרך ארץ.

איך האב געזאגט אכט קאפיטלעך תהילים און געבעטן דעם אייבערשטן מיינע תפילות, און פון דארט זענען מיר געפארן קיין מירון.

צום ערשט בין איך צוגעגאנגען צום ציון פון מיין זיידע און באבע אויבן אויפ'ן בארג, העכערן קבר פון רבי יוחנן הסנדלר. עס האט גערעגנט, מיר האבן נישט געהאט קיין שירעם זיך צו באשיצן פון די רעגן. העכער די ציון פון מיין זיידע איז דא א דעכל זיך צו באשיצן פון רעגן, מיר האבן דארט מתפלל געווען.

פון דארט זענען מיר געגאנגען צו די מערה פון רבי שמעון בר יוחאי. איך האב געזאגט תהילים און זיך מתבודד געווען, איך האב אסאך געבעטן דארט צו קענען שרייבן ווייטער דעם פירוש חזית איש, אויך האב איך געלערנט אביסל תיקונים, איך האב לכתחילה געוואלט מסיים זיין אין די מערה תיקוני זוהר.

פון דארט זענען מיר געפארן קיין ירושלים, מיר זענען אנגעקומען פרייטאג אינדערפרי זעקס אזייגער. איך בין גלייך געגאנגען אין מקוה און געגאנגען אין שול - אין בית המדרש היכל הקודש אויף רחוב רבי נחמן מברסלב. עס זענען שוין געווען אנשי שלומינו וואס זענען געזיצן און געלערנט, יעדער איינער זיינע שיעורים כסדרן.

נאך תפילת שחרית האב איך געגעבן א שיעור, מיר האבן גערעדט פון דעם וואס דער רבי זאגט (ספר המדות אות צדיק, סימן סט): "מִי שֶׁאוֹהֵב אֶת הַצַּדִּיק", ווער עס האט ליב דעם צדיק, "צָרִיךְ לִשְׁמֹר אֶת הַצַּדִּיק, שֶׁלֹּא יֵצֵא עָלָיו שֵׁם רָע", דארף אכטונג געבן עס זאל נישט ארויסגיין א שלעכטע נאמען אויפ'ן צדיק; ווען מען פירט זיך אויף שיין מיט דרך ארץ איז דאס די גרעסטע הפצה, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין קיא.): "אֶחָד מֵעִיר מְזַכֶּה כָּל הָעִיר", אז מען זעט איינעם זיך פירן מיט דרך ארץ, מיט יראת שמים - ווילן אלע זיין ווי אים. נאך זאגן די הייליגע חכמים (יומא פו.) אויפ'ן פסוק (דברים ו, ה): "וְאָהַבְתָּ אֵת ה' אֱלֹקֶיךָ" - זאלסט מאכן מענטשן זאלן ליב האבן דעם אייבערשטן וכו'.

עס איז געווען אזא שמחה צווישן אנשי שלומינו זיך צו טרעפן איינער מיט'ן צווייטן, און דאס פרישקייט וואס איך האב דארט געזען איז עפעס נישט פשוט, אלע מיט אזא שמחה און התחדשות, ממש א מחי'.

פון דארט בין איך צוגעפארן מיט אברהם נחום נרו יאיר צו משפחת בורשטיין שיחיו. איך האב מיט געברענגט פון אמעריקע א מתנה, א שפילצייג פאר די קינדער. פאר זיי האב איך א שטארקע הכרת הטוב, ביי זיי האט זיך אלעס אנגעהויבן. בערך פיר יאר צוריק איז געווען ביי זיי אין שטוב די ערשטע שיעור, אויך האט מרת בורשטיין אנגעהויבן דאס ארויסשיקן יעדן טאג חיזוק יומי, און אויך דאס מתרגם זיין.

איך בין געגאנגען צו די דירה; האברך אברהם האט געזארגט פאר א דירה פאר מיר, איך האב זיך אראפגעלייגט שלאפן, צו זיין אויסגערוט לכבוד שבת.

נאכמיטאג האט שמעון עוזר מיר געברענגט פיינע ווארעמע קוגל. אין מקוה בין איך נישט אנגעקומען צו גיין, איך האב אינזין געהאט אינדערפרי און זיך גע'טובל'ט א באזונדערע טבילה לכבוד שבת.

*ליל שבת פרשת שמות*

אנקומענדיג אין שול איז געווען שומרים צו האלטן סדר, עס זאל נישט זיין קיין גרויסע געדרענג, עס זענען זיך צאמגעקומען אנשי שלומינו פון אלע שטעט; פון בני ברק, טברי', בית שמש, בראכפעלד, חיפה, יבנאל, צפת וכו'. דער גבאי יצחק האט מיך מכבד געווען צו דאווענען קבלת שבת. אויך איז געקומען פון אמעריקע אפאר געסט, אברהם משה נרו יאיר, און מאטי פון שטעטל, אויך ישראלי.

די סעודה האבן מיר געגעסן אין די דירה וואו מיר זענען איינגעשטאנען. איך האב געבעטן די גבאים אז איך וויל עסן די סעודות שבת מיט די בחורים וואס גייען הפצה, פאריאר האבן מיר געגעסן מיט בחורים, ווער עס האט נאר געוואלט, אבער איך האב געוואלט געבן עפעס באזונדערס פאר די מפיצים. עס איז געווען זייער שיינע סעודות, איך האף אז איינער פון זיי וועלן אפשרייבן די שיינע שמועסן, די שיינע חיזוק וואס מיר האבן גערעדט ביי די סעודה.

די באטע איז פארגעקומען אין שול, אנדערש ווי פאריאר. איך האב געבעטן די גבאים זאלן וואס ווייניגער אויסגעבן געלט פאר גיין אין א זאל, ענדערש וויל איך זיין אין שול; דער ירושלימ'ער שול האט דאך אלע טעמים, מלא חן, מען שפירט דארט דעם אויר הזך והנח.

מען האט געזינגען זמירות שבת און גערעדט בערך א שעה. איך קען זיך יעצט נישט דערמאנען וואס מיר האבן גערעדט. איך בין יעצט אנגעקומען און איך דארף שוין לויפן אין ישיבה צו די בחורים, איך האף צום אייבערשטן איינער וועט אפשרייבן אלע שיעורים פון שבת קודש און דאס אפדרוקן, ווייל די דרשות פון שבת אין ירושלים איז געווען וואונדערליכע דיבורים.

*שבת אינדערפרי*

שבת אינדערפרי, זיבן אזייגער, איז געקומען משה שמואל און משה ראזענבערג מיך באגלייטן צו די מקוה. איך האב זיך געגרייט צום דאווענען מיט לערנען משניות און גמרא. פאר'ן דאווענען האב איך געגעבן א שיעור אין לשון הקודש, ווייל עס זענען געקומען א גאנצע גרופע בחורים מיטהאלטן דעם שבת - וואס פארשטייען נאכנישט קיין אידיש. זיי האבן אזוי שטארק געבענקט צו קענען עפעס מיטהאלטן, זיי האבן מיך געבעטן נאך די באטע אויב איך קען רעדן ביי ספורי מעשיות אביסל אין לשון הקודש, איך האב נישט געוואלט מישן די שיעור - אידיש מיט לשון הקודש, האב איך זיי געזאגט אז איך וועל זיי געבן א שיעור פאר'ן דאווענען.

איך געדענק נישט פינקטליך וואס מיר האבן גערעדט, אבער אלע דיבורים אונזערע זענען פון זיך פרייען מיט די מצוות וואס מיר טוען, און וויסן אז דער אייבערשטער וועט העלפן, מיר וועלן ארויסגיין - יעדער איינער - פון זיין פלאנטער.

מיר האבן גערעדט פון וואס דער רבי פרעגט (ספורי מעשיות, סוף מעשה מבערגיר ועני) וואס איז די סימן פאר אידישע קינדער? דער וואס וועט זאגן (בראשית נ, כה): "פָּקֹד יִפְקֹד אֱלֹקִים אֶתְכֶם", ער איז דער גואל אמיתי; אויב אלע ווייסן אז דאס איז וואס מען דארף זאגן - קען דאך יעדער איינער קומען און דאס זאגן, איז דאך דאס נישט קיין סימן... אזוי פרעגט דער הייליגער רבי.

מיר האבן גערעדט, מען קען זאגן אז די קשיא אליינס - דאס איז דער ענטפער. דא זעט מען אז יעדער איינער קען מחזק זיין נשמות ישראל, מען דארף נישט מער פון זאגן די פאר ווערטער: "'פָּקֹד יִפְקֹד אֱלֹקִים אֶתְכֶם', דער אייבערשטער וועט ענק נאך העלפן, זייט אייך נישט מייאש, פארלירט אייך נישט, געבט נישט אויף, עס וועט נאך זיין גוט"; דאך זאגט דאס קיינער נישט, און ווער עס זאגט דאס - דער איז דער גואל אמיתי.

דער הייליגער רבי - ער שרייט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עח; שיחות הר"ן, סימן קנג): "אֵין שׁוּם יֵאוּשׁ בָּעוֹלָם כְּלָל! גִּיוַואלְד, זַייט אַייךְ נִישְׁט מְיַיאֵשׁ, קֵיין יֵאוּשׁ אִיז גָארְנִישְׁט פַארְהַאנֶען"; דער רבי בלאזט א ווינט פון האפענונג אויף אונז, אלע קענען דאס זאגן אבער קיינער זאגט דאס נישט.

אזוי איז געווען אין מצרים, אידן זענען געווען אזוי דערביטערט, אידן זענען געווען אזוי פארלוירן, פלוצלונג קומט דער צדיק משה רבינו און שרייט: "פָּקוֹד יִפְקוֹד", דער אייבערשטער וועט אונז נישט פארלאזן, "וַיַּאֲמֵן הָעָם" (שמות ד, לא), און אידישע קינדער האבן געגלייבט. זיי האבן געזען אז דאס איז דער גואל אמיתי, און אזוי איז היינט. אידישע קינדער זענען אזוי צעקלאפט, יעדער איינער מיט זיין אייגענע מצרים, פלוצלונג הערט מען שופר של משיח, דאס איז דער געשריי פון רבי'ן וואס שרייט: "גיוואלד זייט אייך נישט מייאש, קיין יאוש איז גארנישט פארהאנען, גיי צום אייבערשטן, רעד צום באשעפער, שמועס מיט אים אויף דיין אייגענע שפראך, רעד צו אים אזוי ווי מען שמועסט מיט א גוטער פריינט, זיי זיך מתוודה פאר אים, זאג 'רבונו של עולם, איך וויל זיין גוט, איך וויל זיין ערליך, וואס זאל איך טון? איך האלט אין איין אראפפאלן נאכאמאל און נאכאמאל'".

צו פסוקי דזמרה איז צוגעגאנגען אבא חייא, דער גבאי פון בני ברק, שחרית האב איך געדאווענט. די עליות האט דער גבאי יצחק שמואל מכבד געווען די גבאים פון אלע שולן אין ארץ ישראל, איך האב עולה געווען און געבענטשט גומל. מוסף האט געדאווענט משה שמואל, דער מגיד שיעור אין אונזער ישיבה אין ירושלים.

נאכן דאווענען איז געווען צוגעשטעלט קידוש צו מאכן, מיר האבן פארגעלערנט ספורי מעשיות פון הייליגן רבי'ן, מעשה ג' (מחיגר). מיר האבן בעיקר גערעדט פון דעם חיגר וואס האט זיך גע'עקשנ'ט יא ווייטער צו פארן, ביז ער איז פארבלאנזשעט געווארן און די רויבערס האבן אים בא'גנב'עט. מיר האבן גערעדט פון זיך נישט עקשנ'ען אין לעבן, בפרט אין שטוב, ווייל ווי מער מען איז מוותר - אלץ מער איז מען זוכה אז די שכינה זאל רוען ביי אים. ווען מען וויל עפעס זייער שטארק און עס גייט נישט ווי מען וויל און מען איז ווייטער פרייליך און צופרידן, מען איז זיך מבטל צום אייבערשטן - רוט די שכינה ביי אים, אזוי ווי עס שטייט (ישעי' נז, טו): "אֶשְׁכּוֹן וְאֶת דַּכָּא", דער אייבערשטער רוט ביי אים (סוטה ה.), דאס איז בעיקר אינעם חתונה געהאטע לעבן; כל זמן מען איז א פלג גוף איז נישט שייך צו זיין בטל צום אייבערשטן, ווייל מען לעבט ווי אזוי מען וויל, אלעס טוט מען ווי אזוי עס איז גוט פאר זיך, אבער ווען מען האט חתונה, מען האט א ווייב וואס וויל אנדערש, יעדע זאך דארף מען גיין קעגן די אייגענע ווילן, מען איז זיך מבטל צו טון רצון הבורא - דעמאלט איז דא השראת השכינה.

אויך האבן מיר גערעדט פון זיך אכטונג געבן פון די וואס רעדן צו אברכים קעגן די תורה, פון חומרות ופרישות, און נאכדעם פאלט מען אראפ אין ביטערע עבירות רחמנא לצלן. א אינגערמאן קומט צו מיר וויינען, ער האט חתונה געהאט און מען האט אים פארפירט אין פרישות, איז ער זיך געגאנגען קויפן א טעלעפאן צו קוקן עבירות, ער וויינט צו מיר: "ראטעווע מיך, נעם מיך ארויס פון מיין בלאטע"; אלעס נעבעך פון חומרות ופרישות.

איך האב דערציילט, איינער שרייבט מיר פאריגע וואך, ער איז אין א כתה וואס מען זאגט אים זיך אפשיידן לגמרי, ער זאל נישט אהיימקומען ביינאכט, ער זאל שרייען אין פעלד. ער שרייבט מיר אז זיין ווייב וויל א גט; זי וויל א מאן, זי וויל א חתונה געהאטע לעבן, ער פרעגט וואס ער זאל טון, ווייל די חברים פון די כתה זאגן ער זאל זיין שטארק ביז זי וועט זיך ברעכן. איך האב אים געשריבן ער זאל אנטלויפן פון חומרות ופרישות, ער זאל פאלגן דעם רבי'ן, זיך פירן על פי תורה, על פי שלחן ערוך.

סעודת שבת אינדערפרי האבן מיר געגעסן אין די דירה וואו מיר זענען איינגעשטאנען מיט די בחורים מפיצים, דער אינגערמאן אברהם נרו יאיר האט צוגעשטעלט פון בעסטן און שענסטן.

מיר האבן געהאט א גרויסער גאסט ביי די סעודה, הרב החסיד רבי שמעון שפירא זאל זיין געזונט און שטארק איז געקומען מיר זאגן שלום עליכם. איך האב זיך אביסל געשעמט, א איד אין אזא עלטער זאל זיך מטריח זיין, זיך ארויפשלעפן צו מיר אינגערמאן... ער האט נאכגעזאגט שיינע חיזוק פון רבי אפרימ'ל זכרונו לברכה (ספר עונג שבת), עס שטייט (שמות ב, יב): "וַיַּךְ אֶת הַמִּצְרִי וַיִּטְמְנֵהוּ בַּחוֹל", ווי אזוי קען מען זיך שלאגן מיט מצרי, מיט'ן מצר ים? דורך "וַיִּטְמְנֵהוּ בַּחוֹל", חול איז ראשי תיבות ח'זק ו'יאמץ ל'בך, נאר דורך התחזקות, זיך שטארקן נאכאמאל און נאכאמאל - קען מען זיך שלאגן מיט'ן מצרי.

אויך האט ער מיר געגעבן אביסל מוסר מיט ליבשאפט, פארוואס מען דאווענט ביי אונז אין שול נאך זמן קריאת שמע; ווייל ביים רבי'ן איז געווען הלכה, זיך נישט אוועקרירן פון שלחן ערוך. ער האט מיר אנגעווינטשן איך זאל ווייטער מחזק זיין אידישע קינדער. ער האט א שטאקע געפיל פאר היכל הקודש, זיין איידעם משה שמואל און זיין טאכטער, ביידע פירן זיך אויף מיט גרויס דרך ארץ און יראת שמים, זיין טאכטער איז א לערערין ביי אונזער שולע בית פיגא אין ירושלים.

די צוויי אינגעלייט וואס האבן מיך באגלייט שבת אינדערפרי זענען געקומען מיך נעמען צו מנחה און שלש סעודות. דער דיין פון יבנאל, הרב הגאון רבי משה קורץ שליט"א איז געקומען אויף שבת, ער האט באקומען אן עלי' ביי מנחה.

שלש סעודות האבן מיר גערעדט דיבורים חמים, גחלי אש, פון סדר דרך הלימוד (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו). מיר האבן געלערנט וואס דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן יא): "תֶּבֶן אַתָּה מַכְנִיס לַעֲפָרַיִם", ווי קען זיין מען זאל ברענגען מענטשן וואס זענען אראפגעפאלן לעפר - צו תבנית התורה? יוחני און ממרא האבן געפרעגט משה רבינו, דו ווילסט נעמען עם ישראל וואס זענען בשפל המדריגה, וואס זענען אין די מ"ט שערי טומאה - צו הר סיני, צו קבלת התורה, צו פסקו זוהמתן?! קען דען זיין אזא זאך, א איד וואס האט פוגם געווען באות ברית קודש, בהוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן - זאל נאך קענען תשובה טון? זאל נאך קענען זיין א צדיק?

האט משה רבינו געענטפערט: "אָמְרֵי אֱנָשֵׁי", יא, מען קען זוכה זיין צו די העכסטע דרגא, צו יחודא עילאה און יחודא תתאה דורך "אֲמִירוֹת שֶׁל אִישׁ הַיִּשְׂרְאֵלִי", אז מען זאגט תורה, מען זאגט משניות און גמרא - קען מען אנקומען "לְמָתָא יַרְקָא, יַרְקָא שְׁקֻל", צו די העכסטע מדריגות. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות כב.): "פְּתַח פִּיךָ", עפן דיין מויל, דאס מיינט הויב אן זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, "וְיָאִירוּ דְּבָרֶיךָ", עס וועט דיר ליכטיגע ווערן.

גלייך נאך מעריב האט מיך פלוצלונג אנגעכאפט א שטיקל זארג, 'וואס גייט זיין? וועל איך קענען אהיימפארן?' ווייל די חוקרים, די פאליציי - האבן מיר געזאגט אז אויב איך וועל זיך שטעלן פאר'ן פאליגראף איז גוט, און אז נישט - וועט מען מיך נאכאמאל נעמען פאר חקירות איידער איך פאר אהיים. א גאנץ שבת האב איך נישט געטראכט פון די גאנצע פרשה, אבער פלוצלונג מוצאי שבת האב איך זיך געזארגט.

נאך הבדלה בין איך אהיימגעפארן מיט'ן גבאי שמעון עוזר, אנקומענדיג אהיים ווארט מיך אפ האברך אברהם און זאגט מיר איך זאל זיין גרייט, זיבן אזייגער קומט אראפ צו מיר א גרויסער עורך דין.

איך בין געזיצן מיט'ן עורך דין בערך א שעה צייט, ער האט מיר געגעבן זיין קארטל און געזאגט אז אויב מען שטעלט מיך אפ - זאל איך נישט רעדן, נאר ווייזן די קארטל, אז ער איז מיין פארטיידיגער. איך האב געזאגט: "רבונו של עולם, אין אמעריקע האב איך א קארטל פון א לויער, און אויך דא דארף איך א קארטל פון א לויער; רבונו של עולם, וואס טו איך? וואס וויל מען פון מיר? אז איך בין מחזק בחורים בין איך שוין א פארברעכער?"

אויך האב איך אויפגענומען תלמידים, ביז ניין אזייגער. יצחק איז געקומען מיך טראגן צו סעודת מלוה מלכה אין א זאל אין ירושלים. עס איז געווען שיין צוגעגרייט, די גבאים דארט מאכן א גוטע ארבעט, זיי זענען מסודר, מען זעט עס איז דא אחדות צווישן זיי, נאר אזוי זענען זיי מצליח.

מיר האבן געזינגען זמירות און געטאנצן. אינמיטן די דרשה זענען ארויפגעקומען קינדער מאכן זייערע סיומים, אין אנהויב האט אויסגעזען ווי עס וועט זיין אפאר קינדער, ביז עס האבן אנגעהויבן קומען בחורים, חתנים, אברכים און אפילו עלטערע, עס איז געווען א פארגענוגן צו זען ווי יעדער בארומט זיך מיט זיינע אוצרות.

ווען די סיומים האבן זיך געענדיגט איז מען ארויס אין א לעבעדיגע טאנץ, "אשריכם תלמידי חכמים", מיר האבן געדאנקט דעם אייבערשטן אז מיר האבן א רבי וואס האט אזוי רחמנות אויף אונז, און האט זיך מוסר נפש געווען זיין לעבן אז נאך אפאר הונדערט יאר לעבן מיר נאר בזכות זיינע תורות, זיינע עצות און שכל. אינמיטן טאנצן האב איך זיך גוט צואוויינט, איך האב געבעטן: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל קענען אהיימפארן, עס זאל נישט זיין קיין שום פראבלעמען"; ברוך השם איך בין אינדערהיים, איך לויף שוין אין ישיבה לערנען מיט די בחורים, איך דארף שוין מקצר זיין.

זונטאג אינדערפרי זענען די צוויי אינגעלייט געקומען מיך באגלייטן צו די מקוה זיבן אזייגער. אכט אזייגער האט מען געדאווענט שחרית, עס איז פארגעקומען א ברית, האברך אברהם נרו יאיר האט זוכה געווען להכניס בבריתו של אברהם אבינו זיין קינד. ווען זיין קינד איז אים געבוירן געווארן זונטאג נאכמיטאג, אפאר מינוט פאר די שקיעה, האט ער מיר געזאגט אז ער זעט דאס ווי א מתנה פונעם אייבערשטן אז איך וועל זיין ביים ברית, ער האט שוין געוויסט אז איך קום, ער העלפט מיר מיט די נסיעה. ער האט מיך מכבד געווען מיט סנדקאות, איך האב זיך גוט מתבודד געווען אונטערן טלית בשעת'ן ברית. אויך האט ער מיך מכבד געווען מיט די ברכות, ויקרא שמו בישראל "יואל".

ביי די סעודת ברית האט אברהם גערעדט, ער האט דערציילט זיין סיפור התקרבות, אלע האבן געהאט טרערן אין די אויגן פון גרויס התרגשות; ווי דער רבי כאפט אן א מענטש וואו ער זאל נאר זיין און ברענגט אים צו די שענסטע פלעצער. איך האב אויך גערעדט, קענסט הערן די שיעור אויפ'ן טעלעפאן ליין.

נאכן ברית בין איך געגאנגען צו אונזער תלמוד תורה. ווען איך בין אנגעקומען האב איך זיך אונטערגעהערט פון הינטערן טיר ווי די טייערע מלמדים לערנען מיט די קינדער, איך האב גערעדט צו די קינדער, דאס איז די אכטע שיעור וואס איך האב געגעבן די פאר טעג אין ארץ ישראל. איינער פון די קינדער, שלמה לעווינזאהן, האט געמאכט א סיום אויף ששה סדרי משנה.

פון דארט בין איך געגאנגען צו די שולע בית פיגא, וואס געפונט זיך אין שטוב ביי שמעון עוזר. דארט איז מיר ארויפגעקומען אלטע זכרונות פון ווען מיר האבן געעפנט א בית פיגא אין אמעריקע, ממש אזוי מיט אפאר קינדער, מיר האבן דארט צוויי כיתות, צוויי טייערע לערערינס, איינע איז שמעון עוזר'ס א טאכטער, און נאך איינע, הרב ר' שמעון שפירא'ס טאכטער; זיי לערנען מיט די קינדער מיט אן אויסטערלישע געטריישאפט, זיי לייגן אריין די ריינע אמונה מיט יראת שמים, צניעות, ובעיקר פארלייגט מען זיך ביי אונז אויפצובויען די קינדער.

ווי איר ווייסט דאך וואס טוט זיך היינט, מען שטאפט אן קינדער מיט מעדעצין, מיט ריטעלין וכדומה; אנדערש איז ביי אונז, נישטא קיין איין קינד ביי אונז וואס מיר - די מוסד - זאל ארויפלייגן אויף מעדעצין. אונזערע מלמדים און לערערינס ארבעטן זייער שווער מיט יעדן קינד מיט אייזערנע סבלנות - זיי צו מדריך זיין, זיי מחנך זיין מיט די תורה.

פון שולע בין איך צוריק צו די אכסניא, איך האב אוועקגעגעבן צייט צו רעדן מיט אנשי שלומינו.

נאכמיטאג איז געווען אין די דירה א שיעור כללי פאר די מלמדים און מחנכים בארץ הקודש, אויך דער מלמד פון טברי', ר' יוסף נרו יאיר - איז דארט געווען. מיר האבן גערעדט וויכטיגע פונקטן וואס מיר ווילן פון אונזערע מלמדים און לערערינס; קענסט הערן די שיעור אויפ'ן טעלעפאן ליין.

נאכן שיעור האב איך עוסק געווען אין שידוכים.

נאכדעם בין איך געגאנגען דאווענען מנחה, נאך מנחה האבן מיר פארגעלערנט די בלאט גמרא און מיט דעם זיך געזעגנט, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות לא.): "אַל יִפָּטֵר אָדָם מֵחֲבֵרוֹ אֶלָּא מִתּוֹךְ דְּבַר הֲלָכָה".

איך האב זיך געזעגנט פון יעדן איינעם און ארויסגעפארן צום לופטפעלד. אויפ'ן וועג איז אריינגעקומען די גוטע נייעס אז די שול אין בני ברק איז צוריק אפן. וואס איז געווען? פאר צוויי וואכן צוריק זענען זיי אריין אין א נייע שול, אבער גלייך נאכדעם האט מען דאס געדארפט פארמאכן, ווייל איינער פון די שכנים האבן געבעטן פון בית דין אן עיקול אויפ'ן שול, די גבאים האבן געפאלגט בית דין און פארמאכט דעם שול, אבער זיי האבן זייער מתפלל געווען אז מען זאל דאס קענען עפענען צוריק, זיי האבן געוואלט איך זאל נאך קענען באזוכן אין שול. דער גבאי אבא חייא איז אריבער צום בית דין און געבעטן, אפשר זאל מען קענען כאטשיג אריינגיין צו לערנען וכדומה, בית דין האט געשריבן אז מען קען ביז דערווייל נוצן די שול, אבער נישט פאר דאווענען. דאס איז פאר זיי געווען אן אויסטערלישע שמחה, איך האב מחליט געווען אז איך פאר צו זיי, עס איז די זעלבע וועג ווען מען פארט פון ירושלים צום לופטפעלד.

דארט איז געווען די צוועלפטע שיעור, קענסט דאס הערן אויפ'ן טעלעפאן.

האברך אברהם האט געארבעט זייער שווער אז איך זאל קענען אהיימפארן אן קיין פראבלעמען. חסדי השם איך בין אין שטוב געזונטערהייט, איך גיין שוין דאווענען, איך גיי בענטשן גומל, "הגומל לחייבים טובות שגמלנו כל טוב".

איך האב דיר נאר געשריבן ראשי פרקים, מען קען נישט שרייבן די געפילן, דאס וואס מען שפירט ווען מען טרעפט זיך מיט אנשי שלומינו.

ברודער, באניי זיך מיט'ן סדר דרך הלימוד; הויב אן לערנען אביסל חומש מיט תרגום, משניות, גמרא, הלכה, מדרש וספרי רבינו.

אויך באניי זיך מיט התבודדות, ובעיקר מיט "זה מעשה שלי, וזה מעשה שלו, ולמה לדבר מאחרים".

 

איין זאך האב איך פארגעסן דיר צו שרייבן. היינט נאכט איז דא אין שטעטל פאר די פרויען די וועכנטליכע צאמקום, זע צו בלייבן אין שטוב העלפן מיט די קינדער אז דיין ווייב זאל קענען ארויסגיין שעפן פרישע לופט, פרישע חיזוק; זי דארף דאך אזויפיל חיזוק צו קענען אנגיין מיט די שטוב ארבעט.

איך גיי יעצט אין ישיבה אנגרייטן א שיעור פאר די צאמקום.

...

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויחי, עשרה בטבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר

איך וויל דיר נאכאמאל בעטן זאלסט זיך מיטכאפן מיטן לערנען יעדן טאג דעם בלאט גמרא, לערנען גמרא איז מטהר און מתקן דעם מענטש. מוהרא"ש דערציילט פון הרב הקדוש רבי בנציון פון באבוב זכותו יגן עלינו, ער פלעגט זאגן פאר זיינע תלמידים: "אויב וועל איך ענק זאגן צו פאסטן און צו מאכן סיגופים, עבודות קשות - וואלט איר מיר געגלייבט אז דאס איז מתקן דעם מענטש פון אלע חטאים, און אז איך זאג ענק איר זאלט לערנען א בלאט גמרא - דאס גלייבט איר נישט אז דאס איז מתקן דעם מענטש, עס זעט אויס צו פשוט"; ער האט זיי געזאגט אז דאס איז נאך מער מתקן פון אלע סיגופים.

קוק נישט אויף אנדערע, קוק וואס שטייט אין שלחן ערוך. איך האב היינט געהאט א שרעק פון א מעשה, איך פרעג א בחור ווי אזוי ער פאסט, זאגט ער מיר: "איך האב היינט געגעסן א פיינעם פרישטאג"; איך פרעג אים: "וואס גייט פאר מיט דיר? דו ביסט דאך אן ערליכער איד!" פרעגט ער מיר: "וואס, מען דארף פאסטן? עס איז אן עכטע תענית?! איך זע אזויפיל מענטשן ביים ארבעט וואס עסן!"

איך האב זיך זייער דערשראקן צו זען וואס פאסירט אז מען דריידט זיך מיט געפאלענע מענטשן, מען פאלט אליינס אראפ; דעריבער בעט איך דיר זייער, קוק נישט אויף אנדערע, פיר זיך מיט די הייליגע תורה, וואס שטייט אין שלחן ערוך, און אז דו זעסט ביי דיין ארבעט מענטשן וואס זענען נישט מקיים די תורה - זאלסטו בלייבן שטארק און נישט פאלן פאר זיי.

די וואך ענדיגן מיר די ערשטע ספר פון חמשה חומשי תורה, מיר האבן קוים אנגעהויבן פרשת בראשית און מיר האלטן שוין פרשת ויחי. וואויל איז דעם וואס לערנט יעדן טאג אביסל חומש מיט'ן תרגום, אזוי איז ער פארזיכערט צו לערנען יעדע וואך די פרשה שנים מקרא ואחד תרגום, און ער וועט זוכה זיין צו אריכת ימים און פרנסה בשפע.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ויחי, ח' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר

איך בעט דיר זייער, שטארק זיך זייער מיט אמונה, זיי מקבל אויף זיך אלעס וואס דער אייבערשטער מאכט. מיר ווייסן נישט דעם אייבערשטנ'ס דרכים; דאס וואס דו גייסט אריבער, די שרעקליכע פיין, דאס איז זיכער אז דער אייבערשטער האט דיך ליב און ער וויל דיר נאר מאכן גוט, און פארוואס דו דארפסט אזוי ליידן? דאס איז פון די באהאלטענע זאכן וואס מיר ווייסן נישט.

זיי גוט-מוטיג, לאז זיך נישט פאלן; וואס ווייסטו וואס דו קומסט אפ מיט די יסורים? די הייליגע חכמים זכרונם לברכה זאגן (שוחר טוב, צד): "צֵא וּרְאֵה, אֵי זֶה מֵהֶן מְבִיאָה לְחַיֵּי הָעוֹלָם הַבָּא", וואס ברענגט דעם מענטש ער זאל זוכה זיין צו זיין א בן עולם הבא? "הֱוֵי אוֹמֵר, הַיִּסּוּרִין", ליידן יסורים, "שֶּׁהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְיַחֵל שְׁמוֹ עַל מִי שֶׁיִּסּוּרִין בָּאִין עָלָיו", ווייל דער אייבערשטער איינציגט און מאכט רוען זיין נאמען אויף די מענטשן וואס ליידן ווייטאג.

נאך זאגן זיי (ברכות ה.): "כֹּל שֶּׁהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא חָפֵץ בּוֹ", וועם דער אייבערשטער האט ליב, "מְדַכְּאוֹ בְּיִסּוּרִים", ברענגט ער אויף אים יסורים, "וְאִם קִבְּלָם בְּאַהֲבָה", און אויב מען נעמט דאס אן מיט ליבשאפט, "יִרְאֶה זֶרַע", וועט מען זען דורות, "יַאֲרִיךְ יָמִים", מען וועט האבן אריכות ימים.

נאך זאגן די הייליגע חכמים (שבת פח:): "עוֹשִׂין מֵאַהֲבָה", די וואס דינען דעם אייבערשטן מיט ליבשאפט, "וּשְׂמֵחִים בְּיִּסּוּרִין" און זיי האבן נישט קיין טענות אויפ'ן אייבערשטן, זיי פרייען זיך מיט וואס דער אייבערשטער טוט מיט זיי, "עֲלֵיהֶן הַכָּתוּב אוֹמֵר" אויף זיי זאגט דער פסוק (שופטים ה, לא): "וְאֹהֲבָיו כְּצֵאת הַשֶּׁמֶשׁ בִּגְבֻרָתוֹ", זיי זענען די ליבהאבער פונעם אייבערשטן, עיין שם.

דיינע קינדער זארגן זייער פאר דיר, זיי בעטן מיר איך זאל דיר שרייבן, איך זאל דיך מחזק זיין. דו האסט טייערע קינדער, זיי לערנען און דאווענען און פירן זיך מיט יראת שמים. איך פרוביר צו מאכן פאר זיי שידוכים, איך האף צו זיין דער גוטע שליח פון הימל זיי צו העלפן.

אז דו קענסט נישט אראפגיין פון בעט, דו קענסט זיך נישט באוועגן - זאלסטו דארט רעדן צום אייבערשטן, דער אייבערשטער געפונט זיך נעבן דיר. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת יב:): "שְׁכִינָה לְמַעְלָה מְרַאֲשׁוֹתָיו שֶׁל חוֹלֶה", די שכינה רוט אויפ'ן קאפ פונעם חולה; רעד צום אייבערשטן אין בעט, שמועס מיט אים, און בעט אים ער זאל דיר געבן כח צו קענען ביישטיין און נישט האבן קיין קשיות אויף די אמונה.

דער עיקר זאלסטו זיך שטארקן, זאלסט וויסן אז דער אייבערשטער האט דיך ליב, און דאס וואס גייט אריבער - דאס איז זאכן וואס מיר קענען נישט פארשטיין.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויחי, ט' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר

יעדער איינער מוטשעט זיך. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיט) עס איז נישטא קיין מענטש וואס זאל נישט האבן קיין יסורים, אויך די גרויסע עשירים זענען פול מיט יסורים, אזוי ווי עס שטייט (איוב ה, ז): "אָדָם לְעָמָל יוּלָד", א מענטש איז באשאפן געווארן זיך צו מוטשען, "קְצַר יָמִים", דאס לעבן פון א מענטש איז ווייניג, "וּשְׂבַע רֹגֶז", און פול מיט ווייטאג, אזוי אויך זאגט שלמה המלך (קהלת ב, כג): "גַּם כָל יָמָיו", דאס גאנצע לעבן, "כַּעַס וּמַכְאוֹבוֹת", איז פול מיט כעס און ווייטאג; עס איז נישטא קיין שום עצה וואו צו אנטלויפן, נאר צום אייבערשטן און צו די תורה.

וואויל איז דעם מענטש וואס לערנט יעדן טאג און גייט אין שול דאווענען דריי מאל א טאג, דאס וועט בלייבן; "נאר דאס איז יא און מען קען עס באקומען". היינט נאכט איז די יארצייט פון הייליגן רבי נתן זכרונו לברכה, ער פלעגט זאגן: "די וועלט איז נישט און מען קען זי נישט באקומען, תורה ותפילה איז יא און מען קען איר קריגן". די וועלט איז נישט, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיט): "אֶפְשָׁר יֵשׁ גַּם עוֹלָם הַזֶּה גַּם כֵּן בְּאֵיזֶה עוֹלָם", אפשר איז דא אויבן אין הימל א וועלט וואס הייסט 'עולם הזה', "כִּי בְּכָאן נִרְאֶה שֶׁהוּא הַגֵּיהִנּוֹם", דא איז דער גיהנום אליינס, "כִּי כֻלָּם מְלֵאִים יִסּוּרִים גְּדוֹלִים תָּמִיד", ווייל יעדער איז פול מיט יסורים.

היינט נאכט וועלן מיר זיך צאמקומען דאנקען דעם אייבערשטן אויף רבי נתן, מוהרא"ש זכותו יגן עלינו פלעגט רעדן פון רבי נתן אזוי גרויס און אזוי הויך. מוהרא"ש האט געזאגט: "דער חידוש איז רבי נתן"; דער רבי, דאס איז א זאך וואס מיר ווייסן נישט און פארשטייען נישט, למעלה מהשגתינו, רבי נתן איז דער חידוש, און נאר דורך אים ווייסן מיר פון רבי'ן און מיר האבן אונזער גוטע לעבן.

דער עיקר דארפן מיר צוהערן די לעצטע ווערטער וואס רבי נתן האט אונז געזאגט איידער זיין הסתלקות: "עזרא הסופר גייט אוועק פון די וועלט, (עזרא הסופר איז נסתלק געווארן עשרה בטבת, רבי נתן האט מרמז געווען אויף זיך אז ער האט געהאט נשמת עזרא הסופר) און טריף פסול איז זיך מתגבר, אזויפיל ווי עס איז היינט דא אלפים ורבבות טריף פסול; נאר איך האף, אז איין בלעטל פון רבינ'ס ספרים וועט זיין א תיקון אויף אלסדינג", און רבי נתן האט אויסגעפירט: "איך זאג אייך אן, אז אייער עובדא זאל זיין איר זאלט דרוקן די ספרים, סע זאל זיין 'יפוצו מעינותיך חוצה', איר זאלט זיין שטארק מיט 'געלט' מיט 'רצון' און מיט 'טירחא'".

מארגן פאסטן מיר, פרויען פאסטן נישט עשרה בטבת.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.